5. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA
5.1. Anket Sonuçlarının Değerlendirilmesi
5.1.2. Rekreasyona ilişkin anket sonuçlarının değerlendirilmesi
Anket yapılan deneklerin % 49.1’inin hafta sonlarında en az bir günlerinin boş olduğu, % 33.0’ünün hafta sonları her iki günlerinin de boş olduğu, % 17.9’unun ise hafta sonlarında boş günlerinin olmadığı ve her iki günüde çalışarak geçirdikleri tespit edilmiştir. Deneklerin hafta sonlarındaki çalışma boş zaman durumlarına ilişkin veriler Çizelge 5.6 ve Grafik 5.6’da verilmiştir.
Çizelge 5.6. Anket yapılan deneklerin hafta sonları boş oldukları günler
Hafta Sonları Boş Olunan Gün En Az Bir
Gün Boş Her İki Günde Boş Günde Dolu Her İki Toplam
Sayı 55 37 20 112
Oran (%) 49.1 33.0 17.9 100.0
Deneklerin Hafta Sonları Boş Olduğu Günler
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 Boş Olunan Gün Y üz de ( % ) En Az Bir Boş Her İki Günde Boş Her İki Günde Dolu
Karakullukçu (2009), Adalet Bakanlığı çalışanlarının eğitim düzeylerine göre boş zaman değerlendirme alışkanlıklarını incelediği çalışmasında, haftalık sahip olunan boş zaman süresinin yeterliliği konusunda deneklerin % 37.1’inin normal, % 27.7’sinin yetersiz, % 15.7’sinin kesinlikle yetersiz, % 17.0’sinin yeterli ve % 2.5’inin kesinlikle yeterli gördüğünü tespit etmiştir. Tunçel (1999) tarafından yapılan çalışmada, deneklerin % 32.1’i haftada çalışmadan geçirdikleri boş gün sayısını 1 gün, % 14.8’i iki gün, % 29.6’ sı yarım gün olarak belirtmişlerdir. Deneklerin % 15.1’inin ise boş zamanları olmadığı tespit edilmiştir. Literatürde sadece hafta sonlarında sahip olunan boş zaman süresine ilişkin bir bilgiye rastlanmamıştır.
Anket yapılan deneklerin % 33.0’ünün bir günde çalışmadan boş zaman olarak geçirdiği süre 4-6 saat, % 25.9’unun 2-4 saat ve % 17.0’sinin 6-8 saat olarak tespit edilmiştir. Deneklerin bir günde boş zaman olarak geçirdikleri sürelere ilişkin veriler Çizelge 5.7 ve Grafik 5.7’de ayrıntılı olarak verilmiştir.
Çizelge 5.7. Anket yapılan deneklerin bir günde boş oldukları saat süresi
Bir Günde Boş Olunan Saat Süresi
0-2 Saat 2-4 Saat 4-6 Saat 6-8 Saat 8-10 Saat Toplam
Sayı 17 29 37 19 10 112
Oran (%) 15.2 25.9 33.0 17.0 8.9 100.0
Tekin ve ark. (2007) tarafından yapılan çalışmada, erkek öğrencilerin % 31.3’ü ile bayan öğrencilerin % 34.3’ü günde 3-4 saat boş zaman süresine sahip olduklarını ifade etmişlerdir. Aynı çalışmada erkek öğrencilerin % 24.8’i ile bayan öğrencilerin % 30.7’si günlük boş zaman sürelerinin 5-6 saat olduğunu ifade etmişlerdir. Eryaşar (2007) tarafından yapılan çalışmada bireylerin boş zamanının % 71.3’ünün 0-6 saat arasında boş zamana sahip olduğu ortaya koyulmuştur. Önder (2003) tarafından Selçuk Üniversitesi öğrencilerinin rekreasyonel eğilim ve taleplerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmada, öğrencilerin % 31.90’unun bir
günde boş olarak geçirdikleri süre 4-6 saat, % 24.85’inin 2-4 saat, % 17.18’inin 6-8 saat ve % 15.03’ünün 0-2 saat olarak tespit edilmiştir. Çalışmamızda 0-6 saat boş zamanı olanların oranı % 74.1 olarak ortaya çıkmış olup literatür ile benzer sonuçlara ulaşılmıştır.
Deneklerin Bir Günde Boş Oldukları Saat Süresi
0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0
Boş Olunan Saat Süresi
Y üz de ( % ) 0-2 Saat 2-4 Saat 4-6 Saat 6-8 Saat 8-10 Saat
Grafik 5.7. Anket yapılan deneklerin bir günde boş oldukları saat süresi
Anket yapılan deneklerin % 50.0’si daha az çalışarak daha fazla boş zamana sahip olmak isterken, % 32.1’inin bu yönde bir talebinin olmadığı, % 17.9’unun da bazen daha az çalışarak daha fazla boş zamana sahip olmak istedikleri tespit edilmiştir. Deneklerin “daha az çalışarak daha fazla boş zamana sahip olmak istermisiniz?” sorusuna verdikleri cevaplar Çizelge 5.8 ve Grafik 5.8’de verilmiştir.
Yeniçeri ve ark. (2002), Muğla il merkezindeki memurların boş zaman değerlendirme eğilimlerini belirlemek amacıyla yaptıkları çalışmada, memurların % 48.0’inin daha fazla boş zamana sahip olmak istediği, % 23.0’ünün bu konuda kararsız olduğu ve % 28.0’inin daha fazla boş zamana sahip olmak istemediği belirlenmiştir. Özdemir (2006) Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü’nde çalışan yer altı işçilerinin boş zamanlarını değerlendirme alışkanlıklarını belirlenmek amacıyla yaptığı çalışmada, işçilerin % 55.8’inin daha fazla boş zaman istediğini, % 15.3’ünün fazla boş zaman istemediğini ve % 28.9’unun fark etmez yönünde görüş
bildirdiğini ortaya koymuştur. Bu bağlamda araştırma bulgularının literatür ile paralellik gösterdiği söylenebilir.
Çizelge 5.8. Deneklerin daha az çalışarak daha fazla boş zamana sahip olma isteği
Daha Az Çalışıp Daha Fazla Boş Zamana Sahip Olma İstekliliği
Evet Hayır Bazen Toplam
Sayı 56 36 20 112
Oran (%) 50.0 32.1 17.9 100.0
Deneklerin Daha Az Çalışıp Daha Fazla Boş Zamana Sahip Olma İstekliliği 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 Tercihler Y üz de ( % ) Evet Hayır Bazen
Grafik 5.8. Deneklerin daha az çalışarak daha fazla boş zamana sahip olma isteği
Anket yapılan deneklerin % 77.7’si boş zamanlarını doldurmakta zorluk çekmezken, % 11.6’sı bazen ve % 10.7’si de tamamen boş zamanlarını doldurmakta zorluk çektiğini ifade etmiştir. Deneklerin boş zamanlarını doldurmada zorluk çekme dereceleri Çizelge 5.9 ve Grafik 5.9’da verilmiştir.
Tunçel (1999) tarafından yapılan bir çalışmada, öğretmenlerin % 75.2’sinin boş zamanlarını doldurmakta güçlük çekmediği, % 14.8’inin bazen güçlük çektikleri ve % 7.1’inin tamamen güçlük çektiği sonucuna ulaşılmıştır. Yeniçeri ve ark. (2002), Muğla il merkezindeki memurların boş zaman değerlendirme eğilimlerini belirlemek amacıyla yaptıkları çalışmada, memurları % 60.0’ının boş zamanlarını değerlendirmede zorluk çekmediğini, % 31.0’inin bazen zorluk çektiğini ve % 7.0’sinin ise zorluk çektiğini tespit etmişlerdir. Çalışmadan elde edilen verilerin literatür ile uyumlu olduğu görülmektedir.
Çizelge 5.9. Deneklerin boş zamanlarını değerlendirmede zorluk çekme durumu
Deneklerin Boş Zamanlarını Değerlendirmede Zorluk Çekme Durumları
Evet Hayır Bazen Toplam
Sayı 12 87 13 112
Oran (%) 10.7 77.7 11.6 100.0
Deneklerin Boş Zamanlarını Değerlendirmede Zorluk Çekme Durumları
0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Tercihler Y üz de ( % ) Evet Hayır Bazen
Anket yapılan deneklerin % 58.9’u çalıştıkları kurumun boş zamanlarını değerlendirme olanağı sağlamadığını, % 24.1’i tamamen ve % 17.0’si bazen çalıştıkları kurumun boş zamanları değerlendirme olanağı sağladığını ifade etmişlerdir. Deneklerin “çalıştığınız kurum boş zamanlarınızı değerlendirme olanağı sağlıyor mu?” sorusuna verdikleri cevaplar Çizelge 5.10 ve Grafik 5.10’da verilmiştir.
Çizelge 5.10. Çalışılan kurumun boş zamanları değerlendirme olanağı sağlama durumu
Çalışılan Kurumun Boş Zamanları Değerlendirme Olanağı Sağlama Durumu
Evet Hayır Bazen Toplam
Sayı 27 66 19 112
Oran (%) 24.1 58.9 17.0 100.0
Çalışılan Kurumun Boş Zamanları Değerlendirme Olanağı Sağlama Durumu
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 Tercihler Y üz de ( % ) Evet Hayır Bazen
Grafik 5.10. Çalışılan kurumun boş zamanları değerlendirme olanağı sağlama durumu
Okumuş (2002) tarafından farklı sanayi kollarında çalışan işçiler üzerinde yapılmış çalışmada, “kurumunuzda boş zaman etkinliği düzenleniyor mu?” sorusuna deneklerin % 64.82’si hayır, % 35.18’i evet cevabı vermiştir. Özdemir (2006) yaptığı çalışmada, deneklerin % 72.2’sinin kurumlarında hiçbir etkinlik düzenlenmediği yönünde görüş belirttiğini ortaya koymuştur. Tezcan (2007) tarafından yapılan çalışmada, çalışanların “iş yerinizde çalışanlara yönelik performans arttırma amaçlı etkinlikler düzenleniyor mu?” sorusuna cevaben % 89.8 oranında hayır, % 10.2 oranında da evet cevabı verdiği tespit edilmiştir. Kuvan (1993) tarafından yapılan çalışmada da 50 kurumdan 32 tanesinin (% 64.0) çalışanlara herhangi bir rekreasyon olanağı sağlamadığı, 18 tanesinin ise (%36.0) bu tür olanakları sağladığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları literatürle uygunluk göstermektedir.
Anket yapılan deneklerden % 62.5’inin rekreasyon ve rekreasyonel etkinlik kelimeleri hakkında bilgisinin olmadığı, %18.8’inin kısmen ve % 18.8’inin tam anlamıyla bu kelimeler hakkında bilgi sahibi olduğu tespit edilmiştir. Deneklerin rekreasyon ve rekreasyonel etkinlik kelimeleri hakkındaki bilgi seviyeleri Çizelge 5.11 ve Grafik 5.11’de verilmiştir.
Demirel (2003) tarafından yapılan çalışmada, rekreasyonun tanımını biliyor musunuz? sorusuna yabancı bireylerin % 92.0’si evet, % 6.0’sı hayır cevabı vermiş, % 2.0’si ise yanıt vermemiştir. Yerli bireylerin % 28.0’i evet , % 69.0’u hayır cevabı vermiş, % 3.0’ü ise yanıtsız olarak değerlendirilmiştir. Tunçkol ve Çumralıgil (2005) tarafından yapılan çalışmada “rekreasyon” kelimesinin katılımcıların % 54.0’ü tarafından daha önce duyulduğu / bilindiği, % 25.4’ü tarafından daha önce hiç duyulmadığı / bilinmediği ve % 20.6’sı tarafından ise kısmen duyulduğu / bilindiği tespit edilmiştir. Çalışmamızda hayır cevaplarının yüksek olmasının nedeni örneklem grubunun % 42.0’sini oluşturan işçi deneklerin % 98.4’ünün rekreasyon ve rekreasyonel etkinlik kelimeleri hakkında bilgi sahibi olmayışından kaynaklanmaktadır. Bu kelimeler hakkında bilgi sahibi olmayan deneklerin cevapları evet, hayır ve kısmen seçeneklerine eşit oranlarda dağıtıldığı düşünülürse yeni oranlar sırasıyla % 32.1, % 35.8 ve % 32.1 olarak oluşacaktır ki, bu yaklaşım literatürle oluşan farkın örneklemden kaynaklandığı görüşünü kuvvetlendirmektedir.
Kuvan (1993) tarafından yapılan çalışmada, yöneticilerin % 42.0’sinin rekreasyon kavramı hakkında bilgi sahibi olduğunu, % 58.0’inin bu kavram hakkında
bilgi sahibi olmadığını tespit etmiştir. Çalışmada rekreasyon kavramanın anlamını bilen yöneticilerin tamamının, rekreasyonun sözlük anlamları olan; yeniden yaratma, yenilenme, dinlenme eğlenme gibi cevaplar verdikleri, rekreasyonun genel özellikleri ve içeriği hakkında bir bilgiye sahip olmadıkları ayrıca tespit edilmiştir.
Çizelge 5.11. Deneklerin rekreasyon ve rekreasyonel etkinlik kelimeleri hakkında bilgi sahibi olma durumu
Deneklerin Rekreasyon ve Rekreasyonel Etkinlik Kelimeleri Hakkındaki Bilgi Seviyeleri
Evet Hayır Kısmen Toplam
Sayı 21 70 21 112
Oran (%) 18.8 62.5 18.8 100.0
Deneklerin Rekreasyon ve Rekreasyonel Etkinlik Kelimeleri Hakkındaki Bilgi Seviyeleri 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 Tercihler Y üz de ( % ) Evet Hayır Kısmen
Grafik 5.11. Deneklerin rekreasyon ve rekreasyonel etkinlik kelimeleri hakkında bilgi sahibi olma durumu
Anket yapılan deneklerin % 84.8’i rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için çeşitli rekreasyon alanlarına giderken, % 8.9’u bazen bu alanlara gittiğini ve % 6.3’ü
ise rekreasyonel etkinlik alanlarına gitmediğini ifade etmiştir. Deneklerin “rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için (piknik, yüzme, gezinti vb.) herhangi bir yere gider misiniz?” sorusuna verdikleri cevaplar Çizelge 5.12 ve Grafik 5.12’de verilmiştir.
Çizelge 5.12. Deneklerin rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için (piknik, yüzme, gezinti vb.) herhangi bir yere gitme durumu
Deneklerin Rekreasyonel Etkinliklerde Bulunmak İçin (Piknik, Yüzme, Gezinti vb.) Herhangi Bir
Yere Gitme Durumu
Evet Hayır Bazen Toplam
Sayı 95 7 10 112
Oran (%) 84.8 6.3 8.9 100.0
Deneklerin Rekreasyonel Etkinliklerde Bulunmak İçin (Piknik, Yüzme, Gezinti vb.) Herhangi Bir Yere Gitme Durumu
0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Tercihler Y üz de ( % ) Evet Hayır Bazen
Grafik 5.12. Deneklerin rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için (piknik, yüzme, gezinti vb.) herhangi bir yere gitme durumu
Kaya (2007) tarafından yapılan bir çalışmada Bartın kent halkının % 86.3’ünün rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için herhangi bir yere gittiği, %
13.8’inin ise herhangi bir yere gitmediği tespit edilmiştir. Demirci Orel ve Yavuz (2003) rekreasyonel turizmde müşteri potansiyelinin belirlenmesine yönelik olarak yaptıkları çalışmada, deneklerin % 54.6’sının rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için herhangi bir yere gitmediğini tespit etmişlerdir. Öter (2008) yaptığı çalışmada, deneklerin % 86.0’sının rekreasyonel ve turistik amaçlı gezilerde bulunduğunu, buradan hareketle ankete katılanlarda rekreasyonel ve turistik gezilere yönelik eğilimin yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için rekreasyon alanlarına gitmeyen deneklerden % 23.5’i kısmen, % 76.5’i de çoğunlukla olanağı olsa rekreasyonel etkinliklerde bulunmak için rekreasyon alanlarına gidebileceğini ifade etmiştir. Deneklerin “olanağınız olsa bu tür etkinliklere katılırmısınız?” sorusuna verdikleri cevaplar Çizelge 5.13 ve Grafik 5.13’te verilmiştir.
Kaya (2007) tarafından yapılan çalışmada rekreasyonel etkinlikte bulunmayanlardan olanakları olsaydı bu tür etkinliklere katılmak istediklerini söyleyenlerin oranı % 88.6 olarak tespit edilmiştir. % 11.4’lük kısım ise rekreasyonel etkinlikte bulunmak istemediklerini, böyle bir gereksinim ve alışkanlıklarının olmadığını belirtmişlerdir.
Çizelge 5.13. Deneklerin olanağı olduğunda rekreasyonel etkinliklere katılma durumu
Deneklerin Olanağı Olduğunda Rekreasyonel Etkinliklere Katılma Durumu
Evet Hayır Belki Toplam
Sayı 13 0 4 17
Deneklerin Olanağı Olduğunda Rekreasyonel Etkinliklere Katılma Durumu 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Tercihler Y üz de ( % ) Evet Hayır Belki
Grafik 5.13. Deneklerin olanağı olduğunda rekreasyonel etkinliklere katılma durumu
Denekler, rekreasyonel etkinliklere katılımda kısıtlayıcı faktör olarak 1. tercihlerinde % 35.7 ile boş zaman yokluğunu, 2. tercihlerinde % 25.9 ile organizasyon eksikliğini, 3. tercihlerin de ise % 21.4 ile yine organizasyon eksikliğini görmüşlerdir. Tercih sıralaması dikkate alınmadan yapılan genel değerlendirmede ise % 21.1 ile boş zaman yokluğu ilk sırayı alırken bunu sırasıyla % 20.5 ile maddi imkânsızlıklar ve yine % 20.5 ile organizasyon eksikliği takip etmiştir. Denekler en az kısıtlayıcı faktör olarak ise % 4.5 ile sağlık sorularını görmüş olup, % 8.3’ü ise kısıtlayıcı faktörlere ilişkin görüş belirtmemişlerdir. Rekreasyonel etkinliklere katılımda kısıtlayıcı faktörlere ilişkin deneklerin verdiği cevaplar Çizelge 5.14 ve Grafik 5.14’te ayrıntılı olarak verilmiştir.
Tutal (2004) tarafından yapılan çalışmada ise boş vakti olmadığı için etkinliklere katılamayanların oranı % 24.4 olarak tespit edilmiş olup bu değer soruda yer alan diğer seçenekler içinde ilk sırada yer almıştır. Çolakoğlu (2005) tarafından yapılan başka bir çalışmada, deneklerin boş zaman etkinliklerine katılamama nedenleri % 47.1 ile yeterli boş zaman olmayışı, % 36.5 ile yeterli ortam ve şartların olmaması ve % 16.3 ile ekonomik nedenler olarak tespit edilmiştir. Bu çerçevede araştırma bulgularının literatür ile paralellik gösterdiği söylenebilir.
Çizelge 5.14. Anket yapılan deneklere göre rekreasyonel etkinliklere katılımda kısıtlayıcı faktörler
Rekreasyonel Etkinliklere Katılımda Kısıtlayıcı Faktörler
0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 Kısıtlayıcı Faktörler Y üz de ( % ) Cevap Yok Boş Zaman Yokluğu Maddi İmkansızlıklar İletişim Eksikliği Ulaşım Sorunu Sağlık Sorunları Organizasyon Eksikliği Boş Zaman Değerlendirme Alışkanlığının Olmaması
Grafik 5.14. Anket yapılan deneklere göre rekreasyonel etkinliklere katılımda kısıtlayıcı faktörler
Rekreasyonel Etkinliklere Katılımda Kısıtlayıcı
Faktörler
1. Tercih 2. Tercih 3. Tercih Genel
Sayı Oran (%) Sayı Oran (%) Sayı Oran (%) Sayı Oran (%) Cevap Yok 0 0.0 10 8.9 18 16.1 28 8.3
Boş Zaman Yokluğu 40 35.7 23 20.5 8 7.1 71 21.1
Maddi İmkânsızlıklar 31 27.7 23 20.5 15 13.4 69 20.5
İletişim Eksikliği 7 6.3 11 9.8 13 11.6 31 9.2
Ulaşım Sorunu 6 5.4 7 6.3 14 12.5 27 8.0
Sağlık Sorunları 3 2.7 5 4.5 7 6.3 15 4.5
Organizasyon Eksikliği 16 14.3 29 25.9 24 21.4 69 20.5
Boş Zaman Değerlendirme
Alışkanlığının Olmaması 9 8.0 4 3.6 13 11.6 26 7.7
Anket yapılan deneklerin % 50.9’u rekreasyonel etkinlikler için dış mekânları, % 48.2’si hem dış hem de iç mekânları, % 0.9’u da sadece iç mekânları tercih ettiklerini ifade etmişlerdir. Deneklerin “rekreasyonel etkinlikler için tercih ettiğiniz mekân özelliği nedir?” sorusuna verdikleri cevaplar Çizelge 5.15 ve Grafik 5.15’te verilmiştir.
Çizelge 5.15. Anket yapılan deneklerin rekreasyonel etkinlikler için tercih ettiği mekânın özelliği
Rekreasyonel Etkinlikler İçin Tercih Edilen Mekânın Özelliği
İç Mekân Dış Mekân Her İkisi De Toplam
Sayı 1 57 54 112
Oran (%) 0.9 50.9 48.2 100.0
Rekreasyonel Etkinlikler İçin Tercih Edilen Mekân Özelliği
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 Mekân Türü Y üz de ( % ) İç Mekân Dış Mekân Her İkisi de
Grafik 5.15. Anket yapılan deneklerin rekreasyonel etkinlikler için tercih ettiği mekânın özelliği
Mansuroğlu (2002) tarafından “Akdeniz Üniversitesi öğrencilerinin serbest zaman özellikleri ve dış mekân rekreasyon eğilimlerinin belirlenmesi” amacıyla yapılan çalışmada, öğrencilerin % 5.7’sinin iç mekânları, % 6.0’sının dış mekânları ve % 88.3’ünün her iki mekânı birden tercih ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Mekân tercihine ilişkin farklılığın örneklem grubundaki farklılıktan kaynaklandığı düşülmektedir.
Denekler “rekreasyonel etkinlikleri tercih sebepleriniz nelerdir?” sorusuna cevap olarak 1. tercihlerinde % 31.3 ile aileleriyle birlikte olmak için, 2. tercihlerinde % 21.4 ile iş stresinden kurtulmak için, 3. tercihlerinde ise % 21.4 ile yine aileleriyle birlikte olmak için rekreasyonel etkinlikleri tercih ettiklerini ifade etmişlerdir. Tercih sıralaması dikkate alınmadan yapılan genel değerlendirmede ise % 21.7’si aileleriyle birlikte olmak için rekreasyonel etkinlikleri tercih ederken, bunu sırasıyla % 18.2 ile dinlenmek için ve % 14.0 ile de iş stresinden kurtulmak için rekreasyonel etkinliklere katılanlar takip etmiştir. Denekler yarışmak için hiç rekreasyonel etkinlikleri tercih etmezken, en az oranda tercih edilen rekreasyonel etkinlik sebebi ise % 0.9 ile gerilimi azaltmak ve yalnız kalmamak olmuştur. “Rekreasyonel etkinlikleri tercih sebepleriniz nelerdir?” sorusuna ilişkin deneklerin verdiği cevaplar Grafik 5.16 ve Çizelge 5.16’da ayrıntılı olarak verilmiştir.
Rekreasyonel Etkinlikleri Tercih Sebepleri
0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0
Rekreasyonel Etkinlikleri Tercih Sebepleri
Y üz de ( % ) Dinlenmek İş Stresinden Kurtulmak
Eğlenceli ve Heyecan Verici Bulmak Rahatlamak ve Can Sıkıntısını Gidermek Sağlıklı Yaşamak
Aile ile Birlikte Olma Doğa Deneyimi Yaşamak Gerilimi Azaltmak Yalnız Kalmamak Yarışmak
Arkadaşlarla Birlikte Olmak
Öğrenmek ve Yeni Beceriler Kazanmak Sosyal Statü Sağlamak
Monotonluktan Kurtulma İsteği
Çizelge 5.16. Anket yapılan deneklerin rekreasyonel etkinlikleri tercih sebepleri
Göktaş (2007), vergi dairesi başkanlığında çalışan personelin boş zamanlarını değerlendirmesi isimli araştırmasında, çalışanların rekreasyonel etkinliklere katılma nedenlerini incelemiştir. Çalışmada personellerin rekreasyonel etkinliklere katılma
Rekreasyonel Etkinlikleri Tercih Sebepleri
1. Tercih 2. Tercih 3. Tercih Genel
Sayı Oran (%) Sayı Oran (%) Sayı Oran (%) Sayı Oran (%) Dinlenmek 32 28.6 17 15.2 12 10.7 61 18.2 İş Stresinden Kurtulmak 15 13.4 24 21.4 8 7.1 47 14.0 Eğlenceli ve Heyecan Verici Bulmak 8 7.1 12 10.7 13 11.6 33 9.8 Rahatlamak ve Can Sıkıntısını Gidermek 12 10.7 10 8.9 14 12.5 36 10.7 Sağlıklı Yaşamak 3 2.7 8 7.1 3 2.7 14 4.2
Aile ile Birlikte Olma 35 31.3 14 12.5 24 21.4 73 21.7
Doğa Deneyimi Yaşamak 1 0.9 4 3.6 3 2.7 8 2.4
Gerilimi Azaltmak 2 1.8 1 0.9 0 0.0 3 0.9 Yalnız Kalmamak 0 0.0 1 0.9 2 1.8 3 0.9 Yarışmak 0 0.0 0 0.0 0 0.0 0 0.0 Arkadaşlarla Birlikte Olmak 1 0.9 12 10.7 20 17.9 33 9.8 Öğrenmek ve Yeni Beceriler Kazanmak 1 0.9 3 2.7 4 3.6 8 2.4
Sosyal Statü Sağlamak 1 0.9 1 0.9 2 1.8 4 1.2
Monotonluktan Kurtulma
İsteği 1 0.9 5 4.5 7 6.3 13 3.9
nedenleri sırasıyla; “dinlendirici buluyorum”, “rahatlatıcı ve can sıkıntısından uzaklaştırıcı buluyorum” ve “iş stresinden kurtuluyorum” olarak tespit edilmiştir. Özdemir (2006) işçilerin boş zaman değerlendirme faaliyetlerine katılarak dinlendiklerini, stres attıklarını ve eğlendiklerini saptamıştır. Yetiş’in (2000) yaptığı çalışmada da, boş zamanların çalışanların üzerindeki etkilerine ilişkin olarak deneklerin büyük çoğunluğunun sırasıyla dinlendirici, rahatlatıcı ve iş stresinden uzaklaştırıcı bir etkisi olduğu düşüncesinde oldukları tespit edilmiştir. Söz konusu çalışmalarda aile ile birlikte olma seçeneği deneklere sunulmamıştır. Çalışmamızda aile ile birlikte olma seçeneği tercihen ilk sırada yer almışsa da, rekreasyonel etkinliklere yönelik diğer seçeneklerin literatür ile uyumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anket yapılan deneklerin % 31.3’ü haftada bir, % 25.9’u 15 günde bir, % 20.5’i de ayda bir rekreasyonel etkinliklere katıldıklarını ifade etmişlerdir. Deneklerin “rekreasyonel etkinliklere hangi sıklıkla katılırsınız?” sorusuna vermiş olduğu cevaplar Çizelge 5.17 ve Grafik 5.17’de ayrıntılı olarak verilmiştir.
Kaya (2007) tarafından yapılan çalışmada, katılımcıların kent içerisindeki rekreasyon alanlarına gitme sıklıkları % 29.4 ile haftada bir, % 27.1 ile 15 günde bir olarak, kent çevresindeki rekreasyon alanlarına gitme sıklıkları ise % 21.1 ile haftada bir ve % 20.0 ile 15 günde bir olarak tespit edilmiştir. Sertkaya (2001) tarafından yapılan bir başka çalışmada katılımcıların en çok tercih ettiği katılım sıklığı % 23.5 ile 15 günde bir tercihi olmuş ve bunu sırasıyla % 21.9 ile ayda bir, % 21.1 ile haftada bir katılım sıklıkları takip etmiştir. Çağlayan (1999) ziyaretçilerin Neşet suyu orman içi rekreasyon alanına % 30.0’luk oranla haftada bir geldiklerini tespit etmiştir. Özdemir (2006) ise deneklerin % 48.3’ünün boş zaman etkinliklerine haftada bir ya da iki defa katıldıklarını ortaya koymuştur. Sertkaya (2001) tarafından elde edilen sonuçlar oransal değerleri açısından çalışmamızdan elde ettiğimiz sonuçlarla farklılık gösterse bile, en çok tercih edilen ilk üç katılım sıklığının haftada bir, 15 günde bir ve ayda bir olarak tespit edilmesi noktasında çalışmamızla paralellik gösterdiği açıkça görülmektedir. Diğer araştırma bulguları literatürle uyumludur.
Çizelge 5.17. Anket yapılan deneklerin rekreasyonel etkinliklere katılım sıklığı
Rekreasyonel Etkinliklere Katılım Sıklığı Haftada Bir Haftada Birden Fazla 15 Günde Bir Ayda Bir 3 Ayda Bir 6 Ayda Bir Yılda Bir Toplam Sayı 35 10 29 23 9 2 4 112 Oran (%) 31.3 8.9 25.9 20.5 8.0 1.8 3.6 100.0
Rekreasyonel Etkinliklere Katılım Sıklığı
0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 Etkinliklere Katılım Sıklığı Y üz de ( % ) Haftada Bir Haftada Birden Fazla 15 Günde Bir Ayda Bir 3 Ayda Bir 6 Ayda Bir Yılda Bir
Grafik 5.17. Anket yapılan deneklerin rekreasyonel etkinliklere katılım sıklığı
Anket yapılan deneklerin % 33.0’ü 4-6 saat, % 25.9’u 2-4 saat, % 25.0’i de 6- 8 saat süreyle rekreasyonel etkinliklere katıldıklarını ifade etmişlerdir. Deneklerin “rekreasyonel etkinliklere katılım süreniz ne kadardır (Saat/Gün)?” sorusuna vermiş oldukları cevaplar Çizelge 5.18 ve Grafik 5.18’de ayrıntılı olarak verilmiştir.
Önder (2003) tarafından Selçuk Üniversitesi öğrencilerinin rekreasyonel eğilim ve taleplerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmada, öğrencilerin % 26.69’unun 2 saatten az, % 22.70’sinin 4-6 saat, % 13.80’inin 6-8 saat süreyle rekreasyonel etkinlere katıldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulgularını literatürden ayrıştıran seçenek 2 saatten az katılım süresinin literatürde yüksek
olmasıdır. Bu durum öğrencilerin boş derslerinde ve derslerinin olmadığı kısa süreli aralarda da bir takım rekreasyonel etkinliklerde bulunuyor olmalarından kaynaklanabilir. Kamu çalışanları açısından boş zaman olanaklarının sınırlı olması ve hayat şartlarının çalışanlara yüklediği sorumluluk düşünüldüğünde, rekreasyonel etkinliklere yönelik katılım süresi farklılıklarının kaçınılmaz olduğu sonucu ortaya çıkacaktır.
Çizelge 5.18. Anket yapılan deneklerin rekreasyonel etkinliklere katılım süresi
Rekreasyonel Etkinliklere Katılım Süresi (Saat/Gün) 2
Saatten Az
2-4 Saat 4-6 Saat 6-8 Saat 8-10 Saat 10-12 Saat 12 Saatten Fazla Toplam Sayı 6 29 37 28 2 5 5 112 Oran (%) 5.4 25.9 33.0 25.0 1.8 4.5 4.5 100.0
Rekreasyonel Etkinliklere Katılım Süresi (Saat/Gün)
0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0
Etkinliklere Katılım Süresi
Y üz de ( % ) 2 Saatten Az 2-4 Saat 4-6 Saat