Problem Cümlesinin Cevabına Yönelik Ġstatistikî Sonuçlar

ÇalıĢmaya katılan öğretmenlerinin demografik özellerine genel olarak bakıldığında cinsiyet bakımından çoğunluğun bayan öğretmenlerden oluĢtuğu görülmektedir. Bu araĢtırmaya katılanların çoğunluğunun 41-55 yaĢ arasında öğretmenlerden oluĢtuğu belirlenmiĢtir. AraĢtırmaya katılanların çoğunluğunu oranı ile 11-15 ve 16-20 yıl aralığındaki hizmet süresine sahip öğretmenlerden oluĢtuğu anlaĢılmaktadır. Eğitim durumu açısından baktığımızda ise çoğunluğu eğitim fakültesi mezunlarının oluĢturduğu görülmektedir. Aynı kurumdaki görev süresi yönüyle incelediğimizde çoğunluğun 1-5 yıl arasında görev yapan öğretmenlere sahip olduğu ifade edilebilir.

Görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının etkinlikler yoluyla kazandırılmasına yönelik sınıf öğretmenlerinin görüĢleri arasındaki iliĢki ortaya konmak istenmiĢ ve verilen

cevaplara ait bulgular incelendiğinde çalıĢmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğunun “Katılıyorum ve Kesinlikle Katılıyorum” seçeneklerini tercih etmiĢlerdir. Bu istatistikî veri ile çoğunluğun görsel sanatlar dersi uygulanan etkinlikler ile dersin genel amaçlarına ulaĢıldığı yönünde görüĢ bildirdikleri sonucuna ulaĢılabilir.

Öğretmenlerin dersin genel amaçlarının etkinlikler yoluyla kazandırılabilmesine yönelik görüĢlerinin bireysel ve toplumsal amaçlar boyutundaki maddelerin çoğunluğunun ders içeriğine uygun buldukları ifade edilebilir.

Bu sonuca göre;

 Öğrencilere yaĢamı ve doğayı gözlemleme duyarlılığının kazandırıldığına,

 Öğrencilere seçme, ayıklama, birleĢtirme, yeniden organize etme becerilerinin kazandırdığına ve öğrencilerde analiz ve sentez yeteneği ile eleĢtirel bakıĢ açısını geliĢtirildiğine,

 Öğrencilerin yeteneklerini fark etmesini, kendine güven duygusu kazanmasını ve kendilerini geliĢtirmelerinin sağladığına,

 Öğrencilerin görsel biçimlendirme yollarını ile kendilerini ifade etmek için kullandıklarına,

 Öğrencilerin ilgisinin, bu alandaki çeĢitli kaynaklarla besleyebilmek (müze, galeri, tarihi eser vb.) ve bu yolla geçmiĢine sahip çıkma ve geleceğini yapılandırma bilinci kazandırılabildiğine,

 Öğrencilerin her alanda kullanılabilecek yaratıcı davranıĢlar geliĢtirmelerinin sağladığına,

 Öğrencilerin ulusal ve evrensel sanat eserlerini ve sanatçıları tanımalarının sağladığına,  Öğrencilerin iĢbirliği yapmasına, paylaĢmayı, sorumluluk almayı, kendi iĢine saygı

duyduğu kadar baĢkalarının iĢine de saygı duyma bilincini ve duyarlılığını kazandırdığına;

 Öğrencilerin akıllarını, duygularını ve zevklerini sorgulama bilinci kazandırdığına ankete katılan öğretmenlerin çoğunluğunun katıldıkları yönünde görüĢe sahip oldukları sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Ayrıca bireysel ve toplumsal amaçlar boyutundaki bazı maddelere;

 Öğrencilerin, ulusal ve evrensel değerleri tanıyabilme ve anlayabilme bilincini kazandırdığına,

86

 Öğrencilerin, geçmiĢten günümüze miras kalan sanat eserlerinden haz alma ve onur duyma hassasiyeti kazandırdığına,

 Öğrencilerin ruh sağlığını koruma, iç dünyasını anlatma, duygusal tepkilerini ortaya koyma ve bedenine saygı duyma bilinci geliĢtirmesini, sağladığı maddelerinde ise görüĢlerinin çalıĢmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğunun kısmen katılıyorum yönünde görüĢte olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Diğer bir boyut olan Algısal amaçlar boyutuyla etkinliklerin görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının kazandırılmasına yönelik görüĢlerinin olumlu yönde olduğu etkinlikler ile amaçların uyumlu olduğu ifade edilebilir.

 Öğrencilerin, algı birikimini ve hayal güçlerini geliĢtirdiğini,

 Öğrencilerin, görsel algılarının ve birikimlerinin sanatsal anlatımlara dönüĢtürebilmesine imkân tanındığının,

 Öğrencilerin, birikimlerini baĢka alanlarda kullanabilme becerilerinin geliĢtirdiği;  Öğrencilerin, bilgilerinin ve birikimlerinin sanatsal uygulamaya dönüĢtürme yeteneği

kazandırıldığını,

 Öğrencilerin, yeni durumlar karĢısında özgün çözümler geliĢtirme becerileri kazandırdığına, çalıĢmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğunun katılıyorum yönünde görüĢe sahip oldukları sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Estetik amaçlar boyutuyla etkinliklerin görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının kazandırılmasına yönelik görüĢlerinin olumlu yönde olduğu etkinlikler ile amaçların uyumlu olduğu ifade edilebilir. Bu kısımdaki maddelere baktığımızda;

 Öğrencilerin, sanatın ve sanat eserlerinin her zaman önemsenecek birer değer olduğunu kavramasının sağladığına,

 Öğrencilerin, geçmiĢten günümüze miras kalan sanat eserlerinden ve doğadan haz alma, onlarla gurur duyma ve onları koruma bilincini kazandıklarına,

 Öğrencilerin, görsel sanatlar sevgisini kazandıklarını ve bu sevgiyi hayatının her alanına yansıtabilmesini, bunu davranıĢ biçimi haline getirebilme yeterliliğini kazandırdıklarına;  Öğrencilerin, doğadan seçtiği veya insan eli ile üretilen nesneleri estetik birikimini

kullanarak değerlendirme bilinci kazandırabildiklerine,

 Öğrencilerin, kendini ifade edebilmede estetik değerlerden yararlanma yeteneği kazandırdıklarına, yönelik maddelere ankete katılan öğretmenlerin çoğunluğunun

katılıyorum yönünde görüĢe sahip oldukları sonucuna ulaĢılmıĢtır.

Teknik amaçlar boyutuyla etkinliklerin görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının kazandırılmasına yönelik görüĢlerinin olumlu yönde olduğu etkinlikler ile amaçların uyumlu olduğu yönünde sonucuna ulaĢıldığı ifade edilebilir. Bu maddeler;

 Öğrencilerin, her türlü araç – gereci kullanarak görsel anlatım diline dönüĢtürme isteğini ve kullanma becerisini kazandırarak kendini geliĢtirmesine imkân tanıdığına,

 Öğrencilerin, farklı tekniklerle elde edilen sonuçların etkilerini sezdirebildiklerini ve öğrencilerin farklılıklardan zevk alabilmelerini sağladıklarına,

 Öğrencilerin, farklı tekniklerin getireceği anlatım zenginliğinin farkına vardıklarını,  Öğrencilerin, kullandığı tekniklerin dıĢında yeni teknikler arama isteğini ve cesaretini

kazandıklarına,

 Öğrencilerin, amacına uygun malzemeyi seçme ve malzemeden anlam çıkarma becerisi kazandıklarına ve

 Öğrencilerin kendini ifade etme sürecinde çıkacak sorunlara teknik çözümler üretebilme becerisini ve güveni kazandıklarına, yönelik maddelere ankete katılan öğretmenlerin çoğunluğunun katılıyorum yönünde görüĢüne sahip oldukları sonucuna ulaĢılmıĢtır.

2. Problem Cümlesinin Cevabına Yönelik Ġstatistikî Sonuçlar

Sınıf öğretmenlerinin bireysel ve toplumsal amaçlar, algısal ve teknik amaçlar boyutuyla dersin genel amaçlarının kazandırılmasına yönelik görüĢlerinin karĢılaĢtırılmasını cinsiyete göre incelediğimizde anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Bu bulgu sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersi genel amaçlarının etkinliklerle kazandırılması açısından ders içerisindeki yapılan etkinliklerin genel amaçlar açısından cinsiyete göre bakıĢ açısının farklı olmadığını göstermektedir. Ayrıca Tablo 7‟deki verilerinden yararlanarak öğretmenlerin ders iĢleyiĢlerinin ve ders içerisinde kullanılan etkinliklerin de benzer olduğu ifade edilebilir.

Ancak kadın öğretmenlerin görüĢlerinin erkek öğretmenlerin görüĢlerine göre ortalama puanlarının düĢük olduğu görülmektedir. Bu da kadın öğretmenlerin erkeklere göre etkinlikleri yetersiz gördükleri söylenebilir. Ayrıca okul ve sınıf içi görsellerin (panoların) düzenlenmesinde, yıl sonunda yapılan sergilerde ve sanatsal faaliyetlerde daha ön planda olduğu göz önünde bulundurulursa ortalamalardaki karĢımıza çıkan puan farkının eğitim

88 öğretim sürecindeki karĢılığı olduğu söylenebilir.

3. Problem Cümlesinin Cevabına Yönelik Ġstatistikî Sonuçlar

Sınıf öğretmenlerinin “Yaş” değiĢkenine yönelik bulguları incelediğimizde yaĢ dağılımının eĢit olmadığını ve bu nedenle verilerin parametrik testler ile değerlendirilerek bulgulara ulaĢılmaya çalıĢılmıĢtır. Öğretmenlerin yaĢ bakımından çoğunluğunun %51,8 ile 41-55 yaĢ aralığında olduğu göstermektedir. Sınıf öğretmenlerinin genel amaçların, bireysel ve toplumsal amaçlar, algısal amaçlar, estetik amaçlar ve teknik amaçlar bakımından etkinliklerle kazandırılmasına yönelik görüĢlerinde anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır. Ayrıca tablo 7. verilerinden yararlanarak farklı yaĢ gruplarındaki öğretmenlerin görsel sanatlar dersi etkinliklerinin dersin genel amaçlarını kazandırmaya yönelik etkinlikleri uygun olarak gördüklerini göstermektedir.

Her ne kadar sayısal veri olarak anlamlı bir farklılık çıkmasa da okullardaki anket çalıĢmaları sırasında yapılan görüĢmeler ve bazı öğretmen arkadaĢların anketlere yazdıkları notlar incelediğinde Ģu sonuçlara ulaĢılmaktadır. YaĢ grupları bakımından en olumlu yönde 31-40 yaĢ aralığındaki öğretmenler görüĢ bildirirken, 25-30 yaĢ aralığındaki öğretmenler diğer yaĢ gruplarına göre daha düĢük ortalama puan ile görüĢ bildirmiĢlerdir. Bu veride bize genç ve mesleğe yeni baĢlayan öğretmenlerin görsel sanatlar dersinde farklı etkinlikleri yapmaya çalıĢtıkları görsel sanatlar dersini ezberci resim kağıtları, defterleri ve boyadan ibaret olmadığı sınıf seviyesine göre farklı uygulamaların kısmen gençler tarafından daha sık kullanılmaya çalıĢıldığı, çalıĢma sırasında karĢılaĢılan öğretmenlerden alınan görüĢlere göre ifade edilebilir.

4. Problem Cümlesinin Cevabına Yönelik Sonuçlar

Sınıf öğretmenlerinin “Hizmet Süresi” değiĢkenlerine göre görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının kazandırılmasına yönelik öğretmen görüĢleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? Sorusuna cevap aramak için bulgular ve yorumlar incelenmiĢ ve Ģu sonuçlara ulaĢılmıĢtır. Hizmet süresi değiĢkeni bakımından öğretmenlerin görüĢlerinde farklılık bulunmamaktadır. Bireysel ve toplumsal amaçlar, algısal amaçlar, estetik amaçlar ve teknik amaçlar boyutuyla incelediğimizde sınıf öğretmenleri hizmet süresi değiĢkeni açısından etkinliklerin görsel sanatlar dersi genel amaçlarını kazandırmaya uygun olduğu yönünde görüĢ ifade etmiĢlerdir.

Farklı hizmet süresine sahip sınıf öğretmenlerinin diğer hizmet süreleri arasındaki karĢılaĢtırmalarda öğretmenlerin dersin genel amaçlarının etkinliklerle kazandırılmasına yönelik görüĢlerinde farklılık bulunmamaktadır. Hizmet süresinin öğretmen görüĢlerini değiĢtirmede etkili olmadığı hizmet süreleri farklıda olsa öğretmenlerin bu konuda benzer görüĢlere sahip oldukları sonucuna ulaĢılmıĢtır. Ortalama puanlara baktığımız da burada en yüksek ortalama puanı 16-20 yıl hizmet süresine öğretmenlerin, en düĢük ortalama puan 5 yıldan az hizmet süresindeki öğretmenlerin çıkmıĢtır. Bu da yaĢ değiĢkeni sonucunu destekler nitelikte olduğu söylenebilir.

5. Problem Cümlesinin Cevabına Yönelik Sonuçlar

Sınıf öğretmenlerinin “Öğrenim Düzeyi” değiĢkenine göre görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının kazandırılmasına yönelik öğretmen görüĢleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? Sorusuna cevap aramak için veriler Anova Post Hoc testlerinden Scheffe testi kullanılmıĢ ve anlamlı farklılıklara ulaĢılmıĢtır. Bu test sonuçlarından ulaĢılan sonuçlar Ģöyle sıralanabilir.

Bireysel ve toplumsal amaçlar boyutuyla incelediğimizde iki yıllık eğitim enstitüsü mezunu olan öğretmenler ile Lisansüstü mezunu olan öğretmenlerin görüĢleri arasında farklılık ortaya çıkmaktadır.

Eğitim fakültesi mezunu olan öğretmenler ile diğer dört yıllık fakültelerden mezun olan öğretmen görüĢleri arasında anlamlı farklılık bulunmuĢtur.

Lisansüstü mezunu öğretenler ile diğer dört yıllık fakülte mezunu öğretmenlerin görüĢleri arasında farklılık bulunmaktadır.

Ortalama puanlarına batığımızda en yüksek ortalama lisansüstü mezunu öğretmenlerin ortalama puanlara sahip olduğunu göz önünde bulunduracak olursak farklılığın lisansüstü mezunu olan öğretmenlerden iki yıllık eğitim enstitüsü mezunlarına yönüne diyebiliriz. Eğitim fakültesi mezunları ile diğer dört yıllık fakülte mezunları arasında anlamlı farklılık bulunmaktadır. Bu farklılığın yönüne baktığımızda da eğitim fakültesi mezunlarının, diğer dört yıllık fakülte mezunlarına oranla daha yüksek ortalamaya sahip olduğunu göz önünde bulundurarak farklılığın yönünün eğitim fakültesi mezunlarından diğer dört yıllık fakülte

90 mezunları yönündedir diyebiliriz.

Sınıf öğretmenlerinin mezuniyet durumlarına göre görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının etkinliklerle kazandırılması algısal amaçlar boyutuyla incelediğimizde verilerden elde edilen sonuçlara göre yüksek lisans mezunları ile iki yıllık eğitim enstitüsü mezunları arasında anlamlı farklılık bulunmuĢtur. Farklılığın yönünü incelediğimizde daha yüksek ortalama puana sahip olan yüksek lisans mezunlarından iki yıllık eğitim enstitüsü mezunlarına göre olumlu yönde anlamlı farklılık bulunmaktadır diyebiliriz.

Görsel sanatlar dersinin genel amaçlarının etkinliklerle kazandırılmasında estetik amaçlar boyutuyla incelediğimizde anlamlı farklılık bulunmuĢtur. Farklılık olan öğretmen gruplarını incelediğimizde yüksek lisans mezunları ile iki yıllık eğitim enstitüsü mezunları arasında farklılık bulunmaktadır. Farklılığın yönüne incelediğimizde daha yüksek ortalama puana sahip olan yüksek lisans mezunlarından iki yıllık eğitim enstitüsü mezunlarına göre olumlu yönde anlamlı farklılık bulunmaktadır.

Sınıf öğretmenlerinin öğrenim düzeyi değiĢkenlerine göre görsel sanatlar dersi genel amaçlarının etkinliklerle kazandırılmasına yönelik görüĢlerin estetik amaçlar boyutuyla karĢılaĢtırılmasına baktığımızda yüksek lisans mezunu öğretmenlerin diğer öğretmenlere göre daha yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmektedir. En düĢük ortalama ise eğitim enstitüsü mezunu öğretmenlere sahip olduğu görülmektedir. Estetik amaçlar boyutuyla sınıf öğretmenlerinin görüĢlerinin arasında dersin etkinliklerle kazandırılmasında yüksek lisans mezunları daha olumlu bulurken, sırası ile eğitim fakültesi mezunları, üç yıllık eğitim enstitüsü mezunları, diğer lisans mezunları ve iki yıllık eğitim enstitüsü mezunu öğretmenler daha düĢük seviyede ulaĢıldığı görüĢüne sahiptir diyebiliriz.

Sınıf öğretmenlerinin öğrenim düzeyi değiĢkenlerine göre görsel sanatlar dersi genel amaçlarının etkinliklerle kazandırılmasına yönelik görüĢlerin teknik amaçlar boyutuyla karĢılaĢtırılmasını incelediğimizde en olumlu görüĢü bildiren lisansüstü mezunu öğretmenler olurken, diğer öğretmenlere göre düĢük ortalamaya iki yıllık eğitim enstitüsü mezuniyetine sahip öğretmenler olarak söylenebilir.

Farklılık yönlerini incelediğimizde yüksek lisans mezunlarından iki yıllık eğitim enstitüsü mezunlarına, yüksek lisans mezunlarından diğer dört yıllık fakülte mezunları yönündedir diyebiliriz. Eğitim fakültesi mezunları ile diğer dört yıllık fakülte mezunları yönünde anlamlı farklılık bulunmaktadır.

TARTIġMA

Ġlkokul görsel sanatlar dersi genel amaçlarına ulaĢılabilmek için, programda yer alan genel amaçlarla ilgili etkinliklerin her birine eĢit değer ve zaman ayrılması ve etkinliklerin etkin bir biçimde uygulanması çok önemlidir. Ġlkokul Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı‟nın da yer alan genel amaçlarının iĢlenmesini öngörmesine karĢın, ülkemizde yapılan kimi araĢtırmaların dersin iĢleniĢinde, çoğunlukla sanatsal uygulamalara ağırlık verildiği ve programın sınıf öğretmenleri tarafından iĢlenmesinde kimi öğretmenlerin zorluklar yaĢandığını göstermektedir. Görsel Sanatlar dersinin genel anlamda amaçları, öğrencilerin topluma yaratıcı ve üretken bireyler olarak yetiĢmelerini sağlamaktır. Bunun yanında estetik bir bilinç kazandırarak yaĢamını ve çevresini güzelleĢtiren bireyler yetiĢtirmektir. Sanatın, sanat eserlerinin önemini anlayan ve onları koruyan bireyleri topluma kazandırmaktır.

Bu bağlamda, Ġlkokul Görsel Sanatlar Dersi Programında yer alan genel amaçların ve buna bağlı olarak yapılan ders içi etkinlerin önemi büyüktür. Bu ders içerisindeki ilgili uygulama kısmından ayrı olarak, öğrencilerin bireysel ve toplumsal, algısal, estetik ve teknik yönlerden de geliĢimlerini hedeflemektedir. Bu nedenle görsel sanatlar dersi etkinleri ile sanat ürünlerinden anlayan, sanata ve sanat ürünlerine gereken değeri verebilen bireyler olabilmeyi sağladığından ötürü önemlidir.

Akengin(2005), Ġlköğretim 1. Kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin karĢılaĢtıkları sorunlar ile ilgili olarak öğretmenlerin görüĢlerini incelemiĢ ve cinsiyet değiĢkenine göre görüĢleri farklılık göstermezken, mezuniyet değiĢkenine göre velilerle ilgili görüĢlerde yüksekokul mezunu sınıf öğretmenlerinin lehine anlamlı bir farklılık gözlenmektedir. Resim-ĠĢ dersiyle ilgili hizmet içi eğitim alma durumuna göre görüĢler incelendiğinde ise, sadece yöneticilerle ilgili olarak; hizmet içi eğitim alan öğretmenlerin almayanlara oranla konuyla ilgili daha az problem yaĢadıkları bulgusuna ulaĢmıĢlardır. Bu çalıĢma sonucu elde edilen bulgu cinsiyet bakımından sınıf öğretmenlerinin görüĢlerinde anlamlı farklılık bulunmamıĢtır. Öğretmenlerin mezuniyet durumlarına göre incelediğimizde görüĢlerinde farklılık bulunmuĢtur. Bu da araĢtırmamızın bulgularını destekler niteliktedir.

Sorunlarının çözümüne yönelik önerilerini belirlemek amacıyla sorulan soruya öğretmenlerin yarıdan azı “Resim-ĠĢi dersi ile ilgili problemler nitelikli bir hizmet içi

92

eğitimle çözümlenebilir”, çoğunluğu ise “Resim-ĠĢ dersine, her kademede branĢ öğretmenlerinin girmesiyle çözümlenebilir” Ģeklinde cevap verdikleri bulgusuna ulaĢtıkları görülmektedir.

Arı ,Ç (2010), etkinliklerin uygulama sürecinde sorun yaĢadığını ifade eden öğretmenlerin görüĢlerinden, bu durumun sebeplerinin Ģu Ģekilde olduğu ortaya çıkmıĢtı: Etkinliklere ait planlarının yeterince rehberlik etmediği ve öğretmenler tarafından anlaĢılmadığı görüĢleri dikkat çekmektedir. Etkinlikleri gerçekleĢtirmek için ders zamanın yeterli olmaması, etkinlikler için ek bir kaynak kitaba ihtiyaç duyulduğu belirlenmiĢtir. Ders içeriğinde seçilen etkinlikler için çocukların küçük yaĢta olması, etkinliklerin çok uzun bir dönemi kapsaması, bazı etkinliklerin pahalı araçları gerektiriyor olması olumsuz olarak karĢılan sorunlar olarak öğretmenler ifade etmiĢlerdir. Bu bulgu anket uygulamaları sırasında görüĢülen sınıf öğretmenlerinin bir ders saati içerisinde etkinliklerin çoğunlukla tamamlanamadığını belirtmiĢlerdir. Diğer bir karĢılaĢılan sorun olarak bazı etkinlikler için gerekli malzeme ile materyal temini konusunda sıkıntılar yaĢadıklarını ifade etmiĢlerdir. Bu da yukarıdaki bulgu ile birbirini destekler niteliktedir.

Bülbül, H (2003) çalıĢmasının sonuçlarına göre sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersi müfredat programı konusunda bilgilerinin ve uygulamaların yetersiz olduğunu ifade etmiĢtir. Yapılacak tespit ve gerekli hizmet içi eğitim çalıĢmaları ile sınıf öğretenlerinin alan bilgisindeki eksikliklerin giderilebileceği ve bu sayede müfredat uygulamalarının, ders iĢlemenin daha baĢarılı olacağı sonucuna ulaĢmıĢtır.

Koç, H (2011) çalıĢmasından araĢtırmaya katılan öğretmenlerin, Görsel Sanatlar dersi uygulamalarında materyal kullanımı konusunda karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢlerine baĢvurulmuĢtur. Görsel sanatlar dersi süresinin yetersiz olması, okulun ve sınıfın fiziki Ģartlarının yetersizliği, okullarındaki ders için gerekli materyal yetersizliği, olan materyallerinde kullanımı konusunda bilgi eksikliği ve ders kitabının olmaması gibi sonuçlara ulaĢmıĢlardır.

Göçmen, E. (2014) Ġlkokullarda görsel sanatlar dersi haftada 1 ders saati (40 dk)‟ dır. Öğretmenin derse gelmesi, öğrencilerin malzemeleri çantalarından çıkartıp sıralarına yerleĢtirmeleri, öğretmenin o dersteki etkinliğin içeriğini anlatmaktadır. Sonrasında

öğrencilerin çalıĢmalarını uygulamaya baĢlamaları, yapılan çalıĢmaların(kurumayan veya tam bitirilmediği için zedelenmesi kolay olan) sıralardan toplanıp çantaya yerleĢtirilmesi 1 ders saatinde gerçekleĢtirilmekte olduğu tespit edilmiĢtir. Ayrıca görsel sanatlar ders saatine yansıtılan resim yarıĢmaları, okul sınavları, önemli gün ve haftalarla ilgili yapılan çalıĢmalarda programın gecikmesine ve dersin amaçları dıĢına çıkmasına sebep olduğu araĢtırmacı tarafından tespit edilmiĢtir. Bu veriler anket formunun son bölümünde yer verilen görüĢ ve öneri kısmına öğretmenlerin ders saatinin yeterli olmadığı ve uygulamaların tamamlanamadığı belirtmiĢlerdir. Bu nedenle ders saatinin artırılmasının uygun olacağını ifade etmiĢlerdir.