Personelin Beklentileri

Teknolojinin ve iletişimin gelişmesi ile örgütte çalışan bireyler de çeşitli değişimler talep edebilmektedirler. Son yıllarda yaşanan bu gelişmeler özellikle eğitim faaliyetleri ve personelin kendini geliştirmesi ile hız kazanmaya başlamıştır. Gelişmeye kapalı kişiler ile kendini geliştirmeye adamış bireyler arasında çatışmalar kaçınılmaz olabilmektedir. Bu ise beraberinde çalışma biçimlerinde ve yapılarında değişimi getirmektedir (Tunçer, 2013:905).

Personal Empoverment olarak tabir edilen ve çalışanların güçlendirilmesi olarak

dilimize geçen kavram çerçevesinde çalışanların, tutumlarının ve sorumlulukların geliştirilmesi, stratejik bakış açısı kazandırılması, problemlere çözüm üretecek nitelikler kazanılması (Lemire, Sicotte, & Pare, 2008:130-131) gibi pek çok olgular neticesinde organizasyonel değişim gerçekleşebilmektedir. Çünkü her açıdan kendini geliştirmiş çalışan kendi işini kendisi yapacaktır. Tabiri caiz ise kendi işinin patronu olacaktır. Eğer bu değişimler gerçekleşmez ise yetişmiş personelin rakiplere kaptırılması kazanılmaz bir süreç halini alabilecektir.

49 2.3.2.Dışsal Nedenler

Örgütleri etkileyen, yukarıda açıklandığı gibi bir takım içsel nedenlerin yanında bir takım dışsal nedenler de vardır. Örgütler dış çevrelerinden aldıkları girdileri belirli bir işleme sürecine tabi tutmalarından sonra elde ettikleri sonuçları dış çevrelerine verirler (Çetin, 2008:121). Sistemler anlayışı gereği, örgütlerin açık bir sistem olması ve örgütün dışından oluşan ve örgütü etkileyen bir takım dışsal faktörler de organizasyonları etkilemektedir. Organizasyonun kontrolü dışındaki bu etkiler zaman zaman örgütler için birer fırsat zaman zaman ise örgütler için birer tehdit olabilmektedir (Koçel, 2011:674). Organizasyonları etkileyen önemli dışsal faktörleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

2.3.2.1.Ekonomideki Değişimler

Ekonomik çevre koşullarındaki hızlı değişimler örgütleri toplumsal değişimler kadar etkileyebilmektedir. Bir yandan organizasyonların ürettikleri malların ve hizmetlerin arz ve talep durumları, tedarik, üretim ve pazar koşulları ve bu koşullardaki dalgalanmalar diğer yandan ekonomik eğilimler ve özellikle örgütün içinde bulunduğu egemen ekonomik sistem örgütsel değişim üzerinde önemli etikler yapabilmektedirler (Ülgen, 1993:170). Güncel ekonomik pazarda süreklilikler kısıtlanmış bir durum sergilemektedir. Her şey aynı şekilde sürüp gitmemekte ve devamlı bir değişim söz konusu olmaktadır. Dolayısı ile ekonomik değişimler örgütleri etkilemektedir (Özkalp & Kırel, 2011:434).

Organizasyonların içinde bulunduğu güncel ekonomik sistemler, iletişim ve teknolojinin hızlı değişimi sonucunda hızla değişime uğramaktadır. Finansal koşullar, üretim sistemleri, pazarlama süreçleri, müşteri memnuniyeti sürekli bir değişim geçirmekte ve daha iyisinin yapılması iç ve dış müşteriler tarafından talep edilmektedir. Bu noktada örgütler ekonomik çevreyi iyi algılamalı ve ekonomik trendi yakalayabilmelidir. Aksi takdirde organizasyonların, rekabet edemeyecek bir duruma gelebilmesi kaçınılmaz olacaktır.

50

2.3.2.2.Teknolojideki Değişimler

Teknolojik değişimler, endüstriyel seviyedeki köklü ve sürekli artan teknolojik ilerleme ve gelişmeler ile ilgilidir (Hung & Tu, 2014:1227). Teknolojik değişimler günümüz toplumsal hayatını etkileyen en önemli unsurlardan birisidir. Toplumun her alanında yapılan teknolojik yenilikler, yeni üretim yöntemleri, araştırma ve geliştirme faaliyetleri örgütlerin önün açmakta ve değişimini mümkün kılmaktadır (Ülgen, 1993:172-173).

Teknolojik değişimler, pazarın veya endüstrinin kurallarının, inanışlarının ve değerlerinin sık sık bozulması olarak tarif edilebilir. Eğer firma hayatını sürdürmek istiyorsa bu değişime adapte olmak zorundadır. Schumpeter’in yaratıcı yıkım olarak ifade ettiği bu sürece göre girişimciler, sürekli olarak teknolojik yeniliklerin demode olması ve eski değerlerin tahrip edilmesi sürecini eş zamanlı olarak avantaja çevirerek yeni değeler üretirler. (Ho & Lee, 2014:1)

Teknolojik gelişmeler toplumdaki değer yargılarının değişmesini, refah düzeyinin gelişmesini, ilişkiler ve anlayışların değişmesini beraberinde örgüt yapılarında köklü değişimlerin yaşanmasına sebep olmaktadır. Teknoloji ilerlediği sürece örgüt yapılarında da değişimlere sebep olmaya devam edecektir (Serinkan & Arat, 2013:18).

Özellikle bilişim teknolojileri unsurlarının firmanın iş süreçlerine dâhil olması ile birlikte organizasyonlar büyük değişimler yaşamış ve yaşamaya devam etmektedirler. İletişim ve iş süreçlerindeki teknolojik yenilikler örgütlerin yapılarında hızlı değişimleri beraberinde getirmiştir. Güncel ve gelişmekte olan teknolojiye uyum sağlama organizasyonlar için önemli bir rekabet avantajı sağlayabilmektedir. Böylece sektöründeki fırsatları rahatlıkla görebilecek ve tehditlerin üstesinden gelmeyi kolaylıkla başarabilecektir.

2.3.2.3.Siyasi Koşullar

Dünyamızda yaşanan ulusal bağımsızlık hareketleri, iç savaşlar toplumsal değişimi beraberinde getirmiştir. 1989 Berlin duvarının yıkılışı, 1989-

51

1991 Sovyetler birliğinin çökmesi ve yakın zamanlarda küresel terör hareketlerinin ortaya çıkması her alanda birçok değişikliklerin yaşanmasına neden olmuştur. Soğuk savaş döneminin sona ermesiyle serbest piyasa ekonomisine uyum süreci başlamıştır. Yabancı sermaye tüm işletmeleri, örgütleri etkilemiştir (Tunçer, 2013:901).

Bir toplumda meydana gelen siyasi değişimler dalgalar halinde diğer ülkeleri de etkilemektedir. Çünkü küreselleşme gereğince bir ülke diğerleri ile yoğun ticari ilişki içine girebilmektedir. Ülkelerin ihtiyaç duyduğu hammadde ve tarım ürünleri ile ürettikleri mal ve hizmet bakımından kendi kendilerine yetmeleri mümkün olmamaktadır. Ülkeler kendilerine girdi elde edebilmek ve ihtiyaç fazlası çıktıları değerlendirebilmek için diğer ülkeler ile ithalat ve ihracat yapma durumu ile karşı karşıyadırlar (Özkalp & Kırel, 2011:439-440). Meydana gelebilecek siyasi değişimler toplumların yap taşları olan örgütleri derinden etkileyebilmektedir.

Özellikle internetin ve iletişim araçlarının dünya genelinde yayılması ise insan hak ve özgürlükleri alanında pozitif ilerlemeler olmuş ve bu süreçler firmaların iş yapış ve usullerini yeniden gözden geçirmelerine ve bu süreçleri insan odaklı olarak iyileştirmelerine sebep olmaktadır.

2.3.2.4.Yasal Değişimler

Organizasyonun içinde bulunduğu yasal koşulların değişimi zorlayıcı bir etkiye sahip olması nedeniyle örgütlerin yapılarını da büyük oranda etkilemektedir. Örgütler, toplumsal ilişikleri düzenleyen ekonomik ve toplumsal düzeni sağlayan kanun, tüzük, yönetmelik ve yönergelere uymak durumdadırlar (Tetik, 2008:11).

Örgütlerin faaliyetlerini, hayatiyetlerini devam ettirdikleri ve yasal olarak bağlı oldukları otoriteler tarafından yapılacak yasal değişiklikler ister istemez örgütün de değişimini ve işleyiş sürecini değiştirecektir. Örneğin, son yıllarda ülkelerin önlem aldıkları çevre korumaya yönelik önlemler üretim yapan işletmelerin üretim süreçlerinde ve ürün atıklarının çevreye zarar vermeden

52

bertaraf edilmesi işlemlerinde bir takım değişiklikler yapmasını zorunlu kılmıştır.