Performans olgusunun bireylerin çalıĢmakta oldukları örgüt ve içerisinde bulundukları toplum için önemli yararları olmaktadır. Performansı baĢarılı olan iĢgörenlerin mevki yükselmesi, prim elde etmesi veya diğer konularda yol alma neticelerinde baĢarı elde etmesi mümkündür. Performans düzeyi yüksek olan bireyler, çalıĢmaları neticesinde bağlı bulunduğu örgüte de faydalı olacağından örgüt içinde büyük öneme sahip olabilmektedir. Çünkü kiĢisel anlamda çalıĢanların sergiledikleri performansın seviyesinin zayıf veya güçlü olmasından örgüt de olumlu veya olumsuz olarak etkilenebilmektedir. Örgütlerin toplam iĢ gücü ait oldukları toplumu yakından ilgilendirmektedir. Örgütlerin performanslarını yükseltme görevi yöneticinin olduğuna göre aynı Ģekilde iĢgörenlerin performansını yükseltmek de yöneticilerin görevi arasında yer almaktadır. Unutulmamalıdır ki toplumların ekonomik anlamda yüksek olarak kabul edilen değerlere ulaĢmasında bireysel baĢarının önemi çok büyüktür ve baĢarılı örgütlerin performansını daha da arttırmak için iyi bir ekip çalıĢmasının önemi kadar bireysel performans çok büyük değer taĢımaktadır.330
5.2.1. Performansın ÇalıĢanlar Açısından Önemi
Performans kavramı, her ne kadar öncelikli olarak yöneticiler ve organizasyonların kendileri için önemli olarak görülse de söz konusu organizasyonun çalıĢanları için de önem arz etmektedir.331
Yüksek seviyede performans gösteren çalıĢanların emeklerinin karĢılığını görmek istemesi son derece doğal bir durum olarak değerlendirilir. Bu nedenden dolayı da bahsini ettiğimiz takipçiler yani çalıĢanlar da bireysel beklentilerini doğal olarak üst pozisyonlarındaki kiĢiler ile paylaĢmaktadırlar. Bu Ģekilde onların da bu konudaki düĢüncelerini ve fikirlerini öğrenmek amaçlanmaktadır. Performans değerlendirmeleri, çalıĢanların davranıĢ ve özelliklerinin tespit edilmesini, eğer varsa belirlenen eksiklerin giderilmesini veya eksik görülen yeteneklerin geliĢtirilmesini amaçlamaktadır. Kısacası, performans kavramının ve gerçekleĢtirilen performans değerlendirmelerinin de organizasyonun bünyesindeki çalıĢanları mevcut durumdan
330 Fındıkçı, a.g.e., s. 297., Uyargil, a.g.e., s. 1, Bayraktaroğlu, a.g.e., s. 105., Yatkın, a.g.e., s. 7. 331 Ayça Beyoğlu, “Örgütlerde Performans Yönetiminin Önemi, Değerlendirme Süreci Ve Bir
Uygulama Örneği”, (YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trakya Üniversitesi, Edirne, 2016, ss. 25-26.
152
daha verimli bir Ģekilde çalıĢmaya yönlendiren ve geliĢmelerini hedefleyen bir araç olduğundan bahsedilebilinir.332
5.2.2. Performansın Yöneticiler Açısından Önemi
Yönetici kavramının birçok Ģekilde tanımı yapılmıĢtır. Ertürk‟e göre yönetici, üretim faktörlerini baĢkalarına mal ve hizmet üretmek amacıyla biraraya getirerek ekonomik değer yaratan kiĢi olarak tanımlanmaktadır. Yöneticiler, ücret karĢılığında baĢkaları adına çalıĢarak risk almazlar fakat iĢletmenin baĢarısı aynı zamanda onların baĢarısı olarak görülmektedir.333 Hem yönetim hem personel iliĢkilerinde baĢarılı olmak zorundadırlar.
Bu nedenle yöneticiler, çalıĢanları, iĢ yaĢamlarında daima katılımcı olmaları için teĢvik etmek ve kararlara dâhil etmek; böylece örgütsel amaçları verimli bir Ģekilde gerçekleĢtirmek ve insanları etkili bir Ģekilde yönetmek durumundadır. Yönetici, örgüt içerisinde ve örgüt dıĢında yönetimi temsil etmeli, çalıĢanlarını yönlendirmeli ve motivasyonlarının artması için çaba göstermelidir. Yöneticiler, gerek örgüt içinde, gerekse örgüt dıĢında insanlarla ilgilenerek, birleĢtirici rol oynamalı ve koordinasyonu sağlaması ön görülmektedir.334
ÇalıĢanların iĢ katılımlarını etkileyen birden çok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerin, yöneticilerin yönetim tarzlarının, çalıĢanların iĢe katılımının sağlanması üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Yöneticiler, örgütün amacına ulaĢabilmesi için gerekli olan motivasyonu çalıĢanlarına vermek durumundadır. ÇalıĢanların da örgüt içerisindeki iletiĢiminin temel hedefi, örgüt ile çalıĢanlar arasında karĢılıklı bir güven ortamı oluĢturmak, gerekli konularda bilgi akıĢını sağlamak ve bilgi alabilmektir. Yöneticiye olan güven, yöneticinin etkinliği ve aynı zamanda yöneticiye duyulan bağlılık için çok önemli bir unsur olarak görülmektedir.335
ÇalıĢanlarla yönetici arasında sarsılmaz bir bağ oluĢabilmesi için, takipçileri ile yöneticileri arasında hem profesyonel anlamda hem de kiĢisel olarak güven ortamı yaratılabilir. ĠĢte bu karĢılıklı etkileĢim sonucunda, yöneticiye bağlılık gösterilmesinde gerekli olan en önemli faktörün güven olduğu görülmektedir.336
332 Ebru Alptekin, “Performans Değerlendirme Sistemleri ve Kara Kuvvetlerinde Bir AraĢtırma”,
(YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul, 2011,
ss. 10-12.
333
Peter F. Drucker, Management, Tasks Responsibilities, Practices, Harper and Row Publishers, Viyana, 1974, p. 58.
334
Baykal, a.g.e., ss. 4-5.
335 ĠĢleyen, a.g.e., ss. 5-7. 336
153
Bir yönetici baĢarıya ulaĢmak istiyorsa, içinde bulunduğu toplumun ekonomik, teknolojik, sosyal, politik ve etik değerlerini iyi bilinmelidir.
5.2.3. Performansın ĠĢletmeler Açısından Önemi
ÇağdaĢ yönetimlerde performans, organizasyonun baĢarısını, hedeflere ulaĢma seviyesini tanımlayan çok yönlü bir kavram olarak kabul edilmektedir.337 Performans yalnızca çalıĢanlar veya yöneticiler için değil, organizasyonların kendisi için de önemlidir. Bir organizasyondaki sistemin performansı, iĢletmelerin amacının veya görevlerinin tamamlanma seviyesi olarak kabul edilmektedir. Bu durumda, performans kavramı, organizasyonların belirlemiĢ olduğu amaç ve hedeflere ulaĢılması sırasında verilen mücadelenin değerlendirilmesi olarak da tanımlanabilmektedir..338
ĠĢletmeler, içerisinde bulundukları alan ya da sektör ne olursa olsun belirlenen hedeflere ulaĢmak amacıyla kurulmaktadır. Günümüzde; ekonomik, teknolojik ve sosyal alanlarda yaĢanan değiĢim trendi iĢletmeleri de etkilemektedir. Söz konusu değiĢime uyum sağlamanın çabası; iĢletmelerin performans ölçme ve performansı geliĢtirme konularında birtakım çalıĢmalar gerçekleĢtirmelerini de zorunlu bir hâle sokmaktadır.339
ĠĢletmelerin söz konusu geliĢimi takip edebilmeleri, sürekli değiĢen düzene ayak uydurabilmeleri ve duyarlı bir organizasyon yapısı kurmaları için kurumsal performanslarını sürekli olarak ölçümlemeleri ve elde edilen sonuçlara göre gerekli adımları atmaları gerekmektedir.340
KüreselleĢme ile birlikte oluĢan ekonomik düzendeki koĢulların organizasyonlara esnek bir yapıya sahip olma zorunluluğu ve çalıĢanlarda da mevcut yaĢam kalitelerini artırma arzusu Ģeklinde yansımaları olarak açıklanabilir.