C) Aşağıdakilerden üçünün (ya da daha fazlasının) bulunması ile belirli,
4. BULGULAR VE YORUMLAR
4.2. Otel İşletmelerinde Çalışanların LIPT Kriterlerine göre Yıldırılma Durumları:
Araştırmaya katılan 510 kişinin, Leymann’ın belirlediği ve diğer bazı araştırmacıların da (Soares, 2002; Carnero ve Martinez, 2005) kendi çalışmalarında baz alarak kullandıkları psikolojik terör envanterine göre hazırlanmış sorulara verdikleri cevaplar değerlendirilmiştir. Anketin birinci bölümünde yer alan 44 yıldırma eylem biçiminin herhangi birine (en az bir) veya birden fazlasına, son altı ay ve daha uzun süredir gerek yöneticileri gerek de iş arkadaşları tarafından “evet, her
gün” veya “evet, haftada en az bir kere” cevabını verenlerin yıldırmaya maruz kaldıkları kabul edilmiş, bu ölçütlerin dışında kalanların ise yıldırmaya maruz kalmadıkları sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda, genel olarak %47,5’lik dilim “yıldırılanlar” grubuna alınmış ve %52,5’lik dilim ise “yıldırılmayanlar” grubunda kalmıştır. Sonuç, araştırmaya katılanların neredeyse yarısının anılan kriterlere göre yıldırılmaya maruz kaldıklarını göstermektedir. Aşağıdaki tablo, araştırmaya katılan kişilerin yöneticilerine ve iş arkadaşlarına yönelik olarak verdikleri cevapların yukarıdaki kriterler dâhilinde değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan frekans ve yüzde dağılımlarını göstermektedir.
Tablo 11
Araştırmaya Katılanların LIPT Kriterlerine göre Yıldırılma Durumları Frekans
(Sayı,n) Yüzde (%) Geçerli % Kümülatif % Yıldırılanlar Yıldırılmayanlar 198 312 38,8 61,2 38,8 61,2 38,8 100 Yöneticiler tarafından Toplam 510 100 100 Yıldırılanlar Yıldırılmayanlar 176 334 34,5 65,5 34,5 65,5 34,5 100 İş arkadaşları tarafından Toplam 510 100 100 Yıldırılanlar Yıldırılmayanlar 242 268 47,5 52,5 47,5 52,5 47,5 100 Genel olarak Toplam 510 100 100
Tablo 12, araştırmaya katılan kişilerin yıldırma eylemleriyle ilgili yöneticilerine yönelik olarak verdikleri cevapların eylem bazında toplamını göstermektedir. Tabloda, ankete “evet, her gün” ve “evet, haftada en az bir kere” şeklinde verilen cevaplar yıldırma kabul edildiği için “evet” sütununa; “evet, ayda birkaç kez”, “evet, yılda birkaç kez” ve “hayır, hiçbir zaman” düzeyinde verilen cevaplar ise yıldırma kabul edilmediğinden “hayır” sütuna alınmıştır. Herhangi bir eyleme dair görüş bildirilmeyip boş bırakılan cevapların toplamı “belirtilmemiş” sütunundadır. Tablo, “evet” sütunundaki cevapların büyükten küçüğe sıralanması
şeklinde oluşturulmuştur. Tablonun son sütunlarında gösterilen yıldırma eylemlerinin başındaki numaralar, o eylemin anketteki sırasını göstermektedir.
Tablo 12
Katılımcıların Yöneticileri Tarafından Gerçekleştirilen Yıldırma Eylemlerine Verdikleri Cevapların Toplamı
Evet Hayır Belirtilmemiş Eylem
68 376 66 4-Yaptığınız iş sürekli eleştirilir 66 376 68 2-Sözünüz sürekli kesilir
64 390 56 1-Kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır 40 414 56 3-Yüzünüze bağırılır, yüksek sesle azarlanırsınız
38 382 90 28-Kararlarınız sürekli sorgulanır 38 406 66 13-Size diğerlerinden ayrı bir iş verilir 38 410 62 10-İmalar yoluyla iletişim reddedilir 38 410 62 34-Sahip olduğunuzdan daha az yetenek gerektiren işler size verilir 32 440 38 36-Öz güveninizi etkileyecek işler verilir 30 416 64 9-Jestler ve bakışlarla iletişim reddedilir 30 418 62 31-Sizin için hiçbir özel görev yoktur 28 414 68 5-Özel yaşamınız sürekli eleştirilir
26 426 58 33-Sürdürmeniz için anlamsız işler verilir 24 428 58 35-İşiniz sürekli değiştirilir
22 430 58 27-Çabalarınız yanlış ve küçültücü şekilde yargılanır 20 420 70 26-Öz güveninizi olumsuz etkileyen bir iş
yapmaya zorlanırsınız
20 438 52 37-İtibarınızı düşürecek şekilde,
niteliklerinizin dışındaki işler size verilir 18 410 82 17-Asılsız söylentiler ortada dolaşır
18 426 66 15-Sanki orada değilmişsiniz gibi davranılır 18 430 62 14-Meslektaşlarınızın sizinle konuşması
yasaklanır
16 426 68 11-Çevrenizdeki insanlar sizinle konuşmazlar 16 436 58 38-Tehlikeli işler size verilir
12 412 86
22-Sizi gülünç duruma düşürmek için yürüyüşünüz, jestleriniz veya sesiniz taklit edilir
12 418 80 16-İnsanlar arkanızdan kötü konuşur 12 428 70 12-Kimseyle konuşamazsınız, başkalarına ulaşmanız engellenir 12 432 66 18-Gülünç durumlara düşürülürsünüz
10 432 68 24-Özel yaşamınızla alay edilir 10 440 60 6-Telefonla rahatsız edilirsiniz 10 446 54 7-Sözlü tehditler alırsınız
8 432 70 32-Size verilen işler geri alınız, faaliyetlerden mahrum edilirsiniz 8 446 56 30-Cinsel imalar yapılır
6 444 60 19-Akıl hastasıymışsınız gibi davranılır 6 444 60 44-Cinsel saldırılar yapılır (taciz vb.) 4 438 68 23-Dini veya siyasi görüşünüzle alay edilir 4 450 56 21-Bir özrünüzle alay edilir
4 450 56 40-Gözünüzü korkutmak için hafif şiddet uygulanır 4 450 56 42-(Kasıtlı olarak) Büyük paralar harcamaya
zorlanırsınız
2 446 62 39-Fiziksel şiddet tehditleri yapılır 2 450 58 20-Psikolojik değerlendirme/inceleme geçirmeniz için size baskı yapılır 2 454 54 8-Yazılı tehditler alırsınız
- 440 70 29-Müstehcen ya da alçaltıcı isimlerle anılır/hakaret edilirsiniz
- 448 62 25-Milliyetinizle alay edilir
- 450 60 41-Sağlığınız için ciddi sonuçlara neden olabilecek fiziksel saldırılar yapılır - 458 52 43-İş yerinize ya da evinize zarar vermek için
kazalara sebep olunur
Katılımcıların birinci bölümde yer alan kırk dört yıldırma davranış biçiminden hangisine yöneticileri tarafından en çok “evet, her gün” cevabını verdiklerine bakıldığında, 38 cevapla anketin ilgili bölümünde dördüncü sırada yer alan “yaptığınız iş sürekli eleştirilir” eyleminin olduğu görülmüştür. Bu eylemi, 30 cevapla “kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır” (ankette birinci sıradadır) ve “sözünüz sürekli kesilir” (ankette ikinci sıradadır) eylemleri izlemiştir. Ankette on üçüncü sırada yer alan “size diğerlerinden ayrı bir iş yeri verilir” eylemi ise 28 işaretlemeyle diğer üç eylemi izlemiştir. Katılımcıların, yöneticilerine yönelik olarak en çok hangi eylemi “evet, haftada en az bir kere” olarak işaretlediklerine bakıldığında, ikinci sıradaki “sözünüz sürekli kesilir” eyleminin 36 işaretleme ile diğer eylemlere kıyasla en çok işaretlenen eylem olduğu görülmüştür. Bu davranış biçimini, 34 cevapla “kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır” (ankette birinci
sıradadır) ve 30 cevapla “yaptığınız iş sürekli eleştirilir” (ankette dördüncü sıradadır) biçimindeki yıldırma davranışları izlemiştir. Ankette kırk üçüncü sıradaki “iş yerinize ya da evinize zarar vermek için kazalara sebep olunur” davranış biçimi 446 “hayır, hiçbir zaman” cevabı ile katılımcıların yöneticilerinden en az gördükleri yıldırma davranış biçimi olmuştur. Tablo 13, katılımcılardan kaçının, yöneticilerinin yıldırma eylemleriyle ilgili olarak, kaç soruya “evet, her gün” ve “evet, haftada en az bir kere” biçiminde beyanda bulunduklarını göstermektedir.
Tablo 13
Katılımcıların Yöneticileri Tarafından Yapılan Yıldırma Eylemlerine Her Gün ve Haftada En Az Bir Kere Maruz Kalma Durumları
Yöneticiler tarafından yapılan yıldırma eylemlerine her gün maruz
kalma
Yöneticiler tarafından yapılan yıldırma eylemlerine haftada en az bir
kere maruz kalma Eylem sayısı Kişi sayısı % Eylem sayısı Kişi sayısı %
1 60 11,8 1 48 9,4 2 18 3,5 2 34 6,7 3 12 2,4 3 20 3,9 4 8 1,6 4 6 1,2 5 8 1,6 5 16 3,1 6 8 1,6 6 4 0,8 8 2 0,4 7 8 1,6 9 2 0,4 8 4 0,8 10 2 0,4 9 4 0,8 11 6 1,2 18 2 0,4
Tablo 14, araştırmaya katılan kişilerin yıldırma eylemleriyle ilgili iş arkadaşlarına yönelik olarak verdikleri cevapların eylem bazında toplamını göstermektedir. Tabloda, ankete “evet, her gün” ve “evet, haftada en az bir kere” şeklinde verilen cevaplar yıldırma kabul edildiği için “evet” sütununa; “evet, ayda birkaç kez”, “evet, yılda birkaç kez” ve “hayır, hiçbir zaman” düzeyinde verilen cevaplar ise yıldırma kabul edilmediğinden “hayır” sütuna alınmıştır. Herhangi bir eyleme dair görüş bildirilmeyip boş bırakılan cevapların toplamı “belirtilmemiş” sütunundadır. Tablo, “evet” sütunundaki cevapların büyükten küçüğe sıralanması
şeklinde oluşturulmuştur. Tablonun son sütunlarında gösterilen yıldırma eylemlerinin başındaki numaralar, o eylemin anketteki sırasını göstermektedir.
Tablo 14
Katılımcıların İş arkadaşları Tarafından Gerçekleştirilen Yıldırma Eylemlerine Verdikleri Cevapların Toplamı
Evet Hayır Belirtilmemiş Eylem
64 322 124 1-Kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır 46 402 62 17-Asılsız söylentiler ortada dolaşır
44 332 134 2-Sözünüz sürekli kesilir
36 368 106 5-Özel yaşamınız sürekli eleştirilir 34 368 108 4-Yaptığınız iş sürekli eleştirilir
32 370 108 34-Sahip olduğunuzdan daha az yetenek gerektiren işler size verilir
26 382 102 28-Kararlarınız sürekli sorgulanır 24 382 104 10-İmalar yoluyla iletişim reddedilir 24 408 78 16-İnsanlar arkanızdan kötü konuşur
24 408 78
22-Sizi gülünç duruma düşürmek için yürüyüşünüz, jestleriniz veya sesiniz taklit edilir
22 378 110 13-Size diğerlerinden ayrı bir iş verilir 20 380 110 31-Sizin için hiçbir özel görev yoktur 20 382 108 27-Çabalarınız yanlış ve küçültücü şekilde yargılanır 20 386 104 9-Jestler ve bakışlarla iletişim reddedilir 18 374 118 35-İşiniz sürekli değiştirilir
18 380 112 6-Telefonla rahatsız edilirsiniz 16 362 132 3-Yüzünüze bağırılır, yüksek sesle
azarlanırsınız
16 380 114 33-Sürdürmeniz için anlamsız işler verilir 16 382 112 36-Öz güveninizi etkileyecek işler verilir 16 382 112 38-Tehlikeli işler size verilir
14 380 116 37-İtibarınızı düşürecek şekilde, niteliklerinizin dışındaki işler size verilir 14 398 98 26-Öz güveninizi olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanırsınız 14 406 90 24-Özel yaşamınızla alay edilir
14 410 86 23-Dini veya siyasi görüşünüzle alay edilir 12 400 98 12-Kimseyle konuşamazsınız, başkalarına ulaşmanız engellenir 12 408 90 11-Çevrenizdeki insanlar sizinle konuşmazlar 12 416 82 18-Gülünç durumlara düşürülürsünüz
10 402 98 15-Sanki orada değilmişsiniz gibi davranılır 8 400 102 30-Cinsel imalar yapılır
8 408 94 29-Müstehcen ya da alçaltıcı isimlerle anılır/hakaret edilirsiniz
8 410 92 32-Size verilen işler geri alınız, faaliyetlerden mahrum edilirsiniz
8 418 84 25-Milliyetinizle alay edilir
8 424 78 19-Akıl hastasıymışsınız gibi davranılır 6 418 86 42-(Kasıtlı olarak) Büyük paralar harcamaya
zorlanırsınız
6 420 84 21-Bir özrünüzle alay edilir
6 424 80 44-Cinsel saldırılar yapılır (taciz vb.) 4 402 104 40-Gözünüzü korkutmak için hafif şiddet
uygulanır
4 404 102 14-Meslektaşlarınızın sizinle konuşması yasaklanır 4 404 102 43-İş yerinize ya da evinize zarar vermek için kazalara sebep olunur 4 414 92 39-Fiziksel şiddet tehditleri yapılır
2 402 106 7-Sözlü tehditler alırsınız 2 408 100 8-Yazılı tehditler alırsınız
2 422 86 20-Psikolojik değerlendirme/inceleme geçirmeniz için size baskı yapılır
2 416 92 41-Sağlığınız için ciddi sonuçlara neden olabilecek fiziksel saldırılar yapılır
Katılımcıların birinci bölümde yer alan kırk dört yıldırma davranış biçiminden hangisine iş arkadaşları tarafından en çok “evet, her gün” cevabını verdiklerine bakıldığında; 28 işaretleme ile “kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır” (ankette birinci sıradadır), 24 işaretleme ile “asılsız söylentiler ortada dolaşır” (ankette on yedinci sıradadır) ve 20 işaretleme ile “sizin için hiçbir özel görev yoktur” (ankette otuz birinci sıradadır) davranış biçimlerinin olduğu görülmektedir. Katılımcıların, iş arkadaşları tarafından en çok hangi eylem türüne “evet, haftada en az bir kere” cevabını verdiklerine bakıldığında, 36 işaretleme ile yine anketin ilgili bölümünde ilk sırada gelen “kendinizi gösterme olanaklarınız kısıtlanır” seçeneğinin olduğu görülmüştür. Bu davranış biçimini, 26 işaretleme ile “sözünüz sürekli kesilir” (ankette ikinci sıradadır) ve 24 işaretleme ile “özel yaşamınız sürekli eleştirilir” (ankette beşinci sıradadır) biçimindeki davranışların
izlediği belirlenmiştir. İş arkadaşlarına yönelik en çok “hayır, hiçbir zaman” seçeneği ise, 404 işaretleme ile “sağlığınız için ciddi sonuçlara neden olabilecek fiziksel saldırılar yapılır” (ankette kırk birinci sıradadır) davranış biçiminde görülmektedir. Tablo 15, katılımcılardan kaçının iş arkadaşlarının yıldırma eylemleriyle ilgili olarak, kaç soruya “evet, her gün” ve “evet, haftada en az bir kere” biçiminde beyanda bulunduklarını göstermektedir.
Tablo 15
Katılımcıların İş arkadaşları Tarafından Yapılan Yıldırma Eylemlerine Her Gün ve Haftada En Az Bir Kere Maruz Kalma Durumları
İş arkadaşları tarafından yapılan yıldırma eylemlerine her gün maruz
kalma
İş arkadaşları tarafından yapılan yıldırma eylemlerine haftada en az bir
kere maruz kalma Eylem sayısı Kişi sayısı % Eylem sayısı Kişi sayısı %
1 48 9,4 1 54 10,6 2 12 2,4 2 28 5,5 3 22 4,3 3 10 2,0 4 8 1,6 4 12 2,4 5 4 0,8 5 8 1,6 6 2 0,4 6 6 1,2 7 2 0,4 7 4 0,8 8 2 0,4 9 2 0,4 12 2 0,4 11 2 0,4 13 2 0,4 14 2 0,4 16 2 0,4 23 2 0,4
Tablo 16, araştırmaya katılan kişilerin yıldırma eylemleriyle ilgili ankete verdikleri cevapların toplamını, eylemlerin ankette sıralanışına göre göstermektedir. Tabloda, ankete “evet, her gün” ve “evet, haftada en az bir kere” şeklinde verilen cevaplar yıldırma kabul edildiği için “evet” sütununa; “evet, ayda birkaç kez”, “evet, yılda birkaç kez” ve “hayır, hiçbir zaman” düzeyinde verilen cevaplar ise yıldırma kabul edilmediğinden “hayır” sütuna alınmıştır. Herhangi bir eyleme dair görüş bildirilmeyip boş bırakılan cevapların toplamı “belirtilmemiş” sütunundadır.
Tablo 16
Araştırmaya Katılanların Yıldırma Eylemlerine Verdikleri Cevaplar Evet Hayır Belirtilmemiş
Yönetici(leri)m 64 390 56
1-Kendinizi gösterme
olanaklarınız kısıtlanır İş arkadaş(lar)ım 64 322 124
Yönetici(leri)m 66 376 68 2-Sözünüz sürekli kesilir İş arkadaş(lar)ım 44 332 134 Yönetici(leri)m 40 414 56 3-Yüzünüze bağırılır, yüksek sesle azarlanırsınız İş arkadaş(lar)ım 16 362 132 Yönetici(leri)m 68 376 66
4-Yaptığınız iş sürekli
eleştirilir İş arkadaş(lar)ım 34 368 108
Yönetici(leri)m 28 414 68
5-Özel yaşamınız
sürekli eleştirilir İş arkadaş(lar)ım 36 368 106
Yönetici(leri)m 10 440 60 6-Telefonla rahatsız edilirsiniz İş arkadaş(lar)ım 18 380 112 Yönetici(leri)m 10 446 54 7-Sözlü tehditler alırsınız İş arkadaş(lar)ım 2 402 106 Yönetici(leri)m 2 454 54 8-Yazılı tehditler alırsınız İş arkadaş(lar)ım 2 408 100 Yönetici(leri)m 30 416 64 9-Jestler ve bakışlarla
iletişim reddedilir İş arkadaş(lar)ım 20 386 104
Yönetici(leri)m 38 410 62
10-İmalar yoluyla
iletişim reddedilir İş arkadaş(lar)ım 24 382 104
Yönetici(leri)m 16 426 68 11-Çevrenizdeki insanlar sizinle konuşmazlar İş arkadaş(lar)ım 12 408 90 Yönetici(leri)m 12 428 70 12-Kimseyle konuşamazsınız, başkalarına ulaşmanız engellenir İş arkadaş(lar)ım 12 400 98 Yönetici(leri)m 38 406 66 13-Size diğerlerinden
ayrı bir iş verilir İş arkadaş(lar)ım 22 378 110
Yönetici(leri)m 18 430 62 14-Meslektaşlarınızın sizinle konuşması yasaklanır İş arkadaş(lar)ım 4 404 102 Yönetici(leri)m 18 426 66 15-Sanki orada değilmişsiniz gibi davranılır İş arkadaş(lar)ım 10 402 98 Yönetici(leri)m 12 418 80 16-İnsanlar arkanızdan kötü konuşur İş arkadaş(lar)ım 24 408 78 Yönetici(leri)m 18 410 82 17-Asılsız söylentiler
ortada dolaşır İş arkadaş(lar)ım 46 402 62
Yönetici(leri)m 12 432 66
18-Gülünç durumlara
Yönetici(leri)m 6 444 60 19-Akıl hastasıymışsınız gibi davranılır İş arkadaş(lar)ım 8 424 78 Yönetici(leri)m 2 450 58 20-Psikolojik değerlendirme/inceleme geçirmeniz için size
baskı yapılır İş arkadaş(lar)ım 2 422 86
Yönetici(leri)m 4 450 56
21-Bir özrünüzle alay
edilir İş arkadaş(lar)ım 6 420 84
Yönetici(leri)m 12 412 86
22-Sizi gülünç duruma düşürmek için
yürüyüşünüz, jestleriniz
veya sesiniz taklit edilir İş arkadaş(lar)ım 24 408 78
Yönetici(leri)m 4 438 68
23-Dini veya siyasi
görüşünüzle alay edilir İş arkadaş(lar)ım 14 410 86
Yönetici(leri)m 10 432 68
24-Özel yaşamınızla
alay edilir İş arkadaş(lar)ım 14 406 90
Yönetici(leri)m - 448 62
25-Milliyetinizle alay
edilir İş arkadaş(lar)ım 8 418 84
Yönetici(leri)m 20 420 70
26-Öz güveninizi olumsuz etkileyen bir iş
yapmaya zorlanırsınız İş arkadaş(lar)ım 14 398 98
Yönetici(leri)m 22 430 58 27-Çabalarınız yanlış ve küçültücü şekilde yargılanır İş arkadaş(lar)ım 20 382 108 Yönetici(leri)m 38 382 90 28-Kararlarınız sürekli sorgulanır İş arkadaş(lar)ım 26 382 102 Yönetici(leri)m - 440 70 29-Müstehcen ya da alçaltıcı isimlerle
anılır/hakaret edilirsiniz İş arkadaş(lar)ım 8 408 94
Yönetici(leri)m 8 446 56
30-Cinsel imalar yapılır
İş arkadaş(lar)ım 8 400 102
Yönetici(leri)m 30 418 62
31-Sizin için hiçbir özel
görev yoktur İş arkadaş(lar)ım 20 380 110
Yönetici(leri)m 8 432 70
32-Size verilen işler geri alınız,
faaliyetlerden mahrum
edilirsiniz İş arkadaş(lar)ım 8 410 92
Yönetici(leri)m 26 426 58
33-Sürdürmeniz için
anlamsız işler verilir İş arkadaş(lar)ım 16 380 114
Yönetici(leri)m 38 410 62
34-Sahip olduğunuzdan daha az yetenek
gerektiren işler size
verilir İş arkadaş(lar)ım 32 370 108
Yönetici(leri)m 24 428 58
35-İşiniz sürekli
Yönetici(leri)m 32 440 38 36-Öz güveninizi
etkileyecek işler verilir İş arkadaş(lar)ım 16 382 112
Yönetici(leri)m 20 438 52
37-İtibarınızı düşürecek şekilde, niteliklerinizin dışındaki işler size
verilir İş arkadaş(lar)ım 14 380 116
Yönetici(leri)m 16 436 58
38-Tehlikeli işler size
verilir İş arkadaş(lar)ım 16 382 112
Yönetici(leri)m 2 446 62
39-Fiziksel şiddet
tehditleri yapılır İş arkadaş(lar)ım 4 414 92
Yönetici(leri)m 4 450 56
40-Gözünüzü korkutmak için hafif
şiddet uygulanır İş arkadaş(lar)ım 4 402 104
Yönetici(leri)m - 450 60
41-Sağlığınız için ciddi sonuçlara neden
olabilecek fiziksel
saldırılar yapılır İş arkadaş(lar)ım 2 416 92
Yönetici(leri)m 4 450 56
42-(Kasıtlı olarak) Büyük paralar
harcamaya zorlanırsınız İş arkadaş(lar)ım 6 418 86
Yönetici(leri)m - 458 52
43-İş yerinize ya da evinize zarar vermek için kazalara sebep
olunur İş arkadaş(lar)ım 4 404 102
Yönetici(leri)m 6 444 60
44-Cinsel saldırılar
yapılır (taciz vb.) İş arkadaş(lar)ım 6 424 80
Tablo 17, katılımcılardan kaçının yıldırma eylemleriyle ilgili olarak, kaç soruya “evet, her gün” ve “evet, haftada en az bir kere” biçiminde beyanda bulunduklarını göstermektedir. Tabloya, hem yöneticiler hem de iş arkadaşlarına yönelik verilen cevapların tamamı dâhil edilmiştir.
Tablo 17
Katılımcıların Yıldırma Eylemlerine Her Gün ve Haftada En Az Bir Kere Maruz Kalma Durumları
Yıldırma eylemlerine her gün maruz kalma
Yıldırma eylemlerine haftada en az bir kere maruz kalma
Eylem sayısı Kişi sayısı % Eylem sayısı Kişi sayısı %
1 46 9 1 42 8,2 2 20 3,9 2 30 5,9 3 26 5,1 3 22 4,3 4 10 2 4 16 3,1 5 10 2 5 16 3,1 6 14 2,7 6 12 2,4 7 2 0,4 7 10 2, 8 2 0,4 8 2 0,4 9 10 2 9 8 1,6 13 2 0,4 10 4 0,8 14 4 0,8 11 4 0,8 15 2 0,4 14 4 0,8 17 2 0,4 15 2 0,4 18 2 0,4 17 4 0,8 21 2 0,4 18 4 0,8 26 2 0,4 24 2 0,4 34 2 0,4 26 2 0,4 38 2 0,4 45 2 0,4 52 2 0,4
Katılımcıların, yöneticilerinin ve iş arkadaşlarının uyguladıkları yıldırma eylemlerine maruz kalmaları yönünden istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığını anlamak için Wilcoxon testi yapılmıştır. Tablo 18, katılımcıların verdikleri cevapların ortalamalarına uygulanan Wilcoxon testinin sonuçlarını göstermektedir.
Tablo 18
Yöneticiler-İş arkadaşları Wilcoxon Testi
Sayı ortalaması Sıra toplamı Sıra değeri Z p değeri Negatif sıra 298(a) 214,37 63883,00
Pozitif sıra 126(b) 208,07 26217,00 -7,463 0,000 Beraberlik 86(c) Yöneticiler- iş arkadaşları Toplam 510
a.iş arkadaşları<yöneticiler, b.iş arkadaşları>yönetici, c.iş arkadaşları=yöneticiler
Yukarıdaki tablo incelendiğinde, katılımcıların yöneticilerinin uyguladıkları yıldırma eylemleri ile iş arkadaşları tarafından uygulanan yıldırma eylemlerine maruz kalmaları açısından 0,05 anlamlılık düzeyinde (p=0,000<0,05) istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Tabloda verilen sıra ortalamalarına göre, daha çok yöneticiler tarafından yapılan eylemlere ait puanlar yüksektir. Tablodan yola çıkarak, katılımcıların iş arkadaşlarından ziyade, yöneticilerinin yaptıkları yıldırma eylemlerine maruz kaldıkları yorumu yapılabilir.
4.3. Katılımcıların Demografik Özellikleri ile Yıldırma Eylemlerine Maruz