“Kastamonu merkezinde bulunan 534 adet taşınamaz kültür varlığından 400 adeti yaklaşık 150 yıllık sivil mimarlık örneklerini oluşturmaktadır”. Kastamonu’nun coğrafi yapısına göre sivil mimarlık ögeleri de içinde bulundukları yörenin coğrafyasına uygun olarak tasarlanıp inşa edilmiştir.. Bu konakların en önemli özelliği her yapının ön cephelerinde bulunan farklı tasarımlarıdır. Bu tasarımlarda Kastamonu’nun yüzlerce yıllık tarihi ile birlikte kültür birikiminin yanı sıra beylikler ve Osmanlı döneminde Kastamonu’ya tayin olmuş veya herhangi bir sebeple yönetici, memur, asker ve tüccarların kendi kültürleri ile birleşmesinden kaynaklı farklı tasarımlarla tasarlanmış olmasıdır.
“Sivil mimarlık yapıları inşa edilirken yan tarafındaki önünde bulunan konakların manzarasını kapatmamak, güneşini veya gölgesini engellememek, bulunduğu ortamı fiziki olarak güzel görünmesini sağlamak düşüncesi ile Kastamonu’ya inşa edilmiş Kastamonu’yu kültürel anlamda fiziki olarak ta güzel bir görünüme kavuşturmuştur”. (Anonim 2004:56-57).
3.1.14. Kırk Odalı Konağı
1881 yılında Ruhban Okulu olarak 866,65 m yüzölçümü arsa üzerine inşa edilmiş olup 1881 yılında Ruhban Okulu olarak yapılmıştır.1881’den 1912 yılına kadar ruhban okulu olarak hizmet vermiş olup 1912 yılında Balkan Harbinde hastane olarak kullanılmıştır. Kurtuluş Savaşında ise karakol ve hastane olarak hizmet etmiştir. Günümüzde anaokulu ve ilkokul olarak hizmet vermektedir. Bu konağın girişinde 1931 yılında yapılan tarihi bir çeşme vardır (Anonim 2004:56).
3.1.15. Ballık Konağı
1906 yılında yapılan ballık konağı 2007 yılında restore edilmiştir. Günümüzde Yerel Yönetim belgeli otel olarak kullanılmaktadır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.16. İsmail Bey Konağı
“İsmail Bey Konağı, ismini Hacı İsmail Ağa’dan alır”. “Hacı İsmail Ağa, Fatih Sultan Mehmet’in dayısıdır ve İstanbul’un fethinde askerleriyle birlikte büyük rol oynamıştır”. “Hacı İsmail nüfuzu ve başarısıyla Fatih Sultan Mehmet’in memnuniyetini kazanmıştır”. Fatih Sultan Mehmet bu minnettarlığını dayısını Priştina Valiliği’ne atar. Hacı İsmail Ağa Kastamonu Valiliği de yapmıştır. O dönemden Kastamonu halkına miras olarak kalmış günümüzde de otel olarak hizmet vermektedir (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.17. Konyalı Konağı
“1935-1936 yılları arasında Abdullah Konyalı tarafından Kastamonu’ya inşa edilmiştir. Özgün halini günümüze kadar korumuştur”. “Günümüzde Valilik AB Proje Koordinasyon Merkez Ofisi olarak hizmet vermektedir” (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.18. Sirkeli Konağı
Mustafa Sirkeli tarafından yapımına başlanmış bu süreçte vefat etmiş olup oğlu Mehmet Faik Sirkeli tarafından iki katlı olarak inşa edilmiştir. Konak 1893-1898 yılları arasında yapılmıştır. Adını yaptıran kişinin soyadından almıştır. Günümüzde Anadolu Hastanesi Kültür Merkezi olarak hizmet vermektedir (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.19. Liva Paşa Konağı
19. yy son devir Osmanlı Çağı sivil mimari örneklerini yansıtan bu bina üç katlı olarak inşa edilmiştir. Kültür bakanlığınca onarılan bu konak Etnografya Müzesi olarak düzenlenmiştir. Konağın çok dikkat çekici bir mimarisi vardır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.20. Eflanili Konağı
Bu konağın yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber 1910’lu yıllarda yapıldığı düşünülüyor. Günümüzde Kastamonu yöresel yemeklerinin yapıldığı restoran olarak kullanılmaktadır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.21. Mazlumcuoğlu Konağı
Yöresel sivil mimari örneklerindendir. Yapılış tarihi bilinmemektedir. Günümüzde Nihavend Konağı ismi ile çay bahçesi ve otel olarak kullanılmaktadır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.22. Hafızbey Konağı
Konağın yapılış tarihi tam olarak bilinmemektedir. “Kastamonu sivil mimari örneklerinden biridir. Konak kesme taş, ahşap ve kerpiç kullanılarak inşa edilmiştir”. 26.10.2000 tarihinde Kastamonu Kalkınma Vakfı Yakacak Pazarlama Şirketi tarafından satın alınmıştır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.1.23. Tahirefendi (Osmanlı) Konağı
İlimizin en eski yapısıdır. İki kattan oluşur. Binada ilk dikkat çeken 18 Yy. mimarisini yansıtan tepe pencereler ve pencerelerin üstlerindeki renkli camlardan oluşan vitraylardır. “Selçuklu döneminde gelişmiş kündekari oda ve dolap kapıları, ocak nişlerdeki alçı işlemeler binayı tarihi anlamda daha zengin yansıtmaktadır” (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019e).
3.2. Somut Olmayan Kültürel Miras
Somut olmayan kültürel miras geleneksel el sanatları, yöresel yemekler, o yörenin türküleri, dili, edebiyatı gibi fiziki olmayan ama toplumdan topluma aktarılan unsurlardır. Somut olan kültürel mirası korumak kadar somut olmayan kültürümüzü de korumak oldukça önemlidir. Çünkü bunlar bize atalarımızdan miras geçmişi anmak için güzel anı oluşturan zaman zaman bunları görüp geçmişi anmamızı sağlayacak güzelliklerdir (Çelebi, M.2016:15-35).
3.2.1. Sözlü Gelenek ve Anlatımlar Türküler
Kastamonu birçok türküsü ile de tarihte izler bırakmıştır. “Evliyalar diyarı” Kastamonu Çanakkale Savaşı’nda da hiç kuşkusuz kahraman illerden birisi olmuştur. Birçok insan, gözlerini bile kırpmadan vatan uğruna cepheye belki bir daha hiç dönmemek üzere gitmiştir. O sebeptendir ki Çanakkale türküsü Kastamonu’ya aittir. Bunun yanında birçok türkü daha vardır. Bunlar “İndim Dereye Beklerim, Kahvenin Önünde Beyler Bahçesi, Evlerinin Önü Meşedir, Çıkabilsem Şu Yokuşun Başına, Evlerinin önü Nane, Sepetçioğlu, Üç Kız İdik, Toprak Köprü, Evlerinin Önü Tozluk, Turna, Köprünün Altı Diken, Geyik, Sabahın Seher Vakti, Kara Koyun, Yüksek
Minare, Demirciler, Çayır Çıktı, Topal Koşma, Ziller Kısmen Kızı, Çırdak, Konaklar Yaptırdım, Ilgaz'ın Altı, Yeni Kapı, Mehmedim, Ayşe, Ocak Başında Mana, Şu Dere Aşmak İster, Yel Eser, Hürmüz Gelin, Ördek İsen Göle Gel, Köroğlu, Aşağı İmaret, Elpük Yelpük Koşması, Yaş Nane, Varın Bakın, Bismillahi Başlayalım, Sisli Kaya, Tiridine, Gıydevanın Kızları, Üç Güzel Oturmuş, Beyler Bahçesi, Kınalı Keklik, Kara Koyun Yayılır, Gökçeoğlu yöreden derlenmiş türkülere, Yıldız, Bülbül, Dağlar da uzun havalara örnektir” (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019).
2.2.2. Halk Oyunları
“Kastamonu halk oyunları sade bir havası vardır. Bu durumun ilin göç almaması ve çevre illerle ilişkisinin çok fazla olmaması nedendir. Kastamonu yöresinde zeybek oyunu vardır. Kıyı kasabalarındaki oyunlar ise horon oyunları yaygındır. Köçek kültürü de ilimizin bazı ilçelerinde görülmektedir”. Zeybek, Sepetçioğlu Zeybeği, Çırdak oyunları başlıca halk oyunlarıdır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019f).
3.2.3. El Sanatları
El sanatları bir yöreye özgü malzemelerin işlenerek kullanım amaçlı veya hatıra olarak yapılan eserlerdir. Nesilden nesile yaptığı öğrendiği şeyleri aktararak günümüze gelir. Kastamonu ilimiz el sanatları yönünden de çok gelişmiştir. Dokumacılık, ahşap el sanatları, bakırcılık, çarşaf bağı, taş baskı, saz yapımı Kastamonu’nun el sanatlarıdır (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019g).
3.2.4. Yöresel Yemekler
Kastamonu yemekleriyle de çok güzel bir ilimizdir. Yemek kültürü de oldukça gelişmiştir. Listeleyecek olursak ilk sırada etli ekmek gelir. Etli ekmek Kastamonu yöresinde meşhurdur. Kastamonu’da bir evin kapısını çaldığınızda hemen önünüze etli ekmek ikramı gelir. “Köy tavuğu ile banduma yufkasının birleşiminden oluşan banduma, kemik suyu ile Kastamonu kel simidinin birleşiminden oluşan tirit, püryan kebabı, kel simidi, çekme helvası, Türkiye’de Kastamonu’da yetiştirilen siyez bulguru pilavı, cırık tatlısı, Kastamonu pastırması, kaşık helvası, ıspanak, kıyma ve yumurtadan oluşan mıklama, ekşili pilavı, üryan eriği hoşafı başlıca yöresel
lezzetlerdir”. Kastamonu’da coğrafi işaretli yemek olarak tescillenen 9 yiyeceğimiz vardır. “Bunlar; Siyez Bulguru, Taşköprü Sarımsağı, Taşköprü Kuyu Kebabı, Tosya Pirinci, Pınarbaşı Kara çorbası, Daday Etli Ekmeği, Kastamonu Çekme Helvası ve son olarakta Devrakani Banduması Türk Patent ve Marka Kurumu’nca coğrafi işaret ile tescillenmiştir” (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019h).
3.2.5. Halk Edebiyatı
Kastamonu ilimiz halk edebiyatının en çok olduğu yer olarak bilinmektedir. Kastamonu coğrafi yapısı konumuyla dağlık ormanlarımızın oldukça fazla olan ilimizdir. Bu nedenledir ki Kastamonu insanı bağ bahçe hayvancılıkla uğraşmaktadır. Özellikle maniler kadınlar tarafından bağ bahçede çalışırken kendilerince uydurup söylenirdi. Neredeyse 3500’e yakın mâni vardır. “Manilerden bazıları şu şekildedir; Terziler kumaş biçer, Hasretliler zerh içer, Dünya bir konak yeri, Gelen durmaz tez geçer, Ay ışıktır varamam, Dile destan olamam, Ay buluta girince, Bağlasalar duramam, Elmayı dile dile, Kamayı sile sile, Yedi mendil çürüttüm, Gözyaşımı sile sile” (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019ı).
3.2.6. Yöresel Kıyafetler
Kastamonu’ da yöresel kıyafet kadınlar başlarına fes giyer üzerine kasnak geçirip süslenip üzerine yüzlerini açık bırakacak şekildi örtülür. Üzerlerine işlemeli gömlekler onun üzerine de ceket giyip ve bellerini bir kuşakla bağlayıp altlarına da süslü şalvar giyerlerdi. Erkekler ise başlarına renkli fes sırtlarına süslü gömlek onun üzerlerine de içli cepken giyip beline de renkli kuşak takıp meşin silahlık takarlardı. Bacaklarda da ağları diz kapaklarına sarkan şalvar giyerlerdi. Ayrıca göğüs üzerine çapraz bir şekilde altın köstek saat takarlardı (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019).
4. KASTAMONU İL MERKEZİNDE KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE TURİZM AMAÇLI KULLANILMASI
Kastamonu il merkezinde kültürel mirasın korunması için yapılacak öncelikli düşünce kültürel mirasın yaşatılarak korunmasıdır. Kültürel mirası koruma kullanma dengesi içinde sürdürülebilir turizme kazandırılması gerekir. Turizm bilinçli bir şekilde sürdürülürse kültürel mirasta o bilinçle korunup kollanacaktır. Turizmden sağlanan ekonomik gelirler kültürel mirasın korunmasında kaynak sağlar. Böylece birbirine paralel şekilde bu döngü devam eder.
4.1. Kastamonu İl Merkezinde Kültürel Mirasın Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılması Konusunda Yapılmış ve Yapılmasına Devam Eden Çalışmalar
Bu bölümde Kastamonu il merkezinde kültürel mirasın korunmasına yönelik yapılmış çalışmalar anlatılacaktır. Öncelikle Kastamonu’da yapılmış envanter çalışmaları yani tespit ve tescil çalışmaları daha sonra bakım onarım ve restorasyon çalışmaları ele alınacaktır. Son olarak ise somut ve somut olmayan kültürel mirasın turizme kazandırılması için yapılması gerekenler hakkında bilgi verilecektir.
4.1.1. Tespit Edilen Kültürel Miras
Kastamonu merkezde sit alanları taşınmaz kültür varlıkları 2019 yılı listesi Tablo 4.1’de, Kastamonu’da yer alan tescilli kültürel varlıklar ise Tablo 4.2’de gösterilmiştir.
Tablo 4.1. Kastamonu’da sit alanları taşınmaz kültür varlıkları 2019 yılı listesi
Kültür Varlıkları Adet
Arkeolojik Sit 23
Kentsel sit 1
Sivil Mimarlık Örneği 484
Dini Yapılar 70
Kültürel Yapılar 93
İdari Yapılar 16
Askeri Yapılar 5
Endüstri ve Ticari Yapılar 21 Kalıntı, Anıt ve Abideler 4
Mezarlıklar 23
Toplam 740
Tablo 4.2. Kastamonu’da yer alan tescilli kültürel varlıklar
Tescilli kültürel yapılar Adet
Askeri Yapılar 7
Dini ve Kültürel Yapılar 349
İdari Yapılar 27
Sivil Mimari Örnekleri 1.268
Arkeolojik Sit 84 Doğal Anıtlar 8 Kentsel Sit 5 Doğal Sit 5 Tarihi Sit 1 Toplam 1.754
4.1.2. Bakım, Onarım, Restorasyon ve Rekonstrüksiyon Çalışmaları
Kültürel mirasın korunması konusundaki yapılacak işlemlerden biri de kültürel mirasa yapılan bakım, onarım, restorasyon, rekonstrüksiyon gibi müdahale çalışmalarıdır. Kastamonu il merkezinde olan tarihi konakların çoğuna bakım, restorasyon yapılarak günümüzde hizmete açılmıştır. Taşınmaz kültürel mirasa Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2016-2018 yılları arasında yapılan proje uygulama tutarları Tablo 4.2, 4.3 ve 4.4’de gösterilmiştir.
Tablo 4.3. 2016 Yılında yapılan proje uygulama tutarları
2016 Yılı Taşınmaz Adedi Yardım Tutarı Toplam Proje Yardımı 18 264.477 Toplam Uygulama Yardımı 21 976.000 Toplam Yardım Tutarı 1.240.477 Tablo 4.4. 2017 yılında yapılan proje uygulama tutarları
2017 Yılı Taşınmaz Adedi Yardım Tutarı Toplam Proje Yardımı 18 311 618 Toplam Uygulama Yardımı 12 840 000 Toplam Yardım Tutarı 1 151 618 Tablo 4.5. 2018 Yılında yapılan proje uygulama tutarları
2018 Yılı Taşınmaz Adedi Yardım Tutarı Toplam Proje Yardımı 13 218 141 Toplam Uygulama Yardımı 20 1 320 000 Toplam Yardım Tutarı 1 538 141 Kaynak: Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
“Kültürel değerimiz olan Sirkeli Konağı, Kastamonu Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü tarafından 31.12.1997 tarihinde alınmıştır”. “Konağın projeleri hazırlanıp Kurul onaylandıktan sonra 31.07.1998 tarihinde onarım ve restorasyonuna
başlanmış, 1999/ Ağustos'unda onarım ve restorasyonu tamamlanarak, Çocuk Kreşi (Ana Okulu) olarak kullanılması amacıyla 5 yıllığına kiralanmıştır”.
75 Yıl Cumhuriyet Evi’nin 1998 tarihinde restorasyonuna başlanmış 4 ay sonra hizmete açılmıştır.
“Sepetçioğlu Konağı, yıkılmak üzereyken 1999 yılında restorasyona alınmıştır”. “25.11.1998 tarihinde çatı onarımı ile işe başlanmış olup 22.06.1999 tarihinde de restorasyonuna başlanmış, 23.09.2000 tarihinde restorasyonu tamamlanmıştır”. Konyalı Konağı, varislerinden 1998 yılında satın alınmıştır. Valiliğin desteğiyle restore edilmiş eğitim anlamında hizmet vermeye başlamıştır.
Osmanlı Sarayı,1998 yılında restore et-devret-işlet kapsamında 20 yıllığına bir şahsa devredilmiştir. 1998-1999 yılları arasında restore edilmiş 2000 yılında turizm amaçlı hizmet vermeye başlamıştır.
Kırkodalı Konağı,2000 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğünden, Kastamonu Valiliğine tahsis edilmiştir. Onarımını yapıp eğitim anlamında hizmet vermeye başlamıştır.
Hafızbey Konağı, 2000 tarihinde satın alınmış 4 yıl onarım çalışmaları yapılmış 2004 yılında hizmete açılmıştır.
Mazlumcuoğlu Konağı 1998 tarihinde satın alınmış, 1999 yılının haziran ayında onarımına başlanan konağın onarım çalışmaları bitmiş 2000 yılında otel olarak hizmet vermeye başlanmıştır.
Şeyh Şaban-ı Veli cami 1950 yılında tamir görmüş günümüzde de bakımı yapılarak ibadete açıktır.
Nasrullah Meydanı, meydan projesi 2017 yılında belediye tarafından proje yapılmış yapılan proje kabul görmüş günümüzde de yapımı tamamlanmış bir şekilde hizmet vermektedir (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2019k).
4.1.3. Kastamonu İl Merkezinde Kültürel Mirasın Turizm Amaçlı Kullanması
Kastamonu il merkezinde tespit edilmiş 740 adet kültürel yapı bulunmaktadır. Bu yapıların çoğu restore edilmiş olup günümüzde turizm amaçlı otel, yöresel yemeklerinin yapıldığı restoran, tarihi eserlerin sergilendiği müze ve külliye olarak insanlara hizmet vermektedir. Kastamonu’da kültürel mirasın bilinçli bir şekilde korunması Kastamonu’yu tarihi bir şehir haline getirmektedir. Ulaşımının da artık daha kolay olması, Ilgaz tünelinin açılması, hava yolunun açılması turist çekmek için yeterlidir. Günümüzde insanlar kendilerini geliştirmek, tarihini öğrenmek Osmanlı mimarisinden örnekler görmek için kültür gezileri düzenlemektedir. Kastamonu ili de kültür turizmi için yapılabilecek en iyi illerden biridir. Birçok konak otel olarak kullanıma açıldığı için kültür turizminde gezilecek yerleri gördükten sonra tarih kokan konakta konaklanması gelen turistlerin hafızasında önemli yer etmektedir.
4.1.3.1. Geleneksel evlerin korunması ve turizm
Kastamonu da turizm çekiciliğinin en başında geleneksel Kastamonu evleri gelir. Kastamonu evleri tıpkı Safranbolu evleri gibidir. İl merkezinde tescilli 484 adet sivil mimarlığı örneği olan konut vardır. Mimari, estetik, tarihi, sosyal, kültürel ve geleneksel değerleri bakımından büyük önem arz eden bu konutların Kültür ve Turizm Bakanlığınca her türlü destek verilerek hayatta kalmaları sağlanmalıdır. Tarihi konakların birçoğu, yapım, onarım, restorasyonu yapıldıktan sonra turizme açılmış ve birçok misafiri ağırlamıştır. Bu konakların turizme kazandırılması yörenin halkına büyük ölçüde ekonomik gelirine katkı sağlayacaktır. Bu sebepten de yerel halkımız kültürel varlıklarımızın korunmasına daha duyarlı davranmalıdırlar. Başarılı bir turizmin olabilmesi için turizm çekiciliklerinin olmasının yanında ulaşımın kolay olması, yeme-içme konusunda kolaylıklar sağlanması, eğlence mekanlarının var olması ve konaklamalarının da kolaylığına bağlı olarak başarılı bir turizm gelişebilir.
4.1.3.2. Dini yapıların sosyal amaçlı korunması ve turizm
Anadolu tarihi boyunca birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış ve farklı inançlara sahip kültürlerin bir arada olmasını sağlamıştır. Geçmişten gelen bu zenginlikle, ülkemiz kutsal kabul edilen birçok esere sahiptir
“Anadolu’da inanç turizmi merkezlerinden İstanbul, Konya, İznik, Antakya ve Şanlıurfa akla gelen ilk yerlerdir. Bu şehirlerin içine sahip olduğu İslami eserleriyle Kastamonu ili de katılmalıdır” (İbret, vd. 2012).
“Anadolu’nun Türkleşme zamanında Türklerin yerleştiği ilk yerlerden olan Kastamonu, Malazgirt Savaşı’yla islamı tanımaya da başlamıştır”. “Türklerin gelip yerleştiği yer olan Kastamonu’da islamı tanımasıyla ilk Türk-İslam eserleri verilmiştir”. “Kastamonu’da İslam hızla yaygınlaşmış; Selçuklu, Çobanoğulları (Atabeyler), Candaroğulları ve Osmanlı dönemlerinde birçok dini yapılar inşa edilmiştir”. Bu nedenlerle günümüzde Kastamonu inanç turizmi yönüyle zengin bir yer olmuştur. Özellikle şehrin “Evliyalar kenti” olarak adlandırılması, neredeyse her mahallede her köyde bir türbe bulunması Kastamonu’nun bu şekilde anılmasına sebep olmuştur. Kastamonu'da bulunan birçok türbe ve mezarlar bu adlandırmanın doğruluğunu kanıtlar. Kastamonu ilinde bulunan cami, mescit ve külliyeler Tablo 4.6’de gösterilmiştir.
Tablo 4.6. Kastamonu ilinde bulunan cami, mescit ve külliyeler
Selçuklu Dönemi Akçasu Camii Atabey Gazi Camii Şeyh Ahmet Camii Yılanlı Camii
Candaroğulları Dönemi
Adil Bey Camii Deveci Sultan Camii Hamza Ağa Camii Halil Bey Camii Honsalar Camii İbn-i Neccar Camii İbrahim Bey Camii İsfendiyar Bey Camii İsmail Bey Camii Mahmut Bey Camii Musa Fakih Camii Saray Camii
Osmanlı Dönemi
Abdülcebbar cami Abdülrezak cami, ahmet dede cami, Hepkebirler cami, Kazanlar cami, Mollasaid cami, Nasrullah cami, Saraçlar cami, Saray cami, Sinan Bey cami, Nasrullah cmi, Şeyh Şaban-ı Veli cami, Yakupağa cami, Topçuoğlu cami, Hacı dede cami
Selçuklu ve Candaroğulları
Küliyeler
Yılanlı Külliyesi, İsmail Bey Külliyesi, Osmanlı dönemi
Külliyeler
Nasrullah Külliyesi, Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi, Yakup Ağa Külliyesi,
Kastamonu’da birçok cami, külliye bulunmaktadır. “Özellikle Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi şehrin bir ışığı gibidir”. “Şeyh Şaban-ı Veli külliyesi inanç turizminin de yapıldığı bir yerdir”. “İlimize gelenler mutlaka Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesini görmeden mübareği ziyaret etmeden Kastamonu’dan ayrılmazlar”. “Özellikle Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesine düzenlenen turlar vardır”. Bu turizm etkinlikleri şehre hem ekonomik hem sosyal yarar sağlamaktadır. “Şeyh Şaban-ı Veliyi Anma ve Evliyalar Haftası Anma Etkinlikleri Kültür ve Turizm Bakanlığının etkinlik takvimine eklenmiştir”. Resmi olarak da artık ülkemizde kabul edilen bir anma programıdır.
4.1.3.3. Yöresel yemeklerin hatırlanması ve turizm
Turizm, yöresel yemekler ile de yakından ilgilidir. Yemek yemek insan doğası gereği zorunlu bir ihtiyaçtır. Yemeklerin pişirilme tarzı, içine koyulan malzemeler, baharatlar bakımından da kültürü yansıtmaktadır. Bir yere özgü yiyecek ve içeceklerin turistik açıdan da önemli etkileri vardır. Bazı yörelerde yöresel yemeklerin turizmi canlandırdığı görülebilir. Örnek olarak Gaziantep ili verilebilir. Baklava Gaziantep ilinin yöresel tatlısı haline gelmiş ve gastronomi turizmine büyük fayda sağladığı söylenebilir. Yani yöresel yemekler de turizmin bir parçası bir simgesidir.
Kastamonu’ya gelenler Kastamonu çekme helvasından ve kel simidinden kendileri yedikten sonra sevdiklerine hediye götürmeleri de Kastamonu ilinin tanıtımına büyük fayda sağlar. Kastamonu’da akla ilk gelen yiyecekler Taşköprü sarımsağı, Tosya pirinci, Daday etli ekmeği, banduma ve tirit yemeği gelir. Tirit yemeğine özgü türkü vardır. Kastamonu’ya özgü bu yöresel yemekleri Tarihi Kastamonu Konaklarında işletme sahiplerince yöresel yemekleri yeme imkânı vardır. “Genel incelemeler sonucunda Kastamonu mutfağının hamur işi, pirinç ve et ağırlıklı olduğu tespitine varılmıştır. Farklı türlerde yapılan ekmeklerin Kastamonu ilinde Et Ekmeği, Yoğurt Ekmeği ve Pastırma Ekmeğinin halihazırda yükselen olduğu ortaya çıkmıştır. Serinletici ve hazmı kolaylaştırıcı özelliği nedeniyle son zamanlarda Hüryemez elmasından yapılan 'Kastamonu Ekşisi (Eğşi)' ne olan rağbetin arttığı tespit edilmiş ve restoranlarda ikram edildiği gözlemlenmiştir. Birçok kişinin yanlış bir ifadeyle 'Kel Simit' olarak tanımladığı, Kastamonu Susamsız Simdi'nin sırrının pekmez
suyuna batırılmış olmasından kaynaklandığı gerçeğine ulaşılmıştır”(Avcı 2014:31- 54) Bu kültürün devamlılığını sağlamak ilk baştaki hedef olmalıdır. Kastamonu’yu Kastamonu yapanda eşsiz özellikteki kültürüdür.
4.2. Kastamonu İl Merkezinde Kültürel Mirasın Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılması Konusunda Yapılması Gerekenler
Kültürel mirasın sahip olduğu değerlerin korunması ve kullanılması konusundaki çalışmalar titizlikle yapılmalı, büyük bir özveriyle kültürel varlıklarımızı korumamız gerekmektedir. Bilinçsiz koruma, yanlış kullanma kültürel mirasımızın geri dönüşü olmayan bir yola sokar ve yok olmasına neden olur. Bu yüzden herkes üzerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirmesi gerekir. Hatta bu konuda insanlara ücretsiz bilgilendirme seminerleri düzenlenip halkında bu konuda bilinçlenmesini sağlamak kültürel varlıklarımız için yararlı olacaktır. Kültürel değerlerin korunması konusunda kamu kurumlarına, yerel yönetime, yerel halka görev ve sorumluluklar düşmektedir.
Kamu kurumlarına düşen görev ve sorumlulukları inceleyecek olursak, kültürel mirasın korunmasında ilk olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı ve onun görev verdiği kamu kuruluşları yer alır.
1938 yılında kabul edilmiş 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı en yetkili mercidir.
Kastamonu’da Kültür ve Turizm Bakanlığına düşen görev ve sorumlulukları aşağıda