Ortak Konsolide Kurumlar Vergisi Matrahı Çalışmaları

Küresel düzen içerisinde artan mükellef sayıları ve vergi matrahlarının hızla değişimi nedeniyle gittikçe karmaşıklaşan vergi sistemlerine, uluslarası düzeyde ticaret yapan işletmelerin uyum sağlamasının maliyetinin artması ve yarattığı çifte vergilendirme etkisinin giderilmesi için yapılacak en iyi düzenlemenin Ortak Konsolide Kurumlar Vergisi Matrahı olduğu tespiti yapılmıştır. AB üye ülkelerdeki bu soruınun giderilmesi için Komisyonun bu konudaki ilk çalışması 23 Ekim 2001 tarihli “Vergi Engelleri Olmayan Bir İç Pazar’a Doğru – Şirketlerin AB Çapındaki Faaliyetleri için Konsolide Kurumlar Vergisi Matrahı Sağlayan Strateji” başlıklı ve COM (2001) 582 sayılı tebliğdir. Bu tebliğde 2000 yılında kabul edilen Lizbon Stratejisindeki “AB’yi dünyanın en rekabet edilebilir ve dinamik bilgi temelli ekonomisi haline getirme kararı” teyit edilmiştir. Vergilendirme Komiseri Firts Bolkestein da bir konuşmasında bu çabayı destekleyerek, Birliğin kurumlar vergisi politikasının, 2010 yılı itibariyle AB’ni dünyanın en rekabet edilebilir ekonomisi

yapma amacını desteklemesi gerektiğini belirtmiştir.94 Komisyon ayrıca, AB bünyesindeki kurumlar vergisi rejiminin devam eden küreselleşme ve ekonomik entegrasyon trendine uygun olmadığını ve uygulanan oranlardan ulusal hükümetlerin sorumlu olduğunu, AB’nin bu konu ile ilgili rolünün sınır geçiş faaliyetlerindeki vergi engellerinin kaldırılması olduğunu kabul etmiştir.95

COM (2001) 582 sayılı tebliğde çok önemli sorunlara ve çözümlerine değinilmiştir. Ortak Pazar’da konsolide kurumlar vergisinin sahip olması gereken niteliklere, üye ülkelerde uygulanan kurumlar vergisi oranlarındaki farklılıklara ve yarattığı olumsuz etkilere, iki Boyutlu yeni stratejinin özelliklerine ve Ortak Konsolide Kurumlar Vergisi Matrahı (Common Consolidated Tax Base-CCTB) ile ilgili konulara değinilmiştir.

Genelgede bahsedilen “İki Boyutlu” stratejinin ilk boyutu; ekonomik ajanların, İç Pazarın tüm imkanlarından yararlanmaları önünde vergi düzenlemelerinin hala bir engel yaratmakta olması, ikincisi ise; küreselleşme ile beraber genel ekonomik çerçevede son yıllarda e-ticaret ve şirketlerin sınır-ötesi birleşmeler ve diğer yapılanmalar sonucu evrenselleşmesi gibi önemli değişimlerle karşı karşıya bulunmaktır. Bu nedenle de şirketlerin AB çapındaki faaliyetleri için konsolide bir kurumlar vergisi matrahı ihtiyacı kaçınılmaz olmuştur.96

OKKVM ile ilgili vurgulanan başka bir husus ise AB’nin, ülkelerin Kurumlar Vergisi yapma yetkilerini ellerinden almadığıdır. AB içerisinde tüm üye ülkelerle ticaret yapan işletmelerin, kurumların Kurumlar Vergisi sistemi ile ilgili yaşadıkları sıkıntıları AB bünyesinde düzenlenmiş KV sistemine göre çözebilmeleri böylelikle katlandıkları sıkıntıların, maliyetin minimuma indirgenmesi amacıyla OKKVM ile düzenlemelerin yapılacağı vurgulanmıştır.

94

http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.doreference=IP/01/1468&format=HTML&aged=1&langu age=en&guiLanguage=en

95 _{Elizabeth De Bony, “Corporate Taxes:Slow Ahead Towards Harmonisation”, EIU European}

Policy Analyst, Mart, 2003, s.80-81

96 _{İrem Acarkan, Avrupa Toplulukları’nda Kurumlar Vergisi Uyumlaştırması ve Ekonomik} Etkilerinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Ankara

Komisyon tarafından OKKVM matrahı ile ilgili yapılan bir diğer düzenleme 24 Kasım 2003 tarih ve COM (2003) 726 sayılı tebliğdir. Bu tebliğ, 2001 yılında kabul edilen ve yukarıda bahsi geçen COM(2001) 582 sayılı tebliğin teyidi niteliğindedir. 2003 yılında kabul edilen bu tebliğin ardından 2004 yılında ECOFIN tarafından yapılan ve resmi niteliği olmayan bir toplantının ardından, OKKVM ile ilgili geniş kapsamlı çalışma yapması amacıyla “çalışma grubu” kurulması karara bağlanmıştır. Başlangıçta 3 yıllık bir periyot için kurulan Çalışma grubunun amaçları ise şöyle sıralanmıştır;

• AB içinde işlem yapan şirketler için Konsolide Vergi Matrahının belirlenmesini teknik perspektiften incelemek/gözden geçirmek.

• Temel vergi prensiplerini tartışmak,

• Ortak konsolide vergi matrahının temel yapısal unsurlarını tartışmak, • Konsolide vergi matrahının üye ülkeler arasında paylaşımı gibi diğer teknik ayrıntıları tartışmak olarak belirlenmiştir.97

Çalışma grubunun çalışmaları, mevcut 6 adet alt çalışma grubuyla beraber hızla devam etmekte ve çalışmalar sonucu oluşturulan veriler yılda 4 kez raporlanarak AB resmi internet sayfasında yayınlanmaktadır.

Komisyon, bu tebliğden sonra sırasıyla 23 Aralık 2005 tarih COM(2005) 702 sayılı “İç Pazarda Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Karşılaştıkları Kurumlar Vergisi Engelleri-Olası Ana Vergileme Pilot Bölge Uygulama Taslağı” tebliğinde, 5 Nisan 2006 tarihli COM (2006) 157 sayılı “Konsolide Vergi Matrahına Doğru Gelecek Adımlar ve Bugüne Kadar Olan Gelişmeler” tebliğinde ve son olarak en güncel haliyle 2 Mayıs 2007 tarih COM (2007) tarih ve 223 sayılı tebliğde OKKVM ile ilgili düzenlemelere yer verilmiştir. Bu çalışmalarda OKKVM ile ilgili düzenlemelerin KOBİ’ lere etkisine, OKKVM çalışmalarına ihtiyaç duyulma nedenlerine, bu düzenlemelerin sahip olması gereken özelliklere ve uygulandığında sağlayacağı avantajlara, Çalışma grubu ve çalışma grubunun alt gruplarına ilişkin

97 _{Özkan Atila , a.g.e., s.99}

çalışma usul ve esaslarına ve Çalışma grubu ile buna bağlı alt grupların OKKVM ile ilgili bugüne kadar yaptıkları ve bundan sonra yapacakları faaliyetlere değinilmiştir.

Ortak Konsolide Kurumlar Vergisi Matrahının uygulanması ile iç pazarda oluşacak ortak kuralların yaratacağı maliyet düşüşü nedeniyle rekabet gücü artacak olan işletmelerin diğer dünya ülkeleriyle rekabet edebilme gücünü arttıracak böylelikle Ortak Pazarın büyüme ve istihdama yönelik amaçlarına ulaşması sağlanacaktır.