Ortaöğretim Görsel Sanatlar (Resim) Dersi Öğretim Programı

Görsel Sanatlar dersi öğretim programı içerik ve kazanımlarına paralel olarak öğrenme-öğretme sürecinde, konulara ilişkin araştırma yaptırma, bulmaca ve kavram haritası oluşturma, sınıf gazetesi hazırlama, doküman, broşür, resim vb. sınıf panosunda sergileme yer almaktadır. Basın yayın organları, sanat galerisi ve müzelerden elde edilen bilgileri aktarma; film, slayt gibi araçlarla bilgileri izleme etkinlikleri bulunmaktadır. Uzman kişilerden bilgi alma; fotoğraf ve tablo örnekleri getirme, müzecilik konusunda uzman kişi çağırma; yapılan araştırma sonuçları ile ilgili materyalleri sınıfta sunma, sınıf gazetesi hazırlama tespit edilen diğer etkinliklerdir (Ortaöğretim 9-12 Sınıflar Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı, 2009).

Görsel Sanatlar dersi öğretim programı öğrencinin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmeye yönelik olarak, araştırma yapma, bilgi merkezlerini kullanma, bilgi problemini tanımlama, bilgiyi bulma, bilgiyi seçme ve değerlendirme ve bilgiyi sunma unsurlarını içermektedir. Basılı ve görsel ortamdaki bilgi kullanımının programda yer aldığını görmekteyiz.

Tablo 22. Ortaöğretim Görsel Sanatlar dersi öğretim programında bilgi okuryazarlığı

İçerik Öğrenci Kazanımları Öğrenme-Öğretme Süreci BOY Becerileri

Sanata Giriş Sanatın doğuşunu ve gelişimini, güzel sanat dallarını açıklar. Görsel, işitsel ve karma sanatlar arası ilişki kurar, sanatın ve sanatçının toplum için önemini ve sanatın evrensel bir iletişim aracı olduğunu bilir. Güzel sanatlara olan ilgisinin farkındadır ve güncel sanat olaylarını takip eder. Atatürk’ ün sanata verdiği önemi, bu konuda söylediği özdeyişleri, ülkemizde sanatın gelişmesi için yaptıklarını bilir. Atatürk konulu gazete ve resim sergisi hazırlar.

Öğrencilerden güzel sanatlar konularını içeren bulmaca hazırlamaları ve sınıfta değiştirerek çözmeleri istenir. Hazırlanmış güzel sanat dallarını içeren kartlara göre öğrencilerden tahtada kavram haritası oluşturarak sanat dallarını sınıflamaları istenir. Herhangi bir sanat dalıyla ilgilenen öğrencilerin sınıfta performans sergilemeleri ve bu konuda görüşlerini arkadaşlarıyla paylaşmaları istenir. Öğrencilerden basın yayın organlarından, sanat galerileri ve müzelerden elde ettikleri güncel haberleri sınıfta aktarmaları istenir. Atatürk’ün sanatla ilişkili görüş, çalışma ve sözlerini araştırırlar ve 10 Kasım için sınıf gazetesi hazırlanır.

Bilgi probleminin tanımlanması, bilgiyi sunma, bilgi merkezlerini kullanma Görsel Sanatlar İle İlgili Meslek Alanları

Görsel sanatlar ile ilgili mesleklere örnekler verir, bu mesleklerin özelliklerini ve yaşamdaki yerini açıklar. Görsel sanatlarla ilgili mesleklerin gerektirdiği nitelikleri ve bu mesleklere ilgisini sorgular.

Öğrenciler görsel sanatlara ilişkin her bir meslek için araştırma yapar. Araştırma sonucunda elde edilen materyaller (doküman, broşür, resim vb.) sınıf panosunda sergilenir. Bu mesleklere ilişkin bulunan film, slayt vb. sunum araçlarıyla izlenir.

Araştırma yapma, bilgiyi bulma, bilgiyi sunma

Sanat Eserlerini İnceleme

Sanat eserlerinin niteliklerini açıklar, inceleme yöntemlerine göre değerlendirir. Sanatsal düzenleme ilke ve öğelerini eserler üzerinden açıklar.

Şeref Akdik’ in “Halk mektebi” tablosu sınıfta bir sanat eseri örneği olarak incelenir ve tartışılır.

Bilgiyi seçme ve değerlendirme Nokta ve

Çizgi ^{Nokta ve çizginin anlatım olanaklarına, doğadaki noktalara} ve çizgilere örnekler verir. Yüzey üzerinde açık-orta-koyu değerler oluşturur. Estetik kaygılarla noktalar ve çizgiler ile sanatsal özgün eserler oluşturur. Gördüğünü ve düşündüğünü aktarır.

Seurat’ın noktasal ve Degas’ın çizgisel etkili desen çalışması incelenir. Nokta ve çizgilerle Atatürk resmi yapılır ve “Atatürk” konulu bir sergi hazırlanır. Objeler üzerindeki nokta ve çizgisel oluşumlar gözlenerek resmedilir. Ravel’in “Bolero” adlı müzik eseri sınıfta çalınır ve müziğin ritimsel etkisini kağıda yansıtmaları istenir.

Bilgiyi seçme ve değerlendirme

Işık-Gölge ve

Açık-Koyu ^{Işığın objelerde oluşturduğu lekeyi, ışık ve gölgenin} resimdeki etkilerini açıklar ve eserlerinde bunları uygulayan ressamların eserlerini tanır. Resimlerinde açık-koyu değerleri kullanır.

Masa üzerine konan objelerle ışığın gelme yönüne göre objelerin görünüşünde yarattığı etki fark ettirilir. Van Gogh’un “Patates Yiyenler”, Rembrand’ın “Dr.Tulp’un Anatomi Dersi vb. eserlerinin örnekleri sınıfa getirilerek ışık gölge ve açık-orta-koyu değerlerin resimdeki etkileri incelenir. Işığın yönüne göre kağıt üzerinde çalışmalar yapılır.

Bilgiyi seçme ve değerlendirme

Doku Görsel sanat eserlerinde dokusal etkileri, ışık ve doku ilişkisini, doku çeşitlerini bilir. Doğal ve yapay dokusal özellikleri tasarımlarında kullanır. Objelerin doku özelliklerini renk, çizgi ve lekelerle gösterir. Estetik kaygılarla sanatsal düzenleme ilkelerini kullanarak doku çalışmaları yapar.

Öğrencilerden sınıfa doğal ve yapay objeler getirmeleri dokunmaları ve algılamaları istenir. Sonuç olarak görsel ve dokunsal doku arasında karşılaştırma yaparlar. Öğrencilerin doku örneklerini kullanarak koleksiyon yapmaları istenir. Getirilen doğal ve yapay objeleri büyüteç yardımıyla incelemelerini ve ilginç bulduklarını etüt etmeleri istenir. Yüzey üzerine tutkal ve boya dökülerek doku çalışması yapılır. Kağıt üzerine yapılan çalışmalar etkinliklerde dekor olarak kullanılır.

Bilgiyi seçme ve değerlendirme

Perspektif Çevresindeki perspektif görünümleri algılar, perspektif çeşitlerini, resimdeki etkilerini açıklar. Çizgi ve renk perspektifine sanat eserlerinden örnekler verir. Tek kaçış noktalı perspektif, çift kaçış noktalı perspektif, dairesel perspektif, üç kaçış noktalı perspektifi tanır ve çizimini yapar. Resimlerinde renk perspektifi ve perspektif ilkelerini kullanır, iç ve dış mekan tasarımında bu ilkelere uyar.

Öğrencilerin okulun bölümlerini incelemeleri sağlanır ve sorularla nasıl algıladıklarını karşılaştırmaları sağlanır. Maindert Hobbema’nın “Middelharnis Yolu” eserlerinin kopyaları çizgi ve renk perspektifi açısından incelemeleri ve değerlendirmeleri sağlanır. Leonardo Da Vinci’nin “Mona Lisa” adlı eserleri Van Gogh’un “Yatak Odası” adlı eserinin bir kopyası sınıfta öğrencilere perspektif ilkeleri açısından incelemeleri sağlanır. Şehirde gezi düzenlenir ve sokak ve caddelerin fotoğrafları çekilir veya eskizleri çizilir, daha sonra perspektif ilkelerine göre resmedilir.

Bilgiyi seçme ve değerlendirme

Renk Beyaz ışığın renklerine ayrışmasını açıklar. Rengin oluşumunda ışığın etkisini belirtir. Renk çemberinden yararlanarak renk uyumlarını, sanat eserlerindeki renk uyumunu ve vurguyu tanır ve ayırt eder. Görsel sanat uygulamalarında renk uyumlarından ve zıtlıklarından yararlanır ve günlük yaşamda renkleri uyumlu kullanır.

Işığın pirizmadan geçip kırıldıktan sonra yedi renge ayrışması deneyi yapılır. Farklı renk uyumlarını kullanan ressamların eserlerinden örnekler sınıfa getirilir ve öğrencilere sorular sorularak öğrencilerin renk uyumlarını ve vurguyu fark etmeleri sağlanır. Eski gazete ve dergilerin renkli bölümleri kullanılarak kesilen geometrik şekiller renk uyumları ve sanatsal düzenleme ilkeleri ışığında kompozisyon oluşturup sınıf panosunda sergilenir.

Bilgiyi sunma

Renkli Resim Uygulamaları

Renkli resim teknikleri, kullanılan malzemelerin özelliklerini bilir. Renkli resim tekniklerini, renk ve leke değerlerini uygular. Renkli resimlerde konularına göre resim türlerini, hacim oluşturmada renk değerinin etkisini bilir. Renkli resim uygulamalarında sanatsal düzenleme ilkelerini kullanır.

Öğrenciler model olarak bir elma vb. kullanarak farklı tekniklerle (çizgisel, lekesel, ışık-gölge vb.) çalışma yapar ve sonunda kendini değerlendirir. Öğretmen tarafından hazırlanmış konuları çizilmiş resim halinde boyamaları istenir. Daha sonra resimler sınıf tahtasına asılarak karşılaştırılır.

Bilgiyi sunma

Desen Çalışmaları

Sanat eserlerinden desen çalışmalarına örnekler verir. Desen çalışmalarında ölçü ve oranı önemini, bilir ve kullanır. Sanatsal düzenleme ilkelerini, ışık-gölge ve açık-koyu değerleri, perspektif kurallarını desen çalışmalarında estetik kaygı güderek uygular.

Ünlü sanatçıların obje ve el desenleri görsel kaynaklardan inceleyen öğretmen desen üsluplarını öğrencilerin önceki bildikleriyle birleştirir. Öğrencilerden günlük yaşamda kullanılan bir obje getirmeleri ve karakalem tekniğiyle resmetmeleri istenir. En sonunda tüm objeler bir araya getirilir ve bir natürmort çalışma yapılarak sonuçlar üzerine tartışılır.

Bilgiyi seçme ve değerlendirme Tarihî Çevre ve Müzelerde İnceleme ve Uygulama

Türkiye’de ve dünyada müzeciliğin gelişimini, Atatürk’ün müzelerin oluşturulmasındaki katkılarını açıklar. Tarihi çevre, müze ve sanat galerini inceler ve geçmiş ile bugün arasında bağ kurar, buralarda yer alan eserleri sanat eseri inceleme yöntemlerine göre değerlendirir. Sanat eserlerini korumaya duyarlı olur.

Türkiye’de ve dünyada müzeciliğin gelişimi konusunda söyleşi yapmak için konuda uzman kişi çağırılır. Öğrenciler müze tarihi ile ilgili araştırma yaptırılır. Sanat eserlerinin korunmasına yönelik slogan üretmeleri, yazmaları ve sınıfta/okulda sergilemeleri istenir. Yurt dışına kaçırılan eserleri ve onları kaçırmanın hukuki boyutunu araştırır.

Araştırma yapma, bilgiyi sunma, bilgiyi

seçme ve