Okul ve Öğrenci Sayıları

Metin Bostancıoğlu dönemine ait okul, öğrenci ve öğretmen sayıları birkaç kaynaktan aktarılmıĢtır. Burada amaç farklı kaynaklarla dönem hakkında detaylı bilgi sahibi sunmaktır. Bazı kaynaklarda okul öncesi eğitim ilköğretimle birleĢtirilerek verilmiĢ aynı Ģekilde öğretmenlerde ilköğretime dâhil etmiĢtir. Bu nedenle rakamlarda farklılıklar oluĢmaktadır. Bu yüzden diğer kaynaklara da yer verilmiĢtir.

Ġlk kaynak Bakan Bostancıoğlu‟nun MEB 1999 Bütçe görüĢmelerinde açıkladığı öğrenci sayılarıdır:

31

“1998-1999 öğretim yılında 6. sınıfa kaydolan öğrenci sayısının bir önceki yıla göre oranı: Şehirlerde, kız öğrenci sayısındaki artış %30'dur. Köyde, kırsal alanda kız öğrencilerimizin 6. sınıfa kayıt oranı %161,7'dir; %162'dir. Erkek çocuklarımız ise, şehirlerde %9,5; kırsal alanda, köylerde % 61,9'dur.Kırsal alanda öğrenci artışı %95'tir.Öğrenci sayısı ne kadar arttı: 5. sınıf öğrenci sayısı toplam 1998-1999 öğretim yılında 1.312.000 oldu. Sadece 6. sınıf ile 5.

sınıf arasındaki fark ise, 99.713‟tür. Çıraklık eğitim merkezi sayısı ve burada eğitim görenlerin sayısı... Merkez sayısı,1997-1998‟de 320‟ye ve bugün 325‟e ulaşmıştır. Çıraklık eğitim merkezlerinde öğrenci sayısı 1994-1995 yılında,199.083 iken, bugün 267.074‟tür” (TBMM TD, 28.06.1999).

1999 bütçe görüĢmesinde Fazilet Partisi Konya Milletvekili Sayın Remzi Çetin ise Ģu rakamları vermiĢtir:

“…şu anda okul sayımızın 65.000 civarında -bizim temin ettiğimiz rakamlara göre 64.934, öğrenci sayımızın yaklaşık 15 milyon, öğretmen sayımızın da 500.000 civarında olduğunu görüyoruz. Türkiye'deki yabancı okul sayısı 92, Türk özel okul sayımız 1.589 olmak üzere, toplam 1.681 özel okulumuzun olduğunu görüyoruz. Bütün kursların, sürücü kurslarının, yabancı dil kurslarının da içinde bulunduğu özel okul sayısı ise, 5.687'ye erişmektedir.

Buralarda ise, 1 milyon civarında öğrencimiz eğitim öğretim görmektedir ve bu özel okullarda eğitim faaliyetlerinde bulunan öğretmen sayımızın da 50.000 civarında. Yükseköğretim rakamları ise şöyledir: Yükseköğretim kurumlarındaki öğrenci sayısı 1 milyon 300 bin civarında –açık öğretimde okuyan öğrencilerimizle birlikteki rakamdır… Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumunun yurt sayısı 154 adet, yatak kapasitesi ise 157.000 adettir ki, bunun ne kadar yetersiz olduğu hepimiz tarafından görülmektedir. Öğrenim kredisinden istifade eden öğrenci sayısı 135.000, harç kredisinden istifade eden öğrenci sayısı 142.000”dir (TBMM TD, 28.06.1999).

Tablo 4. Okul Öncesi ve Ġlköğretim Öğrenci Sayısal Bilgileri (1999-2002)

Okul Öncesi Öğretim Yılı Okul Sayısı ġube Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı Açık Öğretim

1999-2000 7.660 11.590 212.603 11.591 2000-2001 8.255 12.592 227.464 11.896 2001-2002 9.480 14.893 253.513 14.295

İlköğretim 1999-2000 32.634 313.537 9.854.206 313.053 137.847

2000-2001 35.356 339.091 10.294.857 330.806 171.763 2001-2002 34.424 362.129 10.306.162 357.854 219.696

32

Özel İlköğretim 1999-2000 683 8.291 174.773 12.087

2000-2001 716 9.044 185.864 14.209

2001-2002 628 8.610 171.454 14.833

Kaynak: MEB Eğitim Ġstatistiklerinden (2006-2016) derlenmiĢtir.

Tablo 4 incelendiğinde MEB Eğitim Ġstatistiki bilgilerinde okul öncesinde resmi ve özel ayrıntılı bilgi vermemiĢ ve sadece rakam belirmiĢtir. Okul öncesi öğrenci sayısında tüm birimlerde düzenli bir artıĢın olduğu gözükmektedir. 2001-2002 öğretim yılında tüm birimlerde dikkate değer bir artıĢ meydana gelmiĢtir.

1999 yılından itibaren açık öğretime devam eden öğrenci sayısında artıĢ devam ederken 2001-2002 öğretim yılında bir önceki yıla göre yaklaĢık 50 bin öğrencilik bir artıĢ olmuĢtur.

2001 yılında özel okul sayısında ve öğrenci sayısında önce yükseliĢ daha sonra ise okul ve öğrenci sayısında düĢüĢün olduğu gözükmektedir. Bu durumun oluĢmasında 2001 mali krizinin etkisi vardır.

Kaynak: MEB Eğitim Ġstatistiklerinden (2006-2016) derlenmiĢtir.

Tablo 5‟e göre 1999-2002 yılları arasında genel lise öğrenci sayısında düzenli bir artıĢ meydana gelirken meslek lisesinde dalgalı bir artıĢ oluĢmuĢtur. Hükümet programında meslek eğitimin özendirileceğine dair beyan varken üniversiteye giriĢte uygulanan kat sayı farkı olumsuz bir durum meydana getirmiĢtir.

2001 yılından sonra özel okulların genel lise türlerinde okul ve öğrenci sayılarında artıĢ meydana gelirken özel meslek liselerinde öğrenci ve okul sayılarında düĢüĢler

33

meydana gelmiĢtir. 1999 ile 2002 yılları arasında özel Ortaöğretim meslek lisesi öğrenci sayısında %50 düĢüĢ meydana gelmiĢtir. Öğretmen sayısı aynı kalmıĢtır.

Tablo 6. Öğrenci ve Öğretmen Sayıları (1999-2000)

Okul

Kaynak: TBMM Tutanak Dergisi, 21. Dönem 41. Cilt 1. BirleĢim – s: 267. 01.10.2000

Tablo 6 incelendiğinde 1999-2000 öğretim yılında toplam öğretmen sayısı 462.351 iken öğrenci sayısı 11.934.781‟dir.

Bakan Bostancıoğlu, TBMM‟de MEB 2000 Mali yılı kesin hesabı görüĢmelerinde üniversite bulunmayan iller hakkında “36 ilimizde üniversite yoktur: Ağrı, Adıyaman, Bitlis, Hakkâri, MuĢ, Siirt, Bingöl, ġırnak, Batman, Mardin, Amasya, UĢak, Tekirdağ, Yozgat, Sinop, Bilecik, Kırklareli, KırĢehir, Aksaray, Karaman, Bartın, Karabük, Rize, Artvin, Giresun, Ordu, NevĢehir, Osmaniye, Çorum, Kastamonu, Tunceli, GümüĢhane, Bayburt, Erzincan, Ardahan…” demiĢtir (TBMM TD, 28.06.1999).

Yedinci BeĢ Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000) [VII. KP] döneminde 15 yeni vakıf üniversitesi kurulmuĢ, böylece 21‟i vakıf üniversitesi olmak üzere üniversite sayısı 74‟e yükselmiĢtir. 1995 yılında 1.137 olan fakülte, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu sayısı, 1999 yılında 1.492‟ye yükseltilmiĢtir. Yükseköğretim kademesindeki öğrenci sayısı ise 1,5 milyona yaklaĢmıĢtır.

34

Bakan Bostancıoğlu döneminde Ġstanbul‟da Okan Üniversitesi (1999), Ġstanbul Ticaret Üniversitesi (1999); Ankara‟da Ufuk Üniversitesi (1999) ve Ġzmir‟de 2001 yılında Ġzmir Ekonomi Üniversitesi ile YaĢar Üniversitesi olmak üzere 5 vakıf üniversitesi kurulmuĢtur.

VII. KP‟de 1999-2000 öğretim yılı için yükseköğretimdeki öğretim eleman sayısını 64.169; bir öğretim üyesine düĢen öğrenci sayısını 35 olarak vermiĢtir. Yine öğrencilerin %26‟sı; öğretim elemanlarının %50‟si Ġstanbul, Ankara ve Ġzmir gibi büyük Ģehirleri tercih ederken yeni kurulan üniversiteler öğrenci ve öğretim elemanı bulmakta sıkıntı çektiği belirtilmiĢtir.

Tablo 7. Eğitimde Sayısal GeliĢmeler (1995-2000)

Eğitim Kademeleri

Kaynak: VII. 5 Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000)

Diğer bir kaynak olan 2001-2005 yıllarını kapsayan Sekizinci BeĢ Yıllık Kalkınma Planında [VIII. KP] öğrenci sayıları Ģu Ģekilde belirtilmiĢtir:

“1999-2000 öğretim yılında 59.374 kamu ve özel Okul öncesi, ilköğretim ve orta-öğretim kurumlarında toplam 12.7 milyon öğrenci ve 484.089 öğretmen bulunmaktadır. Öğretim gören bu öğrencilerden 246.514‟ü özel örgün eğitim kurumlarına devam etmektedir. Ayrıca, 6.531 kamu ve özel çıraklık ve yaygın eğitim kurumunda yaklaşık 3 milyon kişiye eğitim hizmeti verilmiştir. Bütün eğitim kademelerinde özel öğretim kurumlarının payının artırılması gereği önemini korumaktadır” (VIII. KP).

35

Öğrenci sayılarında artıĢ meydana gelmesine rağmen Tablo 6‟da Ģube baĢına düĢen öğrenci sayısı 31 iken Tablo 8‟de 28 olarak tespit edilmiĢtir. Bu durum yapılan yeni okulların öğrenci sayılarını düĢürdüğünün göstergesidir.

Tablo 9 incelendiğinde okullaĢma oranında 1998 ile 2002 yılları arasında 3 puanlık bir artıĢ; okul baĢına düĢen öğrenci sayılarının artmasına rağmen öğretmen baĢına düĢen öğrenci sayılarında küçük bir oran da olsa düĢüĢ meydana gelmiĢtir. ġube ve öğretmen sayılarında yaklaĢık 60 bin artıĢ olmuĢtur.

Ortaöğretim verileri incelendiğinde 1998-2002 yılları arasında OkullaĢma oranının 10 puan arttığı, okul sayısının, öğrenci sayısını, okul baĢına düĢen öğrenci ve öğretmen baĢına düĢen öğrenci sayılarında artıĢ görülürken öğretmen sayısının aynı düzeylerde kaldığı görülmüĢtür. Ayrıca Tablo 6‟da bir öğretmene düĢen öğrenci

36

sayısı 15 iken Tablo 9‟da 2002 yılında 18 olmuĢtur. 2002 yılında mesleki eğitime doğru bir yönelmenin oluĢtuğunu göstermektedir.

Zorunlu temel eğitim nedeniyle Ġmam Hatip Liselerine giden öğrenci sayılarının azaldığı görülmüĢtür. Bu konu hakkında Ankara Milletvekili M. Zeki Çelik‟in 1996-2002 yılları itibariyle Ġmam Hatip Liselerine kayıt yaptıran öğrenci sayılarına iliĢkin yazılı soru önergesi vermiĢtir. Bakan Bostancıoğlu, soruya tabloyla cevap vermiĢtir.

Tablo 10 incelendiğinde 1997 yılından itibaren Ġmam Hatip Liselerine öğrenci tercihinin gittikçe azaldığını ve 2000-2001 Eğitim Öğretim yılında ise en düĢük seviyede olduğunu bir yıl sonra ise tekrar artıĢ gösterdiği görülmektedir. Bu duruma kesintisiz zorunlu eğitim, üniversiteye giriĢte katsayı engeli ve koalisyon hükümetinin eğitime bakıĢ açısı neden olmuĢtur. ArtıĢa ise AK PARTĠ gibi kendini muhafazakâr ilan eden bir partinin iktidar olması etken oluĢtur.

Tablo 10. Ġmam Hatip Liselerine Yeni Kayıtlı Öğrenci Sayıları

Kaynak: TBMM Tutanak Dergisi, 01.11.2001.