Head Start Okulöncesi Eğitim Programı

Her yıl Amerika Birleşik Devletlerinde hemen hemen bir milyon düşük sosyo- ekonomik seviyeden gelen çocuk ilkokula sağlık problemleri ve büyük bir güven yoksunluğu ile başlamaktadır. Bu yüzden ilk yıl arkadaşlarından geri kalmakta ve ileriki yıllarda da problemlerle karşılaşmaktadır. Araştırmalar dezavantajlı koşullarda yaşayan bu çocukların

içinde bulundukları bir durumun değiştirilebileceğini ve yeteneklerinin geliştirilebileceğini göstermiştir (Ömeroğlu, 1992; s. 166).

Bu amaca erişmek için 1964 yılında A.B.D. Federal Hükümet’i düşük sosyo- ekonomik koşullarda yaşamaktan dolayı engellenmiş olan okulöncesi çocuklarına yönelik bir programla ilgili panel hazırlamaları için çocuk gelişimi alanındaki uzmanlara görev vermiş ve bu panelin sonunda hazırlanan rapor Head Start Proje’sinin hareket noktasını oluşturmuştur (Ömeroğlu,1992; s. 166).

Head Start, Amerika Birleşik Devletlerinde federal hükümet tarafından düşük gelir düzeyine sahip aileler üzerinde başlatılmış bir eğitim hareketidir. Head Start Projesi’nin temel amacı, düşük gelir düzeyine sahip ailelerden gelen çocuklara sosyal ve eğitimsel fırsatlar sağlayarak yoksulluğun olumsuz etkilerinin engellenmesidir (Aktan Kerem & Kınık; 2006; s. 16).

Head Start Projesi, 1965 yılında düşük sosyo-ekonomik koşullardan gelen okulöncesi çocukların duygusal, sosyal, psikolojik, sağlık ve beslenme ile ilgili ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sekiz haftalık yaz programı olarak düşünülmüştür (Aktankerem & Kınık; 2006; s. s. 16-17; Büyükkaragöz, 1997; s. 227).

1960’larda Amerikan federal hükümeti, United States’te “yoksulluğa savaş” ın bir bölümü olarak Head Start projesini ortaya çıkarmıştır. Proje, anaokulu öncesi çocukların ve onların ailelerinin binlercesi için çocuk bakım programlarını sağlamıştır. Geleneksel çocuk bakım programlarının çoğunluğu gibi olmayan Head Start’ın alıcılarını öncelikli olarak düşük gelirli topluluklar oluşturmuştur. Diğer amaçlarının yanında, okula hazırlayıcı olarak ve okulda başarısızlıktan onları korumak için akademik beceriler öncesi öğrenme (özellikle dil alanında) amaçlanmıştır (Seifert, 2004).

Head Start 561.000 çoğunluğu Afrikalı Amerikan olan çocuklar ile 1965’te bir yaz programı olarak başladı. 1999 fiyatlarıyla her çocuk için 1000 doların harcandığı 1966 yazında Afrikalı Amerikan ve beyaz bir milyon çocuğun üç çeyreğine yayılmıştır. 1970’lerin ilk zamanlarında, Head Start daha az çocuğa daha fazla yıllık ücret ödeyerek tüm yıl programı olmuştur. Örneğin, 1971’de program, 400.000 çocuktan daha az çocuğa her bir çocuk için yıllık 4.000 dolar civarında harcamıştır (Garces, Thomas & Currie, 2000; s. 2).

Amerika’da erken çocukluk gelişimi ve eğitimine yönelik çalışmalar, özellikle de 2. Dünya Savaşı’nın sonunda yaygınlaşmaya başladı. Savaş süresince erkekler savaşırken, kadınlar da çalışmışlar; savaşın bitiminden sonra ise kadınlar evlerine dönmek istememişlerdir. İşte o dönemde ABD’de ilk resmi okulöncesi eğitim başladı. John F. Kennedy, Başkanlığı döneminde, 250.000 kişinin “Meslek, İş ve Özgürlük” adına

yürümesinden ve halkın yoksulluğundan son derece etkilendi ve yoksulluğa karşı bir program hazırlanmasını istedi. Bu program ilk olarak Delta Bölgesi’nde başlatıldı. Head Start’ın kurucusu Marian Wright Edelman’dır. Kendisi aynı zamanda Children Defense Fund’un da kurucu başkanıdır. “Hiçbir Çocuk Geride Kalmasın” sloganıyla eğitimi desteklemiştir. Bu slogan, daha sonraları ABD Başkanı George Bush tarafından da eğitime yönelik kampanyalarda kullanılmıştır. Günümüzde okulöncesine başlama yaşı olarak kabul edilen üç yaşından ilkokula başlayıncaya kadar elli federasyondan 450.000 Kızılderili ve göçmen çocuk ve aileleri bu hizmetten yararlanmaktadır. ABD’de, % 100 hükümet destekli tek programdır.

Head Start Projesi’nin çocukların gelişimi üzerinde uzun süreli etkileri olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Yapılan araştırmalarda proje kapsamında eğitim alan çocukların evde, okulda ve toplumda başarılı yeterli bireyler oldukları saptanmıştır. Bu şekilde Head Start Projesi, temel amacı olan yoksulluğun jenerasyon halkasını kırmayı başarmış; etkilerinin kuşaktan kuşağa aktarılmasını engelleyebilmiş bir yaklaşım olarak büyük değer taşımaktadır (Aktankerem & Kınık; 2006; s. s. 16-17).

Head Start Projesi’nin Temel Önermeleri:

· Düşük gelir düzeyine sahip ailelerden gelen çocuklar bilişsel, sosyal ve fiziksel yaşantılar yönünden dezavantajlıdırlar.

· Eğer bazı fırsatlar çocuğa, normal zamanından önce, okula başlamadan sağlanırsa, yoksulluğun yarattığı bir çok problem giderilebilir.

· Yoksulluğun jenerasyon halkası çocuklara yaşamlarının ilk yıllarında sağlanan eğitimsel ve sosyal fırsatlarla kırılabilir.

Head Start, daima çocuk merkezli programlar geliştirmiştir. Proje, aynı zamanda, çocukların okul ve günlük yaşamlarında başarı elde etme yolu ile yaşama olumlu bir bakış açısı geliştirmelerini sağlama gayreti içindedir. Bu bakımdan Head Start Projesi’nin en önemli hedefi, dezavantajlı çocuklarda sosyal yeterliliği geliştirmektir. Sosyal yeterlilik, çocuğun çevresi ve daha sonraki yaşantısında etkili olması anlamına gelmektedir. Ancak, burada çocuğun bilişsel ve zihinsel gelişimi, fiziksel ve ruh sağlığı, beslenme ihtiyaçları ve çocuğun en elverişli şekilde gelişimini sağlayan diğer faktörlerin birbiri ile ilişkisi önemle vurgulanmaktadır.

Head Start Projesi’nin Genel Amaçları:

· Çocuğun fiziksel ve sağlıkla ilgili becerilerini geliştirmek.

· Çocuğun sosyal ve duygusal sağlığının gelişimine yardımcı olan iç denetimini, merakını, doğallığını ve kendine güvenini teşvik etmek.

· Kavramsal ve sözel becerilerinin eğitimi ile çocuğun bilişsel gelişimini desteklemek ve becerilerini zenginleştirmek.

· Çocuğun o andaki ve gelecekteki öğrenme çabaları ve tüm gelişimi için güven yaratan başarı beklentisini oluşturmak.

· Çocuk ve ebeveyne, aile ilişkileri ve diğer kişilerle ilişkilerinde kullanacağı sevgi ve destek gibi sosyal becerileri kazandırmak.

· Çocukta ve ailede değerli ve itibarlı oldukları duygusunu yaratmak (Aktankerem & Kınık; 2006; s. s. 16-20).

Head Start Programı çocuğun tüm gelişimini maksimum düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için çeşitli uyarıcıların bulunduğu bir ortam hazırlanır. Bu program çocukların yaratıcı düşünme yeteneğini geliştirir. Ayrıca problemlere çözümler üreterek kendilerine olan güven duygularını pekiştirir (Büyükkaragöz, 1997; s. 233).

Head Start Yaklaşımı’nın Felsefesi:

· Çocuğun gelişimine ve sorunlarının çözümüne yardımcı olmak için hazırlanan disiplinler arası ve geniş kapsamlı program olup, en üst düzeyde yarar sağlar.

· Çocuğun, bütün ailesi ve toplum programa katılmalıdır.

· Head Start, tüm hedeflerini ülke çapında yaygın olan Head Start Merkezleri’nde gerçekleştirmektedir. Ancak dini kuruluşlar, gönüllüler ve okullar da, bu programın uygulanmasında önemli katkılar sağlamaktadır (Aktankerem & Kınık; 2006; s. s. 16-20).

Head Start’ın Bölümleri:

Head Start Projesi dört ana bölümden oluşmuştur.

1. Eğitim: Head Start Eğitim programları her çocuğun bireysel ihtiyaçlarını karşılamak üzere hazırlanmıştır. Program hazırlanırken aynı zamanda toplumun kültürel ve etkinlik özellikleri de dikkate alınmıştır.

Projeye dahil olan her çocuk zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimi desteklemek amacıyla çok çeşitli öğrenme yaşantılarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Çocuklar sınıf içi ve dışında çeşitli oyunlar oynamakta ve değişik etkinlikler yapmaktadır. Duygularını ifade etmeleri, güven kazanmaları ve başkalarıyla iletişim kurabilmeleri için cesaretlendirilmektedirler.

Head Start Programlarında çalışan personel çocuk gelişimi ve okulöncesi alanında hizmet içi eğitimlere katılmaktadır. Aynı zamanda programa katılan özürlü çocuklarla nasıl çalışılacağını da öğrenmektedir. Programa katılan özürlü çocuk oranı tüm çocukların % 13.3’ü kadardır.

2. Sağlık: Head Start sağlık problemlerini erken teşhis etmenin önemi üzerinde de durmuştur. Çocukların sağlıklı olmaları için ruh sağlığı, diş ve vücut sağlığı ve beslenmeyi içeren zorunlu sağlık programları hazırlamıştır.

Beslenme programlarında çocukların günlük besin ihtiyaçlarının en azından üçte birini karşılayan sıcak bir yemek ve kuşluk vardır. Ayrıca beslenme uzmanları programda çocuklar için beslenmeyle ilgili çeşitli etkinlikler hazırlamakta ve ebeveynleri de dengeli beslenme, sağlıklı yiyecek seçimi vb. konularda aydınlatmaktadır.

Diş ve vücut sağlığı ile ilgili olarak çocuklar görsel ve işitsel taramaları, aşılamayı, tüm vücut taramasını, diş ve ağız kontrolünü kapsayan bir seri taramadan geçirilmekte ve takip edilmektedir.

Head Start ailelere çocuklarının psikolojik sorunlarına nasıl yaklaşacakları ve çözecekleriyle ilgili sosyal ve duygusal gelişimi nasıl destekleyeceklerine dair programlar hazırlamıştır.

3. Ebeveyn Katılımı: Anne-baba çocuğun gelişiminde en önemli ve etki olan kişilerdir. Head Start programının en gerekli bölümünü ebeveynin anne-baba eğitim programlarına katılımı oluşturmaktadır. Sınıftaki etkinliklere, çocuk gelişimiyle ilgili çalışmalara etkin olarak katılımlarla ve eğitimcilerin evlere yaptığı ziyaretler yoluyla ebeveyn çocuklarının ihtiyaçları ve eğitim etkinlikleriyle ilgili olarak pek çok bilgi edinmektedirler. Aynı zamanda pek çok ebeveyn Head Start’ta gönüllü olarak veya ücret karşılığında öğretmen yardımcısı, ahçı, bakıcı anne olarak çalışmaktadır (Ömeroğlu, 1992; s. s. 166-167).

4. Sosyal Hizmetler:

Head Start Programı’nın bir parçası olan sosyal hizmetler, ailelere çeşitli alanlarda yardımcı olmak amacıyla kurulmuş kuruluşlardır. Bu kuruluşlarda çalışan personel, ailelere, ihtiyaçlarını nereden, nasıl karşılayacakları konusunda da bilgi verirler (Aktankerem & Kınık; 2006; s. s. 16-20; Büyükkaragöz, 1997; s. 228).

5. Personel’in Eğitimi:

Head Start Programına her düzeyden ve her alandan personel alınmaktadır. Çocuk Gelişimi Derneği (Child Development Associate) hem konunun uzmanı hem de uzman olmayan çalışanlara Üniversitelerde çocuk gelişimi alanında eğitim görmeleri veya erken çocukluk eğitimiyle ilgili kurslara katılmaları için fırsat tanımaktadır. Bu kurslardan veya üniversitelerden mezun olanlar sadece Head Start programlarına değil, aynı zamanda gündüz bakımevlerinde ve okulöncesi programlarında da çalışmaktadır. Head Start’ın CDA ile işbirliği ile 1983 yılından itibaren Çocuk Gelişimi programlarında mezun olanlar ev ziyareti ve bebek bakım programlarında da görev alabilmektedir (Ömeroğlu, 1992; s. 167).

Head Start Programları’nda gönüllü kişilerde personel olarak önemli görevler üstlenmektedir. Gönüllü kişilerin çoğunu üniversite öğrencileri, ev hanımları ebeveynler ve emekliler oluşturmaktadır. Gönüllüler sınıf içi ve dışı etkinliklere yardım etmekte, çocukları sağlık merkezlerine muayeneye götürmekte, ebeveyn eğitimine yardımcı görev almaktadır (Büyükkaragöz, 1997; s. 229).

Engelli Çocuk Servisleri:

Head Start’a kayıtlı çocukların % 10’unu engelli çocuklar oluşturmaktadır. Sınıftaki engelli çocukların türleri; zihinsel engelli, işitme engelli, bedensel engelli, ciddi duygusal rahatsızlıkları olan çocuklar olarak tanımlanır. Bu çocuklar özel eğitime ve özel eğitimle ilgili servislere ihtiyaç duyarlar. Engelli çocuğa sahip olan anne-baba, bu konudaki yaklaşımlar ve süreçler konusunda personel tarafından destek almaktadır. Head Start aynı zamanda personel eğitimi, tedavi, çocuk istismarı ve ihmalini engelleme ile ilgili konularda da sosyal servis sağlar (Aktankerem & Kınık; 2006; s. s. 16-20).

Head Start Programları:

Head Start Projesi 1965 yılından bu yana düşük sosyo ekonomik düzeyden gelen ailelerin çocuklar için çok geniş gelişim ve eğitim hizmeti sunmaktadır.Bu doğrultuda Head Start kurum merkezli ve ev merkezli olmak üzere iki program seçeneği sunmaktadır.

Kurum Merkezli Head Start Programı:

Kurum Merkezli Head Start Programının genel amacı çocuğun sosyal, duygusal, zihinsel ve fiziksel yönden kapasitesini en yüksek düzeye çıkartmaktır. Bu amaca erişmek için de çeşitli uyarıcıların bulunduğu ortamlar hazırlanır. Bu ortamda çocuğun deneyim kazanması ve bu deneyimler yoluyla ilerlemesi sağlanır. Bu programın amaçları ise şöyle sıralanabilir:

• Yaratıcı düşünme becerisini geliştirmek,

• Yaşantılar yoluyla problem çözmesi için fırsatlar yaratmak, • Problemlere çözüm yolu buldukça güven kazanmak,

• Olumlu benlik tasarımı ve sosyal yeterlilik kazanmak, Günlük Plan:

Günlük planda çocuk ve öğretmenin yönlendirebileceği sosyal, bilişsel ve motor becerilerin kazanılmasına yönelik pek çok etkinlik vardır (Aral ve diğerleri, 2002; s. s. 34-35). Sınıfa Geliş: Rutin olan bir saattir. Öğretmen sınıfa gelen her çocuğa onu kabul ettiğini ve sevdiğini belirten bir ses tonuyla hoş geldin der. Böylelikle çocuk güne rahat başlar.

Öğrenme Köşelerindeki Serbest Zaman Etkinlikleri:

Öğrenme köşeleri her çocuğun kendi ilgisine göre düzenlenmiş, becerilerini geliştireceği sanat, matematik, fen-doğa, evcilik, blok, kitap, masa oyuncakları, müzik gibi köşelerden oluşmuştur. Bu köşelerde çocuklar kendi başlarına oynarlar. Bu süre içerisinde öğretmen değişik köşeleri dolaşarak çocukların sorularına cevap verir ve onların yaptıklarıyla ilgilenir.

Grup Etkinliği: Bu saatte çocuklar bir araya gelirler ve bir konu çerçevesinde sohbet ederler ve böylece etraflarındaki dünyanın farkına varırlar. Öğretmen bu etkinlikte çocukları düşünmeleri, dokunmaları hareket etmeleri, gözlem yapmaları için teşvik eder ve uyarıcılar hazırlar.

Küçük Grup Etkinliği: Küçük grup etkinliği ya konu merkezli ya da serbest saat etkinliklerinin küçük gruplar halinde devam etmesi olarak yorumlanabilir. Böylelikle öğretmen çocuklarla daha yakın ilişki içine girebilir (Ömeroğlu, 1992; s. s. 167-168).

Müzik ve Hareket: Müzik etkinlikleri şarkı söyleme, ritim ve hareket çalışmaları çocukları kendilerini ifade etmeleri için cesaretlendiren etkinlikleridir. Müziğin hareketle iç içe kullanılmasıyla çocuk vücudunu ve aklını işbirliği içinde kullanır.

Sınıf Dışı Etkinlikler: Sınıf dışı etkinliklerde çevre, dramatik oyun, doğal etkinlikler ve grup oyunları için doğal ortam oluşturur.

Hikaye, Parmak Oyunu, Kukla: Günlük planda orijinal bir hikaye, parmak oyunu, drama, rol-oynama, doğaçlama çalışmaları veya kuklalarla yapılan bir etkinlik mutlaka bulunur. Böylelikle çocukların dili kullanmayla ilgili becerilerinin gelişmesi sağlanır.

Ebeveyn Etkinlik Mektubu: Ebeveyne her pazartesi günü çocukla birlikte eve bir haber gazetesi gönderilmektedir. Böylelikle, anne-baba okulda çocuğun neler yaptığını öğrenebilmekte ve gazetede önerilen şekilde anne-baba- çocuk etkinlikleri yapılmaktadır. Gazetede ayrıca istenilen anne-baba olma yolları ve çocuğun güvenliği, sağlığı, beslenmesi gibi yazılarla birlikte eğlenceli yazılar da bulunmaktadır (Büyükkaragöz, 1997; s. 230).

Ev Merkezli Head Start Programı:

Head Start, ebeveyni, çocuğun gelişimini etkileyen birinci faktör; evi ise çocuğun ilk uyarıcı ortamı olarak görmektedir. Ev Merkezli Programlarda, Kurum Merkezli Programlarda olduğu gibi beslenme, sağlık, psikolojik ve sosyal hizmetler vardır ve bu hizmetlerin bazıları beslenme ve sağlık gibi ailenin evine kadar ulaşmaktadır.

Ev Merkezli Programlarda da, çocuğun tüm gelişim alanlarında aileye yardım edilebilmektedir. Bu yardımda çocuğun kendine özgü gelişim özellikleri dikkate alınır ve gelişimini destekleyecek araç-gereç sağlanır. Evde oyuncak yapımı anne-babaya öğretilir.

Eğitimci haftada bir veya gerekirse iki kez eve gider ve aileye çocuğun gelişimini desteklemek amacıyla geliştirilen çeşitli gelişim alanlarına yönelik etkinlikleri içeren kartlar bırakır.

Head Start projesinin yöneticisi Lyndon B. Johnson’dır. Fiziksel, sosyal, zihinsel gelişim alanları ağırlıklı olarak geliştirilir. Düşük gelirli aileler ve okulöncesi çocuklar ve engelli çocuklar hedef kitlesidir. Amacı dezavantajlı çocuklarda sosyal yeterliliği geliştirmektir. Uygulama şekli eğitim, sağlık, sosyal hizmetler, beslenme, meslek gelişimi, ana-baba katılımı hizmetleri ile ev ziyaretleri ve kurumsal eğitimdir. 0-3 yaşında çocuklarla başlayıp aileler kendi kendine yeterli oluncaya dek devam etmektedir. Eğitim teknikleri model olma, gözlemdir. Sonuç olarak ebeveynler kendi yaşantısında ve çocuğun yaşantısında eğitimin değerli olduğunu kabul etmişler ve çocuğa karşı tutumları değişmiş ailelerin yaşam kaliteleri yükselmiştir (Temel, 2003; s. s. 37-38).

Göçmen Aile Programları:

Göçmen çocukların ikamet ettikleri yerlerde, onların gelişimlerini desteklemek amaçlı Eğitim Büroları kurulmuştur. Bu bürolar ile iletişim kurarak Göçmen Eğitim Kimliği ve İstihdam Programları oluşturulmuştur. Bu programların amacı; göçmen çocukların kimlik ve kayıtlarını tutmak; Göçmen Öğrenci Kayıt Transfer Sistemi ve yerel eğitim programları geliştirmek; Head Start veya Çocuk Bakımı Programları oluşturmaktır. Göçmen çocuklar sık sık yer değiştiren bir aile yapısına sahiptirler. Bazı durumlarda sadece bir hafta için okula kayıt olurlar. Kayıt oldukları yerlerde mümkün olduğunca çabuk bilgi alma zorunluluğu duyulur. Göçmen Öğrenci Kayıt Transfer Sistemi, ulusal bilgisayar iletişim ağı ile çocukların sağlık ve eğitimleri ile ilgili kayıtları tutma, depolama ve nakletme amacıyla tasarlanmıştır.

Erken Head Start Programı:

Erken Head Start (Early Head Start), 1995 yılından itibaren, küçük yaşta bebeği olan düşük gelirli aileler ile hamile kadınlar için programlar sunan toplum kaynaklı federal bir kuruluştur. Hamilelik öncesi bakım ve sağlıklı hamileliğin desteklenmesi; küçük çocukların gelişiminin zenginleştirilmesi ve sağlıklı ailelerin topluma hazırlanması, bu kuruluşun görev alanları arasındadır. Erken Head Start, çocuk dünyaya gelmeden başlayan ve doğumdan üçüncü yılın sonuna kadar aileye hizmet sağlayan bir çocuk gelişimi programıdır. Erken Head Start Programları, dört farklı alanda gelişimi hedeflemektedir. Bunlar; · Çocuk Gelişimi: Sağlık, sosyal, duygusal, bilişsel ve dil gelişimini kapsar. · Aile Gelişimi: Anne-babalık ve çocuklarla iletişim; aile ortamı, aile sağlığı, aile katılımı ve ekonomik olarak kendi kendine yetme durumunu içerir. · Personel Gelişimi: Profesyonel gelişim ve ailelerle iletişimi kapsar.

· Toplum Gelişimi: Çocuk bakımının kalitesinin arttırılması, topluluk katılımı ve küçük çocukları olan aileleri desteklemek için hizmetlerin birleştirilmesini içerir. Erken Head Start Programları ailelere bir ya dabirden fazla seçenek sunmaktadır. Bunlar; Ev Merkezli Eğitim, Kurum Merkezli Eğitim, Ev Ziyaretleri ve Kurum Merkezli Eğitimin Birleştirildiği Karma Program. Bu programlardan faydalanabilmek için ailelerin gelirlerinin fakirlik sınırında ya da altında olması şarttır. Ayrıca program, %10 oranında engelli çocuklara ve ailelerine de katılım hakkı tanımaktadır.

Head Start Programı’nın Çerçevesi:

Head Start Programı, belirli amaç ve hedefleri olan; çocukların bilişsel, sosyal, duygusal ve fiziksel yönden gelişimleri için gelişimsel olarak uygun sınıf içi ve sınıf dışı aktivitelerden oluşan; gelişimin tüm alanlarında çocukların ilerlemelerini izleyen ve değerlendiren bir programdır. Bu programın uygulanmasını desteklemek için, bir yönetim sistemi; etkililiğini saptamak için bir metot ve uygulanma aşamasında aileleri ve personeli eğitmek için yöntemler geliştirilmesi gereklidir. Head Start Programı, yapılandırılmış bir çerçeve programdır. Programı oluşturan günlük aktiviteler, geniş kapsamlı olup, grup içindeki çocukların ailelerini ve geldikleri kültürü yansıtır nitelikte olmalıdır. Ayrıca, çocuk merkezli, ailelerin rollerini açıklayıcı ve tanıtıcı, çocukların bilgi, beceri, kendine güvenlerini arttırıcı yönde planlanmalıdır.

Son yapılan araştırmalar Head Start ve okulöncesi programlarının daha az pahalı olsa bile erken başarıya açık bir şekilde yardım edebileceğini ve Head Start’ın uzun dönem içerisinde çocukları daha iyi geliştirdiği fikrini vermektedir (Dunca, Ludwig & Magnuson, 2007; s. 146).

Head Start Programları’nın, iyi dengelenmiş Çocuk Değerlendirme Sistemi bulunmalıdır. Bu değerlendirme sistemi, 8 farklı alandan oluşmaktadır. Bu alanların her birisi ise farklı konuları içermektedir. Bunlar aşağıdaki şekilde gruplanabilir;

· Dil Gelişimi: Dinleme ve Anlama, Konuşma ve İletişim

· Okuma-Yazma: Fonolojik Duyarlılık, Kitap Bilgisi, Okuma Kavramları, Erken Yazma ve Alfabe Bilgisi:

· Matematik: Sayılar, Geometri, Şekiller ve Ölçme · Bilim: Bilimsel Beceriler ve Metotlar, Bilimsel Bilgi · Yaratıcı Sanatlar: Müzik, Resim, Hareket, Drama

· Sosyal ve Duygusal Gelişim: İşbirliği, Sosyal Beceriler, Toplum ve Ailelerle ilgili Bilgi

· Fiziksel Sağlık ve Gelişim: İnce Motor Beceriler, Kaba Motor Beceriler, Sağlık Durumu

Head Start Programı’nda Fiziksel Çevre

Fiziksel ortam, çocukların, öğretmenlerin, yöneticilerin ve ailelerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenir. Programın amaçları, hedefleri, aileler ve İdare Meclisi’nin görüşlerinin yanı sıra, yerel şartlar, iklim ve bölgesel tercihler, Head Start Merkezi oluşturulurken ön planda tutulur. Eğitim materyallerinin uzun süreli kullanıma hizmet eden, maliyeti düşük ve sağlam olmalarına dikkat edilir. Head Start Okulları’nın temel özelliği, çocukların kendilerini evlerinde hissetmelerini sağlamaktır. O nedenle sınıfın tüm detayları, çocukların gözünden düşünülür ve gerçekleştirilir. Ayrıca aile katılımı düşünülerek ve çocukların gözlemlenmesine olanak sağlayacak şekilde sınıf büyüklükleri tespit edilmelidir (Aktankerem & Kınık, 2006; s. s. 16-20).