Modüller, Hedefler, Öğrenme Çıktıları ve Zaman Dağılımları… 66

Geliştirilen haber okuryazarlığı eğitim programı tasarımında yer alan modüllere ait hedefler ve öğrenme çıktısı24 sayıları, eğitim tarihleri ile ders saatleri Tablo 1’de sunulmaktadır.

24 Öğrenme çıktısı, haber okuryazarlığı eğitimi aldıktan sonra öğrencilerin gerçekleştirebileceği bilgi ve becerileri ifade etmektedir.

67

Bir hedefin gerçekleştirilme süresi, başta öğrencilerin seviyesi olmak üzere birçok değişkene bağlıdır. Bu nedenle, programdaki hedeflere yönelik olarak planlanan ders saatleri için tahmini süreler ile yola çıkılmıştır. Çalışmanın deneysel yönteme dayalı oluşu sebebiyle, eğitimin uygulanması aşamasında modül içerikleri ile ilgili öğrencilerden alınacak geri bildirimlerin, ders saatlerinin netleştirilmesinde belirleyici olması hedeflenmiştir. HOY-1’in planlama safhasında, ders içeriğinin aktarılması ve dersin işleniş süresi için iki saatlik bir süre öngörülmüş ancak, eğitimin uygulanması sürecinde her modül için ders süresi yaklaşık üç saat sürmüştür. Buna bağlı olarak HOY-2’nin planlanması sırasında dersler için ayrılan süre üç saat olarak güncellenmiştir. Uygulamada da dersin işleniş süresi üç saat olarak gerçekleşmiştir. Tablo 1’de görülebileceği gibi, ilk yıl uygulanan haber okuryazarlığı eğitiminde (HOY-1), haber doğrulama konusuna yönelik tek modül yer almıştır. HOY-1 sonucunda elde edilen bulgular ve öğrencilerden alınan geri bildirimler neticesinde ikinci yıl verilen eğitim (HOY-2) içeriğinde güncellemeler yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu güncellemelerde haber doğrulama konusuna yönelik uygulamaların artırılması ihtiyacı nedeniyle modül sayısı ikiye çıkarılmış ve bunlar; Modül 4: “Haber Doğrulama I”, Modül 5: “Haber Doğrulama II” olarak ifade edilmiştir. Buna bağlı olarak, konuyla ilgili ders saati ve hafta sayısı da iki katına çıkmıştır.

Geliştirilen haber okuryazarlığı eğitim programı tasarısında yer alan modüllere göre programın genel amaçları, modüllerin hedefleri ile modüllere ait öğrenme çıktılarının dağılımı ise ayrıntılı olarak Tablo 2’de sunulmaktadır.

Tablo 1

Eğitim Programı Tasarımında Yer Alan Modüllere Göre Hedef ve Öğrenme Çıktısı Sayıları ile Eğitim Tarihleri ve Ders Saati Dağılımları (HOY-1 ve HOY-2) HOY-1 HOY-2 Modül No ^Konular Hedef Sayısı Öğrenme Çıktısı Sayısı Planlanan Ders Saati Eğitim Tarihleri Uygulanmada Gerçekleşen Ders Saati Modül No ^Konular Hedef Sayısı Öğrenme Çıktısı Sayısı Planlanan Ders Saati Eğitim Tarihleri Uygulanmada Gerçekleşen Ders Saati 1 Haber okuryazarlığının önemi 5 5 2 23 Mart 2018 3 1 Haber okuryazarlığının önemi 5 5 3 31 Ekim 2018 3 2 Bilgi ve haber kaynakları 1 1 2 30 Mart 2018 3 2 Bilgi ve haber kaynakları 1 1 3 7 Kasım 2018 3 3 Basının doğası ve misyonu 3 3 2 6 Nisan 2018 3 3 Basının doğası ve misyonu 3 3 3 14 Kasım 2018 3

4 Haber doğrulama 6 6 2 17 Nisan 2018 3 4

Haber doğrulama I 6 6 3 21 Kasım 2018 3 5 Bilgi seçme ve filtreleme 5 4 2 27 Nisan 2018 3 5 Haber doğrulama II 6 6 3 28 Kasım 2018 3 6 Yeni medya ve ifade özgürlüğü 2 2 2 4 Mayıs 2018 3 6 Bilgi seçme ve filtreleme 5 4 3 5 Aralık 2018 3 - - - - - - - 7 Yeni medya ve ifade özgürlüğü 2 2 3 12 Aralık 2018 3 Toplam 21 20 12 - 18 Toplam 21 20 21 - 21 68

Tablo 2

Modüllere Göre Program Tasarımının Genel Amaçları, Modüllerin Hedefleri ile Modüllere Ait Öğrenme Çıktılarının Dağılımı Modül No Konular Programa ait Genel Amaçlar Modüle ait Hedefler Modüle ait Öğrenme Çıktıları

1 Haber

okuryazarlığı nedir?

Bu program sonunda öğrenciler,  Haber okuryazarlığı ile ilgili

temel kavramlar hakkında bilgi edinecektir.

 Haber okuryazarlığının neden gerekli olduğunu kavrama becerisi,

 Haber okuryazarlığı ile ilişkili diğer okuryazarlıklar arasındaki bağlantıları algılama becerisini kazanacaktır.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 “Haber, bilgi, okuryazarlık, haber okuryazarlığı, görüş, olgu, reklam, medya” kavramlarını

tanımlayabileceklerdir.

 Bu kavramlar arasındaki farklılıkları gerekçeleriyle açıklayabileceklerdir.

 Haber okuryazarlığı kavramını tanımlayabileceklerdir.  Haber okuryazarlığının neden gerekli olduğunu

kavrayabileceklerdir.

 Haber okuryazarlığı ile ilişkili diğer okuryazarlıklar arasındaki farklılıkları ve ilişkileri

değerlendirebileceklerdir.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 “Haber, bilgi, okuryazarlık, görüş, olgu, reklam, medya” kavramlarının tanımlarını ayırt edebilirler.

 Bu kavramlar arasındaki farklılıkları gerekçeleriyle yazıp söyleyebilirler.

 Haber okuryazarlığı kavramını tanımlayabilirler.  Haber okuryazarlığının neden gerekli olduğunu

yorumlayabilirler.

 Haber okuryazarlığı ve ilgili diğer okuryazarlıklar arasında ilişki kurabilir ve bunları değerlendirebilirler.

2 Bilgi ve haber

kaynakları

Bu program sonunda öğrenciler,  Bilginin ve haber kaynaklarının

önemini kavrama,  Bilgi ve haber kaynaklarını

değerlendirme becerilerini kazanacaktır.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Haber doğrulama açısından önem taşıyan bilgi kaynaklarını (örneğin, birincil-ikincil kaynaklar) ayırt edebilecek ve karşılaştırabileceklerdir.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Haber doğrulama açısından önem taşıyan bilgi kaynaklarını ayırt edebilir ve karşılaştırabilirler.

3 Basının doğası

ve misyonu

Bu program sonunda öğrenciler,  Basının doğasını ve misyonunu

kavrama becerisi kazanacaktır.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Basınının doğasını ve misyonunu açıklayabilecek ve tartışabileceklerdir.

 Gazeteciliğin ve haberlerin toplumsal rolünü değerlendirebileceklerdir.

 Yurttaş ve İnternet gazeteciliği kavramlarını ve etkilerini kavrayabileceklerdir.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Basının doğasını ve misyonunu açıklayabilir ve tartışabilirler.

 Gazeteciliğin ve haberlerin toplumsal rolünü tanımlayabilir ve değerlendirebilirler.

 Yurttaş ve İnternet gazeteciliği kavramlarını ve etkilerini tartışabilir ve değerlendirebilirler.

6

Tablo 2 (devamla)

Modüllere Göre Program Tasarımının Genel Amaçları, Modüllerin Hedefleri ile Modüllere Ait Öğrenme Çıktılarının Dağılımı Modül No Konular Programa ait Genel Amaçlar Modüle ait Hedefler Modüle ait Öğrenme Çıktıları

4-5 Haber

doğrulama I-II

Bu program sonunda öğrenciler,  Haber doğrulama, araştırma

yapma, bilgi kullanma becerisi kazanacaktır.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Bilginin / haberin güvenilirliğini sorgulayabileceklerdir.  Haber arama ve bulma becerisi kazanabileceklerdir.  Haber doğrulama adımlarını uygulayabileceklerdir.  Sahte haberlere ilişkin şüphe etme becerisi

kazanabileceklerdir.

 Sosyal medya hesaplarının orijinalliğini sorgulayabileceklerdir.

 İddia, doğrulama ve çıkarım arasındaki farkı ayırt edebileceklerdir.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Bilginin / haberin güvenilirliğini sorgulayabilirler.  Haber arayabilir ve bulabilirler.

 Haber doğrulama adımlarını uygulayabilirler.

 Sahte haberlere ilişkin şüphe etme becerisi kazanabilirler.  Sosyal medya hesaplarının orijinalliğini sorgulayabilirler.  İddia, doğrulama ve çıkarım arasındaki farkı ayırt

edebilirler.

6 Bilgi seçme ve

filtreleme

Bu program sonunda öğrenciler,  Bilgiyi / haberi seçebilme,

filtreleyebilme bilgisi kazanacaktır.

 Bilgi seçimine yönelik eleştirel düşünme stratejileri ve ölçütleri ile birlikte, bilgi seçimi neticesinde tercih edilen seçeneklerin tüketilen içeriği şekillendirebileceğini kavrama becerilerini kazanacaktır.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Bilgi bozukluğunu değerlendirebileceklerdir.  “Misinformation” ve dezenformasyonu ayırt

edebileceklerdir.

 Haber içeriklerinin niteliğini karşılaştırarak değerlendirebileceklerdir.

 Filtre balonları, yankı fanusları, doğrulama yanlılığı, eşik bekçisi, geri tepme etkisi, hakikat sonrası gibi kavramları ayırt edebileceklerdir.

 Bu kavramlar arasındaki ilişkileri değerlendirebileceklerdir.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Bilgi bozukluğunu değerlendirebilirler.

 “Misinformation” ve dezenformasyonu ayırt edebilirler.  Haber içeriklerinin niteliğine eleştirel yaklaşabilir ve

bunları değerlendirebilirler.

 Filtre balonları, yankı fanusları, doğrulama yanlılığı, eşik bekçisi, geri tepme etkisi, hakikat sonrası gibi kavramları ayırt edebilir ve aralarındaki ilişkileri açıklayabilirler.

7 Yeni medya ve

ifade özgürlüğü

Bu program sonunda öğrenciler,  Dijital devrimin nasıl olduğunu ve haber medyasındaki yapısal değişimin haber kullanıcılarını nasıl etkileyebileceğini kavrama becerisi kazanacaktır.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Yeni medya araçlarını ayırt edebilecekler ve değerlendirebileceklerdir.

 Kitle iletişim araçlarının ifade özgürlüğünün gerçekleşmesindeki rolünü yorumlayabileceklerdir.

Bu modül sonunda öğrenciler,

 Yeni medya araçlarını ayırt edebilir, değerlendirebilir ve bunlara örnek verebilirler.

 Kitle iletişim araçlarının ifade özgürlüğünün gerçekleşmesindeki rolünü tartışabilirler ve değerlendirebilirler.



71 3.2.2.3. Eğitim Modülleri

Eğitim modüllerinin sunumunda, Stony Brook Üniversitesi tarafından tasarlanan haber okuryazarlığı eğitim içeriğinin Flores-Koulish’ten (2005, s. 93) adapte edilerek geliştirilen gösterim biçimi (Fleming, 2012, s. 197-210) tercih edilmiştir. Bu gösterimde yer verilen başlıklar, eğitim içeriğini özetleyen hemen hemen tüm bilgileri kapsamaktadır. Her bir modüle ilişkin detaylar EK 1’de sunulmuştur.

3.2.3. Haber Okuryazarlığı Eğitim Programı Tasarımının Öğrenme ve Öğretme