Gruplara Göre Genel Başarım Durumu

HOY eğitiminin genel anlamda eğitim alan öğrencilere herhangi bir yansımasının olup olmadığını görebilmek amacıyla öğrencilerin eğitim öncesindeki (ön test) ve sonrasındaki (son test) toplam puanları grup bazlı olarak değerlendirilmiştir. HOY eğitiminin başarısının değerlendirilebilmesi için, öncelikle öğrencilerin eğitim öncesindeki mevcut durumlarını ortaya koyan bir ön test uygulanmıştır. Her iki yılda da (HOY-1 ve HOY-2) deney ve kontrol grubu olarak ayrılan öğrencilerin ön test sonuçlarının gruplar arasında bir farklılık sergilememesi beklenmektedir. Böylece, eğitim sonrasında uygulanacak olan son test sonucunda, öğrencilerin başarımlarında gözlemlenen herhangi bir iyileşmenin eğitimden edinilen bilgi ve becerilere bağlanarak yorumlanmasının mümkün olacağı düşünülmüştür. Bu doğrultuda, HOY-1 ve HOY-2 öğrencilerinin ön test sonuçları karşılaştırılmış ve hem HOY-1 hem de HOY-2 kapsamındaki deney ve kontrol gruplarının ön test toplam puanlarının ortancaları (HOY-1 deney=48, kontrol=45; HOY-2 deney=46, kontrol=42) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı anlaşılmıştır (HOY-1: U=91,500;

z=-1,113; p=0,266; HOY-2: U=148,000; z=-0,830; p=0,407). Aynı karşılaştırma, yıllar arasında da yapılmış, yine HOY-1 (48) ve HOY-2 (46) deney grupları ile HOY-1 (45) ve HOY-2 (42) kontrol gruplarının ön test toplam puanlarının ortancaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir (HOY-1 / HOY-2 deney: U=120,000; z=-1,279;

103

hem de HOY-2’de yer alan öğrencilerin HOY konusundaki genel bilgi ve beceri düzeylerinin, eğitim almadan önce benzer olduğu anlaşılmaktadır. Aynı şekilde, her iki yılın öğrenci gruplarının HOY eğitimi öncesindeki bilgi ve beceri düzeylerinin de kendi içlerinde benzer olduğunu söylemek mümkündür.

Eğitimin öğrenciler üzerindeki etkisini anlayabilmek için öğrencilerin genel başarım düzeyleri, ön ve son testlerden alınan toplam puanlar dikkate alınarak incelenmiş, hem gruplar (deney, kontrol) hem de yıllar (HOY-1, HOY-2) arasındaki puan farklılıkları ayrı ayrı değerlendirilmiştir.

Öğrencilerin toplam puanlarına bakıldığında, her iki yılda da hem deney hem kontrol grupları arasında ön ve son testlerden tam puan (68) alan öğrenci bulunmadığı görülmüştür. HOY-1 ve HOY-2 öğrencilerinin ön ve son testlerden aldıkları toplam puanlara ilişkin dağılımlar Şekil 8’de, dağılıma ilişkin olarak her grubun ön ve son testteki puan detayları ise Ek 9’da yer alan Tablo 9.1’de sunulmuştur. Tablo ve şekil birlikte incelendiğinde, en belirgin farklılıkların HOY-1 ve HOY-2’de eğitim alan gruplarda (deney grupları) olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, HOY-1 kontrol grubunun son test toplam puanına ait ortanca değerinin de ön teste kıyasla bir yükseliş sergilediği fark edilmiş ve tüm bu bulguların istatistiksel açıdan da anlamlı olup olmadığı test edilmiştir.

Şekil 8 ile Ek 9 Tablo 9.1’de yer alan dağılımlara göre, HOY-1’de yer alan deney grubu öğrencilerinin (20 öğrenci) ön test toplam puanları 30 ile 56 arasında (dg=26; ss=6,002)42, son test puanları ise 36 ile 61 arasında (dg=25; ss=5,992) değişim göstermektedir. Bu öğrencilerin aldıkları eğitime ilişkin bilgi ve becerilerinde olumlu bir değişim olup olmadığını saptamak amacıyla ön ve son testten aldıkları puanların ortancaları karşılaştırılmıştır. Buna göre, HOY-1 deney grubu öğrencilerinin ön test ve son test toplam puan ortancaları (sırasıyla; 48 ve 52) arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunduğu tespit edilmiştir (z=-3,184; p=0,001). Nitekim, bu grupta son testte bilgi düzeyi artan ve daha fazla başarım gösteren öğrenciler ağırlıktadır (14 öğrenci, %70). Bu sonuçlardan yola çıkılarak, verilen eğitimin bu öğrenciler açısından kısmen de olsa yararlı olduğu düşünülmektedir.

42 dg: Dağılım genişliği, ss: Standart Sapma

104

Şekil 8. Öğrencilerin ön ve son testlerden aldıkları toplam puanların dağılımı (bkz. Ek 9

Tablo 9.1)

Araştırma tasarımı çerçevesinde, kontrol gruplarının son test puanlarında anlamlı bir artış beklenmemesine rağmen, HOY-1 kontrol grubunun (n=12) son test puanında bir artış olduğu gözlenmiştir (bkz. Şekil 8). Bu gruptaki öğrencilerin ön test puanları 39 ile 55 arasında (dg=16; ss=4,988), son test puanları ise 38 ile 55 arasında (dg=17; ss=4,629) değişim göstermektedir. Eğitime katılmamış olan bu öğrencilerin son test puanlarındaki artışın istatistiksel açıdan anlamlı olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla ön ve son test puanlarına dair ortancalar karşılaştırılmıştır. Bu gruptaki öğrencilerin de ön ve son test puan ortancaları (sırasıyla; 45 ve 50) arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunduğu tespit edilmiştir (z=-2,238; p=0,025). HOY eğitimi almamış olmalarına rağmen, son testte bu gruptaki öğrencilerin de önemli bir kısmının (8 öğrenci, %67) haber okuryazarlığına yönelik bilgi düzeylerinin artmış olduğu görülmektedir. HOY-1 deney grubunun yanı sıra, kontrol grubunda da istatistiksel açıdan anlamlı bir puan artışı

105

olmasının olası nedenleri arasında, her iki gruptaki öğrencilerin de haber okuryazarlığı konusuna ilgi duyuyor olma ihtimallerinin etkili olduğu43 tahmin edilmektedir.

HOY-1’de yer alan öğrenci gruplarının (deney ve kontrol) eğitim sonrasındaki (son test) bilgi ve beceri düzeylerinde farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla bu gruplardaki öğrencilerin son test toplam puanlarının ortancaları (deney=52, kontrol=50) da karşılaştırılmış ve aralarında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir (U=75,000; z=-1,762; p=0,078). HOY-1 kontrol grubunda yer alan öğrencilerin ön ve son testleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir yükselişin gözlemlenmiş olmasının, iki grubun toplam puan ortancaları arasında belirgin bir fark bulunmamasında rol oynamış olabileceği düşünülmektedir.

İlk yıl uygulamasına katılan öğrencilerden alınan geri bildirimler ile gözden geçirilen HOY eğitiminin, ertesi yıl farklı bir öğrenci grubu üzerinde nasıl bir etki ortaya koyduğu da araştırılmıştır. Bu amaçla farklı bir öğrenci grubu üzerinde uygulanan HOY-2 eğitiminin sonuçları da değerlendirilmiştir.

HOY-2 deney grubu öğrencilerinin (n=16) toplam puanları, ön testte 28 ile 53 arasında (dg=25; ss=6,771), son testte ise 36 ile 58 arasında değişim göstermektedir (dg=22; ss=5,265). HOY-1’de olduğu gibi, öncelikle eğitim alan öğrencilerin (deney) bilgi ve becerilerinde olumlu bir değişim olup olmadığını görebilmek amacıyla ön ve son test puanları karşılaştırılmıştır. Şekil 8’de ve Ek 9 Tablo 9.1’de görüldüğü gibi HOY-2’nin deney grubu öğrencilerinin de ön ve son test toplam puanlarının ortancaları (sırasıyla; 46 ve 52) arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunduğu tespit edilmiştir (z=-3,212;

p=0,001). HOY-1’de olduğu gibi HOY-2’deki deney grubunda da son testte haber okuryazarlığına ilişkin bilgi düzeyi artan ve eğitimden yararlandığı tahmin edilen öğrencilerin ağırlıkta (13 öğrenci, %81) olduğu söylenebilir.

43 HOY-1’de eğitim almak isteyen gönüllü öğrenci sayısı 20’den fazla olmasına karşın, ilgili yıldaki deney ve kontrol grupları arasındaki sayı dengesinin bozulacak olması ve eğitimin yönetilebilirliği gibi kaygılarla eğitime kabul edilecek öğrenci sayısı için kontenjan 20 ile sınırlandırılmıştır. Böylece, daha fazla sayıda öğrenci deney grubunda yer almak için gönüllü olmasına rağmen, gönüllü katılım formunu doldurup teslim eden ilk 20 kişi eğitime kabul edilmiştir (eğitim almak isteyen ancak kontenjan dolduğu için kabul edilemeyen diğer öğrencilere ise lisans eğitimlerini tamamlamadan önce talep etmeleri halinde bu eğitimin kendilerine verileceği sözü verilmiştir). HOY-1 kontrol grubundaki öğrencilerin bir kısmının konuya ilgi duyuyor olabileceği yorumu buna dayalı olarak yapılmaktadır.

106

HOY-2 kontrol grubuna yönelik olarak Şekil 8’de ve Ek 9 Tablo 9.1’de yer alan dağılımlara bakıldığında, bu öğrencilerin (n=22) ön test puanlarının 34 ile 55 arasında (dg=21; ss=5,628), son test puanlarının ise 31 ile 62 arasında (dg=31; ss=7,380) değişim gösterdiği görülmektedir. Eğitim almamış olmaları nedeniyle, bu grubun son test puanında istatistiksel açıdan anlamlı bir artış olması beklenmemektedir. Nitekim, bunu görmek amacıyla, bu öğrencilerin ön (42) ve son test (46,5) puanlarının ortancaları karşılaştırılmış ve aralarındaki farkın, beklendiği gibi, istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı tespit edilmiştir (z=-1,411; p=0,158).

HOY-2’de yer alan öğrenci gruplarının (deney ve kontrol) eğitim sonrasındaki (son test) bilgi ve beceri düzeylerinde farklılık meydana gelip gelmediğini görebilmek amacıyla bu gruplardaki öğrencilerin son test toplam puanlarının ortancaları (deney grubu=52, kontrol grubu=46,5) da karşılaştırılmış ve aralarında deney grubu lehine istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunduğu tespit edilmiştir (U=102,000; z=-2,194; p=0,028). Bu bulgu, Ek 9 Tablo 9.1’de yer alan dağılımlar ile birlikte değerlendirildiğinde, deney grubunda minimum ve maksimum puanlardaki artışın yanı sıra, standart sapmada gözlemlenen düşüş ile kontrol grubunda minimum puandaki düşüş ve standart sapmadaki belirgin artışın, bu farklılığın oluşmasında etkili olduğu söylenebilir.

Gözden geçirilmiş eğitimin öğrenciler üzerinde ilk yıldan daha olumlu bir etkisinin olup olmadığını görebilmek amacıyla, HOY-1 ve HOY-2’de yer alan deney gruplarının son test toplam puanlarının ortancaları karşılaştırılmıştır. Buna göre, iki farklı yılda yer alan grupların, son testten aldıkları toplam puan ortancalarının yıllara göre (HOY-1 ve HOY-2 deney gruplarının her ikisi için de 52) istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık sergilemediği belirlenmiştir (U=124,000; z=-1,152; p=0,249). Bir başka deyişle, öğrencilerin eğitimden aldıkları toplam puanlar temel alındığında, gözden geçirilmiş eğitimin ilk yıldakinden daha farklı bir etkisinin olmadığı anlaşılmaktadır.

HOY eğitimi alan gruplarda (deney) yer alan öğrencilerin genel başarım durumlarına bakıldığında, hem HOY-1 (14 öğrenci, %70) hem de HOY-2’de (13 öğrenci, %81) son testte puanı artmış olan öğrencilerin ağırlıkta olduğu görülmüştür. Bu durumdaki öğrencilerin eğitimden en çok yararlananlar olduğunu söylemek mümkündür.

107

Eğitim içeriğinde yer alan hangi modüllerin öğrencilere daha çok ulaştığını ve varsa eğitimin aksayan yönlerini görebilmek için öğrenme çıktılarına dayanan soru bazlı değerlendirmeler aşağıda yer alan başlıklar altında ayrıca ele alınmıştır.