MESLEKĐ TEKNĐK EĞĐTĐM BÖLGESĐ VE YAPILAN YASAL

2.1.1.1 4702 SAYILI YASA

Mesleki ve teknik eğitim alanında giderek artan ihtiyaçlar, 16.Milli Eğitim Şûrası'nın 22–26 Şubat 1999 tarihinde "Mesleki ve Teknik Eğitim Şûrası" olarak toplanmasını sağlamıştır.

Mesleki ve Teknik Eğitim Şûrası'nda alınan kararların önemli bir bölümü - eksiklikleri bulunsa da 10 Temmuz 2001 tarih ve 24458 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4702 sayılı "Yükseköğretim Kanunu, Çıraklık Ve Meslek Eğitimi Kanunu, Đlköğretim ve Eğitim Kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu, Milli Eğitim Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 24.3.1988 tarihli ve 3418 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması ve Bazı Kağıt ve Đşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair " kanun ile hayata geçirilmiştir.67

4702 sayılı kanun, Yükseköğretim Kanununda, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanununda, MEB’ in Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Sekiz Yıllık Eğitim Kanunu ve 3418 sayılı kanunlarda değişiklik yapan çerçeve niteliğinde kanundur. Bu kanunun sınavsız üniversiteye geçişle ilgili olan bölümü mesleki teknik eğitimde yeni bir dönüm noktasıdır.68 4702 sayılı Kanun'un temel amacı; ekonominin gereksinim duyduğu alanlarda yüksek nitelikli işgücü yetiştirmeye yönelik olarak mesleki ve teknik eğitimi teşvik etmektir.69

Ülkemizde mesleki teknik eğitimi yaygınlaştırmak, tüm dünyada olduğu gibi ortaöğretimde mesleki teknik eğitim ağırlığını % 60’lara çekmektir. Ülkemizde 2001 yılı itibariyle işgücünün % 77 ilkokul, % 14 ortaokul, % 9’nun da yükseköğretimden

67

TARCAN Nurseli, Ön.Ver. 68

mezun olanların oluşturduğu da dikkate alındığında bu kanunun önemi daha da çok olduğu görülür.70

29.06.2001 Tarihinde Kabul Edilen 4702 Sayılı Kanun’a göre

MADDE 1. — 4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun değişik 3 üncü maddesinin değişik (c) bendinin birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (u) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (v) bendi eklenmiştir.

Yükseköğretim Kurumları: Üniversite ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuarlar, araştırma ve uygulama merkezleri ile bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı meslek yüksek-okulları ile bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın ve kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından kurulan meslek yüksekokullarıdır.

v) Meslekî ve Teknik Eğitim Bölgesi: Bir veya daha fazla meslek yüksekokulu ile öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilmiş meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarından oluşan eğitim bölgesidir.71

4702 sayılı kanun uyarınca mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olacakların/olanların istedikleri takdirde, bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı, öncelikle kendi mesleki ve teknik eğitim bölgesi içinde yer alan veya bölgesi dışındaki meslek yüksekokulları ile açık öğretim, Ön lisans programlarına sınavsız olarak yerleştirilmektedirler. Yerleştirme iş ve işlemleri ÖSYM tarafından yapılmaktadır.72

69

TARCAN Nurseli, Ön.Ver. 70

ĐVETA, Ön.Ver., s.13 71

4702 Sayılı Kanun (YÖK resmi web sayfası) 72

MESLEKĐ VE TEKNĐK EĞĐTMĐ BÖLGESĐ Kapsam Alanı: Đl Sınırları

Şekil 1. Mesleki Teknik Eğitim Bölgesi (Kaynak: MEB Đstatistik Verileri,2002)

MESLEKĐ VE TEKNĐK ORTAÖĞRETĐM KURUMU ĐŞ YERĐ MESLEKĐ VE TEKNĐK ORTAÖĞRETĐM KURUMU SINAVSIZ GEÇĐŞ (PROGRAM BÜTÜNLÜĞÜ VE DEVAMLILIĞI SINAVSIZ GEÇĐŞ (PROGRAM BÜTÜNLÜĞÜ VE DEVAMLILIĞI LĐSANS EĞĐTĐMĐNE DĐKEY GEÇĐŞ OLANAĞI ÜNĐVERSĐTE MESLEK YÜKSEKOKULU MESLEKĐ VE TEKNĐK ORTAÖĞRETĐM KURUMU MESLEKĐ VE TEKNĐK ORTAÖĞRETĐM KURUMU Đ Ş Y E R Đ Đ Ş Y E R Đ SINAVSIZ GEÇĐŞ (PROGRAM BÜTÜNLÜĞÜ VE DEVAMLILIĞI SINAVSIZ GEÇĐŞ (PROGRAM BÜTÜNLÜĞÜ VE DEVAMLILIĞI ĐŞ YERĐ

Mesleki Teknik Eğitim Bölgesi ve Hedefleri

Ortaöğretimde Mesleki ve Teknik Eğitim ağırlığının sağlanması,

Mesleki ve Teknik Ortaöğretim ve Meslek Yüksekokulu arasında program bütünlüğü ve devamlılığı sağlanması,

Bilimsel ve teknik çalışmaların ödüllendirilmesi,

Mesleki ve Teknik Öğretim Programlarının uluslararası rekabet sağlayacak şekilde şekillendirilmesi ve geliştirilmesi,

Mesleki Eğitimin okulda ve iş yerinde verilmesi,

Mesleki Eğitimde teorik ve pratik eğitim bütünlüğünün sağlanması,
Üretim ve hizmet sektörü ile daha etkin işbirliğinin sağlanması,
Ekonominin gereksinim duyduğu nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi,
Yerel mesleki ve ekonomik gereksinimlerin belirlenmesi,

Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgelerinin Đşlevleri

1. Meslekî ve teknik eğitime ilgi ve isteği artıracak ve bu alanda okullaşma oranını yükseltmek amacıyla meslekî ve teknik ortaöğretim kurumu öğrencilerinin, bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı öncelikle kendi bölgelerindeki veya bölgesi dışındaki meslek yüksekokullarına sınavsız olarak geçiş yapmalarını sağlamak.

2. Meslekî ve teknik ortaöğretim kurumu mezunu olup, meslek yüksekokulunu bitirenlerin %10‘undan az olmamak üzere, kendi alanlarındaki lisans programlarına ayrılacak kontenjanlara dikey geçiş yapabilmelerini sağlamak.

3. Meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarının herhangi birini bitirenlerin, meslekî ve teknik eğitim bölgeleri kapsamı dışındaki yükseköğretim programlarına gitmek istemeleri halinde üniversiteye giriş sınavlarına başvurabilmelerini sağlamak.73

73

2.1.1.2 2547 SAYILI YASADA YAPILAN DÜZENLEMELER

MADDE 2. — 2547 sayılı Kanunun 45 inci maddesine mülga (c) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (d), (e) ve (f) bentleri eklenmiştir.

d) Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca tespit edilen uluslararası bilimsel yarışmalarda ödül kazanan öğrenciler, ödül kazandıkları alanlarda Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca müştereken belirlenecek yükseköğretim kurumlarından seçtiklerine sınavsız girerler.

e) Meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarından mezun olan öğrenciler istedikleri takdirde bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı, öncelikle kendi meslekî ve teknik eğitim bölgesi içinde yer alan veya bölgesi dışındaki meslek yüksekokullarına sınavsız olarak yerleştirilebilirler. Sınavsız olarak meslek yüksek-okullarına devam ederek mezun olan öğrencilerin yüzde onundan az olmamak üzere ayrılacak kontenjanlara göre alanlarındaki lisans programlarına dikey geçiş yapmaları sağlanır. Bununla ilgili esas ve usuller, Millî Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu işbirliği ile çıkartılacak yönetmelikte belirlenir.

f) Meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarından herhangi birini bitirip de meslekî ve teknik eğitim bölgeleri kapsamı dışındaki bir yükseköğretim programına girmek isteyen öğrenciler, üniversite giriş sınavlarına başvurabilirler.

MADDE 3. — 2547 sayılı Kanunun ek 2. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

EK MADDE 2 - Vakıflar; kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla malî ve idarî hususlar dışında akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu kanunda gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla,

yükseköğretim kurumları veya bunlara bağlı birimlerden birini veya birden fazlasını ya da bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduğu alanlarda yüksek nitelikli işgücü yetiştirmek amacıyla, bu kanun hükümleri çerçevesinde kalmak şartıyla meslek yüksekokulu kurabilir.Kurulacak meslek yüksekokullarına, meslekî ve teknik eğitim bölgesinde gereksinim duyulması esastır.

MADDE 4. — 2547 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.

EK MADDE 24. — Meslekî ve teknik eğitim bölgesinde, çağdaş bilim ve teknolojideki değişme ve gelişmelere uygun olarak ekonominin gereksinim duyduğu alanlarda yüksek nitelikli iş gücü yetiştirmek üzere, bir veya daha fazla meslek yüksekokulu ile meslekî ve teknik orta öğretim kurumları, öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilir. Her ilde en az bir meslekî ve teknik eğitim bölgesi kurulabilir.

Meslekî ve teknik eğitim bölgelerinde bulunan meslek yüksekokulu veya okulları ile meslekî ve teknik orta öğretim kurumları, ilgili kamu ve özel kurum ve kuruluşları arasındaki işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasına ve yürütülmesine ilişkin esas ve usuller, Millî Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu işbirliği ile çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.Meslekî ve teknik eğitim bölgesi içindeki meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş yerlerindeki eğitim, uygulama ve stajlarına ilişkin esas ve usuller Yükseköğretim Kurulunca çıkartılacak yönetmelikle belirlenir.

Mesleki ve teknik eğitim bölgeleri içindeki meslekî ve teknik orta öğretim kurumları ile diğer kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda görevli olup da meslek yüksekokullarındaki ders ve uygulamalarda görevlendirilen öğretmenlere, uzman kişilere, emekli öğretim elemanlarına ve emekli öğretmenlere 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu’nda belirtilen miktarda saat başına ders ücreti ödenir. 74

74