Yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili incelenen çalışmalar akademik başarı, tutum, bilimsel okuryazarlık, öğrenme ürünlerinin kalıcılığını araştırmaya yönelik amaçlar taşımaktadır. Yapılandırmacı yaklaşımın;
1. Akademik başarıyı artırdığı, bilginin kalıcılığını sağladığı, benlik algısını olumlu yönde etkilediği, fene karşı olumlu tutum geliştirmeyi sağaldığı, konuyu derinlemesine öğrenmeyi sağladığı, öğrencilerin üst düzey bilişsel becerileri üzerinde daha etkili olduğu çalışmalardan elde edilen sonuçlar olarak görülmektedir.
Düşünme becerileri ile ilgili incelenen çalışmaların düşünme becerileri ile akademik başarı, düşünme becerileri ile tutum, düşünme becerileri ile bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkiyi betimlemek ve düşünme becerilerinin akademik başarı, tutum ve bilimsel süreç becerilerine etkisini değerlendirmek amacı ile gerçekleştirildiği görülmüştür. Düşünme becerilerine odaklanan çalışmalar ile;
1. Yaratıcı düşünme teknikleri ile yapılan öğretimin, öğrenci başarısı ve tutumu üzerine olumlu etkisinin olduğu, iletişim becerilerinde problem çözme becerileri eğitiminin önemli etkisinin olduğu, zenginleştirilmiş yaratıcı bilişim teknolojileri eğitiminin yaratıcı düşünme, bilişsel başarı ve öğrencilerin proje geliştirmeleri üzerine olumlu etkisi olduğu sonucuna varılmıştır.
2. Fen ve teknoloji dersi için geliştirilmiş olan materyallerin öğrencilerin akademik başarılarına olumlu yönde etki ettiği, yaratıcılığın alt boyutları olan esneklik boyutunda da pozitif yönde etkileri olduğu, eleştirel düşünmenin akademik başarıyı olumlu etkilediği, kızların eleştirel düşünebilme konusunda daha
donanımlı olduğu, yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinliklerin başarıyı olumlu yönde etkilediği, yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile ilgili olarak öğretmen ve öğrenciler genellikle olumlu görüş bildirdiği, bilimsel süreç becerilerinin ve araştırma temelli fen programının fen başarısına belirgin bir katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.
3. Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının yaratıcı düşünmenin geliştirilmesinde etkin bir öğrenme modeli olduğu, dijital oyun temelli öğrenmeortamında görev yerine getirmeye dahil edildiğinde yaratıcılığının ve el becerileri performanslarının olumlu bir gelişme gösterdiği, öğrencilerin fendeki yaratıcılığını geliştirmek için gerekli olan özellikle sentez ve değerlendirme düzeyinde üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeleri gerektiği, projelerin öğrencilerin fen dersine karşı olan tutumlarının ve yaratıcı düşünme becerilerinin artmasında etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
4. Sorgulama temelli yaklaşım ile uyumlu şekilde geliştirilmiş kılavuzlu etkinliklerin desteklediği fen ve teknoloji öğreniminin, öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki eleştirel düşünme becerileri üzerinde önemli etkileri olduğu, çizgi filmlerini kullanmanın eleştirel düşünmeye olumlu etkisi olduğu, farklı modellerde eleştirel düşünmede farklı beceriler olduğu sonucuna varılmıştır.
5. Dijital hikayeleme etkinliklerinin yansıtıcı düşünmenin gelişimi konusunda pozitif bir etkisi olduğu, çevrim-içi öğrenme ortamlarında katılımcıların gerçekleştirmiş olduğu faaliyetlerin sürece katkı sağladığı, deneysel öğrenmenin eleştirel düşünmeyi desteklediğine dair kesin bir kanıt bulunamadığı, çevresel değişiklik modülünün problem temelli öğrenme ürünündeki araştırma ve geliştirmenin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerileri üzerinde olumlu etkisi olduğu, öğrencilere eleştirel düşünme öğretiminin problem çözme ve özsaygı üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucuna varılmıştır.
Bilimsel süreç becerileri ile ilgili incelenen çalışmalarda; bilimsel süreç becerilerinin ölçülebilmesi için farklı araçların yapılandırılması, okul tabanlı alan gezisinin ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile ilgili kazanımlarına etkisinin araştırılması, ortaokul öğrencilerinin geliştirilen etkinliklerde bilimsel süreç becerilerini kullanma düzeylerinin karşılaştırılması, 5E öğrenme modeline dayalı etkinliklerin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve akademik başarıları üzerindeki etkisini belirlemek ve bu etkinliklerin derste kullanımına yönelik öğrenci görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bilimsel süreç becerilerine odaklanan çalışmalar ile;
1. Bilimin doğası etkinliklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini kullanabilme düzeylerini arttırdığı, 8. sınıf fen ve teknoloji öğretmen kılavuz kitabının
maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinin %79 oranında bilimsel süreç becerilerini kazandıracak şekilde hazırlandığı, performans değerlendirmenin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve tutumunu olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.
2. Rehberli sorgulama yaklaşımının öğrencileri bilişsel olarak ve duygusal olarak etkilediği, bilimsel süreç becerileri yaklaşımın öğrencilerin kimya dersindeki başarısını olumlu etkilediği,teknoloji destekli öğretimin 8. Sınıf öğrencilerinin fen dersindeki akademik başarı ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimi üzerinde olumlu etkilerinin olduğu, FeTeMM (Fen-Teknoloji-Mühendislik ve Matematik) etkinliklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini ve fene karşı tutumlarını pozitif yönde geliştirdikleri sonucuna varılmıştır.
3. Bilimsel süreç becerilerinin baz alındığı fen eğitimi içerisinde gerçekleştirilen öğretimin 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel tutum ve fen öğrenmeye yönelik motivasyonları üzerine olumlu etkisi olduğu, 5E öğrenme modeline uygun hazırlanan rehber etkinlikleri ile desteklenen dersin, öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve akademik başarıları üzerinde anlamlı ve olumlu etkisi olduğu, okul dışı öğrenme ortamlarının, bilimsel süreç becerilerini özellikle gözlem ve operasyonel tanımlama becerilerini geliştirdiği sonucuna varılmıştır.
4. Bilimsel süreç becerilerine kapsamında bulunan kazanımların maddelerinin alt beceriler ve adım seviyesine kategorilendirilerek güvenli bir şekilde ölçülebileceği, ve öğretmenlere öğrenme sürecini geliştirme ve yönergeleri sürece adapte etmek için rehberlik edebileceği sonucuna varılmıştır.
Alternatif öğrenme yaklaşımlarının kullanıldığı, düşünme becerilerini kapsayan yöntemin doğasına uygun olarak yapılandırmacı yaklaşım veya anlamlı öğrenme ilkleri baz alınarak geçirilen ders süreçlerinde;
1. Öğrencilerin var olan fen kavramlarını geliştirmeye katkı sağladığı ve eğitsel oyunların korku ve kaygıyı azalttığı, özgürleşmeyi sağladığı, eğlenceli bir ortam oluşturduğu ve oyun süreci ile öğretmenlerin geri bildirim alarak kavram yanılgılarını tespit edebildikleri, deney yapma sürecinde öğrencilerin değişiklikleri gözlemleyip düşünmeye başladığı aynı zamanda konular arasında bağlantı kurdukları, bilimsel tartışma destekli örnek olayların kavram öğrenmede daha etkili olduğu, öğretim yönteminin fen bilgisi dersindeki başarıya olan anlamlı etkisinin olaya dayalı öğrenme yönteminden kaynaklandığı ve örnek olay yönteminin öğrencilerin tutumunu olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.
2. Kavram karikatürlerinin öğrencilerin öğrenme sürecinde aktif katılımına olanak verdiği, kavram karikatürlerinin öğrenme süreçlerini sıradan olmaktan çıkarıp, zevkli kıldığı, soyut kavramların somutlaşması ile öğrenme sürecinin anlaşılırlığını artırdığı, öğrenciler arası etkileşimi sağladığı, akademik başarının artmasını sağladığı, bilimsel süreç becerilerinin gelişimine katkıda bulunduğu motivasyonun artmasını sağladığı, öğrencilerin sahip oldukları kavram yanılgılarını belirlemede ve düezeltmede olumlu etkisi olduğu sonucuna varılmıştır.
3. TGA stratejisinin akademik başarı ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine katkı sağladığı, öğrencilerin kalıcı öğrenmeyi ve yanlışlarının farkına varmalarını sağladığını düşündükleri, soyut kavramların somutlaşmasında olumlu rol aldığı öğrenciler tarafından bilginin yapılandırılmasını, anlamlı öğrenmeyi ve laboratuvara karsı daha pozitif tutumlar geliştirilmesini sağlayan ve diğer yöntemlere göre etkili bir öğretim yöntemi olduğu sonucuna varılmıştır.
4. Bilgisayarla ders işleyen öğrencilerin sorulara cevap verme düzeyinin yüksek olduğu, bilgisayarın dahil olduğu öğrenme süreçlerinde akademik başarının ve ders karşı tutumun olumlu yönde arttığı sonucuna varılmıştır.
Bu sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda alternatif yaklaşımların olumlu etkilerinden söz edilmekte iken Saygılı (2010)’un yaptığı çalışma sonucunda ulaştığı “uygulanan programın (öğretim teknolojileri ve materyal destekli fen ve teknoloji öğretiminin öğrencilerin) problem çözme becerilerini, öğrenme ve ders çalışma stratejilerini, bilimsel süreç becerilerini erişi ve tutumlarını anlamlı düzeyde arttırmada etkili olmadığı’ sonucuna ulaşması dikkati çekmektedir. Araştırma sonuçlarına göre alternatif öğrenme yaklaşımlarının ayrı ayrı araştırıldığı ve uygulandığı görülürken yalnız bir çalışmada (Özyılmaz-Akmaca 2008) üç yöntemin bir arada araştırıldığı görülmektedir.
3. YÖNTEM
Bu çalışmada beş altı ve yedinci sınıf düzeyinde biyoloji disiplini kazanımları ile ilgili olarak ders planlarını kapsayan Biyo-Modül adlı bir rehber kaynak oluşturulmuştur. Biyo- Modül adlı rehber kaynak araştırmacı tarafından tasarlanmış ve 5, 6 ve 7.sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilere uygulanmıştır. Uygulama sürecinin ardından ilgili kaynağın öğrencilerin akademik başarılarına - düşünme becerilerine etkisini araştırmak, öğrencilerin ve araştırmacının Biyo-Modül adlı rehber kaynağın kullanıldığı ders süreci ile ilgili görüşlerini belirlemek amacı ile yapılan çalışmalar başlıklar halinde sunulmuştur.