• Sonuç bulunamadı

Biyo-çare adlı ders planı, içerisinde dersin kazanımına yönelik günlük hayattan bir problemi barındırmaktadır. Süreçte öğrencilerin bu problemin kaynağına ve çözüm yoluna

yönelik tartışması beklenmektedir. Biyo-çare adlı etkinliğin yer aldığı ders planının 5., 6. ve 7.sınıf seviyelerinde uygulanmasının ardından araştırmacı etkinlik değerlendirme formu ile elde edilen veriler betimsel analize tabi tutularak; aktif tartışma ortamı, etkili grup çalışması, problemlere çözüm üretebilme, özgün ürün oluşturma çabası, değerlendirme etkinliklerine aktif katılım, sözel ifadelerin yazıya dökülmesinde problem yaşama, farklı fikir üretme çabası, öğretmene katkı gibi temalar ortaya çıkmış bulunmaktadır.

Biyo-çare etkinliği 5., 6. ve 7. sınıf seviyelerinde dersin kazanımına yönelik bir örnek olayı barındırmaktadır. Söz konusu örnek olay bir problem durumunu içermektedir. Öğrencilerin bu örnek olayı, problem çözme adımlarını kullanarak tanımlaması ve çözüm üretmesi beklenmektedir. Araştırmacı etkinlik değerlendirme formlarının analizi sonucunda problem çözme konusunda yüksek motivasyon teması ortaya çıkmıştır. Bu durum örnek olayların problem çözme ve problemi anlama süreçlerini desteklemesinden kaynaklanmış olabilir. Fen öğretiminde yaygın olarak probleme dayalı öğrenme, olaya dayalı öğrenme, projeye dayalı öğrenme vb. gibi çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin kesin bir sınırla birbirinden ayrılması söz konusu değildir. Bu yöntemlerin hepsinde bir problemi anlama ve çözüm üretme süreci vardır. Bu bağlamda gerçek hayattan bir problemi örnek olaylarla bütünleştiren olaya dayalı öğrenme ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda örnek olaylara dayalı öğrenme sürecinde öğrencilerin sahip olduğu yetki, özgür bir ortam, öğrencilerin motivasyonlarını artırarak problem çözme sürecinde karmaşık konulara çözüm önerisi getirebilmelerini sağlamaktadır (Horzum ve Alper, 2006). Araştırmacı etkinlik değrlendirme formu ile toplanan veriler ışığında araştırmacının ulaştığı motivasyon ile ilgili temanın etkinliğin doğası ile örtüştüğü görülmektedir. Biyo-çare etkinliğinin başka bir amacı ise; öğrencilerin problemi anlama ve çözme aşamalarında aktif olarak ders süreçlerine katılmasını sağlamaktır. Araştırmacı etkinlik değerlendirme formunun analizi sonucunda araştırmacı, değerlendirme etkinliklerine aktif katılım ve aktif tartışma ortamı adı altında iki temaya ulaşmıştır. Günlük hayattan öğrenci karşısına getirilen problemlerin öğrencilerin sıkılmasını engellediği, derslerin monotonluktan kurtulup, zevkli hale gelmesinde etkili olduğu belirtilmektedir (Ayyıldız ve Tarhan, 2012).

Öğrenme sürçleri için işbirliğine dayalı grup çalışmaları önemlidir. Biyo-çare etkinliğinde öğrencilerin örnek olaylar üzerinde grupça çalışması söz konusudur. Öğrencilerin grup çalışmalarında fikirlerini ortaya koyma, diğer fikirleri tartışma gibi olanaklara sahip olması, anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilmesi, öğretmenin daha etkili rehberlik yapabilmesi araştırmacının grup çalışmasını sürece sokmasının nedenidir. Aynı zamanda grup çalışmalarında öğrencilerin öğrenme sorumluluğunu üstlenerek grup başarısına katkı sağlamaları beklenmektedir. Araştırmacı etkinlik değerlendirme formunun analizi sonucunda etkili grup çalışması ve anlamlı öğrenme isimli temalara ulaşılmıştır.

İşbirliğine dayalı süreçlerin öğretmen ve öğrenci açısından önemi vardır. Öğretmen açısından düşünüldüğünde öğrenciler ile bireysel olarak ilgilenebilme fırsatı yakaladıkları ve öğrencilere daha fazla zaman ve ayırabildikleri söylenebilir. Öğrenciler açısından düşünüldüğünde fikirlerini tartışabilme ve bildiklerinin doğruluğu ile ilgili hızlıca geri bildirim alma imkânları olduğu söylenebilir. Aynı zamanda öğrencilerin daha çok konuşma fırsatı elde etmesi, girişimci davranabilmesi, hayat boyu öğrenme alışkanlığı kazanabilmesi gibi avantajları söz konusu olduğundan, daha etkili öğrenme deneyimi geçirdikleri bilinmektedir (Saban, 2000). Öğrenmenin anlamlı olabilmesi için başka bir önemli etken ise öğrencilerin öğrenme sorumluluğunu üstlenmeleri olarak ifade edilmektedir. Grup çalışmalarında öğrencilere ait bir görev olması, sorumluluk duygusunu geliştirmekle birlikte öğrencilere başarma konusunda motivasyon sağlamaktadır. Bu bağlamda başarı düzeyi düşük öğrenciler de grup başarısını üstlenerek olumlu yönde tutum geliştirirler (Aytan, 2011; Genç ve Şahin, 2013).

Biyo-çare etkinliği ile öğrencilerin kendilerine özgü bir örnek olay oluşturması beklenmektedir. Böylelikle öğrencilerin farklı fikirler üreterek özgün bir ürün oluşturması amaçlanmıştır. Öğrencilerin özgün ürün elde etme çabasının, problem çözme ve yaratıcı düşünme becerilerine etki edeceği düşünülmektedir. Öğrencilerin etkinlik sürecinde örnek olay yazarken kendilerine özgü bir ürün oluşturmaları, bir problem durumunu ifade etmeleri ve çözüm getirmeleri söz konusudur. Öğrencilerin kendi örnek olaylarını yazmasının ardından yazdıklarını arakadaşları ile paylaşamaları söz konusudur. Öğrencilerin sahip olması hedeflenen dış dünyayı gözlemleme ve yorumlama, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, problem çözme gibi becerilere sahip olabilmesi için bilginin etkileşimli ortamlarda bütünsel olarak yapılandırıldığı göz önünde bulundurulmalıdır (Yurdakul, 2004). Yeni bir ürün oluşturmak ya da var olan bir ürünü geliştirmek için problem çözme basamaklarını bilmek ve problemin nasıl fark edildiğini ortaya koymak gerekmektedir (Aktamış ve Ergin, 2007). Aynı zamanda öğrenci kendi ürettiğini arkadaşlarıyla paylaşırken heyecan duygusunu yaşar ve kendi ürününe karşı geri gelen geri bildirimleri merakla dinler (Aytan, 2011). Araştırmacı etkinlik değerlendirme formlarının analizi sonunda, elde edilen özgün ürün oluşturma çabası ve farklı fikir üretme adlı temalar litertür ile örtüşmektedir.

Öğrenme süreçlerinde yazma aktivitelerinin bilimsel kavramların öğrenilmesinde etkili olduğu söylenebilmektedir (Yore ve Treagust, 2006). Fakat dünyada pek çok ülkede öğretim programlarında ağırlıklı olarak var olan yazma aktivitelerinin ülkemizde eğitim programlarının önemli bir parçası olamadığı görülmektedir (Günel, 2009). Bu bağlamda araştırmacı etkinlik değelendirme formlarının analizi sonucu ortaya çıkan, öğrencilerin sözel ifadelerinin yazıya dökülmesinde sorun yaşaması ile ilgili tema açıklanabilmektedir.

Biyo-çare etkinliği ile öğrencilerin öğrenme süreçlerinde aktifliğinin, motivasyonunun ve heyecanının artmasının yanında, araştırmacının da öğrenme sürecine karşı motivasyonunun artmasının sağlanması beklenmiştir. Araştırmacı etkinlik değelendirme formlarının analizi sonucunda; öğretmene katkı isimli bir temaya ulaşılmıştır. Bu durum öğrencilerin motivasyon artışının öğretmeni de olumlu olarak etkilemesinden kaynaklamamış olabilir. Probleme dayalı senaryolar hem öğretmen hem de öğrenci için önemli bir motivasyon kaynağıdır (Kaptan ve Korkaz, 2002).

5. 2. 3. Biyo-Seyret-Oku-Seyret Etkinliğinin Uygulanmasına Yönelik