LİTERRATÜR ÇALIŞMAS

Kent markalaşması alan yazında birçok araştırmacının ele aldığı bir konudur. Taşkın ve Güven (2003); yaptığı çalışmasında turizmde bölgesel tanıtım stratejilerine geçilmesine ilişkin bilgiler vermektedir. Dünyada, turizm sektöründe bazı ülkelerin, pazarlama ve marka geliştirme faaliyeti kapsamına girmeleri ve diğer ülkelerin de bu stratejiyi benimsemeleri gerektiği araştırmada vurgu yapılmaktadır. Araştırmada Ülkemizde İstanbul başta olmak üzere Kapadokya, Pamukkale, Nemrut, Antalya gibi illerin bağımsız bir marka olarak pazarlanmaları hususunda araştırmaların başladığı belirtilmektedir.

Avraham (2004) araştırmasında; günümüzde şehirlerin yeni yatırımcılar, turistler ve göçmenler tarafından cazibe merkezi olarak görülmesi için şehir ismi, markasıyla özdeş kötü imaj ve hoş olmayan durumların giderilmesi gerektiğinin üzerine çizilmektedir. Bu problemin çözülmesi ve negatif imajın kaldırılması için imaj yönetimi, gelmek isteyen kişilerin şehre gelmelerinin sağlanması, şehrin önemli etkinliklere ev sahipliği yapması, negatif özelliklerinin sonlandırılması, şehir ismi, logosu veya sloganının değiştirilmesi, yani şehir markasının tekrardan yapılandırılarak görünür kılınması sağlanmasına vurgu yapılmaktadır.

Duman ve Yağcı (2004) araştırmasında; tarihi, arkeolojik, kültürel ve doğal- coğrafi turizm stratejileri bakımından son derece zengin bir şehir olan Mersin’in turistik bir merkez olması için ne yapılabilir sorusuna cevap bulmaya çalışmışlardır. Araştırmanınken önemli önerilerinden birisi, Mersin’in turizm gelirlerini artırmak için detaylı bir pazarlama haritasının çizilmesinin gerektiğidir. Bilhassa, şehrin sağladığı fayda önerisinin marka haline getirilerek, Mersin ili hakkında negatif bir imajın geliştirilmesinin, şehri diğer yönlerden farklılık yaratacağını belirtmişlerdir.

Saran (2005) araştırmasında; şehirlerin ve ülkelerin de en az ticari ürünler kadar pazarlamaya, imaja ve marka olmaya ihtiyaçları olduğunu ifade etmektedir.

Araştırmada, şehrin pozitif bir imaja dönüştürülmesinin hem şehre yaşayanlara hem de şehir dışındaki potansiyel ziyaretçilere, turistlere, paydaşlara pozitif etkileri olacağı belirtilmiştir. Şehir pazarlaması gayretlerinin, şehrin geleceğine yönelik bir vizyona sahip olunmasıyla başarılı olabileceği önemsenmiştir. Ülkemiz için son derece yeni olan şehir pazarlaması ve şehir markalaşması üzerine araştırma yapılmasının sağlayabileceği yararları göz önünde bulundurulmuştur, dünyanın çeşitli yerlerindeki şehir pazarlaması ve şehir markalaması örnekleri verilmiştir.

Teker ve Gülbuçuk (2005), araştırmasında; şehir, yöre ve bölgelerin marka olma durumlarını araştırmışlardır. Bu çalışma neticesinde, şehir ve yörelerin en çok turizmden gelir sağlayabilmek ve gelir payını artırabilmek için markalaşmak istediklerini saptamışlardır. Şehrin ya da kentin sahip olduğu özellikli işgücü, uygun yatırım teşvikleri, hayat şartları ya da lojistik altyapı unsurları gibi çeşitli iktisadi üstünlüklerine vurgu yaparak, yerli ve yabancı sermayesinin şehre girmesinin sağlanması için, diğer sebepler olarak saptamışlardır. Bilhassa turizm yönünden değerlendirildiğinde, marka önemli bir güven faktörü ve etkili bir pazarlama aracı olarak anlatılmıştır

A.Hüsrev Eroğlu (2007), “Şehirlerin Markalaşması” adlı araştırmasında kentin marka olmasının uzun dönemli, zor olabileceği ve bazen de çok pahalı bir süreç olduğu ifade edilmektedir. Başarılı neticelerin olması en fazla yararı şehirde yaşayanların kazandığını ve yerel yönetimlerin karlı çıkması için stratejik ve pazar merkezli olmak mecburiyetinde olduğu neticesine varmıştır.

Özdemir ve Karaca (2009); bir şehrin marka olmasının gerekleri ve boyutları ile bir şehir markasının imajını araştırmışlardır. Araştırmada, Afyon ilinin fiziksel, soyut ve şehir halkına ilişkin imaj faktörlerine ilişkin algı ölçülmüştür. Afyon ilinde doğmayan ve bu şehirde yaşamayan 1072 katılımcı ile yüz yüze anket yöntemi kullanılarak veri toplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda, Afyon şehrinin marka olmaya en yakın şehir ürünleri, kaymak, sucuk, şekerleme, termal ve tarihi kalesi olarak saptanmıştır.

Giritlioğlu ve Avcıkurt (2010), araştırmasında; şehir pazarlamasının önemi ve şehir pazarlanmasında göz önünde bulundurulması gereken unsurlar üzerinde durmuşlardır. Bunun yanında, şehir pazarlanmasında dünyada başarılı olan şehirler incelenmiş ve Ülkemizdeki şehirlerin şehir pazarlaması eksiklikleri anlatılarak, yapılması gerekenlere yönelik tavsiyeler verilmiştir.

Gözde Şahin (2010), “Turizmde Marka Kent Olmanın Önemi: İstanbul Örneği” isimli araştırmasında bir şehrin marka olmasının turizm sektörüne olacak katkısını değerlendirmektedir Şahin, markalaşma süreçlerinin global anlamda incelenmesinin yanı sıra bölgesel anlamda incelenerek kalkınmasındaki yararları ortaya koymuştur. Araştırmada global ölçekte ulusal markalaşma için yerelin özgünlüğünü de kaybettirmeden meydana getirilecek şehir markalaşma modeli örneklerle sunulmuştur. Bunun yanında şehrin marka olmasının birçok unsurla ilişkili olması ve bu sürecin iyi analiz edilmesi gereği olduğu düşünülmüştür. Şehrin marka olması çerçevesinde sahip olduğu olumlu özellikler ve sorunları alan çalışması çerçevesinde görüşülen bireylerle de doğrulanarak saptanmıştır.

Aladağ (2011); şehir pazarlaması kavramını ve şehirlerin gelişmesinde marka olmasının önemini araştırmıştır. Bunun yanında, şehirlerin iktisadi düzende önem kazanan aktörler olması şehir pazarlaması kavramının tarihi gelişimi ve şehir pazarlamasında başarıyı etkileyen unsurlar açıklanmıştır.

İri vd. (2011)’nin araştırması; İç Anadolu Bölgesinde bulunan Niğde ve yöresinin, ulusal pazarda daha fazla tanınarak ‘marka şehir’ durumuna gelmesinde, tanıtım ve bilinirliğin önemini belirtmek gayesiyle yapılmıştır. Bu gayeyle düzenlenen anket formu ile, Niğde ve yöresinin Türkiye ulusal pazarında, ne kadar tanınan bir şehir olduğunun tespit edilmiştir.

Gülmez vd. (2012), Alanya’yı ziyaret eden turistlerin, Alanya’ya yön verecek bir marka olarak algılama düzeylerini incelemek gayesiyle bir çalışma yapmışlardır. Bunun yanında, şehirlerin markalaşması kavramını açıklamışlardır. Bu nedenle, 2011 senesinin Kasım-Aralık ayında Alanya’yı ziyaret eden 210 yabancı turistin Alanya hakkındaki görüşleri saptanmıştır (Yılmaz ve Yücel, 2016:65-66).