Koruma Öncelikli Alanların Değerlendirilmesi

Mutlak koruma alanlarında temsil hedeflerine ulaşma oranı (%) Alan (ha) İşletme Müdürlüğü içindeki toplam miktara oranı (%) Mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanlarında toplam temsil hedefine ulaşma oranı (%)                

Tablo 7. Alanlarda temsil miktarları tablosunun yapısı (kısıtlı uygulama alanları için değerler, her bir alt-bölge için ayrı ayrı hesaplanmalıdır).

4.3. Koruma Öncelikli Alanların Değerlendirilmesi

Arazi ve ofis çalışmalarının sonucunda elde edilen koruma öncelikli alanlar, İşletme Müdürlüğü ile yapılacak bir toplantı ile değerlendirilerek son haline getirilecektir. Bu toplantı öncesinde ve sırasında yapılacaklar aşağıda verilmektedir.

4.3.1. Hazırlık Çalışmaları

İşletme Müdürlüğü ile birlikte koruma öncelikli alanların değerlendirilmesi için, koruma öncelikli alanlar koruma öncelikli biyolojik çeşitlilik unsurlarının yayılışları açısından analiz edilirler. Hangi bölmecikde hangi biyolojik çeşitlilik unsurları bulunmaktadır, bu bölmeciğin o biyolojik çeşitlilik unsurunun koruma hedefine yaptığı alansal katkı nedir, olası kısıtlar neler olabilir vb. Bu analizler sonucunda elde edilen bilgiler sayısal ve/veya basılı tablolar halinde raporlanır. Bu bilgiler ayrıca, bölmecik katmanının veritabanına işlenir. Koruma öncelikli alanlarda değişiklik ile sonuçlanan her bir değerlendirme sonucunda bu tablolar ve katmanlar güncellenir.

Gerek İşletme Müdürlüğü ile birlikte yürütülen değerlendirmeler sırasında, gerekse çıktıların amenajman planında kullanılması aşamasında yararlanılmak üzere koruma öncelikli alanlara ilişkin olarak üretilmesi gereken tablo ve katmanlar şunlardır:

Koruma Öncelikli Alanlar Tablosu:Bu tablo, mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanları içinde, her bir tür ve BÇD unsurunun durumuna ilişkin bilgiler içerir. Tablo hem sayısal hem de basılı olarak hazırlanmalıdır. Her bir tür için, mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanları içindeki yayılış alanı cinsinden ve bunların İşletme Müdürlüğü içindeki toplam yayılış alanlarına oranları cinsinden gösteren tablodur. Kısıtlı uygulama alanları için alt-bölgeler belirlenmiş olması durumunda, tüm alt-bölgede bulunan alan miktarları ayrı ayrı hesaplanır. Tablo 7’de gösterildiği şekilde bir tablo oluşturulur. Mutlak koruma alanları yalnız bu alanda değerlendirilen biyolojik çeşitlilik unsurları için değil, tümü için hesaplanmalıdır. Bu tablo ayrıca, mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanları için temsil hedeflerine ulaşma durumunu gösteren bilgileri de içerir. Mutlak koruma alanlarında temsil hedeflerine ulaşma oranları, yalnız bu alanda değerlendirilen biyolojik çeşitlilik unsurları için değil, tümü için hesaplanmalıdır. Kısıtlı uygulama alanları için alt-bölgeler belirlenmiş olması durumunda, hedefe ulaşma oranları, yalnız türün ait olduğu grup için belirlenen alt-bölgede gerçekleşmiş olan temsil miktarı kullanılarak hesaplanır (daha önce yapılmış olan çalışmalar sonucunda üretilmiş örnekler için bkz. Bölüm 4.5).

Bölmecik Tabloları: Bu tablolar, her bir mevcut bölmecik içinde, her bir tür ve BÇD unsurunun durumuna ilişkin bilgilerin ve eğer bölmecik bir alana dahil edildiyse buna ilişkin bilginin bulunduğu tablolardır. Bu tabloların satırlarında bölmecikler, sütunlarda türler ve BÇD unsurları bulunur. İşletme Müdürlüğü içindeki tüm bölmeciklere ilişkin tablolar (aşağıda a, b ve c maddelerinde tanımlanan tablolar) sayısal olarak, yalnız alanlarda yer alan bölmeciklere ilişkin tablo (aşağıda d maddesinde tanımlanan tablo) hem sayısal olarak hem de basılı olarak hazırlanmalıdır. Sayısal tablolar birleştirilerek tek bir tablo halinde hazırlanabilir (Tablo 8). Satırlarda bölmecikler, sütunlarda türler bulunur (daha önce yapılmış olan çalışmalar sonucunda üretilmiş örnekler için bkz. Bölüm 4.5).

a. Bölmeciklerde miktar tablosu: Her bir bölmecik içinde, her bir tür ve BÇD unsurunun miktarını, yayılış alanı olarak gösteren tablo – sayısal: Satırlarda bölmecikler, sütunlarda türler ve BÇD unsurları bulunur. Ayrıca bölmecik hangi alana dahil edildiyse bu alan veya kısıtlı uygulama alanları alt-bölge numarası belirtilir. b. Bölmeciklerde oran tablosu: Her bir bölmecik içinde, her bir tür ve BÇD unsurunun alanının İşletme

Müdürlüğü içindeki toplam alanına oranını gösteren tablo – sayısal: Satırlarda bölmecikler, sütunlarda türler ve BÇD unsurları bulunur. Ayrıca bölmecik hangi alana dahil edildiyse bu alan veya kısıtlı uygulamalar alanı alt-bölge numarası belirtilir.

c. Bölmeciklerde varlık tablosu: Her bir bölmecik içinde, her bir tür ve BÇD unsurunun varlığını gösteren tablo – sayısal: Satırlarda bölmecikler, sütunlarda türler ve BÇD unsurları bulunur. Ayrıca bölmecik hangi alana dahil edildiyse bu alan veya kısıtlı uygulama alanları alt-bölge numarası belirtilir.

d. Alan bölmeciklerinde varlık tablosu: Herhangi bir alana dahil edilmiş olan tüm bölmeciklerde, her bir tür ve BÇD unsurunun varlığını gösteren tablo – basılı: Satırlarda bölmecikler, sütunlarda türler ve BÇD unsurları bulunur. Ayrıca bölmecik hangi alana dahil edildiyse bu alan veya kısıtlı uygulama alanları alt-bölge numarası belirtilir.

Tablo 8. Bölmecik tabloları.

Bölme no Meşcere tipi Meşcere alanı (ha) Koruma öncelikli tür adı

Koruma öncelikli alan (Mutlak koruma/Kısıtlı uygulama)

Alt-bölge numarası

Koruma öncelikli alanlar katmanı: Bu katmanda her bir bölmecik ayrı bir poligon oluşturur. Veritabanı, her bir tür için bölmecikte bulunma bilgisini, bölmeciğin hangi alanda ve alt-bölgede yer aldığına ilişkin bilgileri ve tüm meşcere bilgilerini içerir (daha önce yapılmış olan çalışmalar sonucunda üretilmiş örnekler için bkz. Bölüm 4.5).

Sonuç tabloları hem sayısal hem de basılı olarak biyolojik çeşitlilik çalışması sonuç raporuna eklenirler. Üretilen CBS katmanlarının sayısal *.shp dosyaları ise yine sonuç raporunun ekinde verilen CD’ye eklenir.

Biyoçeşitlilik unsurunun adı

Mutlak koruma alanlarında temsil miktarları Kısıtlı uygulama alanlarında temsil miktarları Biyoçeşitlilik

unsurunun ait olduğu alt-bölge grubu Alt-bölge 1 Alan (ha) İşletme Müdürlüğü içindeki toplam miktara oranı (%) Mutlak koruma alanlarında temsil hedeflerine ulaşma oranı (%) Alan (ha) İşletme Müdürlüğü içindeki toplam miktara oranı (%) Mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanlarında toplam temsil hedefine ulaşma oranı (%)                

4.3.2. Değerlendirme Toplantısı

Biyolojik çeşitlilik çalışması sonucunda biyolojik çeşitlilik unsurları için belirlenen koruma hedeflerini karşılayacak doğrultuda üretilmiş koruma öncelikli alan haritasının değerlendirilmesi ve son halinin verilmesi için ilgili İşletme Müdürlüğü yetkilileri ile bir toplantı yapılır. Toplantı kapsamında:

1. Alanlara yeni bölmecikler eklenmesi veya bazı bölmeciklerin çıkartılması ile sınırlara son halinin verilmesi, 2. Mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanlarında bulunan türler ve diğer unsurlara göre ormancılık uygulamaları gibi bilgileri içeren koruma öncelikli tür tanıtım sayfaları incelenerek (bkz. Uygulamacının Rehberi) planda yer alacak kısıtların neler olabileceğinin değerlendirilmesi yapılacaktır.

Bu çalışma süresince taslak koruma öncelikli alanlar haritasına göre mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanlarıyla ilgili sorunlar irdelenmeli, daha önceden verilmiş “izin-irtifak hakkı”, sosyal baskılar, vb. gibi engellerin olup olmadığı kontrol edilmelidir. Halihazırda başlatılmış ya da planlanan yol açma veya genişletme çalışmaları da incelenmeli ve koruma öncelikli alanlar açısından değerlendirilmelidir.

Çalışmanın çıktısı olarak taslak koruma öncelikli alanlar haritasına son şekli verilerek “Biyolojik Çeşitlilik Koruma Öncelikli Alan Haritası” oluşturulur. Bu harita bir sonraki yıl yapılacak olan orman amenajman planlarında amenajman heyetince doğrudan kullanılacaktır. İlgili alanlarda yer alan koruma öncelikli türler ve diğer unsurlara yönelik kısıtlar tartışılır ve planı ileride uygulayacak olan İşletme Müdürlüğü ve Bölge Müdürlüğü yetkililerinin bu kısıtlar hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanır.

Uzmanlar ekibi ve İşletme Müdürlüğü’nün gerçekleştirdiği bu toplantının sonunda biyolojik çeşitlilik koruma öncelikli alan haritasının son şekli üzerinde mutabakata varılır. Çalıştay sırasında taslak koruma öncelikli alanlar haritasında yer alan mutlak koruma ve kısıtlı uygulama alanlarına eklenen ve çıkartılan alanlar göz önünde

bulundurularak, biyolojik çeşitlilik unsurlarının koruma hedefleri tekrar hesaplanır. Bunun için yeni koruma öncelikli alan haritası ile biyolojik çeşitlilik unsurlarının yayılış haritası CBS ortamında yeniden kesiştirilir. Bu kesiştirme sonucunda biyolojik çeşitlilik unsurlarına yönelik olarak belirlenen alansal hedeflerin altında kalınmışsa, bu hedefleri tutturmak için yeni alanlar belirlenir ve koruma öncelikli alanlar haritasına eklenir.

Toplantı sonunda,

1. İşletme Müdürlüğü’nün, diğer orman fonksiyonlarının karşılanmasına (ekonomik ve sosyal) ve sosyal baskı gibi engellerin göz önünde bulundurulmasına yönelik olarak önerdiği değişiklikler (taslak koruma öncelikli alanlar haritasına eklenen ya da çıkartılan alanlar) ile,

2. Biyolojik çeşitliliği koruma hedeflerini tutturmak için yapılan değişiklikler,

koruma öncelikli alanlar haritasına işlenerek koruma öncelikli alanlar haritasının son şekli verilir. Bu son şekle göre, Bölüm 4.3’te açıklanan tablolar yeniden düzenlenerek son halleri hazırlanır. Elde edilen bu haritalar ve tablolar da kullanılarak biyolojik çeşitlilik değerlendirmesi çalışmasının sonuç raporu yazılır ve İşletme Müdürlüğü’ne sunulur.

4.4. Kısıtlı Uygulama Alanlarına Yönelik Uygulama Reçetelerinin