KOBİ’lerin Ekonomik ve Sosyal Sisteme Katkıları

KOBİ'lerin önemini kavrayabilmek için, ekonomiye katkılarını ve güçlü yönlerini ele almak gereklidir. Ekonomiye dinamizm kazandırma, istihdam sağlama, yenilikleri teşvik etme, rekabetin korunmasını sağlama, orta sınıfın korunması, sermaye birikimine olumlu katkı sağlama, mesleki eğitim alanında okul işlevi görme gibi işlevler KOBİ’lerin ekonomiye ve sosyal sisteme katkılarından birkaçıdır. Ayrıca büyük ölçekli işletmelere göre daha esnek olmaları, bürokrasinin daha az oluşu, örgütlenme yapısının sade oluşu KOBİ’lerin avantajlarındandır60

.

60 _{Ratko ve Ulgen, s. 17.}

35

Esnek bir üretim yapısına sahip KOBİ'lerin, değişimlere hızlı ayak uydurabilmesi ve piyasaya zamanında girebilmesi, binlerce işçi çalıştıran entegre üretim tesisleri ile karşılaştırıldığında ekonomiye ciddi bir dinamizm kazandırdığı görülmektedir61_{. KOBİ’lerin ekonominin gelişmesinde temel rol oynadığı, yeni iş alanları}

yaratarak ülkenin refah seviyesini artırdıkları kabul edilmektedir62_{. Ayrıca, KOBİ’ler}

esnek yapılarından dolayı piyasadaki değişimlere kısa sürede ayak uydurabilirler63_.

Özellikle kriz dönemlerinde büyük ölçekli işletmelerin aksine yeni hizmetler uygulamak ve piyasaya yeni ürünler sunmak konusunda daha etkilidirler64_{. Yapılan bir araştırmada}

Doğu Asya Krizi sürecinde Endonezya’daki birçok sayıdaki küçük ölçekli işletmelerin esneklik kabiliyetlerinden dolayı büyük ölçekli işletmelere göre daha dayanıklı olduğu tespit edilmiştir65_.

2.1.1.2 İstihdam Sağlama

Büyük firmaların geniş pazarlardaki tüketiciye yönelik üretimleri, işçi başına sürekli şeklinde katma değerin artmasına neden olmaktadır. Piyasadaki bu gelişme daha yüksek gelire, talepteki çeşitliliğin çoğalmasına yol açmaktadır. Bu gelişmeyle KOBİ’lere çok sayıda yeni girişim imkânı sağlamaktadır66_{. Küçük işletmelerde bir kişi}

istihdam edebilmek için gerekli olan yatırım harcaması, büyük ölçekli işletmelere gören daha az olduğundan, KOBİ’lerin istihdama olan katkıları büyüktür. Bunlarla birlikte küçük ölçekli işletmeler konjonktürel dalgalanmalar karşısında personel çıkarmadan en fazla ayakta kalabilen kuruluşlardır67

.

61

Junyi Chen ve Ping Li, “Financing Predicament and Tactics of Small and Medium-sized Enterprises DuringFinancial Crisis”, 2010, Business School Huaihai, Institute of Technology, http://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=9 (15 Nisan 2011).

62 _{Yuji Honjo ve Nobuyuki Harada, “SME Policy, Financial Structure and Firm Growth: Evidence From} Japan”, 2006, Vol. 27, No.4-5, http://www.springerlink.com/content/r162k5q875747243/ (10 Şubat 2012) s. 289.

63 _{Albert Berry ve Edgard Radriguez, “Firm and Group Dynamics in the Small and Medium Enterprise} Sector in Indonesia”, Small Business Economis, 2002, Vol. 18. No. 1-3. http://econpapers.repec.org/RePEc:kap:sbusec:v:18:y:2002:i:1-3:p:141-61 (04 Nisan 2012), s. 151.

64 _{The Economic Crisis and its Effects on SMEs, http://store.ectap.ro/articole/389.pdf (15 Nisan Mart 2011)} 65

Nichter ve Goldmark, s. 1459. 66

The Economic Crisis and its Effects on SMEs, http://store.ectap.ro/articole/389.pdf, (15 Nisan 2011) 67 _{Zafer Erdoğan, Kazım Develioğlu ve Köksal Büyük, KOBİLER: İşleyiş, Sorunlar ve Çözüm Önerileri,} Bursa: Ekin Kitabevi, 2006, s.34.

36

Serbest Pazar ekonomilerinde mal ve hizmetlerin fiyatları arz ve talebe göre belirlenir. Serbest Piyasalarda aranan tam rekabet anlayışıdır. Bu sebeple piyasada çok sayıda firmanın olması yanında piyasaya giriş ve çıkışın serbest olması gerekir. KOBİ sayısının fazla olması tam rekabet piyasasının oluşması ve rekabetin tescil edilmesi anlamına gelmektedir. Rekabet sayesinde kalite ve verimlilik yükselmekte, kaynaklar etkin kullanılmakta, teknik yenilikler hızla uygulama alanına aktarılmakta ve kişisel özgürlükler alanı giderek genişlemektedir. Bu durumda ancak KOBİ'lerin varlığı ile gerçekleşebilir.

2.1.1.4 Bölgesel Kalkınmaya ve Dengeli Büyümeye Katkı

Büyük işletmelere oranla KOBİ’lerin kurulması ve genişletilmesi daha az sabit sermaye yatırımı gerektirdiğinden ülke genelinde daha dengeli yayılmalarını sağlamaktadır. Bu durum mülkiyetin tabana yayılmasını ve dengeli gelir dağılımına imkân verir. KOBİ’lerin faaliyet gösterdikleri bölgenin ihtiyacını ve girdilerini dikkate alarak modern teknolojiler yerine ara teknolojileri kullanmaları, hem bölgenin kalkınmasına hem de çevrenin korunmasına katkı sağlamaktadır68_.

KOBİ’ler gelişmiş bölgelerden az gelişmiş bölgelere kaynak aktarımı olmaksızın bölgesel farklılıkları azaltmaktadır. Bu işletmeler, küçük şehirler ve kırsal alanlardan başka yerlere göçü önleyerek ekonomik hareketlilik sağlarlar. Böylece, yaşam düzeyleri arasındaki farkın en aza indirilmesini sağlayarak orta sınıfın gelişmesine imkân verir. Bu tip ekonomik ortamlar kişinin bireysel özgürlük alanını genişletir, toplumda adalet ve güvenlik sağlar böylece ülkedeki verimlilik ve sosyal refah seviyesi olumlu yönde etkilenir.

2.1.1.5 Bireysel Tasarrufun Teşvik Edilmesi

KOBİ’ler, büyük ölçekli işletmelerin aksine yabancı kaynak yerine genelde kendi öz kaynaklarıyla kurulan kuruluşlardır. Başka bir ifadeyle KOBİ’ler, öz kaynak ya girişimcinin kendi tasarrufu ya da aile bireylerin tasarruflarından temin edilen mali imkânlardır. KOBİ’lerde elde edilen kâr paylaşılmayıp çoğunlukla şirket sermayesini

37

güçlendirmek için kullanılmaktadır. Bu sebeple KOBİ’ler küçük tasarrufları teşvik eden bir ticari kurum olarak da algılanabilir69_.

2.1.1.6 Büyük İşletmelerin Tamamlayıcısı Olma

Küresel Ekonomide işletmeler maliyetlerini düşürmek için birbirlerini tamamlama yönünde işbirliği yaparlar. Rekabetin etkin olduğu günümüz piyasalarında büyük işletmelerin, ana veya hammadde ihtiyaçlarını tamamıyla kendilerinin temin etmesi, üretmesi kârlı değildir. Bu sebeple KOBİ’ler, büyük işletmelerin ihtiyaç duyduğu girdileri istenilen standarda uygun olarak ve büyük ölçekli işletmeleri ek yatırım ve işletme maliyetinden de kurtararak sağlamaktadırlar. Diğer yandan KOBİ’ler genel maliyetleri ve işçilik maliyet avantajlarını kullanarak, büyük işletmelerin tamamlayıcısı olmalarıyla belli bir üretim kapasitesini garanti alıp pazarlama sorunlarını kısmen çözmüş olurlar70_.

2.1.1.7 Teknolojik Yeniliklere Uymada Hızlılık ve Teknik Yeniliklerde Daha Fazla Verimlilik

KOBİ'ler bir düşünceyi yaşama geçirmek, geçmiş deneyimlerden yararlanmak, yeni ürünler ve tasarımlar sunmak ya da yeni teknolojiler üretmek için kurulurlar. Yeni düşüncelerin yaşama geçirilmesinin en kolay ve uygun yolu KOBİ'lerdir71_.

KOBİ’ler büyük yatırımlara bağlı olarak üretim yapmadıklarından büyük ölçekli işletmelere göre daha esnek davranabilirler. Ayrıca, sahiplik ve yöneticilik fonksiyonlarının birleştiği hızlı karar mekanizması ile, KOBİ’lerin yeni yönetim ve organizasyon yapılarına, üretim yöntemlerine, ölçek tekniklerine ve yeni pazarlama stratejilerine kendilerini hızlı ve kolay adapte edebilirler. Yeniliklere açık olma kapasitesi, KOBİ’lerin ulusal ve uluslar arası piyasalardaki rekabet güçlerini artırmak adına en önemli dinamiklerden biridir72_.

69 _{Kaya, s. 144.}

70 _{Erdoğan, Develioğlu ve Büyük, s.29.} 71

Ufuk Alpşahin Aksoy ve Adem Çubuk, “Kobi’lerdeki Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Kurumsallaşma Üzerindeki Etkileri”, Balıkesir Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c9s16/makale/c9s16m3.pdf, (10 Şubat 2011) s.44.

72_{Çakar, Nigar ve Ertük, Alper. “Comparing Innovation Capability of Small and Medium Sized Enterprises:} Examinig the Effects of Organizational Culture and Empowerment”, Journal of Small Business Management. 2010, Cilt.48, Sayı.3, ss.325-359.http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1540-627X.2010.00297.x/pdf(20 Ekim 2011).

38

2.1.1.8 Müşteri ve İşletme Personeliyle Yakın İlişki İçinde Olma

KOBİ’ler özellikle iç pazarda, büyük işletmelerle mukayese edildiği zaman müşterilere daha yakındırlar, bu sayede tüketici ihtiyaç ve sorunlarını hemen değerlendirip kısa sürede gerekli değişiklikleri yapabilmektedirler. Tüketicinin beklentilerine kısa sürede cevap verebildiklerinden dolayı yeni fikir ve buluşların temel kaynağı olma özelliğini korurlar. Ayrıca işverenle çalışanların daha yakın iletişim içinde olması, gerektiğinde kararların ortak alınması çalışanların motivasyonunu ve işletmeye bağlılık duygusunu artırır. Müşteri ve personel memnuniyeti de işletmenin performansını yükseltir73_.