Kişisel Beceri ve Yetenek Analiz

Eğitimciler eğitim ihtiyaçları tespitinde kişilerin beceri ve yeteneklerini analiz etmeli analiz souçlarına göre doğan eğitim ihtiyaçlarını eğitim programına dahil etmelidir. Beceriler başlıca beş grupta toplanabilir.

2.6.3.3.1 Soyut, Zihinsel Beceriler

İşletmelerde yönetim kademelerinde yer alan personelin zihinsel becerileri alt kademelere göre daha ileri düzeyde olmalıdır.Zihinsel beceriler , soyut düşünmeyi, olaylar ve nesneler arasındaki ilişkileri kavrayabilmeyi, neden sonuç ilişkilerini görebilmeyi, işletmeyi bir bütün olarak kavrayabilmeyi kapsar.Stratejik düşünebilme, planlama, koordinasyon, denetleme gibi faaliyetler zihinsel beceri gerektirir.Zihinsel beceriler işletmelerde satışlar, üretim, performans gibi konularda önceden iyileşme ve düşüşleri görebilme imkanını sağlar.Zihinsel beceriler işletmede karşılaşılan problem ortaya çıkmadan problemin önceden tahmini ve bununla ilgili önlemler almaya yardım eder.Problemlerin uygun çözüm yolları yine zihinsel beceriler yoluyla bulunur.Zihinsel becerilerin başlıcaları aşağıdaki gibidir.

• Karar verme • Matamatik analiz

2.6.3.3.2 Kişilerarası İlişki ve Davranışla İlgili Beceriler

Kişilerarası ilişki ve davranışla ilgili becerilerden söz edildiğinde, başkalarıyla anlaşabilme, ilişki kurabilme,kendini onlara ifade edebilme ve sağlıklı bir iletişim akla gelir.Kişilerarası ilişki becerisi yönetici kademesinde çalışanlar için alt kademedeki çalışanlara oranla daha önemlidir. Alt kademede çalışanların ilişkileri kendi arkadaşları ve ilk amirleri ile kısıtlı olurken yöneticiler işletmeyi dişarıya tanıtan ve işletmenin çevresiyle olan lişkilerinden sorumlu insanlardır. Yöneticiler işletmenin içinde bulunduğu çevreyi oluşturan , rakipler, müşteriler , kamu kurumları, birlik ve odalar gibi kurumlarda çalışanlarla birebir ilişki kurma zorunluluğundadırlar. Bu anlamda işletmelerde yöneticilerin kişilerarası ilişki ve davranış becerileri işletme açısından son derece önemlidir. Yöneticiler ayrıca çalışanları ile de iyi ilişki kurma yeteneğine sahip olmalı onların iş motivasyonuna , sorunlarına katkıda bulunmalıdırlar. Kişilerarası ilişki ve davranışla ilgili becerilerin başlıcaları aşağıdaki gibidir.55

• İkna etme

• Gerilimle başa çıkma • Güvenilir olma • Olumlu yaklaşım • Konuşma/Dinleme • Sempatik olma • Etkin olma

• Sosyal destek sağlama

2.6.3.3.3 Mesleki Bilgi ve Beceriler

Mesleki bilgi ve beceri , bir iş yapılırken nasıl yapılacağı, hangi ilke ve kurallara göre yapılacağı, hangi standartlarda olacağı,ilgili araç, gereç ve malzemenin tanınması ve kullanılabilmesini kapsar.Günümüzde hızla değişen çevre şartları ve teknolojik gelişmeler mesleki bilgi ve becerilerin sürekli geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır.Personel sürekli olarak teknoloji ve diğer şartların gerektirdiği yeni bilgi ve becerileri kazanmakl için çaba harcamalıdır.Personelin işini yaparken ihtiyacı olan bilgi ve teknolojideki gelişmeler dolayısıyla , işle ilgili malzemeleri tanımayı gerektirir.Bazı durumlarda ise gerekli mesleki bilgi yasal değişiklikleri bilme ve yakından takip etmeyi gerektirebilir.

İşletmeler toplam kalite yönetiminin temel ilkesi olan sürekli iyileşmeyi gerçekleştirebilmek için mesleki bilgi ve becerileri devamlı gözden geçirmelidir. Ayrıca işletmeler mevcut işlerin gerektirdiği bilgi ve beceriye sahip olmakla yetinmeyip gelecekte ihtiyaç duyulacak bilgi ve becerileride kazanmaya çalışmalıdır.Eğitim ihtiyaç analizinde mesleki bilgi ve beceriler şimdi ve gelecek zaman açısından değerlendirilmelidir.

2.6.3.3.4 Personelin İşe Uyum Gösterme Becerisi

İşe yeni alınan personelin işe ve işletmeye alışması için yapılan çalışmalara oryantasyon denir. Yenipersonel işe ilk girdiğinde genelde şu sorunlarla karşılaşır

• Yeni görevini öğrenmede cesaretsizlik

• İş arkadaşlarının kendisini dışladığı duygusu • Görevin fiziksel şartlarına uyum sağlayamama

İşletmenin personel veya insan kaynakları yöneticisi oryantasyon çalışmalarından sorumludur.İşletmenin kültürü , kalite politikası , misyonu, tarihi

ve bugünkü durumu , personel politikaları yeni personele aktarılır.Yeni personelin çalışacağı bölüm yöneticisi ise işle ilgili bilgileri , kurallar ve düzenlemeleri, birlikte çalışacağı insanları ve bazı standartları aktarır.Oryantasyon programı yapılandırılmış bir eğitim uygulamasıdır.Toplam kalite yönetimi uygulayan firmalarda eğitim prosedürlerinde mutlaka oryantasyon eğitiminin nasıl yapılacağı belirtilmeli ve her yeni giren personele uygulanmalıdır.

2.6.3.3.5 Yönetim Becerileri

Eğitim ihtiyaçları belirlenirken işgörenlerin ileride gelebilecekleri pozisyonlara bugünden hazırlanmaları gerekmektedir.Eğitim ihtiyacı analizinde personelin yönetim becerilerine sahip olma düzeyinin belirlenmesi yararlı olacaktır. İşletmelerde , her kademe yönetim mevkiinde görev yapan personelin belli yönetim becerilerine sahip olması gerekir.Yönetim becerileri üst kademedeki yöneticiler için daha önemlidir. Toplam kalite felsefesindeki liderlik kavramı ve üst yönetimin desteği ilkeleri ışığında yöneticilerin yönetim becerileri konusunda başarılı bir performans sergilemeleri kaçınılmaz bir olgudur.Yönetim becerilerinini başlıcaları şunlardır;

• Strateji ve plan geliştirme

• Örgütleme ve iş bölümü dağılımı • Astlarını yetiştirme

• Liderlik • Denetleme • İletişim kurma • Temsil kabiliyeti

• Otoritesini kullanma, disiplin • İşletme kültürü oluşturma • Verilerle yönetme

eğitim uygulamalarında simulasyonlardan yararlanılarak iş ortamında karşılaşılabilecek sorunlar laboratuvar ortamına getirilmekte ve yöneticilerin kendi tepkilerini tanımaları sağlanmaktadır.

Ayrıca eğitim ihtiyaçlarının tesbitinde aşağıdaki değerlendirmeler göz önünde bulundurulmalıdır.

• İşletmeye yeni alınacak personelin yapacağı iş de dikkate alınarak, uzmanlık kodunun gereği olan ihtisasın kazandırılması için gerekli eğitimler belirlenmelidir.

• Herhangi bir sebepten dolayı, görevi değiştirilecek personelin yeni görevin gerektirdiği uzmanlık bilgisini alabilmesi için gerekli eğitimler belirlenmeli • Teknolojik gelişmelere paralel olarak, ihtiyaç duyulan uzmanlık ve bunun

gerektirdiği eğitimler belirlenmelidir.

• Kalite bilincinin yerleştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik eğitimler belirlenmelidir.

• Kalite Güvence Bölümü tarafından gerçekleştirilecek iç denetimler, kalite sistem denetimleri, özel proses denetimleri ve personel vasıflandırma ve sertifikalandırma işlemlerinde ortaya çıkan eğitim eksiklikleri belirlenmelidir. İşe yeni başlayan personele, eğitim kurulu tarafından uygun görüleceği şekilde oryantasyon eğitimi verilmelidir.