3.10.1 Q-pop Hakkında Düşünceler 3.10.1.1 Olumlu İfadeler
Gençlerin yenilik istediklerini ve onun bir kısımı bu yeniliği Q-pop’tan bulduklarını söylemektedirler. Yani, sadece Kazakistan’a ait olan yeni bir tarz çıkarmaları hoş karşılanmaktadır.
“Kazakistan gruplarından Ninety One, Madmen, vb. biliyorum. İlk başta ben pop’u sevmedim ve şimdi çok fazla dinlemiyorum. Sevdiğim onlar iyi şarkı söylüyorlar. Özellikle Ninety One ve Madmen gruplarının gerçekten iyi şarkıları var. Ben Kazak dilini bildiğim için şarkı sözlerini çok iyi anlıyorum... “Suçlama ”diyorlar, o kopuş hakkında olsa bile şarkı eğlencelidir. Nazikçe, sorunsuz ve ilginç bir şekilde şarkı söylüyorlar”. (4. katılımcı)
“Ben şimdi Q-pop gruplarına beğeniyorum, onlar harika diyemem ama tek bir giyim tarzları var, hatta güzel giyiniyorlar. Tarzlarına beğeniyorum”. (5. katılımcı)
“Kazakistanlı gruplar Kore stillerini tekrarlamaya başladılar. Örneğin, Ninety One, MadMen gibi gruplar var. Onlar Korelileri biraz tekrarlıyorlar, bir taraftan Kazakça şarkı söyledikleri için onlara saygı duyuyorum. Güzel, aferin! Burada biraz stilleri benzer, ama Koreliler de Amerika'dan biraz şey aldı. Başkaları da öyle. Sonuçta benim için yeni bir şey”. (7. katılımcı)
“Onlar, videoları ve şarkılarıyla şaşırtıyorlar, onların farklı bir tarzı var. Biraz K-pop’a benzer, ama kendi özelliği var. Onlarda ülkemizi yükseltmesini bekliyorum”. (8. katılımcı)
“İlk başta bunu ben tipik Kazak grupları olduğunu düşündüm, çok popüler olmayan şarkıcılar var ki, onlar gibi. Sonra yeni bir şeyler yapmaya çalıştıklarını ve taklit ettiklerini görünce, bu bir yenilik oldu, yani beğendim”. (9. katılımcı)
“Evet, her şey K-pop ile başladı, ancak Q-pop sadece Kazakistan’a ait özel tarza sahiptir. Müziği bile benzemiyor. Ben MadMan grubunu seviyorum”. (10. katılımcı)
97
“Ve kendilerini nasıl ifade ettiklerini bilmediğim için, bir insanın kafasında olanı yapmaktan korkmadığı, saçlarını boyadığı, kendini bir çeşit parlak görüntü oluşturduğu zaman, serin olduğu zamanki diğer bir şeydir. Bence bu normal. Kendisini bir sahne görüntüsü olarak ifade edebileceği gerçeği normaldir… Bu arada, Kazak Q-POP’ında metinler çok iyidir. Q-pop yönündeki genç yıldızların metinleri kulaklar için bir zevk kaynağı gibi, onların metinlerini okumak ve şarkılarını söylemek harikadır. Farklı yönlerdeki metinleri de çok ilginçtir. Benim bahsettiğim grupların tamamen hepsinde metinler kalbine dokunuyor. (11. katılımcı)
3.10.1.2 Olumsuz İfadeler
Burada tam olarak Q-pop hakkında olumsuz fikirler söylendi diyemeyiz. Olumsuz ifadeler şimdiki Q-pop’ı anlamayıp suçlayanlara, şimdiki Q-pop şarkıcılarının tarzlarına sorumlu olanlara, teknik kalitesine ve Kazakistan’daki eğlence şirketine yönelik olmaktadır.
“Kazakistan hiçbir zaman yeniliği anlayamıyor, bu sebeple ben ondan nefret ediyorum. Kazakistan her zaman geleneklerle, atalarla (предками) takdir edilenlere takdir eder. Ama yeni kuşağın kimliğini asla değerlemez. Bu rahatsız ediyor”. (3. katılımcı)
"Ben buna pek çok beğenmiyorum. Kazakistan’da onları klipe ve sahneye hazırlayıp makyaj yapanların ve stilistlerin işlerine çoğunda beğenmiyorum. Kazakistanlı yıldızlara fazla yapar ya da tam tersi, genelde yapan şeyleri uymuyor. Ben bunlara beğenmiyorum”. (11. katılımcı)
“Kazakistanlı eğlence şirketi çok sorumsuz, bu sebeple beğenmemeye başladım. Açıkçası hayranlara yalan söylüyorlar, Kore'de böyle bir şey yok. Onların hayranlara ciddi olmalarını beklerim. Tüm hayranların küçük kız öğrenciler olduğunu düşünüyorlar, ancak yetişen Eagles’lar her şeyi anlıyorlar. Sorumluluklarından dolayı bunu hesaba katmaları gerektiğini düşünüyorum”. (12. katılımcı)
Sadece bir katılımcının ifadelerinden taklit etmeye bağlı kritik düşünce bulunmaktadır. “Bizimkiler onlara taklit etmeyi sever, aslında bu taklit te iyidir, ama kendi özelliğini de tutmak iyidir”. (7. Katılımcı )
Yani, yukarıda fark edildiği gibi katılımcılar tarafından K-pop’a bağlı aşırı olumsuz ifadeler bulunmamaktadır.
98
3.10.2 Q-pop ve Gurur
Q-pop hakkında bahseden katılımcıların büyük çoğunluğu “gurur” ile bağladılar. Kazakistan eğlence sektöründe gelişmeler var olduğu ve öncede olan müzikten daha kaliteli olarak, yeni deneyimler ile ülkeyi geliştirmeye başladıkları da bahsedilmektedir.
“K-pop’un kalitesi inanılmaz derecede yüksek olmasından dolayı hep şaşırıyordum. Onların eğlence şirketleri ile bizimkini kıyaslandığında, bizimki o kadar gelişmedi. Ancak Ninety One grubu ortaya çıktıktan sonra, onlar bizim endüstrimizi geliştirmeye başladı ve bunu seviyorum. En önemlisi, ülkeyi yetiştirmeye başladı, onun sayesinde Kazakistan gibi bir ülke var olduğunu öğrenmektedir ve bazı yabancılar Kazak dilini öğrenmeye başladılar. Bu çok güzel”. (2. katılımcı)
“Bir keresinde bir tepkiyi izledim, Amerikalılardı... Bir kız orda Kazakça konuşmaya başladı. Hangi klip olduğunu unuttum, onu izlediğinde ağlamaya başladı. Onlar Kazakistan'ı tanımaya başladılar. Rusya’da bile, VKontakte’de grupta otururken, Rusya’daki kızlar, Ninety One grubunun üyelerinin birinin fotoğrafını gördüklerinde, “Uaaau, bu Ninety One!” diyorlar. Sen de Ninety One sayesinde Kazakistan’ı tanıtmaya başladıklarına gurur duyuyorsun”. (3. katılımcı)
“Son 3 yılda, hatta bu senede bile onların bu kadar yüksek seviyelere ulaşabildikleri şaşırtıcıdır. Müzikleri gerçekten çok kaliteli hale geldi. Daha önce olduğu gibi değil. Kazakistan'ın bu yönde kendini denemesi gerçekten beni çok mutlu ediyor. Bu bizim bir yerde durmadan, gelişmekte olduğumuzu gösteriyor”. (10. katılımcı)
Q-pop ile diğer ülkeler Kazakistan ülkesi hakkında daha çok bilgi edinip, dil ve kültür hakkında öğrenmeleri, yani Kazakistan'ı daha iyi tanımaları Kazak gençleri için gurur olarak kabul edilmekte. Bu eğilimler sonucunda Kazakistan turizmi de olduğundan daha iyi derecede gelişecek diye fikirler de bulunmaktadır.
3.10.3 Q-pop ya da K-pop: Tercih
Katılımcıların çoğunluğu Q-pop’a göre K-pop’u çok dinledikleri hakkında bahsettiler.
“Ben Ninety One grubuna ilgilenmiyorum, sadece Kore grupları”. (1. katılımcı)
“Ben K-pop’a hep hayran kalıyordum, onların klipleri inanılmaz yüksek kalitede. Bizimki ile karşılaştırdığım zaman, bizim eğlence şirketlerimiz o kadar yükselmediğini
99
görüyoruz. Ama Ninety One’dan sonra, o gruplar bizim bu sektörümüzü yükseltmeye başladılar, buna beğeniyorum ben”. (2. katılımcı)
“Ben bazen Q-pop’u dinliyorum, bizim Ninety One, MadMen’i. Sadece bazı şarkılarını, onlar K-pop’a benziyor. Bu sebeple onları dinlemek hoşuma gidiyor. Ama K-pop’a gibi hayranı değilim”. (3. katılımcı)
“K-pop’ta BTS, EXO, TWİCE v.d gibi Kazakistan’da ise Ninety One, MadMen, Cristalz gibi gruplar var. Bizimki Q-pop, bu bizim Kazakistanlık pop. Ben Korelileri de bizimkileri de dinliyorum. MadMen’e beğeniyorum, ben MadWay’im, onların fandom’ı böyle adlandırılıyor”. (8. katılımcı)
“EXO, Shainee, S2SD v.d gibi yurtdışı K-pop grupların dinliyorum, Kazakistan’da ise sadece Ninety One’ı biliyorum. Bu Q-pop. Evet, ben bizimkileri dinliyorum, fakat K-POP’la kıyasladığımda çok dinlemiyorum”. (9. katılımcı)
Bir yandan katılımcıların Kore Kültür merkezinde dil veya K-pop danslarını öğrenmekte olduklarını unutmayalım. Bundan dolayı bu gençlerin çoğunluğu Q-pop’tan önce K-pop’a ilgileniyorlardı. Dolayısıyla Q-pop’un altyapısını Kore dramaları çoktan yapmıştı. Diğer tarafta da Q-pop hayranı olan gençler de çok. Q-pop sektörü hala genç, fakat zamanla rekabet yükselmekte ve onlar da kendi kalitelerini iyileştirmek için çabalanmaktadır.
3.10.4 Q-pop ve Önceki Kazak Pop Müziği
Mülakata katılan katılımcıların söylediklerine göre Kazakistan’ın eğlence sektörü Amerika, Güney Kore, Rusya gibi ülkeleriyle kıyasladığı zaman artta kalma var. Küresel dünya genelinde yaygın olan pop müzik televizyonlarda ve radyolarda vardı, fakat Amerikan ve Rus pop’u Kazak geleneğine pek uymamıştır. Bunun nedeni Kazak kültürel ahlaki ilkeler, geleneksel değerlerini (büyüklere saygı, açık giyinmemek, müstehcen görüntülere tepki vb.) korumasından kaynaklanmıştır. Hatta 2000 yılların başına kadar saat gece 9’da çocuklara televizyondan gece masalı programı gösteriliyordu, sonra da çocuklar uyumaya gidiyordu (sadece akşam saat 9’dan sonra açık sahneli öpüşme ve diğerleri var filmler göstermeye izin veriliyordu). Diğer unsur ise Kazakistan eğlence sektöründe birincil kuşak zamanında popüler olan şarkı ve klip tarzlarının yaygınlığını korumasıdır. Onların çoğunluğu “Toi sektörüne” (düğün şarkıları) yönelik. Onların
100
özellikleri ise geleneksele yakın, dans etmek için ritmi uygun, bazen müziği iyi olmakta fakat şarkı sözlerinin anlamlarının az olması. Bu tür şarkılar şarkıcılar için çok önemli. Çünkü Kazak geleneğinde düğünlerin maddi-manevi olarak önemli bir değeri vardır. Herkes büyük ve iyi düzeyde düğünlerini yapmaya çalışır. Çünkü düğün bireylere “sosyal statü” kazandırmakla birlikte toplumda itibarin devamlılığı için önemli bir aracıdır. Bugünde düğün için kredi alıp yapanlar da çok. Bu düğünlere önceden söylenen düğün şarkıcıları davetlidir. Bir taraftan şarkıcılar kendi ürünlerini sunarak düğün geleneğini meşrulaştırmakta, bir yandan düğün sektörü o şarkıcıları kendine çağırmaktadır.
“6. Temmuzda “Open Air’da Ninety One en son çıktı. Çünkü herkes biliyordu, onlar çıktıktan sonra sahnenin yarısından çoğu, tümü gideceğini biliyorlardı. Eğer onlar erken çıksaydı, onlardan sonra herkes gidecekti. Hepsi sadece Ninety One için geldiler”. (6. katılımcı)
“Bizim müzik genelde büyük kuşak içindi, yani düğün şarkıları. Ninety One ise aferin, fakat onlar Kore, Japon ve Çin gibi yurtdışı tarzları alıyor”. (7. katılımcı)
“Mesela 5 sene önce gençler için bizde hiçbir şey yoktu. Bizimkiler genelde büyükler içindi, özellikle eğlence sektörü. Geleneksel, halk şarkıları da diyebilirim. Aynı şeydi, aynı yıldızlardı, hatta şimdi de var. Açıkçası niye bizde yeni yıldılar yok olduğuna şaşırıyorum. Bizim sahnemizde aynı yıldızlar. Gerçekten 20 sene içine baktığımızda öyle. Saduakasova, evet ona beğeniyorum. Kairat Nurtas, 5 seneden fazla. Önemlisi onlar gitmiyor, yenileri de gelmiyor. Konserleri seyretmek artık sıkıcıdır, çünkü orada kimler olacağını biliyorsun. Yeni Q-pop yönü ise farklı, hoşlandığım onlarda rekabet gittikçe artıyor, öncedekilerde ise rekabet olmadığından dolayı onlar kendilerini yormuyorlardı, onlar sadece şarkı söylüyorlardı bitti. Halk bunu bir türlü kabul ediyordu. Belki büyükler olduğu için. Onlara dans etmek gerek yoktu. Q-pop’ta ise Ninety One çıktı, ardından da çoğaldı, patladı. Onlar içeriklerin iyileştirmeye ve daha iyi kaliteli danslar yapmaya çabalanıyorlar. Çünkü diğerlerinin de dansları iyi. Şimdi iyi gruplar var. Hepsi dansçılar ile çıkıyorlar, mesela Ziruza. Bundan dolayı, onla her gün stüdyonun içinde hazırlanıyorlar, yeni bir koreografi bulmaya çalışıyorlar, onu geliştirmeye ve içeriğindeki rekabetten dolayı bu tür içeriklerini geliştirmeye çalışıyorlar. Diğerlerinde ise genelde rekabet olmadığı için çabalanmıyorlar bile”. (11. katılımcı)
Yeni çıkan Q-pop ise bu sektörden uzakta. Q-pop şarkıları gençlere yöneliktir ve yeni kuşağın söylemek istediklerini azcık olsa bile dile getirmektedir.
101