Birinci Mısraı / Eser Adı: Eğer ki var ise gönlünde iman [Aldırma Gönül] Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
Kayıt Alan: Sevilay Çınar
Kayıt / Görüşme Tarihi / Yeri: Eylül 2006 / Çorum – Yavruturna Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 9 Ekim 2006
Kayıt Türü: Âşıklık ve Âşıklık GeleneğimizBelgeseli85
Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
85
“Âşıklık ve Âşıklık Geleneğimiz” belgeseli, Hayrettin İvgin tarafından hazırlanmış [1996] ve
Şekil 4.42: “Aldırma Gönül” [Eğer ki var ise gönlünde iman] Adlı Eserin Dizisi ve Duyulduğu Ton Usulü: 7 / 8 [2+2+3]
Hızı / Metronom [ e ]: 140 Güfte:
-1- -2-
Eğer ki var ise gönlünde iman Kişi gün gelir ki kendini bilir
Gönülden gönülde eğlenip duran Canlı olan yaşar gün olur ölür
Cansıza can veren garibe yaran Çerçi ne satarsa yükünden alır
Var cahil sözüne aldırma gönül Kendini dertlere daldırma gönül
Hay nenni nenni dost Hay nenni nenni dost
Dost nenni nenni dost Dost nenni nenni dost
-3-
Hakk’a doğru giden kervanın hanı
Eğer süreceksen böyle bir demi Vadesi yetmeden Sürmelican’ı Vurup sinesine öldürme gönül
Hay nenni nenni dost Dost nenni nenni dost
NOTA NO: 34
Birinci Mısraı / Eser Adı: Dost elinden uçan turnam [Ali Yar] Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
Kayıt Alan: Sevilay Çınar
Kayıt / Görüşme Tarihi / Yeri: Eylül 2006 / Çorum - Yavruturna Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 1 Ekim 2006
Kayıt Türü: Kamera, ses kayıt cihazı [mp3 recorder] Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
Şekil 4.43: “Ali Yar” [Dost elinden uçan turnam] Adlı Eserin Dizisi ve Duyulduğu Ton Usulü: 2 / 4
Hızı / Metronom [ q ]: 168 Güfte:
-1- -2- -3-
Dost elinden uçan turnam Dünyaya doğdum yalandım Sürmeli’nin yaraları
Pire doğru vardı m’ola Kedere derde belendim Pir elinde çaraları
Şeyda bülbül zar eyliyo Acı çekip oyalandım Fatma Ana yavruları
Has bahcada de güldü m’ola Yüreğimden yaralandım Bürünmüşler karaları
Ali’nin yarası canda Kem sözlere inanmazam Düldülüne binip koşan
Dolaşır bedende kanda Aşka düşmessem yanmazam Aşılmaz dağlardan aşan
Yetişir çağrılan anda Dolu içmessem kanmazam Kaynayı kaynayı pişen
Koymaz bizi darda turna Dönen dönsün ben dönmezem Pişip dergâhından taşan
Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar
Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar Ali yar
NOTA NO: 35
Birinci Mısraı / Eser Adı: İki yavru ağlar bir dağ başında [Çekene Sor (U.H.)] Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
Kayıt Alan: Sevilay Çınar
Kayıt / Görüşme Tarihi / Yeri: Eylül 2006 / Çorum - Yavruturna Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 12 Aralık 2006
Kayıt Türü: Kamera, ses kayıt cihazı [mp3 recorder] Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
Şekil 4.44: “Çekene Sor” [İki yavru ağlar bir dağ başında (U.H.)] Adlı Eserin Dizisi ve Duyulduğu Ton Usulü: Serbest
Hızı / Metronom: __ Güfte:
-1- -2-
İki yavru ağlar bir dağ başında Deli gönlüm gülmez oldu hep yasta
Sorun anası mı babası mı yok Geçti günlerim ömrüm kafeste
Elleri koynunda gözleri yaşlı Her nere vardımsa tabipler hasta
Bilmem mekânı mı sılası mı yok Sordum ayrılığın bir çaresi yok
Yıkılsın dağlar oy oy Yıkılsın dağlar oy oy
Ayrılık ne zor oy oy Ayrılık ne zor oy oy
Çekenlere sor oy oy Çekenlere sor oy oy
Sürmelican basmış bağrına taşı
Sonunda kaybetmiş yavruyu eşi
Daha ufuktayken batmış güneşi
Kader böyleymiş bir çaresi yok
Yıkılsın dağlar oy oy
Ayrılık ne zor oy oy Çekenlere sor oy oy
NOTA NO: 36
Birinci Mısraı / Eser Adı: Has bahçeden güller derdim [Dem Ali’den] Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
Kayıt Alan: Sevilay Çınar
Kayıt / Görüşme Tarihi / Yeri: Eylül 2006 / Çorum - Yavruturna Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 9 Aralık 2006
Kayıt Türü: Kamera, ses kayıt cihazı [mp3 recorder]
Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
Şekil 4.45: “Dem Ali’den” [Has bahçeden güller derdim] Adlı Eserin Dizisi ve Duyulduğu Ton Usulü: 5 / 8 [2+3]
Hızı / Metronom [ e ]: 82 Güfte:
-1-
Hasbahçadan güller derdim [Dem dem dem Ali’den]
Koklayıp yüzüme sürdüm [Dem Muhammed can Ali’den]
Canımı canana verdim [Dem dem dem Ali’den]
Cesette can kalmadı dost [Dem Muhammed can (cem) Ali’den]
-2-
İşte arşın kürşün hanı [Dem dem dem Ali’den]
Abdal Musa86 kızıl deli [Dem dem dem Ali’den]
Sizsiz karar kılmadım dost [Dem Muhammed can (cem) Ali’den]
-3-
Ağlatman Sürmelican’ı [Dem dem dem Ali’den]
Yoktur tutunacak dalı [Dem Muhammed can Ali’den]
O yolda divane deli [Dem dem dem Ali’den]
Oldum bir dem gülmedim dost [Dem Muhammed can (cem) Ali’den]
NOTA NO: 37
Birinci Mısraı / Eser Adı: Usandım hayattan usandım candan [Gurbet Seni Bitiremem
Çekmekle]
Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
Kayıt Alan: Sevilay Çınar
Kayıt / Görüşme Tarihi / Yeri: Eylül 2006 / Çorum - Yavruturna Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 14 Kasım 2006
Kayıt Türü: Kamera, ses kayıt cihazı [mp3 recorder]
Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
Şekil 4.46: “Gurbet Seni Bitiremem Çekmekle” [Usandım hayattan usandım candan] Adlı Eserin Dizisi ve
Duyulduğu Ton
Usulü: 5 / 8 [2+3] Hızı / Metronom [ e ]: 79 Güfte:
-1- -2-
Usandım hayattan usandım candan Geç olmadan karanlığın basıyor
Gurbet seni bitiremem çekmekle Umudumu hayalımı kesiyor
Yeter artık çek elini yakamdan Dayanılmaz yelin bir hoş esiyor
Gurbet seni bitiremem çekmekle Gurbet seni bitiremem çekmekle
-3- -4-
86
Abdal Musa: XIV. Asırda Garbî Anadolu’da şöhret kazanarak menkıbeleri Osmanlı Devleti’nin ilk
devirlerine ve hatta Yeniçeriliğin kuruluşuna ait rivayetlerle çok karışmış ve Bektâşî an’anesinde
Derdimi dökmeye kul bulamadım Sürmeli’yi divaneye dönderdin
Çırpındım konmaya dal bulamadım Her günümü bin dert ile doldurdun
Yürüdüm yoruldum yol alamadım Ne güldürdün ne sılama [anama] gönderdin
Gurbet seni bitiremem çekmekle Gurbet seni bitiremem çekmekle
NOTA NO: 38
Birinci Mısraı / Eser Adı: Âşık olan âşık hakkın dellalı [Niçin İnanmazsın Ey İnsanoğlu] Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 25 Şubat 2008
Kayıt Türü: “Niçin İnanmazsın Ey İnsanoğlu” [Kaset No: 20 – A. 1] Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
Şekil 4.47: “Niçin İnanmazsın Ey İnsanoğlu” [Âşık olan âşık hakkın dellalı]. Adlı Eserin Dizisi ve Duyulduğu
Ton
Usulü: 4 / 4
Hızı / Metronom [ q ]: 115
Güfte:
-1- -2-
Âşık olan âşık Hakk’ın dellalı87 Beni bende sanman bende değilem
Niçin inanmazsın ey insanoğlu Haktan ayrı giden yolda delilem
Bir makamda durur postu minderi Bir baykuş olup da gülde devinem
Hakk’ın yolu hakkı bilene doğru Hak Muhammed Ali bir yola bağlı
-3-
Sürmelican der ki dertsiz inlemez Cahil olan bu sözleri dinlemez
Yarın mahşer günü durak bulamaz
Hakkın yolu hakkı bilene bağlı
NOTA NO: 39
Birinci Mısraı / Eser Adı: Vefasız dost benden gel yüzün dönderme [Vefasız Dost]88 Çalan / Okuyan ve Mahlası: Sürmelican Kaya [Sürmelican]
İcrâ Edilen Çalgı: Bağlama [19 perdeli kısa sap bağlama kullanılmaktadır.]
87
Dellal: Âşık burada, kâmil insanları ifade etmektedir.
88
Bu eser, Sürmelican’ın aynı isimli kasetinde de yer almaktadır; fakat, notaya görüşmede yaptığımız
Kayıt Alan: Sevilay Çınar
Kayıt / Görüşme Tarihi / Yeri: Eylül 2006 / Çorum - Yavruturna Notaya Alan: Sevilay Çınar
Notaya Alma Tarihi: 14 Kasım 2006
Kayıt Türü: Kamera, ses kayıt cihazı [mp3 recorder] Eserin Dizisi – Duyulduğu Ton:
Şekil 4.48: “Vefasız Dost” [Vefasız dost benden gel yüzün döndürme] Adlı Eserin Dizisi ve Duyulduğu Ton Usulü: 4 / 4
Hızı / Metronom [ q ]: 173
Not: Eserin hece sayısı ve durak yerleri değişkenlik göstermektedir. Güfte:
-1- -2-
Vefasız dost benden gel yüzün dönderme Yıllardır hasretinle derdinle yandım
Yanmış yüreğimi yeniden yandırma Ettiğin cefaya çileye katlandım
Salma selamını alamam gönderme Bir zaman cennetin ahretin dünyandım
Karlı dağdan ırak ben oldum sana Neden karlı kışlı yol oldum sana
-3-
Sürmeli yaralarım içimden kanar
Uyurum uyandıkça yüreğim yanar
Günde bin bir defa eylerdim hayal Damardan kuruyan dal oldun bana
KAYNAK KİŞİ: 7. AYTEN ÇINAR [GÜLÇINAR]