Kartların Fonksiyonlarına Göre Sınıflandırılması

Kredi kartlarını işlevlerine göre sınıflandıracak olursak klasik ve premium kartlar, ortak kredi kartı, akıllı kartlar, sanal kartlar ve kartsız kredi kartlar ele almak mümkündür. Bu kartlar da kısaca açıklanmaya çalışılmıştır.

2.2.5.4.1. Klasik Kart Ve Premium Kartlar

Bankalar tarafından piyasadaki müşterilerin çeşitli özeliklerine göre geliştirilen kredi kartı programları çerçevesinde talep doğrultusunda tüketiciye gelir düzeyi ile orantılı şekilde sunulan kartlardır.

Klasik kartlar, orta ve düşük seviyeli gelir düzeyine sahip müşterilere tahsis edilen düşük limitli kartlardır.

Premium kartlar ise gold, platin ve signia kartlar olmak üzere kendi arasında segmentlere ayrılmaktadır. Premium serisindeki kartlar, hem yurt içinde hem de yurt dışında geçerliliği olan kartlardır. Gold kart; Daha yüksek limitli olarak, yüksek gelir seviyesine mensup müşterilere sunulan ve çeşitli ücretsiz sigorta hizmeti imkanı veren kartlardır. Platin kart;Limiti daha da yüksek olup, sık seyahat eden ve harcama eğilimi

yüksek olan müşteri grubuna sunulan kartlardır. Signia kart ise çok yüksek limitli ve prestijli olarak sigorta hizmetleri de verilen üst düzey müşterilere sunulan kartlardır.

2.2.5.4.2. Ortak Kredi Kartları

Ortak kartlar, mal ve hizmet sunan işletmelerin bankalarla ortaklaşa çıkarttıkları, kart hamiline ek birtakım avantajlar sağlayan ve diğer kredi kartlarının taşıdığı tüm özelliklere sahip kart çeşididir.

Genellikle kartın üzerinde uluslararası kartlı ödeme kuruluşunun logosunun yanında banka ve ortaklık yapılan ticari işletmenin logosu da yer almaktadır.

Ortak kart uygulaması; kredi kartı ve banka kartı ihraç eden finansal kuruluşlar ile ticari işletmeler arasında oluşturulan ortaklıklar çerçevesinde, bu kuruluşların karşılıklı olarak marka bilinirliğini, pazar paylarını, müşteri potansiyellerini ve ticari karlarını arttırarak rekabet avantajı sağlamak amaçlı geliştirilen bir yöntemdir( Budak,2011:47).

Ortak kartlardan Co-branded kredi kartları, değerli bir markaya sahip olan ticari kuruluş ile kart ihraç eden bir bankanın işbirliğinden doğan kartlar olup, Affinity kart ise kart ihraç eden banka ile kar amacı gütmeyen kulüpler, dernekler, vakıf kuruluşları gibi sosyal kurumlar arasındaki işbirliği ile çıkarılan kartlardır.

Ortak kartları diğer mağaza kartlarından ayıran en önemli özellik; yalnızca ticari işletmenin şube ya da mağazalarında geçerli olmayıp dünyada kartlı ödeme yapılabilen her yerde geçerli ve yaygın kullanım özelliğine sahip olmasıdır.

2.2.5.4.3.Akıllı Kartlar (Smart Cards)

Kredi kartlarının arkasında yer alan manyetik şeridin çok kolay kopyalanması sonucu sahtekârlık işlemlerinin çok yükselmesi bankaların yüksek hacimli finansal kayıplarına neden olmaktaydı. Ayrıca bu manyetik alanın çok küçük kapasiteye sahip olması, kolay kopyalanabilir olması, güvenlik açısından engel teşkil etmekteydi.

Zamanla kredi kartları kullanımının büyük boyutlara ulaşması teknolojik gelişmelere paralel olarak kart kullanımında güvenlik, işlem hızı ve işlem çeşitliliği konularında önemli gelişmeleri beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, "ilk kez 1980’li yıllarda Fransa’da uygulamaya konulmuş olan “Akıllı Kart” uygulaması, sağladığı yüksek güvenlik imkânları, sunduğu yüksek işlem hızı ve işlevselliği sayesinde dünya genelinde yaygın hale gelmiştir (Budak,2011:48).

Europay, Master Card ve Visa tarafından kredi kart plastiklerini daha güvenli ve akıllı hale getirmek üzere bir akıllı çip yerleştirilerek, akıllı kart (çip) teknolojisinin her yerde kullanımına olanak sağlayan ve bu üç kuruluşun baş harflerinden adını alan EMV standartları geliştirilmiştir. Geliştirilen bu akıllı çip kart aracılığıyla, çip kart kabul eden terminallerde işlem yapılabilmesini olanaklı kılarak, kart sahteciliği büyük ölçüde azaltılmış ve internet üzerinden güvenli alışveriş, hızlı ve esnek işlem olanağı sağlanmıştır.

2.2.5.4.4. Sanal (Virtual) Kartlar

Sanal kart, internet ortamında yapılan alışverişlerde kullanılmak üzere geçerli olan, üzerinde kartı çıkaran bankanın ve sistem sağlayıcı kuruluşun logosu bulunan, kredi kartına bağlı olarak açılan, kartın fiziki olarak bulunmadığı bir kart numarası- güvenlik kodu-şifre niteliğinde olup, tüm alışverişlerde (mail order, telephone order,key-in vb.) kullanılabilen ve ana kredi kart özelliklerini taşıyan bir kredi kartı çeşididir.

Bu kartlar, hamillerin internet üzerinden güvenli olarak mal ve hizmet satın alabilmelerine olanak sağlamak amacıyla çıkartılmaktadır. Ana karta bağlı olarak çalışır ve başlangıç limiti 0 TL’dir. Limiti, kart hamili belirleyebilir, böylece kartta limit aşımı riski de yaşanmaz. Diğer kredi kartlarından bağımsız olup, kart hamilinin yapacağı alışverişte istediği kadar (tahsis edilen limit çerçevesinde) kullanılabilir limit tahsis edebilir ya da kullanılabilir limiti sıfırlayarak sanal kartı kullanıma kapatabilmektedir. Sanal Kart için yıllık kart ücreti ödenmez. Sanal Kartla internet üzerinden yapılacak tüm alışverişler üzerinden Puan/Bonus kazandırılmakta ve ayrıca üye iş yerlerinde taksit imkanı, özel indirimler gibi avantajlar sağlanmaktadır

(https://www.garanti.com.tr:19.04.2017).

2.2.5.4.5.Kartsız Kredi Kartları

Akıllı kart teknolojisinin heryerde güvenli, hızlı ve esnek bir şekilde kullanılmasına olanak sağlayan EVM standartları ile kredi kartlarına yerleştirilen bir anten vasıtasıyla kart üzerindeki çip ile ilişkilendirilmiş ve kartların POS cihazına fiziki olarak okutulmadan uzaktan temassız olarak işlem yapabilmesi imkânı getirilmiştir.

Gelişen teknolojiyle birlikte mobil telefonlarının yaygınlaşması ve bu telefonlarda NFC (Near Field Communication - Yakın Alan İletişimi) özelliğinin

bulunması kart plastikleri olmadan da bu kart plastiğinde bulunan çip üzerindeki bilgilerin mobil telefonlardaki çiplere yüklenebilmesiyle birlikte telefonların temassız kredi kartı işlemi yapabilmesine olanak sağlamıştır. Bu tip işlemlerde telefon üreticileri, mobil operatörler ve bankaların ortaklaşa işlem yapmak zorunda olmaları, kartsız kredi kartlarının yaygınlaşmasını önlemektedir. Ancak çok yakın bir zamanda özellikle 2014 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren HCE (Host Card Emulation) adı verilen ancak Türkçe olarak henüz adlandırılmayan bir bulut teknolojisi hayatımıza girmiş bulunmaktadır(Ak,2015:38).

Bugünün teknolojisinde, mobil operatörlere ihtiyaç duyulmadan geliştirilebilecek daha güvenli bir mobil cüzdan uygulaması ile bankanın bulutunda tutulan kart bilgileri vasıtasıyla işlem yapılabilmektedir. Kısacası mobil telefonlar plastik kartların yerini almaktadır. Tercih edilen mobil operatörü aracılığı ile telefona bir program yüklenmekte, bu yüklenilen programla cep telefonu ile alışveriş yapılabilmektedir. Bu sayede telefona ödeme aracı niteliği kazandırılmakta ve limiti de hamilinin (telefon sahibinin) isteğine göre belirlenebilmektedir.