Çizelge 18. Algılanan Ders Başarısı Değişkenine Göre MKVYÖ Toplam Ölçek Puan Ortalamalarına İlişkin Tukey Testi Sonuçları
Tukey HSD
Bağımlı Değişken
Ders Başarısı
Ders Başarısı
Ortalamalar Arası
Fark p
MKVYÖ Toplam Puanı
Zayıf Orta -6,45* ,023
İyi -7,47* ,005
Çok İyi -11,01* ,003
Çizelge 18 incelendiğinde ders başarısını zayıf olarak algılayan öğrenciler ile ders başarısını orta, iyi ve çok iyi düzeyde değerlendiren öğrencilerin meslek kararı verme yetkinliği toplam ölçek puan ortalamaları arasında .05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Buna göre ders başarısını orta, iyi ve çok iyi düzeyde değerlendiren öğrencilerin meslek kararı verme yetkinlik ölçeği puanları, ders başarını zayıf olarak değerlendiren öğrencilere göre daha yüksektir.
Meslek kararı verme yetkinlik ölçeği alt boyutları ve toplam ölçek puanının algılanan ders başarısına göre karşılaştırılması için yapılan analiz sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde; başarılı öğrencilerin meslek karar verme yetkinliklerinin, ders başarısını zayıf olarak algılayanlara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bir diğer bulgu ise, ders başarısı arttıkça meslek kararı verme yetkinliği toplam puanlarının arttığı yönündedir.
Çizelge 19. Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Boyut N
_
X Sx Min. Maks.
İç Denetim 556 23,99 4,45 8 30
Dış Denetim 556 39,03 15,24 15 90
Çizelge 19 incelendiğinde; kariyer denetim odağı ölçeği (KDOÖ) İç denetim boyutu puanlarının aritmetik ortalamasının 23,99, dış denetim boyutu puanlarının aritmetik ortalamasının 39.03 olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerin iç denetim puan ortalamalarının ölçekten alınabilecek maksimum değere daha yakın olduğu gözlenirken, dış denetim puanlarının maksimum puana oldukça uzak düzeyde kaldığı görülmektedir.
Çizelge 20. Cinsiyet Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait t Testi Sonuçları
Boyut Cinsiyet N X _ Sx t p
İç Denetim
Kız 298 24,47 4,27 2,743 ,246 Erkek 258 23,44 4,58
Dış Denetim
Kız 298 36,93 13,37
-3,513 ,000*
Erkek 258 41,44 16,84
*p< .05
Çizelge 20’de kariyer denetim odağı ölçeği iç denetim boyutunda kız öğrencilerin puan ortalaması 24,47 iken, erkek öğrencilerin puan ortalamasının 23,44 olduğu görülmektedir. Puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için yapılan t testi sonucunda, iç denetim boyutu puanlarında cinsiyete göre (t değeri =2,743, p>.05) .05
düzeyinde anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu bulguya göre kız ve erkek öğrencilerin iç denetim puanları arasında anlamlı düzeyde fark yoktur.
Dış denetim boyutu puanlarına bakıldığında; kız öğrencilerin puan ortalamasının 36,93; erkek öğrencilerin puan ortalamasının 41,44 olduğu görülmektedir. Puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için yapılan t testi sonucunda, cinsiyete göre (t değeri =-3.513, p<.05) .05 anlamlılık düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Bu bulguya göre erkek öğrencilerin dış denetim boyutu puanlarının kız öğrencilere göre daha yüksek olduğu görülmektedir.
Çizelge 21. Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Boyut Sınıf N X _ Sx
İç Denetim
9.Sınıf 153 24,49 4,41
10.Sınıf 147 24,61 3,84
11.Sınıf 127 23,61 4,38
12.Sınıf 129 23,07 5,02
Dış Denetim
9.Sınıf 153 37,37 1,24
10.Sınıf 147 34,72 ,978
11.Sınıf 127 39,62 1,30
12.Sınıf 129 45,31 1,49
Sınıf düzeyi değişkenine göre KDOÖ alt boyutu puanlarına bakıldığında, iç denetim boyutu için en yüksek ortalamaya sahip sınıf düzeyinin onuncu sınıf olduğu görülmektedir (24,61). Onu sırası ile dokuzuncu sınıf (24,49), on birinci sınıf (23,61) ve on ikinci sınıflar (23,07) takip etmektedir.
Dış denetim boyutu puanlarında en yüksek ortalamaya sahip sınıf düzeyinin on ikinci sınıf olduğu görülmektedir (45,31). Onu sırası ile on birinci sınıf (39,62), dokuzuncu sınıf (37.37) ve onuncu sınıflar (34,72) takip etmektedir.
Sınıf düzeyine göre KDOÖ alt boyutu puanları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı tek yönlü varyans analizi ile test edilmiş sonuçlar çizelge 22’de verilmiştir.
Çizelge 22. Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
*p< .05
Çizelge 22 incelendiğinde; KDOÖ iç denetim boyutu puanlarının sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur (F= 3,772, p<.05).
Farkın hangi sınıf düzeyleri arasında olduğunu belirlemek amacı ile yapılan Tukey testi sonuçları çizelge 23’te verilmiştir.
Dış denetim alt boyutu puanlarının da sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmektedir (F= 12,664, p<.05). Farkın hangi sınıf düzeyleri arasında olduğunu belirlemek amacı ile yapılan Tukey testi sonuçları çizelge 24’te verilmiştir.
Boyut
Kareler
Toplamı Sd
Kareler
Ortalaması F p
İç Denetim
Gruplar
Arası 220,53 3 73,51 3,772
,011*
Grup İçi 10758,45 552 19,49
Toplam 10978,98 555
Dış Denetim
Gruplar
Arası 8295,57 3 2765,19
12,664 ,000*
Grup İçi 120532,90 552 218,35
Toplam 128828,48 555
Çizelge 23. Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre İç Denetim Alt Boyutu Puan Ortalamalarına İlişkin Tukey Testi Sonuçları
Tukey HSD
Bağımlı
Değişken Sınıf Sınıf
Ortalamalar
Arası Fark p
İç Denetim 12 9 -1,41* ,038
10 -1,53* ,021
11 -,53665 ,765
Çizelge 23 incelendiğinde, on ikinci sınıf öğrencileri ile dokuz ve onuncu sınıf öğrencilerinin iç denetim boyutu puan ortalamaları arasında .05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Buna göre dokuz ve onuncu sınıf öğrencilerinin iç denetim puanları, on ikinci sınıf öğrencilerine göre daha yüksektir.
Çizelge 24. Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre Dış Denetim Alt Boyutu Puan Ortalamalarına İlişkin Tukey Testi Sonuçları
Tukey HSD
Bağımlı
Değişken Sınıf Sınıf
Ortalamalar
Arası Fark p
Dış Denetim
12 9 7,94* ,000
10 10,59* ,000
11 5,68* ,012
11
9 2,25 ,581
10 4,90* ,032
12 -5,68* ,012
Çizelge 24’e bakıldığında, on ikinci sınıf öğrencileri ile dokuz, on ve on birinci sınıf öğrencilerinin dış denetim boyutu puan ortalamaları arasında .05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Buna göre on ikinci sınıf
öğrencilerinin dış denetim puanları, dokuz, on ve on birinci sınıf öğrencilerine göre daha yüksektir.
Bunun yanında on birinci sınıf öğrencileri ile onuncu sınıf öğrencilerinin dış denetim boyutu puan ortalamaları arasında da .05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. On birinci sınıf öğrencilerinin dış denetim boyutu puanlarının onuncu sınıf öğrencilerinden daha yüksek olduğu görülmektedir.
Elde edilen bu sonuçlara göre, sınıf düzeyi arttıkça dıştan denetimliliğin arttığı gözlenmektedir.
Çizelge 25. Anne Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Çizelge 25’te KDOÖ iç denetim boyutu puan ortalamalarına bakıldığında en yüksek puan ortalamasının 24,36 ile annesi lise mezunu olan öğrencilere ait olduğu görülürken; dış denetim alt boyutu puan ortalamalarında ise, en yüksek puan ortalamasının 43,18 ile annesi ortaokul mezunu olan öğrencilere ait olduğu görülmektedir.
Boyut Anne Eğitim Düzeyi N X _ Sx
İç Denetim
Okur Yazar Değil 43 23,46 4,17
İlkokul 327 24,19 4,45
Ortaokul 50 23,18 4,86
Lise 107 24,36 4,19
Yüksek Okul - Üniversite 29 22,55 4,67
Dış Denetim
Okur Yazar Değil 43 42,53 16,98
İlkokul 327 37,75 13,99
Ortaokul 50 43,18 14,88
Lise 107 39,42 17,70
Yüksek Okul - Üniversite 29 39,62 15,66
KDOÖ alt boyutu puanlarına ait anne eğitim düzeyi puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı tek yönlü varyans analizi ile test edilmiş sonuçlar Çizelge 26’da verilmiştir.
Çizelge 26. Anne Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
Çizelge 26’ da KDOÖ iç denetim boyutu puanlarının anne eğitim düzeyine göre anlamlı faklılık gösterip, göstermediğini incelemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda; iç denetim boyutu puanlarının anne eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur (F= 1,695, p>.05).
Dış denetim boyutu puanları incelendiğinde; dış denetim boyutu puanlarında da anne eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmektedir (F=2,114, p>.05).
Bu sonuçlara göre kariyer denetim odağı puanlarında anne eğitim düzeyi açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Boyut
Kareler
Toplamı Sd
Kareler
Ortalaması F p
İç Denetim
Gruplar Arası 133,47 4 33,36
1,695 ,150 Grup İçi 10845,50 551 19,68
Toplam 10978,984 555 Dış
Denetim
Gruplar Arası 1947,07 4 486,76
2,114 ,078 Grup İçi 126881,40 551 230,27
Toplam 128828,48 555
Çizelge 27. Baba Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Çizelge 27 incelendiğinde, KDOÖ iç denetim boyutu puanlarında en yüksek puan ortalamasının 24,40 ile babası ilkokul mezunu olan öğrencilere ait olduğu; dış denetim boyutu puanlarında ise, en yüksek puan ortalamasının 39,89 ile babası yüksek okul – üniversite mezunu olan öğrencilere ait olduğu görülmektedir.
Baba eğitim düzeyine ilişkin puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığına bakılması amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları aşağıda çizelge 28’de verilmiştir.
Boyut Baba Eğitim Düzeyi N X _ Sx
İç Denetim
İlkokul 249 24,40 4,22
Ortaokul 101 23,79 4,39
Lise 117 23,88 4,51
Yüksek Okul - Üniversite 89 23,22 4,93
Dış Denetim
İlkokul 249 39,32 14,65
Ortaokul 101 39,12 14,02
Lise 117 37,65 15,21
Yüksek Okul - Üniversite 89 39,89 18,06
Çizelge 28. Baba Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
Çizelge 28’de KDOÖ iç denetim boyutu puanlarının baba eğitim düzeyine göre anlamlı faklılık gösterip, göstermediğini incelemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda; iç denetim boyutu puanlarının baba eğitim düzeyine göre anlamlı bir fark göstermediği bulunmuştur (F= 1,682, p>.05).
Dış denetim boyutu puanları incelendiğinde; dış denetim boyutu puanlarının da baba eğitim düzeyine göre anlamlı bir fark göstermediği gözlenmektedir (F=,444, p>.05).
Bu sonuçlara göre kariyer denetim odağı puanlarında baba eğitim düzeyi açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Boyut
Kareler
Toplamı Sd
Kareler
Ortalaması F p
İç Denetim
Gruplar
Arası 99,45 3 33,15 1,682 ,170
Grup İçi 10879,53 552 19,70 Toplam 10978,98 555
Dış Denetim
Gruplar
Arası 310,08 3 103,36
,444 ,722 Grup İçi 128518,39 552 232,82
Toplam 128828,48 555
Çizelge 29. Ailenin Aylık Geliri Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Çizelge 29’ da, ailenin aylık gelir durumu açısından iç denetim boyutu puan ortalamalarına bakıldığında, en yüksek puan ortalamasının 24,75 ortalama ile ailesi 0 - 750 TL arası gelire sahip olan öğrencilere ait olduğu; dış denetim boyutu puan ortalamalarında ise, en yüksek puan ortalamasının 39,70 ile ailesi 750 – 1500 TL arası gelire sahip olan öğrencilere ait olduğu görülmektedir.
Ailenin gelir düzeyine ilişkin puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığına bakılması amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları aşağıda çizelge 30’ da verilmiştir.
Çizelge 30. Ailenin Aylık Geliri Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
Boyut Ailenin Aylık Geliri N X _ Sx
İç Denetim
0 – 750 TL 121 24,75 3,71
750 – 1500 TL 241 23,92 4,24
1500 TL Üzeri 194 23,61 5,04
Dış Denetim
0 – 750 TL 121 38,11 12,83
750 – 1500 TL 241 39,70 15,15
1500 TL Üzeri 194 38,75 16,67
Boyut Kareler
Toplamı Sd Kareler
Ortalaması F p
İç Denetim
Gruplar
Arası 98,91 2 49,45 2,514
,082 Grup İçi 10880,06 553 19,67
Toplam 10978,98 555
Dış Denetim
Gruplar
Arası 226,81 2 113,40 ,488
,614 Grup İçi 128601,66 553 232,55
Toplam 128828,48 555
KDOÖ iç denetim boyutu puanlarının ailenin gelir düzeyine göre anlamlı faklılık gösterip, göstermediğini incelemek için yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda; iç denetim boyutu puanlarında ailenin gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (F= 2,514; p>.05).
Dış denetim boyutu puanları incelendiğinde; dış denetim boyutu puanlarının da ailenin gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmektedir (F=.488; p>.05).
Kariyer denetim odağı puanlarında ailenin aylık gelirine göre anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Çizelge 31. Algılanan Ders Başarısı Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Betimsel İstatistikler
Boyut Algılanan Ders Başarısı
Düzeyi N X _ Sx
İç Denetim
Zayıf 32 22,37 5,14
Orta 246 23,67 4,36
İyi 252 24,54 4,31
Çok İyi 26 23,65 5,08
Dış Denetim
Zayıf 32 44,31 16,64
Orta 246 39,19 14,78
İyi 252 37,66 14,41
Çok İyi 26 44,15 22,29
Çizelge 31 incelendiğinde, KDOÖ iç denetim boyutu puan ortalamalarında en yüksek puan ortalamasının 24,54 ortalama ile ders başarısını iyi düzeyde algılayan öğrencilere ait olduğu görülürken; dış denetim boyutu puanlarında ise, en yüksek puan ortalamasının 44,31
ortalama ile ders başarısını zayıf düzeyde algılayan öğrencilere ait olduğu görülmektedir.
Çizelge 32. Algılanan Ders Başarısı Değişkenine Göre Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Alt Boyutları Puanlarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
*p< .05
KDOÖ iç denetim boyutu puanlarının algılanan ders başarısına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur (F= 3,226, p<.05). Farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacı ile yapılan Tukey testi sonuçları çizelge 33’ te verilmiştir.
Dış denetim boyutu puanlarının algılanan ders başarısına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmektedir (F= 2,977, p<.05). Farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacı ile yapılan Tukey testinin .05 düzeyinde anlamı bir sonuç vermemesi nedeni ile daha duyarlı bir post hoc tekniği olan LSD testinden yararlanılmış ve sonuçlar çizelge 34’ te verilmiştir.
Boyut Kareler
Toplamı Sd Kareler
Ortalaması F p
İç Denetim
Gruplar
Arası 189,18 3 63,06 3,226
,022*
Grup İçi 10789,79 552 19,54 Toplam 10978,98 555
Dış Denetim
Gruplar
Arası 2050,98 3 683,66
2,977 ,031*
Grup İçi 126777,49 552 229,66
Toplam 128828,48 555
Çizelge 33. Algılanan Ders Başarısı Değişkenine Göre İç Denetim Alt Boyutu Puan Ortalamalarına İlişkin Tukey Testi Sonuçları
Tukey HSD
Bağımlı Değişken
Ders Başarısı
Ders Başarısı
Ortalamalar
Arası Fark p İç Denetim
İyi Zayıf 2,17* ,045
Orta ,87282 ,124
Çok İyi ,89377 ,760
Çizelge 33 incelendiğinde; ders başarısını iyi düzeyde algılayan öğrenciler ile ders başarısını zayıf olarak gören öğrencilerin iç denetim boyutu puan ortalamaları arasında .05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir.
Buna göre ders başarısını iyi olarak algılayan öğrencilerin iç denetim puanları, ders başarısı zayıf gören öğrencilere göre daha yüksektir. Diğer bir ifade ile başarılı olan öğrencilerin daha iç denetimli olduğu söylenebilir.
Çizelge 34. Algılanan Ders Başarısı Değişkenine Göre Dış Denetim Alt Boyutu Puan Ortalamalarına İlişkin LSD Testi Sonuçları
LSD
Bağımlı Değişken
Ders Başarısı
Ders Başarısı
Ortalamalar
Arası Fark p Dış Denetim
Zayıf Orta 5,11 ,073
İyi 6,64* ,020
Çok İyi ,15865 ,968
Çizelge 34’te LSD testi sonuçlarına bakıldığında; ders başarısını zayıf algılayan öğrenciler ile ders başarısını iyi düzeyde gören öğrencilerin dış denetim boyutu puan ortalamaları arasında .05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Buna göre ders başarısını zayıf olarak gören öğrencilerin dış denetim puanları, ders başarısını iyi algılayan öğrencilere
göre daha yüksektir. Ders başarısı iyi olmayan öğrencilerin daha dış denetimli olduğu söylenebilir.
3- Kariyer Denetim Odağı Ölçeği Ve Meslek Kararı Verme Yetkinlik