Karikatürlerle İlgili Araştırmalar

Katipoğlu (2016) altıncı sınıf doğal sayılar konusunun kazanımlarına yönelik toplamda 44 öğrenciyle gerçekleştirdiği ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desenli araştırmada, eğlence ve mizah içeren karikatürlerin öğretimde kullanımının, matematik başarısına, tutumuna ve kaygısına etkisinin olup olmadığını belirlemeyi amaçlamıştır. Deney grubuna ilgili kazanımlara yönelik geliştirilen karikatürlerle öğretim yapılırken, kontrol grubunda ise geleneksel düz anlatım yöntemiyle öğretim yapılmıştır. Uygulama süreci her iki grupta da 6 hafta sürmüştür. Veriler matematik başarı testi, matematik tutum ölçeği ve matematik kaygı ölçeğinden elde edilmiştir. Ayrıca, deney grubundaki öğrencilere karikatürlerin onlarda bıraktığı etkiyi belirlemek amacıyla açık

uçlu bir soru ile yarı yapılandırılmış mülakat tekniği uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler değerlendirildiğinde, eğlence ve mizah içeren karikatürlerle yapılan öğretimlerin geleneksel yönteme oranla matematik başarısını arttırmada ve matematiğe yönelik kaygıyı azaltmada daha etkili olduğu sonucuna varılırken; her iki grupta bulunan öğrencilerin matematik tutumlarında anlamlı bir değişikliğin olmadığı saptanmıştır. Benzer sonuçlara da doğal sayılar kazanımına yönelik karikatürlerle öğretimin matematik başarısına, tutumuna ve kaygısına etkisinin araştırıldığı Katipoğlu, Eken ve Körbay (2017) çalışmada rastlanmaktadır.

Taşkın-Gültekin (2013), karikatürle zenginleştirilmiş öğrenme ortamları üzerine bir çalışma gerçekleştirmiştir. Bu öğrenme ortamlarının, matematiksel bazı kavramlarla (sayı kümeleri arasındaki ilişki, mutlak değer, köklü sayılar) ilgili öğrencide bulunan yanılgıları giderilmesindeki etkililiğini, öğretmen ve öğrenci rollerinde nasıl bir değişim meydana getirdiği ve bu ortama yönelik öğrenci görüşlerinin neler olduğuna cevap aranmıştır. Araştırmacı öğretmen kimliğiyle yürütülen bu çalışma 20 kişilik 9.sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Yapılandırmacı yaklaşıma göre yapılan öğretim sürecinde üç konu için belirlenen dörder saatlik derslerin birer saatinde kavram karikatürü kullanılmıştır. Öğretimlerde karikatürle yansıtılan soruların cevapları önce bireysel olarak yazılı şekilde alınmış, daha sonra grup tartışması yapılarak çalışma kâğıtları ile grupların düşünceleri alınmıştır. En son olarak sınıf tartışması yapılarak bireysel cevaplar yazılı olarak alınmıştır. Yapılan her uygulamadan sonra araştırmacı altı öğrenci ile derse ilişkin mülakatlar gerçekleştirmiştir. Ayrıca bilgilerin kalıcılığını görmek adına öğretimlerin sonlandırılmasından iki hafta sonra farklı düzeye sahip altı öğrenci ile klinik mülakatlar yapılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, kavram karikatürleriyle zenginleştirilen öğrenme ortamının sayı kümeleri arasındaki ilişkiler, mutlak değer ve köklü sayılar konularına dair kavram yanılgılarını gidermede etkili olduğu, öğrenme ortamının öğretmen ve öğrenci rolünde yapılandırmacı yaklaşımı güçlendirecek şekilde olumlu yönde etkilediği ve kavram karikatürleriyle işlenen matematik derslerine yönelik öğrencilerin olumlu görüşler geliştirdikleri belirlenmiştir.

Şengül ve Aydın (2013), Çokgenler konusuna yönelik kavram karikatürleri ile zenginleştirilen öğrenme ortamının 7.sınıf öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerine nasıl bir etkisi olduğunu belirlemek amacıyla bir çalışma yapmışlardır. Ön test-son test

kontol gruplu yarı deneysel model kullanılarak yapılan bu çalışmaya aynı okulda bulunan iki yedinci sınıf şubesinden 77 öğrenci katılmıştır. Bu çalışmada araştırmacılar tarafından çokgenler konusuna ait kazanımlara yönelik kavram karikatürlerinin geliştirilmesi maksadıyla konuya yönelik öğrencilerde var olabilecek kavram yanılgılarının tespiti için pilot çalışma yapılmış ve nihayetinde on iki adet kavram karikatürü geliştirilmiştir. Asıl çalışmada uygulanan öğretimler 4 hafta boyunca sürdürülmüştür. Bu süre zarfında öğrencilerin sosyal öğrenme ortamından yararlanarak kavramlar üzerinde daha detaylı tartışma ve kendi düşüncelerini sorgulayabilmeleri için aynı düşünceyi paylaşan öğrencilerden meydana gelen dört kişilik homojen gruplar oluşturulmuştur. Araştırmanın verileri kaygı ölçeği ile uygulama süreci hakkında öğrencilerin yazılı görüşlerinden elde edilmiştir. Bu araştırmanın sonucunda, kavram karikatürlerinin öğrencilerin matematiğe olan kaygı düzeylerine olumlu yönde anlamlı bir etkisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca öğrencilerin kavram karikatürlerini çok sevdikleri ve matematik dersine olan ilgilerinin arttığını öğrenci görüşlerinden anlaşılmaktadır.

Şengül ve Dereli (2013a), tam sayılar konusuna yönelik yapılan karikatürle öğretimin öğrencilerin matematik tutumunu nasıl etkilediği üzerine bir çalıma yapmışlarıdır. Çalışma ön test -son test kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılarak gerçekleşmiştir. Araştırmacılar kontrol ve deney grubunda yer alacak sınıflar belirlerken matematiğe yönelik tutum ölçeğinden (Ön test) alınan tutum puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamasına dikkat edilmiştir. Belirlen iki sınıf rastgele şekilde biri deney (N=30) diğeri ise kontrol grubu (N=31) olarak tayin edilmiştir. Tam sayılar kazanımları 6 hafta boyunca deney grubu ile karikatürle işlenirken, kontrol grubu ile geleneksel öğretim yöntemlerine bağlı kalınarak ders işlenmiştir. Bu çalışmada hem nicel hem nitel veriler toplanmıştır. Matematik tutum ölçeği ile nicel veriler toplanırken nitel veriler karikatürle işlenen öğrenme ortamına yönelik öğrenci görüşlerinin yazılı olarak alınmasıyla toplanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda deney grubunda gerçekleştirilen öğretimin kontrol grubundakilere kıyasla öğrencilerin matematik dersine yönelik olumlu tutum geliştirmede daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca karikatürle öğretim yaklaşımı, geleneksel öğretim yaklaşımına kıyasla matematik dersine olan ilgi, matematiğin algılanış yararları ve matematikte algılanan başarı düzeylerini olumlu yönde etkilerken geleneksel öğretim derse olan ilginin azalmasına neden olmuştur. Öğrenci

görüşleri değerlendirildiğinde karikatürle yapılan öğretimi çok sevdikleri ve derse olan ilgilerinin daha da arttığı belirlenmiştir.

Erdağ (2011), 5.sınıf öğrencilerinin ondalık kesirler konusuna yönelik kavram karikatürleriyle yapılan matematik öğretiminin başarı ve kalıcılığa etkisini araştırmak amacıyla 60 (30 deney + 30 kontrol) öğrencinin katılımıyla ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel desenin kullanıldığı bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmada deney grubu ile kavram karikatürleri ile desteklenmiş ondalık kesir öğretimi yapılırken kontrol grubu ile matematik öğretimi programında benimsenen yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda dersler işlenmiş ve öğretimler 4 hafta (16 saat) boyunca sürmüştür. Araştırmacı verileri ondalık konusunda yönelik başarı testi, 15 adet kavram karikatürleri etkinlik kağıtları ve kavram karikatürleri ile destekli matematik öğretimi sürecine yönelik öğrenci görüş formu ile toplamıştır. Yapılan analizler neticesinde, deney grubundaki öğrencilerin ön test ortalama puanlarına göre son test ve hatırlama testi ortalama puanlarının, kontrol grubundaki öğrencilerin puanlarına göre önemli düzeyde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca süreç sonunda öğrencilerin matematik dersine yönelik olumlu görüşler geliştirdiği tespit edilmiştir.

Güler (2010), 6.sınıf öğrencilerinin doğal sayılar alt öğrenme alanındaki kazanımlara yönelik karikatürlerle desteklenmiş öğretimin geleneksel öğretime kıyasla matematik başarılarına ve tutumlarına nasıl bir etkisi olduğunu incelemiştir. Bu araştırma 109 öğrencinin katılımıyla ön test-son test eşleştirilmiş kontrol gruplu deneysel desen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmacı tarafından hazırlanan 17 soruluk çoktan seçmeli başarı testi ön test, son test ve hatırlama testi olarak kullanılmıştır. Matematik tutum ölçeği ise ön test ve son test olmak üzere iki defa uygulanmıştır. Deney grubunda 5E modeli temel alınarak hazırlanan ders planlarına göre altı şapkalı düşünme tekniğine uygun tasarlanan karikatürize edilmiş senaryolar kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, başarı ve tutum açısından son test puanları ön test puanlarından, hatırlama testi puanları son test puanlarından yüksek olmasına rağmen deney ve kontrol gruplarının akademik başarıları ve tutumları arasında anlamlı bir farklılık oluşmadığı görülmüştür. Ayrıca karikatürize edilen senaryolarla işlenen dersler sayesinde öğrencilerin motivasyonlarını ve derse ilgilerini daha çok artırdığı, dersten daha çok zevk aldıkları, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini

geliştirdiği, kendilerini daha iyi şekilde ifade etmelerine yararı olduğu ve karşılaşılan problemlere pratik çözümler ürettikleri belirlenmiştir.

Üner (2009), cebirsel ifade ve denklemler konularına yönelik karikatürle yapılan öğretimin öğrencilerin matematik başarılarında, bilgilerin kalıcılığında, matematik tutumlarında ve matematik kaygısında nasıl bir etki yarattığı üzerine bir çalışma gerçekleştirmiştir. Araştırma ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel yöntemle 92 yedinci sınıf öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Kontrol ve deney gruplarına öğretim uygulamasının öncesi ve sonrasında başarı testi, tutum ve kaygı ölçekleri uygulanmıştır. Ayrıca bu öğrencilere öğrenilen bilginin kalıcılığını saptamak amacıyla öğretim uygulamasının bitiminden 8 hafta sonra hatırlama testi uygulanmıştır. Deney grubunda amaca yönelik karikatürle öğretim yapılırken kontrol grubunda geleneksel öğretim yöntemleri benimsenmiştir. Araştırmanın verileri değerlendirildiğinde karikatürle yapılan öğretimin, öğrencilerdeki matematik başarısını, matematiğe olan tutumlarını ve öğrendikleri bilgilerin kalıcılığını anlamlı bir şekilde olumlu etkilediği ve bu öğretimin öğrencilerdeki matematik kaygısını azalttığı ve söz edilen bu etkilerin deney grubu lehine anlamlı bir farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir.

Dereli (2008) yapmış olduğu çalışmada, tam sayılar konusunun öğretiminde karikatür kullanımında öğrencilerde matematik başarısı, öğrendiklerinin kalıcılığı, matematik tutumu ve kaygısına yönelik nasıl bir etki yarattığını incelemiştir. Araştırma ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel yöntemle 61 yedinci sınıf öğrencisinin katılımıyla gerçekleşmiştir. Kontrol ve deney gruplarına öğretim uygulamasının öncesinde ve sonrasında başarı testi, tutum ve kaygı ölçekleri uygulanmıştır. Ayrıca bu öğrencilere öğrenilen bilginin kalıcılığını saptamak amacıyla öğretim uygulamasının bitiminden 10 hafta sonra hatırlama testi uygulanmıştır. Bunların dışında öğrencilerin tam sayılar konusundaki farklı bakış açılarını belirlemek ve karikatürlerin etkilerini ortaya kayabilmek adına öğrencilerle görüşmeler yapılmıştır. Deney grubunda amaca yönelik karikatürle ders işlenirken kontrol grubunda geleneksel öğretim yöntemleri uygulanmıştır. Çalışmanın verileri değerlendirildiğinde karikatürle yapılan öğretimin, öğrencilerin matematik başarısını, matematik tutumunu ve onların öğrendiği bilgilerin kalıcılığını anlamlı şekilde olumlu etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca bu öğretim şeklinin matematik kaygısını azalttığı

ve bu söz edilen bütün etkilerin deney grubu lehine anlamlı bir farklılık oluşturduğu saptanmıştır.