1- ...- Manisa İli, ... Belediye Başkanı (SYDV Mütevelli Heyeti Üyesi)
2- ...- " " " " " " " Üyesi İtiraz Edilen Karar : Hakkında ön inceleme yapılanların tümü için soruşturma izni verilmemesine ilişkin İçişleri Bakanının 4.2.2009 gün 2009/23 sayılı kararı
Karara İtiraz Eden : Turgutlu Cumhuriyet Savcısı ...
Soruşturulacak Eylem : ... Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyeti üyeliği denetim görevini gereği gibi yapmamak suretiyle Vakıf Saymanı ...'nın iş ve işlemleri sonucu vakfın zararına uğramasına neden olmak
Eylem Tarihi : 2000 - 2006 yılları
İçişleri Bakanlığının 14.4.2009 günlü ve 6050 sayılı yazısı ile gönderilen dosya, İçişleri Bakanının 4.2.2009 günlü ve 2009/23 sayılı soruşturma izni verilmemesine ilişkin kararı ve bu karara yapılan itiraz, Tetkik Hakimi Arzu Bozkurt Şen'in açıklamaları dinlendikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin (h), (i) ve (j) bentlerinde mahalli idarelerdeki memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında izin vermeye yetkili makamlar düzenlenmiş olup (h) bendinde, büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları, büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleri Bakanının; (i) bendinde, belde belediye başkanları ile belde belediye meclisi üyeleri hakkında ilçede kaymakam, merkez ilçede valinin; (j) bendinde, köy ve mahalle muhtarları ile bu Kanun kapsamına giren memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında ilçede kaymakam, merkez ilçede valinin soruşturma izni vermeye yetkili olduğu; aynı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında ise, soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararlara karşı yapılan itirazlara 3 üncü maddenin (e), (f), (g) ve (h) bentlerinde sayılanlar için Danıştay'ın idari dairesince, diğerleri için yetkili merciin yargı çerçevesinde bulunduğu bölge idare mahkemesince bakılacağı hükmüne yer verilmiştir.
Bu düzenlemelerden, (j) bendindeki memurlar ve diğer kamu görevlileri ibaresi ile (h) ve (i) bentlerinde sayılanların dışında kalan mahalli idarelerdeki memur ve diğer kamu görevlilerinin ifade edildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, aynı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, yetkili mercilerin saptanmasında memur ve diğer kamu görevlisinin suç tarihindeki görevinin esas alınacağı hükmüne yer verilmiştir. Böylece hem birden fazla kamu görevini eşzamanlı olarak ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlileri, hem de görev yeri ve unvanı değişen memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında suçun işlendiği tarihteki görevin esas alınması suretiyle izin vermeye yetkili mercinin saptanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; ... Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfının uğradığı zarardan 2000- 2006 yılları arasında vakfın mütevelli heyeti üyesi olarak görev yapanların sorumlu görülmeleri üzerine Manisa Valisinin 26.9.2008 günlü, 2008/78 sayılı kararıyla ilgililer hakkında soruşturma izni verilmesine karar verildiği, yapılan itirazlar üzerine Manisa Bölge İdare Mahkemesinin 5.11.2008 günlü E: 2008/120, K: 2008/126 sayılı kararıyla ...
İlçesi eski ve yeni belediye başkanları hakkında soruşturma izninin İçişleri Bakanı tarafından verilmesi gerekirken Manisa Valisince verilmiş olduğundan bahisle 26.9.2008 günlü 2008/78 sayılı kararın kaldırılmasına karar verildiği, bu karar üzerine yeniden yapılan ön inceleme sonrasında İçişleri Bakanınca ... Belediye Başkanları ... ve ... hakkında soruşturma izni verilmemesine karar verildiği, bu karara karşı ise Turgutlu Cumhuriyet Savcısı tarafından Dairemize itirazda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Hakkında soruşturma izni istenen … Belediye Başkanlarının aynı zamanda ... İlçesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi oldukları ve üzerlerine atılı eylemin Mütevelli Heyeti Üyeliği görevlerinden kaynaklandığı; 4483 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca memur ve diğer kamu görevlilerinin isnat edilen eylem tarihindeki görevin esas alınması nedeniyle Mütevelli Heyeti üyeliği görevinin 4483 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (j) bendi kapsamında değerlendirilmesi ve haklarında bu madde kapsamında aynı fiile Mütevelli Heyet Başkanı olarak ilçe kaymakamının katılımı da
gözetilerek Manisa Valisince karar verilmesi gerektiğinden ilgililer hakkında soruşturma izni verilmemesine ilişkin İçişleri Bakanının 4.2.2009 gün 2009/23 sayılı kararının bu nedenle kaldırılmasına, bu konuda karar vermeye yetkili mercie iletilmek üzere dosyanın İçişleri Bakanlığına iadesine, kararın bir örneğinin itiraz edene gönderilmesine 27.5.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
D A N I Ş T A Y Birinci Daire Esas No : 2009/806 Karar No : 2009/1073
Özeti : Hakaret fiilinin kamu görevlisi olan dekana karşı görevinden dolayı işlendiğinin sabit olması karşısında şikayetçi sikayetinden vazgeçmiş olsa da suçun soruşturulması ve kovuşturulmasının şikayete bağlı olmaması nedeniyle şikayetten vazgeçmenin ceza soruşturmasını nihayete erdirmeyeceği hakkında.
KARAR
Şüpheli : … - … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi
Suçu : Kimya Bölümü Kurul Toplantısında şikayetçi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı
…'a hakaret etmek.
Suç Tarihi : 25.6.2008
İncelenen Karar : … Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Kurulun 16.3.2009 tarih ve 2009/3 sayılı men-i muhakeme kararı
Karara İtiraz Eden : Yok
İnceleme Nedeni : Yasa gereği kendiliğinden
… Üniversitesi Rektörlüğünün 25.5.2009 tarih ve 08024 sayılı yazısı ekinde gönderilen soruşturma dosyası ile yukarıda belirtilen Kurul kararı, Tetkik Hakimi Bihter Akdaş'ın açıklamaları dinlendikten sonra, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesi uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
Dosyanın incelenmesinden, şüpheli hakkında yapılan soruşturma kapsamında alınan tanık ifadelerinden, şüphelinin Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Kurul Toplantısına katılarak konuşma yapan Fakülte Dekanı …'a "kıvırtma, şerefsiz, haysiyetsiz" gibi kelimelerle hakaret ettiğinin sabit olduğu, ancak daha sonra şüphelinin özür dilemesi üzerine şikayetçinin şikayetinden vazgeçtiği, buna dayanarak soruşturmacı tarafından şüphelinin men-i muhakemesinin önerildiği, Yetkili Kurulca da bu yönde karar verildiği anlaşılmıştır.
Türk Ceza Kanununun hakaret suçunu düzenleyen 125 inci maddesinin 3-a bendinde, hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi halinde, cezanın alt sınırının bir yıldan az olamayacağı hükmünün yer aldığı, aynı Kanunun 131 maddesinin 1 inci bendinde ise, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç;
hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulmasının, mağdurun şikayetine bağlı olacağının belirtildiği, olayda, hakaret fiilinin kamu görevlisi olan Dekana karşı görevinden dolayı işlendiğinin sabit olması karşısında ve yukarıdaki hükümler dikkate alındığında, her ne kadar şikayetçi şikayetinden vazgeçmiş olsa da suçun soruşturulması ve kovuşturulmasının şikayete bağlı olmaması nedeniyle şikayetten vazgeçmenin ceza soruşturmasını nihayete erdirmeyeceği, şüphelinin üstüne atılı suçu işlediğini doğrulayacak ve hakkında kamu davasının açılmasını gerektirecek yeterli kanıtın dosyada mevcut olduğu anlaşıldığından, …
Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Yetkili Kurulun 16.3.2009 tarih ve 2009/3 sayılı men-i muhakeme kararının bozulmasına, şüphelinin lüzum-u muhakemesine ve eylemine uyan Türk Ceza Kanununun 125 inci maddesi gereğince yargılanmasına, yargılamanın Trabzon Asliye Ceza Mahkemesinde yapılmasına, dosyanın Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığına, kararın bir örneğinin … Üniversitesi Rektörlüğüne gönderilmesine 25.6.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
D A N I Ş T A Y Birinci Daire
Esas No : 2009/1217 Karar No : 2009/1290
Özeti : Vali hakkında Vali Yardımcısı tarafından şikayet konusu ile ilgili olarak yapılan incelemeye dayanılarak İçişleri Bakanı tarafından verilen işleme konulmama kararının yerinde görülmediği hakkında.
KARAR
Hakkında İşleme Konulmama Kararı Verilen :
… -… Valisi
İtiraz Edilen Karar : Şikayetin işleme konulmamasına ilişkin İçişleri Bakanının 9.6.2009 tarih ve 9854 sayılı kararı
Karara İtiraz Eden : Şikayetçi … vekili Av. …
Soruşturulacak Eylem : … Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla halka düşük kalorili kömür dağıtarak hava kirliliğine neden olmak
Eylem Tarihi : 2008-2009 yılı
İçişleri Bakanlığının 14.8.2009 tarih ve 13740 sayılı yazısı ekinde gönderilen dosya, İçişleri Bakanı tarafından verilen 9.6.2009 tarih ve 9854 sayılı şikayetin işleme konulmaması kararı ile bu karara şikayetçi vekili tarafından yapılan itiraz, Tetkik Hakimi Ayşe Bilge Çapraz'ın açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikayetlerin soyut ve genel nitelikte olmamasının, ihbar veya şikayetlerde kişi veya olay belirtilmesinin zorunlu olduğu, iddiaların da ciddi bulgu ve belgelere dayanması gerektiği, bu hükme aykırı bulunan ihbar ve şikayetlerin, Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmayacağı ve durumun ihbar veya şikayette bulunana bildirileceği, aynı Kanunun 5 inci maddesinde ise izin vermeye yetkili merciin, bu Kanun kapsamına giren bir suç işlendiğini bizzat veya yukarıdaki maddede yazılı şekilde öğrendiğinde bir ön inceleme başlatacağı, ön incelemenin, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi görevlendireceği bir veya birkaç denetim elemanı ya da hakkında inceleme yapılanın üstü konumundaki memur ve kamu görevlilerinden biri veya birkaçı eliyle de yaptırılabileceği, inceleme yapacakların, izin vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisinden belirlenmesinin esas olduğu, işin özelliğine göre bu merciin, anılan incelemenin başka bir kamu kurum veya kuruluşunun elemanlarıyla yaptırılmasını da ilgili kuruluştan isteyebileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, Cumhuriyet başsavcılarına yapılan şikayet ve ihbarların değerlendirilmesi sonucunda işleme konulmamayı gerektiren nitelikte olanlar hakkında yine bu makamlarca şikayetin işleme konulmaması kararı verilebilmesi yetkisi tanındığına göre, Cumhuriyet başsavcılıklarına intikal eden şikayet ve ihbarlar üzerine yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda şikayetin somut olduğu, kişi ve olay belirtildiği, iddiaların ciddi bulgu ve belgelere dayandığı görülerek işleme konulmama kararı verilmeyip dosyanın ön inceleme yapılarak soruşturma izni verilip verilmemesi yönünden yetkili mercie intikal ettirilmesinden sonra, yetkili merciin aynı dosya içeriğine göre şikayetin işleme konulmamasına karar vermemesi, bir ön inceleme yaptırarak, ciddi bulgu ve belgelere dayanan, kişi ve somut olay belirtilen şikayet hakkında soruşturma izni verilmesi ya da verilmemesi yönünde bir karar tesis etmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, şikayetçi …'ın Muğla Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği dilekçede … Valisi … hakkında şikayetçi olduğunu belirttiği, Başsavcılığının 6.1.2009 tarih ve Soruşturma No:2008/5415 sayılı görevsizlik kararı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 5.3.2009 tarih ve yazısıyla ilgili hakkında ön inceleme yapılmasının istenildiği, söz konusu talebe rağmen Bakanlığın 16.3.2009 tarih ve 4835 sayılı yazısıyla … Valiliğinden, iddia konusu hakkında araştırma yaptırılmasının istendiği, Vali Yardımcısı tarafından yapılan inceleme sonucunda İçişleri Bakanı tarafından 9.6.2009 tarih ve 9854 sayılı şikayetin işleme konulmaması kararı verildiği ve anılan kararın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına tebliğ edildiğine dair tebliğ alındısının dosyada bulunmadığı görülmüştür.
Soruşturulması istenen olayda şikayet konusu eylemin somut olduğu, kişi ve olay belirtildiği ve iddianın da ciddi bulgu ve belgelere dayandığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, ihbar ve şikayetlerin işleme konulmaması kararlarının 4483 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca izin vermeye yetkili makamlar tarafından verilebileceği açık olduğundan, eğer ihbar ve şikayete konu olayla ilgili olarak bir araştırma yapılması ihtiyacı duyulmuş ise bu araştırmanın da 4483 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde aranan kriterler esas alınmak suretiyle, yani bizzat izin vermeye yetkili merci veya izin vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisindeki teftiş kurullarından görevlendirilecek bir veya birkaç denetim elemanı veya hakkında araştırma yapılacak kişinin üst konumundaki memur ve kamu görevlilerinden biri veya birkaçı tarafından yapılması gerekeceği tabiidir. Aksi tutumun gerek yapılan araştırmanın gerekse bu araştırma raporu dayanak alınarak izin vermeye yetkili mercilerce verilecek işleme konulmama kararının objektifliğini, sıhhatini ve hukukiliğini tartışmalı hale getireceği ve 4483 sayılı Kanunun prensiplerine aykırı olacağı açıktır.
Bu itibarla, … Valisi hakkında … Vali Yardımcısı tarafından şikayet konusu ile ilgili olarak yapılan incelemeye dayanılarak İçişleri Bakanı tarafından verilen işleme konulmama kararı bu yönüyle de yerinde görülmemiştir.
Bu durumda dosyada yer alan belgelerde şikayetçinin belli, şikayet konusu eylemin somut olduğu, kişi ve olay belirtildiği, iddiaların da ciddi bulgu ve belgelere dayandığı ve şikayet hakkında ön inceleme yaptırılmak üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yetkili mercie gönderildiği anlaşıldığından, 4483 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca, yetkili merci tarafından ön inceleme emri verilmesi, bu emre dayalı olarak ön inceleme raporu düzenlenmesi, yetkili merci tarafından söz konusu ön inceleme raporu gözönünde bulundurulmak suretiyle soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin bir kararın tesis edilmesi, verilecek kararın türüne göre gerekli yazılı bildirimlerin yapılması, tesis edilen karara karşı itirazda bulunulması durumunda yazılı bildirimlere ilişkin günlü ve imzalı bildirim alındıları ile itiraz dilekçelerinin de eklenerek dosyanın Dairemize gönderilmesi gerektiğinden, itirazın kabulü ile İçişleri Bakanı tarafından ihbar ve şikayetin işleme konulmamasına ilişkin olarak verilen 9.6.2009 tarih ve 9854 sayılı kararın kaldırılmasına, dosyanın İçişleri Bakanlığına, kararın bir örneğinin itiraz eden şikayetçi vekiline gönderilmesine 1.10.2009 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
X- 4483 sayılı Kanunda, Cumhuriyet başsavcılarının veya yetkili merciin işleme koymama kararlarına karşı itiraz edilebileceği yönünde bir hükme yer verilmemesi nedeniyle, İçişleri Bakanınca 9.6.2009 tarih ve 9854 sayılı şikayetin işleme konulmaması kararına yapılan itirazın incelenmeksizin reddi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
YARGI KARARLARI