Kamuoyu Yoklamaları

Bu bölümde Türkiye’deki AB algısına yönelik yapılmış kamuoyu yoklamaları ele alınarak Türk halkının AB’ye yönelik yaklaşımları sunulmaya çalışılacaktır. Önceki bölümlerde de belirtildiği üzere; 2005 yılından itibaren AB’nin Türkiye’ye sergilemiş olduğu muğlak yaklaşımlardan sonra Türkiye’nin Avrupa- kuşkuculuğu yükselmiş ve gerek siyasi elitler gerekse halk nezdinde AB’ye yönelik ilgi düşüşe geçmiştir. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu’nun (USAK) 6 Kasım 2006 yılında 1100 kişi üzerinde örnekleme yöntemini kullanarak yapmış olduğu "Avrupa Birliği Algılama Anketi"303

verilerine göre Türk kamuoyunun AB’ye olan inancı giderek azalmaktadır.

302

Ziya Öniş, "Contesting for the ‘Centre’: Domestic Politics, Identity Conflicts and The Controversy Over EU Membership in Turkey", İstanbul Bilgi Üniversitesi Working Papers 02, 2009,

http://eu.bilgi.edu.tr/media/files/2.pdf, (Erişim tarihi: 22.11.2015), s. 17.

303 _{Uluslararası Stratejik Araşatırmalar Kurumu, "Avrupa Birliği Algılama Anketi",}

Tablo 14’te görüldüğü üzere 1100 katılımcının %95’i AB’ye dair olumlu ya da olumsuz kesin bir yargıya sahip görünmektedir. USAK Raporuna göre 2004 yılında Türk kamuoyunun AB desteği %75 seviyelerindeyken 2005 sonrası dönemdeki gelişmelerin de etkisiyle bu destek %50 seviyelerine düşmüştür. Ermeni soununa dair Nicolas Sarkozy’nin bu dönem yapmış olduğu açıklamalar, Kıbrıs meselesine gösterilen yaklaşımlar ve Danimarka’da İslam kutsallarına yapılan saldırıların AB’ye yönelik söz konusu desteğin düşmesine neden olduğu belirtilmiştir. Tablo 15’te ise Türk kamuoyunun AB’nin samimiyetine olan inancı ve güveni, 2004 ve 2005 yıllarında yine USAK tarafından yapılmış olan diğer anketlerdeki sonuçlarla kıyaslamalı olarak verilmiştir.

Tablo 14

Kaynak: Uluslararası Stratejik Araşatırmalar Kurumu, "Avrupa Birliği Algılama Anketi",

Buna göre AB’nin Türkiye’ye karşı yaklaşımının adil ve samimi olmadığına dair görüşler 2004 yılında %55 seviyelerindeyken 2006 yılında %81’e ulaşmıştır. Bir diğer önemli nokta ise, AB’nin yaklaşımına dair fikir sahibi olmayan kesimin bu zaman zarfında %12’den %2’ye kadar inmesidir. Yani Türk halkı AB’nin uygulamaları hakkında artık kesin görüş sahibi olmuş ve bunu net şekilde ifade etmiştir. Bu ifadeye göre de AB’nin Türkiye’ye yönelik yaklaşımı adil olmaktan ziyade daha çok çifte standart içermektedir.

Bir diğer önemli araştırma ise Türkiye Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) tarafından 20 Ağustos 2013-2 Eylül 2013 tarihleri arasında 18-60 yaş aralığındaki 1210 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiş olan "Türk Halkının Avrupa Birliği’nin Tam Üyeliğine Yönelik Panel Araştırması"dır.304

Bu araştırmaya göre Türk halkının %74’ü "Türkiye’nin AB’ye tam üye olacağına inanıyor musunuz?" sorusuna "hayır" cevabını verirken, %19’u "evet" ve %7’si ise "bilmiyorum" şeklinde yanıtlamıştır. Enteresan sonuçlardan bir başkasını ise "Türkiye’nin ekonomik olarak AB’ye ihtiyacı var mı?" sorusuna verilen cevaplar oluşturmaktadır. Katılımcıların %66,2’si bu soruya "hayır" cevabını verirken, %18,6’sı "evet" ve %15,2’si ise "fikrim yok" yanıtını vermişlerdir.305

304 _{Ekovitrin, "Türk Halkının AB’ye Bakışı", http://www.ekovitrin.com/dergi2013/ekim/tavak.pdf,}

(Erişim tarihi: 22.11.2015).

305 _{Ekovitrin, "Türk Halkının AB’ye Bakışı", http://www.ekovitrin.com/dergi2013/ekim/tavak.pdf,}

(Erişim tarihi: 22.11.2015), ss. 50-54.

Tablo 15

Kaynak: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, "Avrupa Birliği Algılama Anketi",

Son olarak ise Türkiye’de üniversite eğitimi alan gençlerin AB’ye yönelik algılarını idrak edebilmek için Konrad Adenauer Stiftung Derneği tarafından desteklenen ve Nail Alkan tarafından 2013 yılında gerçekleştirilen "Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Avrupa Birliği Algısı"306

araştırmasının sonuçlarına değinilecektir. Türkiye’deki çeşitli üniversitelerde öğrenci olan toplamda 1000 kişinin katıldığı anket çalışmasında ilginç sonuçlar ortaya çıkmıştır. Buna göre öğrencilerin %45,4’ü Türkiye’nin AB’ye üyeliğini desteklerken, %42,4’ü olumsuz, %12,2’si ise kararsız cevap vermiştir. Destekleyenlere neden desteklediği sorulduğunda ise, Tablo 16’da da görüleceği üzere çoğunluğunun cevabını "yaşam standartlarının AB seviyesine yükselmesi" oluşturmuştur.

Tablo 17’de ise desteklemeyenlerin neden desteklemedikleri sorulmuş ve ankete katılan gençlerin %30,1’inin Türk kültürünün ve Türk kimliğinin bu bütünleşmeden zarar göreceği ve yok olacağı şeklinde cevap verdiği görülmüştür. Avrupa içerisinde yükselen Türkiye-kuşkuculuğu ve İslamofobi ile birlikte artan ötekileştirici söylem ve yaklaşımların verilen bu cevapta etkili olduğu belirtilebilir. Bir diğer dikkat çekici nokta ise, Türkiye’nin AB’ye girmesini desteklemeyen gençlerin desteklememe

306 _{M. Nail Alkan, "Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Avrupa Birliği Algısı",}

http://www.kas.de/wf/doc/kas_10971-1442-12-30.pdf?131011151936, (Erişim tarihi: 22.11.2015).

Ayrıca bkz: Vatan, "Üniversitelilerin anketi şaşırttı", http://www.gazetevatan.com/universitelilerin-

anketi-sasirtti-574220-gundem/, (Erişim tarihi: 22.11.2015).

Tablo 16

Kaynak: M. Nail Alkan, "Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Avrupa Birliği Algısı",

nedenleri arasında "AB’nin Hırıstiyan kulübü" algısının en son sırada yer almasıdır. Yani ankete katılan gençlerin çoğu, AB’yi din merkezli bir oluşum olarak görmemektedir.

Tablo 17: Türkiye’nin AB üyeliğini desteklemiyorsanız nedeni nedir?

Kaynak: M. Nail Alkan, "Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Avrupa Birliği Algısı",