Kadastro Kanunu Çerçevesinde Sağlanması Gereken Şekli Koşullar

Zilyet taşınmazın mülkiyetini, Kadastro Kanunu’ nun 13 ve 14’ üncü maddelerindeki şartlara göre olağanüstü zamanaşımı ile kazanılıyor olabilir. Kadastro Kanunu’ nun da ön görülen maddi şartlar Türk Medeni Kanunu’ nun 713’ üncü maddesiyle benzerdir. Bu nedenle yukarıda bahsettiğimiz maddi şartlara burada tekrardan değinmeyeceğiz.

Kadastro Kanunu’ nun 13 ve 14’ üncü maddelerine göre olağanüstü zamanaşımı ile kazanılan taşınmazın tespiti yapılır. Kadastro çalışanlarının başında yapmış oldukları bu tespitin zilyet lehine kesinleşmesi ile taşınmaz mülkiyeti kazanılabilir. Tespitin kesinleşebilmesi için, tespite ilişkin tutulan tutanağın otuz gün boyunca askı ile ilan edilmesi gerekir. Bu sürenin amacı, gerçek malik olduğunu iddia eden kişilere Kadastro Mahkemesinde dava açma imkânı vardır. Askı ilan süresi boyunca herhangi bir itirazın bulunmaması durumunda tescil kesinleşmiş olur. Kesinleşme ile birlikte taşınmazın mülkiyetini kazanan zilyet adına tapu kütüğünde tescil olur. Kadastro Kanunu’ nu 12’ inci maddesinin bir ve ikinci fıkrasına göre kesinleşen tespit tutanakları herhangi bir mahkeme kararına gerek kalmaksızın zilyet adına en geç üç ay içinde tapu kütüğüne taşınmazın tescili yapılır.314

313 _{Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s.453-454.}

Tescilin kesinleşmesi için yapılan otuz günlük askı ilanı süresi içinde itiraz yapılabilir. Bu itirazı, itiraz yapılması ile kendi lehine bir yarar sağlayacak gerçek veya tüzel kişiler yapabilir. Örneğin, KK m. 14’ e göre taşınmazın olağanüstü zamanaşımına göre kazandığını iddia eden zilyedin, aslında ilgili maddedeki şartların yerine gelmediğini iddia eden Hazine veya tapu, vergi kaydı gibi malik olduğuna dair elinde belge bulunduran üçüncü bir kişi tespit tutanağına itiraz edebilir.315

Kadastro ekibi, kadastro tutanağının düzenlenmesinden sonra yapılan o çalışma için işlerin bitimine kadar kadastro teknisyenlerine veya kadastro müdürüne itiraz da bulunabilir. İtiraza ilişkin belge ve tutanaklar on gün içinde kadastro komisyonuna iletilir ve incelenir. Eğer itirazı yapan kişinin itirazını dayandırdığı bir belgenin bulunmaması halinde o itiraz incelenmeye alınmaz. Bu nedenle itirazda bulunacak kişinin itirazına ilişkin elinde bir belgenin bulundurması gerekir. İtiraz eden kişinin askı ilan süresi boyunca dava açma hakkı saklıdır (KK. m.9).316

Kadastro Kanunu uygulamalarına bağlı olarak açılacak dava ve işlere KK m. 24’ e göre Kadastro Mahkemelerinin bakacağını belirtmiştir.317 _{Kadastro Mahkemesi;}

- KK m. 10’ nun dördüncü fıkrasına göre kadastro komisyonunca gönderilen tutanaklara ait davalara

- KK m. 11’ e göre, tespit tutanaklarının askı ilanları süresi boyunca tutanağa ilişkin yapılan itirazlar için açılan davalara

- Mahalli hukuk mahkemelerinden 27’ inci maddeye göre Kadastro Mahkemesine dereden dava ve dosyalara

- Kadastro Mahkemesinde açılan davadan sonra, tespitten önce haklara dayanarak asli müdahil sıfatı ile katılanların iddialarını

Dair çıkan uyuşmazlıklara bakar ve karara bağlar.318

315 _{Özmen, s.80.}

316 _{KK m.9 anlamında yapılan itirazı KK m. 11’ de ki itiraz ile karıştırmamak gerekir. Zira KK m.9’ da}

yapılan itiraz daha çok idari ve tekniktir. KK m. 11’ de ki itiraz ise, idari ve teknik anlamda yapılan bir itiraz değildir. Zaten burada yapılacak olan itiraz Kadastro Mahkemesine yapılmaktadır. KK m.9’ da itirazda bulunacak kişi itirazını, kadastro teknisyenine veya kadastro müdürüne yapar. Bkz. Durman Okay, Yargıtay Kararları Işığında Kadastro Mahkemelerinde Yargılama, Ankara, 2002, s,29.

317 _{Özmen/Çorbalı, s.826.}

Kadastro Mahkemesinin görevi, taşınmazlar için kadastro tespitlerini yapmak ve tespitle hukukî durumu belirlemektir. 319 _{Tespitin yapılmasından sonra ortaya çıkan}

uyuşmazlıklara ilişkin genel mahkeme görevlidir.320

Kadastro Kanunu’ nun 34’ ün maddesine göre, Kadastro Mahkemesi tarafından verilen kararlar, açılan davada taraf olanlar ile hak iddiasında bulunan ve davaya müdahil olan üçüncü kişilerin leh ve aleyhine kesin hükümdür.321 _{Mahkeme tarafından}

karar verilmiş olsa da, gerçek hak sahiplerinin haklarını sonlandırmaz. Kadastro Kanunu’ nun 12’ inci maddesinin üçüncü fıkrasında, haklara, sınırlandırma ve tespitlere ilişkin tutulan tutanakların kesinleşmesinden sonra on yıl geçmesi ile kadastro tespitinden önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz edilemeyeceğini ve dava açılamayacağını belirtmiştir. Yine KK m. 12’ nin beşinci fıkrasında kesinleşmemiş tutanaklara karşı tescilin yapıldığı tarihten itibaren yirmi yıl içinde genel mahkemede dava açılabileceğini belirtmiştir.322 _{Mesela, taşınmazın kendi adına tescilini isteyen}

zilyedin tespit tutanağı askı ilanı yapılmadan kesinleşmiş ise gerçek malik yirmi yıl içinde genel mahkemede dava açabilir.

Kadastro Kanunu’ na göre usulî işlemler her ne kadar Türk Medeni Kanuna’ na göre farklılık gösterse de ikisi de aynı amaca hizmet etmektedir. Kadastro Kanunu’ nda da zilyet, kanunda ön görülen maddi koşulların kendi açısından yerine geldiğini ispatla yükümlüdür. İspatın usule ilişkin farklılıklarında ise, Türk Medeni Kanunu’ na göre genel mahkemeye karşı ispat etmesi gerekirken, Kadastro Kanun’ a göre de, Kadastro Mahkemesine karşı şartların yerine geldiğini ispatlaması gerekir. Kadastro Kanunu’ na göre tapusuz taşınmazlarda ispat yükü yukarıda İspat Yükü başlığı altında da belirttiğimiz gibi KK m. 14’ te belirtilen miktarlara göre her türlü belge ve tanıkla veya belirtilen miktarın dışında ise yine aynı maddede belirtilen belgelere göre iddiasını ispatlamak durumundadır.

319 _{Başpınar, İhya, s.157.}

320 _{Y7HD, 26.01.1988 T., 1988/718 E., 1988/438 K., “Tespitin kesinleşmesinden sonra açılan davaya}

kadastro mahkemesinde bakılmaz.”, YKD, Y. 1988, S. 4, s.498.

321 _{Başpınar, İhya, s.157.}

322 _{Özkaya Eraslan, Kadastro Hukuku Ders Notları, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayın No:}

3.3. Türk Medeni Kanununa Göre Olağanüstü Kazandırıcı Zamanaşımı