Kültürel Çevre

Uluslararası kültür çevresini, maddesel (materyal) kültür, eğitim, dil, din, estetik, eğitim, politika, sosyal örgütleme, davranışlar ve değerlerdir.

a) Maddesel Kültür: Toplumun kullandığı aletler, araçlar, teknolojiler maddesel kültürdür. Atom çağı, uzay çağı gibi tanımlar maddesel kültürü ifade etmek için kullanılır. Ülkenin gelişmişlik seviyesini bize gösterir.

b) Dil: Her ülkede birbirinden farklı veya aynı ya da çok benzer diller konuşulmaktadır. Bu ülkelerin bu günlere gelirken karşılaştıkları kültürel etkileşim dolayısıyla farklılık gösterebilir. Bazı ülkelerde birden fazla dil kullanılabilir. Bu durumda pazarlama anlamında çok dil bilmenin faydasını görüyoruz. Uluslararası pazarlama alanında çalışıyorsak ne kadar çok dil bilirsek

o kadar avantajlıyız. Örneğin Kanada’da hem Fransızca hem de İngilizce ulusal dildir. Dolayısıyla burada yatırım yapmak ya da satış yapmak, imzaladığımız sözleşmelere hakim olmak için bu dillerden en az birini çok iyi bilmemiz gereklidir.

c) Eğitim: Yatırım yapılan ülkede verilen eğitimin yaş dağılımına göre ve derecelerine göre bilinmesi gereklidir. Ortalama eğitim düzeyi tespit edilmelidir ki biz firma olarak o pazara girdiğimizde nasıl reklamlar hazırlayacağımızı, hedef pazarımıza nasıl hitap edeceğimizi ve onları nasıl etkimiz altına alabileceğimizi hesaplayabilelim. Eğitim haberleşme ve reklamcılıkta önemli bir rol oynar.

d) Estetik: Güzel Sanatların ilgi alanına girmekle birlikte İşletme bilim dalından baktığımızda; malların ayırt edici özellikleri, güzellikleri, göze hoş gelen yönleri vb. aklımıza gelmelidir. Dolayısıyla bu özellikler ürettiğimiz ürünü rakiplerimizinkinden ayırır ve bizim malımızı farklı kılarak daha çok tercih edilmemizi sağlayabilir. Tabi estetik konusunda da kültürel farklılıklar önemlidir. Hatta bu konuda doğu-batı stili şeklinde bir ayırım bile yapılmıştır. Hangi pazarda faaliyet gösteriyorsak stilimizi o pazarın beğenilerine göre tasarlamalıyız, estetiğe buna göre önem vermeliyiz.

e) Sosyal Organizasyonlar: Akrabalık, dernekler, kabileler, partiler gibi sosyal grupları sosyal organizasyonlardan sayabiliriz.

f) Din: Din, insanların davranışlarını etkilediği gibi ekonomiyi de doğrudan etkiler. Örneğin, Dini tatiller ülkeler için önemlidir ve ülkesine göre birbirlerinden farklı zamanlarda olabilir. Örneğin, Avrupa’da her Aralık ayının son haftasından itibaren Chrismas başlar ve Chrismas öncesi mal satın almaları büyük ölçüde artar. Dolayısıyla firma olarak bunları bilmeli ve üretimimizi buna göre planlamalıyız.

Ortak seçiminde, seçilen ortağın kültürü çok önemlidir. Dolayısıyla ortak seçerken kültürel özelliklerine dikkat edilmelidir. Aksi taktirde hem yerel hem de misafir firma bu ortaklıktan zararlı çıkabilir. Makro düzeyde ülke vizyonu da ele alınmalıdır. Yabancı firmalar yatırım için gelirlerken beraberlerinde kültürlerini de getirirler. Onların kurumsal kültürünün yatırım yapılan ülkeye

uymadığı birçok nokta olduğu gibi, yerli firmanın kurumsal kültürünü de yok edebilir. Bu da ileride ortaklar arasında anlaşmazlığa neden olur. En uygun ortağı bulmak için araştırma yapmaya çok zaman ve kaynak araştırmak gerekir.

Kültürel olarak benzerlikleri olan ülkelerdeki firmalar birbirleriyle daha kolay ortaklık kurarlar. Örneğin, İsveç-Norveç firmaları veya G.Kore-Japonya ülke firmaları arasındaki ortaklıklar. Ülkelerini iyi tanıyan firmaların birbirlerinin kültürünü öğrenmek için araştırma yapmalarına gerek kalmaz; zaten kültürleri aynıdır ya da çok benzerdir. Bu firma, yatırım yaptığı ülkenin ve firmanın kültürüne kolaylıkla adapte olacağından yönetim ve uygulamada risk görülmez.

Kültürel olarak farklılıkların olduğu ortaklıklarda, kültürel faktörler dikkate alınmalı ve kültürel anlamda uygunluk yaratılmalıdır. Amerika firmalarının Japonya’ya girerken tipik pazara giriş stratejilerinin yanında Japon pazarına göre de strateji belirlemelidir. Japonların da Amerika pazarına girişte belirledikleri stratejiler vardır. Farklı yaklaşımlar ortaklığın şekillenmesinde önemli rol oynar. Yerel pazarın özelliklerine göre hedef ve planlar belirlenirse daha başarılı sonuçlar elde edilir. Projede görev alacak olan anahtar kişiler eğitilir ve farklı kültürlere uymaları sağlanır. Farklı kültüre sahip firmalarla yapılan ortaklıklar uluslararası tecrübe kazandırır ve firmanın çeşitli ülkelerde faaliyet göstermesi kolaylaşır. Global yönetimin gelişmesini sağlar.69

Yerli veya yabancı ortak seçiminde kültürel özelliklere dikkat edilmelidir. Aksi taktirde hem ülke hem de ortak zararlı çıkabilir. Makro düzeyde ülke vizyonu ele alınmalıdır. Yabancı firmalar bir ülkeye yatırım yaparlarken kendi kültürlerini de getirirler. Onların kurumsal kültürünün yatırım yapılan ülkeye uymadığı pek çok nokta olduğu gibi, yerli firmanın kurumsal kültürünü de yok edebilir. Bu da ortaklar arasında ileride anlaşmazlıklara neden olur. En uygun ortağı bulmak için çok iyi araştırmak gerekir.

Kültürel benzerliklere en güzel örnek İsveç-Norveç ülke firmaları veya Japonya-Güney Asya ülkeleri-Kore arasında yapılan ortaklıktır. Birbirlerinin ülkelerini iyi tanıyan firmaların kültürel araştırmalar yapmalarına gerek kalmaz. Yatırımı yapacak olan firma ülkeye kolayca uyum sağlayacağından yönetim ve uygulamada risk görülmez. Ancak her an beklenmeyen bir durumla da karşılaşılabilir bunun için hazırlıklı olmak gerekir.

Farklı kültürlerden gelen firmalar da, bir ortak girişim oluşturduklarında kültürel faktörlere dikkat etmeli ve aralarında kültürel sorunları çözmeli, uyumlaştırmalıdırlar. Amerikan firmaları Japonya pazarına girerken klasik pazara giriş stratejilerini dikkate almalı bunun yanında da Japonya kültürüne göre özel stratejiler uygulamalıdır. Çünkü iki kültür de birbirinden tamamen farklıdır. Japonlar da aynı şekilde Amerika pazarına girerken, kültürüne uygun stratejiler belirlemek durumundadır. Farklı yaklaşımlar ortaklığın şekillenmesinde önemli rol oynar. Yerel pazarın özelliklerine göre hedef ve planlar belirlenirse daha başarılı sonuçlar elde edilir. Projede görev alacak personel eğitilir ve farklı kültürlere uyumları sağlanır. Farklı kültürlere sahip firmalarla yapılan ortaklıklar uluslar arası tecrübe kazandırır ve firmaların çeşitli ülkelerde faaliyet göstermesi kolaylaşır. Global yönetimin gelişmesini sağlar.70

Çevre faktörlerinin araştırılmasında kolaylıklarla karşılaşıldığı gibi zorluklarla da karşılaşılabilir. Örneğin, tüm dünyaca bilinen İngiltere pazarını araştırırken çok zorlanmazsınız ya da burayı araştırmak için gerekli kaynaklara hemen ulaşabilirsiniz; fakat Güney Afrika’da ismi duyulmamış bir ülke pazarı hakkında bilgi edinmek o kadar da kolay değildir.