İstanbul İli ve ilçeleri toplamında 544 anket yapılmıştır. Ankete katılanların demografik profili şu şekilde özetlenebilir: 275’i erkek 269’u kadındır. Ayrıca büyük çoğunluğu lise ve/veya üniversite mezunudur. Yaş durumları ise çoğunluğu 20-39 yaşları arasında değişmektedir. Gelir durumları ise çoğunluk olarak 1.000-3.000 TL.
arasında değişmektedir. Yapılan anket çalışmalarının bazı grafiksel anlatımları aşağıda verilmiştir.
İstanbul’da ankete katılanların çoğunluğunun kentsel alanda yaşadığı Şekil 5.1.1.’de görülmektedir.
Şekil 5.1.1.Ankete katılanların yaşam alanları
İstanbul’da ankete katılanlarca, kentsel park ve yeşil alan denildiğinde öncelikle park ve bahçeler, daha sonra piknik alanları vb. anlaşılmaktadır. “Hepsi”
seçeneğinin İstanbullu kullanıcılar için 4. sırada yer alması, kentsel park ve yeşil alan bilincinin Tekirdağlı kullanıcılara göre daha fazla yerleşmiş olduğunu göstermektedir (Şekil 5.1.2).
30
Şekil 5.1.2. Kentsel park ve yeşil alanlar deyince anlaşılan kavramlar
Kentsel park ve yeşil alanların kente sağladığı katkılar bakımından, İstanbullu kullanıcılar “temiz hava, ışık girişi” seçeneği ile “hepsi” seçeneğine 1. sırada yer vermişlerdir. Bu da, İstanbul ve Kırklarelili kullanıcıların yeşil alanların kente sağladığı katkılar açısından Tekirdağlılara göre daha fazla bilince sahip olduğunu göstermektedir (Şekil 5.1.3).
Şekil 5.1.3. Kentsel park ve yeşil alanların kente sağladığı katkılar
31
Kullanıcıların İstanbul’da kentsel park ve yeşil alanlara öncelikle gitme nedenleri Tekirdağ ve Kırklarelili kullanıcılarla paralellik göstermiştir: En çok tercih edilenlerin ilk ikisi sırasıyla; dinlenme, rahatlama vb. ve yürüyüş seçenekleri olmuştur. Piknik seçeneği Kırklareli’nde 2. sırada yürüyüş ile birlikte yer alırken, İstanbul’da 3., Tekirdağ’da 4. sırada yer almıştır (Şekil 5.1.4).
Şekil 5.1.4. Kentsel park ve yeşil alanlara gitme nedenleri
İstanbul’da ankete katılanların, kentsel park ve yeşil alanları kullanım sıklığı bakımından ilk üç seçenek, Tekirdağlı kullanıcılarla aynı olmuştur. Bu da sırasıyla;
haftada 1-2 kere, ayda 1-2 kere ve serbest zamandır. Kırklareli’nde ise ilk seçenek diğerleriyle aynı iken, 2. seçenek serbest zaman olmuştur (Şekil 5.1.5).
32
Şekil 5.1.5. Kentsel park ve yeşil alanların kullanım sıklığı
Tercih edilen park ve yeşil alanların uzaklığı bakımından, İstanbullu kullanıcılar en çok yürüme mesafesini tercih etmişlerdir. Diğer seçeneklerin oranı mesafeyle doğru orantılı olarak düşme göstermiştir (Şekil 5.1.6). Tekirdağ ve Kırklareli’ndeki kullanıcıların ise,15-45 dakika mesafeleri öncelikle tercih etmeleri, her iki ilde de kent içinde, yürüme mesafesi içinde yeterli düzeyde park ve yeşil alanların bulunmadığını düşündürmektedir.
Şekil 5.1.6. Tercih edilen park ve yeşil alanların uzaklığı
Kentsel park ve yeşil alanlara giderken tercih edilen zaman bakımından, İstanbullu ve Kırklarelili kullanıcıların öncelikli tercihleri aynı olmuştur. Bunlar da sırasıyla;
33
hafta sonu ve boş zaman’dır. Tekirdağ’da hafta sonu ve boş zamanöncelikle aynı oranda tercih edilmiştir (Şekil 5.1.7).
Şekil 5.1.7. Kentsel park ve yeşil alanlara giderken tercih edilen zaman
Şekil 5.1.8’de görüldüğü gibi; İstanbul’dan ankete katılanlar, Tekirdağ ve Kırklarelili kullanıcılar gibi, parklara öncelikle yürüyerek, daha sonra arabayla gitmeyi tercih etmektedirler. Üçüncü tercih olarak Tekirdağ’da olduğu gibi otobüs gelmektedir.
Bisiklet, sadece Kırklareli kullanıcılar tarafından 3. sırada yer almıştır.
Şekil 5.1.8. Kentsel park ve yeşil alanlara giderken kullanılan vasıta
İstanbul’da ankete katılanlardan bahçeleri olanlar, Tekirdağ ve Kırklareli’nde olduğu gibi, bahçeleri öncelikle ağaç, çiçek vb. yetiştirmek, ve de oturma ve
34
dinlenme amacıyla kullanmaktadır. Kırklareli’nde 3. tercih olarak “görsel zevk” yer alırken, İstanbul’da, “otopark” tercihinin yer alması, burada otopark sorununun boyutlarını ortaya koyması açısından önemlidir (Şekil 5.1.9).
Şekil 5.1.9. Bahçeleri olan kullanıcıların bu bahçelerini ne amaçla kullandıkları
İstanbullu kullanıcılar, Şekil 5.1.10’a göre; kentsel park ve yeşil alanlarda, mutlaka olmasını istedikleri özellik olarak, Tekirdağ ve Kırklareli’nde olduğu gibi, öncelikle doğallık, temiz hava, su ve dinlenme oturma alanlarını tercih etmişlerdir. “Sessizlik”
seçeneği, Tekirdağ ve Kırklareli’nde 4. sırada iken, burada 3. sırada yer alması, İstanbulluların eğlence, sosyal tesis, çocuk oyun alanı ve piknik alanından önce sessizliğe daha fazla ihtiyaç duyduklarını açıklamaktadır.
35
Şekil 5.1.10. Tercih ettiğiniz kentsel park ve yeşil alanlarda mutlaka olmasını istediğiniz özellik
Şekil 5.1.11, İstanbul’da kullanıcıların kentsel park ve yeşil alanlarda hoşuna gitmeyen özelliklerin başında Tekirdağ ve Kırklareli kullanıcıları gibi genel temizlik ve düzen sorunu olduğunu göstermektedir. İkinci sırada, “kullanıcı yoğunluğu” ve üçüncü sırada Kırklareli gibi “tuvalet” sorunu gelmektedir. Bu sorun Tekirdağ için ikinci sıradadır.
Şekil 5.1.11. Kentsel park ve yeşil alanda hoşunuza gitmeyen özellikler
36
İstanbul’dan ankete katılanların, kentsel park ve yeşil alanlarda, diğer iki kentimizde olduğu gibi öncelikle “rahatlama” ile “sakinlik ve huzur” hissettikleri Şekil 5.1.12’de görülmektedir. “Sosyal çevreyle iletişim kurma” seçeneğinin bu kentimizde de diğer kentlerimiz gibi son sıralarda yer aldığı görülmektedir.
Şekil 5.1.12. Kentsel park ve yeşil alanda hissedilenler
İstanbul’da ankete katılanlar, kentsel park ve yeşil alanları, birbirine yakın oranlarda “aile ile gidilebilirlik” ve “herkes tarafından tercih edilmesi” nedeniyle güvenli bulmaktadır (Şekil 5.1.13). Bununla birlikte “güvenlik olması” ve “trafik olmadığı için “ seçenekleri üçüncü sırada, aynı oranda yer almıştır. “Güvenlik olması”, anketin yapıldığı diğer kentlerde de, park ve yeşil alanın güvenli bulunması nedenleri arasında son sırada yer almaktadır. Kullanıcılar, kentlerimizde sosyal çevreyle iletişim kurmasa da herkes tarafından tercih edilen park ve yeşil alanları güvenli bulmaktadır.
37
Şekil 5.1.13. Kentsel park ve yeşil alanları güvenli bulma nedenleri
İstanbul’da kullanıcılar, aynı Tekirdağlı kullanıcılar gibi büyük oranda “sokak hayvanları ve bazı insanlar” daha sonra “güvenlik görevlisi olmaması”, ve üçüncü olarak da “aile için uygun olmaması” nedenleriyle kentsel park ve yeşil alanları güvenli bulmamaktadır (Şekil 5.1.14). Kırklareli’nde, güvenli bulmama nedenleri olarak ilk iki seçenek aynı olmakla birlikte üçüncü seçenek “uzaklık” olarak belirtilmiştir.
Şekil 5.1.14. Kentsel park ve yeşil alanları güvenli bulmama nedenleri
38