İngiltere bütünleşik kıyı alanları yönetimi

“İngiltere’deki kanunlar ve yönetmeliklerle kesin tanımları yapılmış bir planlama ve kıyı yönetimi kavramı bulunmamaktadır. Planlama sisteminde olduğu gibi kıyı alanları yönetimi konusunda da tarihsel geçmişten gelen kurallara, geleneklere ve

alışkanlıklara göre karar alma ve uygulama araçları gelişmiştir” (BİB Antalya Raporu, 2010).

Kıyı planlaması konusu üç farklı başlık altında ele alınmıştır. Deniz alanlarına ilişkin deniz yönetimi planları, nehir kıyıları için nehir havzaları yönetim planları, deniz kıyısı için ise kıyı şeridi planları ayrı ayrı hazırlanmaktadır. Ulusal politikalar çerçevesinde geliştirilen deniz planları, deniz ve kara planlaması arasına katılma sürecine girmiştir. Bölgesel stratejiler dikkate alınarak oluşturulan deniz planları aynı zamanda bölgesel planları etkileyen bir yapıya sahip olmaktadır. Deniz planları ve bölgesel stratejiler, Çevre Ajansı tarafından geliştirilen nehir havzaları yönetim planlarına da öncülük etmektedir. (Defra, 2008) “Çevre Ajansı İngiltere’de çevre korumaya ilişkin anahtar konumundaki kuruluştur. Kuruluş; çevrenin korunması ve geliştirilmesine yönelik amacı ve buna ilişkin faaliyetlerinin yanı sıra, ‘sürdürülebilir gelişim’ hedefine ulaşmak amacıyla katkılarını da ortaya koymaktadır” (BİB Antalya Raporu, 2010) Kıyı şeridi yönetim planları ise kıyının korunması konusundaki sorunları belirlemek amacıyla geliştirilmiştir.

Deniz yönetimi planları, nehir havzaları yönetim planları ve kıyı şeridi planları doğrudan bir yasal düzenlemeye bağlı olmamakla birlikte üst ölçekli gelişme planlarının hazırlanmasına katkıda bulunmaktadırlar. (Defra, 2008) İngiltere’de bütünleşik kıyı alanları yönetimine ilişkin belirlenen vizyon şu şekildedir:

 Rekabet halindeki talepler ve baskılar göz önünde bulundurularak toplumun sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarının doğal ve tarihi çevrenin korunması ihtiyacıyla uzlaştırıldığı sürdürülebilir olarak yönetilmiş sahil alanları,

 Bütüncül ve koordine yaklaşımı içeren açık bir politika ve düzenleyici çerçeve,

 Arazinin yönetimiyle etkin bir şekilde entegre olmuş yeni ve stratejik bir su alanları yönetimi anlayışı,

 Sahil çevresi alanının bütüncül ve koordine yönetimiyle ilgili prensiplerin daha tutarlı uygulanması,

 Mevcut düzenlerin ve sorumlulukların üzerine eklemeler yapan ve kurumların bir arada daha verimli çalışmasını teşvik eden bir yönetim yaklaşımı,

 Yerel girişimlere ve belli durumlara hitap eden çözümlere, genel düzenleyici bir çerçeve içinde bakan, daha esnek bir yönetim anlayışı,

 Yönetim sürecine uygun ve etkin olarak yerel toplum ve pay sahiplerinin katılımı (Defra, 2008)

Bu vizyonu geliştirmek için ortaya konan amaçlar ise şu şekilde sıralanmıştır:

 Sahil politikalarını entegre etmek ve sahil yöneticilerine açık ve stratejik bir yön belirlemek

 Bölgesel ve yerel planlama ve karar alma sürecine tutarlı ve katılımcı bir yaklaşım sağlamak

 Yerel sahil girişimlerinin kazançlarını teşvik ederek sahil pay sahiplerinin bir araya gelmesini sağlamak

 Sahilin önemini ve karşı karşıya olduğu durumları vurgulayarak farkındalık sağlamak

 Yönetim uygulamalarını geliştirmek amacıyla sahil hakkındaki bilgilerin kalitesini ve koordinasyonu artırmak

 Sahil entegrasyonunun sağlanması yolundaki ilerlemeyi izlemek (Defra, 2008) İngiltere’de kıyı şeridi üzerinde çok fazla koruma bölgeleri ve görevli kuruluşlar bulunmaktadır. Bununla birlikte çok fazla sayıda kıyıya yönelik planlar ve girişimler bulunmaktadır. Bu girişimlerden biri de Dorset Kıyı Forumu’dur. Dorset, İngiltere'nin Güney Batı bölgesinde bir "shire" tipi kontluktur. (Url 9) Şekil 3.4’te Dorset’in konumu gösterilmiştir.

Şekil 3.4: Dorset'in konumu

Dorset Kıyı Forumu, Dorset kıyılarının uzun vadeli yönetim ve strateji sorunlarıyla yüzleşmek amacıyla 1995 yılında kurulmuştur. Dorset’i ilgilendiren 120 kuruluş ve yerel otoriteler, kıyı işletmeleri ve konsorsiyum kuruluşları ile hükümet organlarından oluşan bir gruptur. Forumun ortaya koyduğu Dorset kıyı stratejisinin öncelikli amacı, Dorset kıyısına ilişkin yönetim, kullanım ve gelişim stratejilerini sürdürülebilirlik yaklaşımı içerisinde geliştirmektir. Strateji, her bir konu alanını ayrı ayrı kaplamayı değil, bir dizi öncelikleri kullanarak tüm bu konuların entegrasyonunu sağlamayı hedeflemektedir. (Dorset Coast Strategy, 1999) Bu konular şu şekilde sıralanmıştır.

 Kıyısal çevrenin korunması ve geliştirilmesi

 Sürdürülebilir kıyı şeridi yönetiminin ortaya konması

 Kıyı ve deniz kaynaklarının kullanımının düzenlenmesi

 Kıyıya bağımlı endüstrilerin gelişimine özellikle dikkat edilmesi

 Yeni ve sürdürülebilir kıyı turizmi

 Kıyı rekreasyonunun yönetilmesi ve teşviki

 Ulusal ve Avrupa ölçeğinde karar almada, Dorset’in etkisinin kurulması

 Dorset kıyısında yerel yönetim düzenlemelerinin güçlenmesi ve desteklenmesi (Dorset Coast Strategy, 1999)

Dorset Kıyı Stratejisi kapsamında Lyme Regis’ten Christchurch’e kadar olan kıyı şeridi için birçok farklı faaliyet ve sorun üzerinde stratejiler geliştirilmiştir. Bunlar;

kıyı savunması, eğitim amaçlı kullanım, balıkçılık, arazi kullanımı, deniz endüstrisi, askeri faaliyetler, merkezi yönetim tarafından kontrol edilen petrol ve gaz çalışmaları, kirlilik ve su kalitesi, nüfus, limanlar, gemicilik, yaban hayatı, turizm ve rekreasyondur. Kıyı şeridi yönetim planlarının işlemesinde çevresel gruplar, çevresel ajanslar, yerel akademikler, Tarım, Balıkçılık ve Gıda Bakanlığı (MAFF) ve yerel hükümet çalışanları ile toprak sahipleri sorumludur. . (Dorset Coast Strategy, 1999) Sayılan aktiviteler kapsamında hangi kurum ve kuruluşların düzenlemede sorumlu olduğu çizelge 3.1’de gösterilmiştir

Çizelge 3.1: Dorset kıyı stratejisi kapsamında ele alınan başlıklarda sorumlulukların

Kıyı Yorumlama Hükümleri Evet Evet

Balıkçılık

Petrol ve Gaz Lisansı D.E.T.R.

Kirlilik ve Çevre Kalitesi Yüzme Suları Direktifi Yönetimi

Evet

Çizelge 3.1 (devam): Dorset kıyı stratejisi kapsamında ele alınan başlıklarda sorumlulukların dağılımı (Dorset Coast Strategy, 1999)

Konu Başlıkları Yerel

Dorset Kıyı Stratejisi, ele aldığı başlıklara ilişki stratejilerin üretilmesine öncülük etmiş, farklı grupları Dorset için fikir alışverişinde bulunmaya teşvik etmiştir. Bu açıdan başarılı bir çalışma olarak değerlendirilmektedir.