İlkokul 2. Sınıf HBDK’de En Çok Yer Verilen Değerler

4.1.7.1. Sorumluluk Değerine İlişkin Örnekler

“Söyle bakalım, çantanı nasıl hazırlayacaksın? Yarınki ders programıma göre gerekli araç gereçleri seçtim. Bunları yıpranmamaları için özenle, eksiksiz olarak çantama yerleştireceğim. Çantamı gereksiz ağırlaştırmamaya dikkat edeceğim” (sf.25). Ders kitabında yer alan bu ifadede öğrencilerden sorumluluk davranışı kazanmaları istenmiştir. Sorumluluk sahibi bireyler yetiştirmek amaçlanmıştır. Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 17).

Görsel 17. Sorumluluk Değeri 4

“Okuldayken alışveriş yapmadan önce ihtiyaçlarınızı öncelik sırasına koymalısınız. Bu sıralamaya ve alışveriş için ayırdığınız para miktarına göre harcama yapmalısınız. Eğer bunu yapmazsanız gereksiz para harcayabilirsiniz. Bu durumda da öncelikli ihtiyaçlarınız için paranız kalmayabilir” (sf.57). Değer açık bir

69 dille ifade edilmiştir. Ders kitabında yer alan bu ifadede öncelikli ihtiyaçları belirleyip ona göre harcama yapılması gerektiğine vurgu yapılmış ve sorumluluk sahibi bireyin öncelikli ihtiyaçlarını bilen bireyler olması gerektiği anlatılmıştır.

Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 18).

Görsel 18. Sorumluluk Değeri 5

“Evimizin, okulumuzun bulunduğu mahallemizi komşularımızla paylaşırız.

Mahallemizdeki sokaklar, parklar, otobüs durakları komşularımızla ortak kullandığımız alanlardır. Ortak alanları temiz tutmak birbirimize karşı sorumluluğumuzdur. Ayrıca sağlığımızı korumamız için bir gerekliliktir” (sf.106).

Ders kitabında yer alan bu ifadede öğrencilerden ortak kullanım alanlarını koruması ve temiz tutması gerektiği dile getirilmiştir. Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 19).

Görsel 19. Sorumluluk Değeri 6

70 4.1.7.2. Özdenetim Değerine İlişkin Örnekler

“Büyüdükçe fiziksel özelliklerim değişirken becerilerim de gelişti. Küçükken yardım almadan yapamadığım birçok işi artık tek başıma yapabiliyorum” (sf.15).

Büyüdükçe birçok işin bireyin kendi denetimine dâhil olduğu vurgulanmıştır. Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 20).

Görsel 20. Özdenetim Değeri 1

“Odamın, kişisel eşyalarımın düzenini sağlamak evdeki sorumluluklarımdandır. Bu sorumluluklarımın gerektirdiği görevleri eksiksiz yaparım. Oyun oynadıktan sonra oyuncaklarımı dolabıma ya da oyuncak kutuma koyarım. Ders çalıştıktan sonra masamı düzenli bir şekilde bırakır, hatta silerim.

Kitaplarımı, çantama veya kitaplığıma kaldırırım” (sf.72). Birçok işin bireyin kendi denetimine dâhil olduğu, kendi sorumluluğunda olduğu vurgulanmıştır.

Öğrencilerden bu davranışları sergilenmesi beklenmektedir. Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 21).

Görsel 21. Özdenetim Değeri 2

“Unutmayın! Beslenmek, karın doyurmak ya da canınızın çektiği şeyleri yemek içmek değildir. Sağlıklı büyümek ve gelişmek için doğru beslenmelisiniz.

Vücudunuzun gereksinimi olan besinleri yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda yemeli, içmelisiniz” (sf.99). Değer açık bir dille ifade edilmiştir.

71 4.1.7. 3. Saygı Değerine İlişkin Örnekler

“Bizlerden farklı özelliklere sahip arkadaşlarımız olabilir.Bu arkadaşlarımızı oldukları gibi kabul etmeliyiz. Bireysel farklılıklara saygılı olmalıyız” (sf.21).

Verilen ifadede bireysel farklılıklara saygılı olunması gerektiği vurgulanmıştır.

Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 22).

Görsel 22. Saygı Değeri 3

“Bazı arkadaşlarımız daha çabuk, bazıları daha geç öğrenebilir. Bu da doğaldır. Dersleri geç öğrenen arkadaşlarımızın da farklı yetenekleri olabileceğini unutmamalıyız” (sf.22). Bizden farklı biri olduğunda ona saygı duymamız gerektiği üzerinde durulmuştur. Öğrencilerden bu davranışı göstermesi istenmiştir. Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 23).

Görsel 23. Saygı Değeri 4

“Başkalarını da oldukları gibi kabul etmeliyiz. İnsanların farklılıklarıyla alay etmemeliyiz. Onları bakışlarımızla bile rahatsız etmekten kaçınmalıyız” (sf.24).

Farklılıklara saygı duyulması gerektiği üzerinde durulmuştur. Öğrencilerden bu davranışı göstermesi istenmiştir. Değer doğrudan verilmiştir.

72

“Vatanını ve milletini sevenler, bayraklarını da severler ve ona saygı da gösterirler. Vatanımızın ve milletimizin sembollerinden biri de millî marşımızdır.

Bizim millî marşımızın adı "İstiklâl Marşı”dır. Millî marşımıza duyduğumuz saygı, vatan ve millet sevgimizin bir göstergesidir” (sf.157). Verilen ifadede vatana, millete, bayrağa saygı gösterilmesi istenmiştir. Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 24).

Görsel 24. Saygı Değeri 5

4.1.7.4. Yardımlaşma ve Dayanışma Değerine İlişkin Örnekler

“Ödevlerimle ilgili araştırmaları internette babamın yardımıyla yapabiliyorum. İnterneti tek başıma kullanabilmek istiyorum” (sf.17). Büyüklerden yardım istenebileceği konusuna vurgu yapılmıştır. Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 25).

Görsel 25. Yardımlaşma ve Dayanışma Değeri 4

“Grup çalışmalarımızı gözlemleyen öğretmenimiz şunları söyledi: “Diğer grupla da iş birliği yapabilirsiniz. Planladığınız çalışmaları açıklayarak diğer gruptaki arkadaşlarınızın da görüşlerini alabilirsiniz.” Öğretmenimizin bu önerisi üzerine her grubun sözcüsü, grubunun çalışmaları hakkında bilgi verdi. Önerileri olan arkadaşlarımızı dinledik, gerçekten de güzel önerilerde bulundular.

73 Çalışmalarımızı yardımlaşarak gerçekleştirme önerisini uygulamaya karar verdik”

(sf.41). Ders kitabında verilen ifadede yardımlaşma ve dayanışma değerine vurgu yapılmış ve öğrencilerden yardımlaşma davranışını gerçekleştirmesi istenmiştir.

Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 26).

Görsel 26. Yardımlaşma ve Dayanışma Değeri 5

“Grup çalışmalarımızı iş birliği, yardımlaşma ve dayanışmayla gerçekleştirdik. Öğretmenimiz, bu çalışmalarımız için bize teşekkür etti. “Birbirinizle yardımlaşmanız çok hoş. Kendi beceri ve yeteneklerinizi arkadaşlarınızla paylaşmanız çok güzel. Sizleri kutluyorum.” dedi” (sf.42). Ders kitabında verilen ifadede yardımlaşma ve dayanışma güzel bir davranış olduğundan bahsedilmiştir.

Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 27).

Görsel 27. Yardımlaşma ve Dayanışma Değeri 6

“Batu’nun ardından Ayşe söz aldı: "Benim annem de babam da çalışıyorlar.

Annemin ev işleri için fazla zamanı kalmıyor. Bu nedenle hepimiz anneme ev işlerinde yardımcı oluyoruz.” dedi (sf.78). Verilen ifadede öğrencilerden ailelerine yardım etmeleri gerektiği anlatılmıştır. Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 28).

74 Görsel 28. Yardımlaşma ve Dayanışma Değeri 7

4.1.7.5. Sevgi Değerine İlişkin Örnekler

“Bazı ailelerde akrabalık ilişkileri çok önemlidir. Akrabaları bir arada tutan değerlere önem verilir. Sevgi, saygı, bağlılık, şefkat, vefa bu değerlerden bazılarıdır.

Ailemizle olduğu gibi akrabalarımızla da güzel ilişkiler kurarız. İlişkilerimiz samimi ve içtendir. Akrabalarımıza sevgi ve saygı gösteririz” (sf.64). Aile birliğinin öneminden ve sevgi değerinden bahsedilmiştir. Değerler doğrudan verilmiştir (Görsel 29).

Görsel 29. Sevgi Değeri 4

“Hepimiz misafirlerimize çay ve kahve ikram ederiz. Dinî bayramlarda büyüklerimizi ziyaret edip ellerini öperiz” (sf.174). Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 30).

Görsel 30. Sevgi Değeri 5

75

“Hayvanların da doğanın bir parçası olduğunu unutmayınız. Hayvanları sevip koruyunuz. Sokakta yaşayan hayvanların beslenme ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olunuz. Olanağınız varsa evinizde hayvan besleyiniz. Bitki yetiştirerek, hayvan besleyerek doğayı sevmeyi, korumayı öğrenirsiniz” (sf.190).

Doğa sevgisi ve hayvan sevgisi anlatılmıştır. Değer açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 31).

Görsel 31. Sevgi Değeri 6

4.1.7.6. Temizlik Değerine İlişkin Örnekler

“Ellerimiz, günlük yaşantımızda en sık kullandığımız organımızdır. Bu nedenle en çok kirlenen organımız da ellerimizdir. Ellerimizin temizliğini sağlayamazsak hastalıklardan korunamayız” (sf.91). Temizlik konusuna vurgu yapılmıştır. Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 32).

Görsel 32. Temizlik Değeri 4

“Sağlıklı olmak, sağlığımızı korumak için kişisel temizliğimize dikkat ederiz.

Ancak sadece vücudumuzun temiz olması yeterli değildir. Kullandığımız eşyaların, yaşadığımız çevrenin de temiz olması gerekir. Hem evdeki düzeni korumak hem de sağlıklı olmak için evimizi kirletmemeye özen gösteririz. Evimizi temiz tutmak için gerekenleri yaparız. Odamızı ve evimizi, aile bireylerimizle birlikte temizleriz”

(sf.105 Ders kitabında verilen ifadede kişisel temizlik, ev temizliğinden bahsetmiştir.

Değer doğrudan, açık bir dille ifade edilmiştir (Görsel 33).

76 Görsel 33. Temizlik Değeri 5

“Çevremizi temiz tutmak ise hepimizin görevidir. Evimizin, okulumuzun bulunduğu mahallemizi komşularımızla paylaşırız. Mahallemizdeki sokaklar, parklar, otobüs durakları komşularımızla ortak kullandığımız alanlardır. Ortak alanları temiz tutmak birbirimize karşı sorumluluğumuzdur. Ayrıca sağlığımızı korumamız için bir gerekliliktir”(sf.106).Temiz olma, temiz tutma hem sorumluluklardandır hem de sağlık için gereklidir ifadeleri anlatılmıştır. Değer doğrudan verilmiştir (Görsel 34).

Görsel 34. Temizlik Değeri 6