İKİNCİ EYLEM PLANI SÜRECİ: YANSITICI DÜŞÜNME BECERİSİ

Araştırmacının sınıf ortamında yapmış olduğu gözlemler sonucunda lise 9. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme becerisinde belirlenen eksiklikler sebebiyle bu konuyla ilgili çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir. Eleştirel düşünme becerisi ile ilgili birinci eylem planının ardından ikinci eylem planı olarak yansıtıcı düşünme becerisinin ele alınmasındaki temel sebep; eleştirerek ve sorgulayarak durumlardaki eksiklikleri belirleyebilen öğrencilere aynı zamanda yeni bakış açıları kazandırmak ve yansıtmalar sayesinde iyileştirmeler yapma olanağı sağlamaktır.

Bu amaçla ilk olarak öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları problemleri belirleme, belirledikleri problemlere çözümler üretme ve bu çözümler üzerine yansıtmalar yaparak onları daha etkili bir forma kavuşturmaları hedeflenmiştir. Genel olarak öğrencilerin aile yapıları da dikkate alındığında herhangi bir problem

üzerinde yoğunlaşarak yansıtma yapma alışkanlığına sahip olmamaları ve bu sebeple günlük hayatlarında yaşadıkları sorunları çözmekte eksiklikler yaşamaları bu etkinliğin uygulanmasını desteklemektedir.

Etkinliğe başlamadan önce ilk olarak öğrencilerin grup çalışması yapacakları belirtilmiş ve araştırmacı tarafından eşit sayıda olmalarına dikkat edilerek sınıf içinde üç grup oluşturulmuştur. Çalışma boyunca öğrencilerin dikkatlerini çekebilmek amacıyla ele aldıkları problemin çözümü ile toplumda yaşanan bir soruna çare bulunabileceği bu sebeple etkinliğin son derece önemli olduğu vurgulanmıştır. Bunun yanı sıra etkinlik sonunda her grubun ele aldıkları problemi ve probleme dair çözüm yolunu sınıfta arkadaşlarına sunacakları bildirilerek daha etkili bir çalışma yapmaları özendirilmiştir. Öğrencilerin etkinliğe verimli bir şekilde katılmalarını sağlamak amacıyla çalışma öncesinde günlük hayatta karşılaşılan problemlere çeşitli örnekler verilmiştir. Günlük yaşantımızda karşılaştığımız problem üzerine yansıtmalar yaparak çözüm yolları üretmemizin yansıtıcı düşünme becerisimizi geliştirme adına önemli bir çalışma olduğu vurgulanmıştır. Ancak çalışma sırasında öğrencilerin sıklıkla bulduğumuz çözüm yollarını sonra kullanacak mıyız ifadesi üzerine yaşantılarına aktarabilecekleri daha somut bir konu üzerinde çalışılmasının bu alanda verimli bir etkinlik sağlayacağına kanaat getirilmiştir. Böylece günlük hayatta karşılaşılan problemlerle ilgili başka bir etkinlik tasarlanarak yeni bir eylem planı oluşturulmuştur.

Bu doğrultuda günümüzde dünyanın temel problemlerinden biri olan geri dönüşümle ilgili bir etkinlik yürütülür. Etkinlik sürecinde tüm dünyanın karşı karşıya kaldığı geri dönüşüm problemine dair öğrencilerde bir bilinç oluşturmak ve bu konuda davranışlarına yansıtma yaparak düzeltmeler yapmaları hedeflenmiştir. Çalışma ilk olarak tahtaya geri dönüşümle ilgili bir ifade yazılarak öğrencilerin metafor üretmeleri ile başlar ve ek olarak günlük yaşamlarında en çok israf ettikleri materyalleri düşünerek listelemeleri istenir. Daha detaylı bir bakış açısı edinmeleri adına geri dönüşüm, atık madde, çöp, ambalaj, israf, ihtiyaç gibi kavramlarla ilgili öğrencilere bir beyin fırtınası yaptırılır ve internetten bu konuyla ilgili Afrika’da geri dönüşüm malzemeleri ile inşa edilen evler haberi öğrencilerle birlikte incelenir. Devamında ise öğrencilerin daha önce evlerinden getirmiş oldukları atık maddeleri kullanarak kağıt üzerinde verilen ev resimlerini üç boyutlu bir şekilde süslerler.

Etkinliğin sonunda tahtaya yazılan geri dönüşümle ilgili metaforu yeniden düşünerek tamamlamaları istenir. Bu şekilde etkinlik sonlandırılır ve öğrencilere yansıtıcı düşünme günlüğü formu doldurtulur.

Günlük Hayatta Karşılaştığımız Problemler Etkinliği Geliştirilecek Beceriler

• Yansıtıcı Düşünme • Problem Çözme • Eleştirel Düşünme Etkinliğin Hedefleri

Hedef: Öğrencilere günlük yaşamdan örnekler bularak bir problem belirlemeleri ve bu probleme çözüm bulabilmek amacıyla araştırma yapmaları hedeflenir. Öğrencilerin üzerinde düşündükleri ve araştırma yaptıkları çözüm önerilerini kağıt üzerinde ifade edebilmeleri sağlanır.

Kazanımlar:

1)Çevredeki sorunlara karşı ilgi ve duyarlılık gösterirler.

2)Merak duygusu ile çözüm bulmaya ve araştırmaya istek duyarlar. 3)Karşılaştıkları olumsuz durumlara karşı sorumluluk hissederler. 4)Adım adım problemlere çözüm önerileri oluştururlar.

5)Sorunların çözümlerinde ortak (grupça) bakış açısı geliştirirler. 6)Kendi fikirlerini özgüvenle ifade ederler.

7)Düşüncelerin geliştirilebilir olduğunu fark ederler. Nasıl Uygulanır?

Öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları temel problemlere eleştirel bir bakış açısıyla bakmaları ve çözüm önerileri geliştirebilmeleri amaçlanmaktadır. Elde edilen çözüm önerileri yine öğrenciler tarafından eleştirel bir biçimde detaylıca incelenerek çeşitli risk faktörleri ile birlikte değerlendirilmelidir.

1.Öğrencilerden günlük hayatta karşılaştıkları problemleri belirlemeleri istenir. 2.Öğrenciler belirledikleri problemler arasından üzerinde çalışmak istedikleri bir problemi seçerler.

4.Çözüm önerilerini detaylı bir şekilde ele alarak alternatifler üretirler. 5.Her grup ele aldığı problemi ve çözüm önerisini sınıfta sunar.

6.Sunumların sonunda ise öğrenci gruplarına kırmızı, sarı ve yeşil kartonlar verilir. 7.Öğrenciler;

-etkinliğin hedeflerine ulaştıklarını düşünüyorlarsa yeşil kartonu

-etkinliğin hedeflerinin bir kısmına ulaştıklarını ancak daha kapsamlı bir çalışma yapabileceklerine inanıyorlarsa sarı kartonu

- etkinliğin hedeflerini karşılayamadıklarını düşünüyorlarsa kırmızı kartonu gösterirler.

8.Son olarak öğrenciler yaptıkları çalışma sonunda öğrenci günlüklerini doldurarak performansları hakkında yorumlama yaparlar.

Sınıf Düzeni İçin Tavsiyeler

Grup çalışması yapılacağı için sınıfta sıralar küme şeklinde yerleştirilebilir. Kümelerin birbirinden uzak olmaları öğrencilerin yapacakları çalışmaya odaklanmalarını kolaylaştırabilir.

Temiz Bir Dünya İçin Geri Dönüşüm Etkinliği Geliştirilecek Beceriler

• Yansıtıcı Düşünme • Problem Çözme • Eleştirel Düşünme • Görüşlerini İfade Etme Etkinliğin Hedefleri

Hedef: Öğrencilerin tüm insanlığın yararı için “geri dönüşüm” konusunda bir bilinç edinmelerini sağlamak ve bu konuda gösterdikleri ihmalkarlıklarının olumlu davranışlara dönüştürülmesi hedeflenmektedir.

Kazanımlar:

1)Geri dönüşüm kavramını açıklarlar. 2)Geri dönüşümün önemini açıklarlar.

3)Dünyadaki problemlere karşı duyarlılık gösterirler.

4)Geri dönüşüm ile ilgili karşılaşılan problemlere çözümler ararlar.

5)Geri dönüştürülebilir maddeleri farklı şekillerde değerlendirmenin yollarını ararlar. Nasıl Uygulanır?

Öğrencilerin yansıtıcı düşünme becerisini geliştirmek için uygulanan “Ülkeler ve Eğitim Sistemleri” etkinliğinin bu konuda yetersiz olduğu ve uygulanması sırasında öğrencilerin isteksiz oldukları fark edildiği için yansıtıcı düşünme ile ilgili yeni bir eylem planı hazırlanmıştır.

Öncelikle öğretmen tahtaya “Geri dönüşüm önemlidir çünkü………..” yazar ve öğrencilerden bu ifadeyi tamamlayarak boş bir kağıda not etmelerini ister. Aynı kağıda öğrencilerin israf edilen maddelerin farkına varmalarını sağlamak için okulda ve evlerinde en çok nelerin israf edildiğini listelemeleri söylenir. Bunun üzerine sınıfta “geri dönüşüm, atık, madde, çöp, ambalaj, israf, ihtiyaç” kavramları ile ilgili beyin fırtınası yapılır ve https://onedio.com/haber/konu-cevre-olunca-elin- nijeryalisinin-bizden-milyon-yil-ileride-oldugunu-kanitlayan-projeden-20-kare- 637209 adresinde yer alan geri dönüşümle ilgili fikir verici içerik incelenir. Bunun devamında ise öğrencilere üzerinde ev çizimi olan kağıtlar verilerek ikili gruplar halinde bu kağıtlardaki ev çizimlerini üç boyutlu olacak şekilde atık materyallerle süslemeleri istenir. Öğrenci ürünleri sınıf panosunda sergilenir. Etkinliğin sonunda öğrencilerin bu konuda yansıtıcı düşünmelerini sağlamak için “Geri dönüşüm önemlidir çünkü ………..…..” ifadesini yeniden tamamlamaları istenir.

1.Öğrenciler tahtaya yazılan “Geri dönüşüm önemlidir çünkü ………..” ifadesini tamamlayarak bir kağıda not alırlar.

2.Aynı kağıda evlerinde ve okulda en çok israf edilen maddeleri listelerler.

3. “Geri dönüşüm, atık, madde, çöp, ambalaj, israf, ihtiyaç” kavramları ile ilgili öğretmen beyin fırtınası yaptırır ve ortaya çıkan fikirler tahtaya yazılır.

4.Geri dönüşüm konusunda öğrencilerin zihninde farklı bir bakış açısı oluşturmak için internetten bulunan örnekler gösterilir.

5.İncelenen geri dönüşüm projesi ile ev inşa edilmesi fikrini içselleştirmelerini sağlamak için öğrenciler üçerli gruplara ayrılır ve her gruba ev şeklinin çizilmiş olduğu kağıtlar dağıtılır.

6.Önceden getirilmiş dönüştürülebilir maddelerle bu resimleri süslemeleri ve farklı ürünler tasarlamaları istenir.

7.Etkinliğin sonunda grupların ortaya koyduğu ürünler sınıf panosunda sergilenir. 8.Son olarak “Geri dönüşüm önemlidir çünkü ………..” ifadesini tekrar tamamlamaları istenerek bu konuda farklı fikirler edinip edinmedikleri araştırılır.

Sınıf Düzeni İçin Tavsiyeler

Öğrenciler grup çalışması yapacakları için sınıfta sıralar küme şeklinde düzenlenebilir.

3.5.ÜÇÜNCÜ EYLEM PLANI UYGULAMA SÜRECİ ÖNCESİ UZMAN