İhracatta Kdv İstisnası Kapsamı Ve Beyanı

24 I. “Mağazalara destek verilmesi

II. Ofisler, Showroomlar ve de Reyonlara Destek verilmesi III. Depolara Destek verilmesi

IV. Tanıtıcı Etkinliklere Destek verilmesi

V. Yurt dışı Marka Tescili işlemlerine Destek verilmesi” şeklinde belirtilmiştir.

10. Tasarıma Dönük Destek (2008/2 Sayılı Tebliğ, 2008, s. 1-4)

Markalaşmadaki ehemmiyetli bir faktör olan tasarımı doğrudan desteklenebilmesini sağlamak için; tasarım şirketlerinin, tasarım ofisleriyle, tasarım dernekleri ve birliklerinin icra edeceği reklam, tanıtım, istihdam, pazarlama, danışmanlık giderleriyle yurtdışında kuracakları departmanlara dair giderlerin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu karşılanmasını tanzim eden 2008 / 2 sayılı “Tasarım Desteğine Dair Tebliğ” 18 Nisan 2008 tarihli ve de 26851 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış ve ilgili Tebliğe dair Uygulamanın Usul ve de Esasları belirtilmiştir.

25 de ülke dışındaki tüketime gireceğinden vergi doğmamakta, verginin tahsili de gerekli hale gelmemektedir. 26/4/2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde KDV’ mal ihracatı istisnası; 3065 sayılı Kanun’un on birinci maddesince, ihracat teslimleriyle bu teslimlere dair olan hizmetler Katma Değer Vergisi’nden muaftır. Yine aynı kanundaki on ikinci maddeye göre, bir teslimin ihracata dahil bir teslim olabilmesi noktasında iki koşulun gerçekleşmesi gereklidir:

a) Teslim işlemi, yurt dışında olan bir müşteriye ya da serbest bölgede bulunan alıcıya veya yetkili olan gümrük antreposu işletmecisine yapılmalıdır.

3065 sayılı Kanunun on ikinci maddesince, yurt dışında olan müşteri; ikameti, iş yeri ve iş merkezi yurt dışında bulunan alıcılarla yurt içindeki firmanın yurt dışında kendi namına bağımsız şekilde faaliyette olan şubeleridir.

Türkiye’de ikametgahı, iş yeri, iş merkezi olan firmaların yurtdışında iş yapabilmek adına açtıkları temsilcilik, büro, acente vb. kuruluşlar Türkiye’deki yerli firmaların yurt dışında kendi namına bağımsız şekilde faaliyette bulunan şubeleri dahilindedir. Nitekim, bu vergi yükümlülerinin yurt dışında iş yapabilme adına açtıkları ofis, şube, temsilcilik, acente vb.

kuruluşlarında kullanma ya da satma amacıyla yurt dışına gönderecekleri mallar ile alakalı teslimler kesin ihracat şartıyla ihracat teslimi vasfındadırlar.

Serbest bölgelerde olan alıcı kavramıysa, mevzuatlar çerçevesinde ilgili bölgelerde faaliyette olan tüzel veya gerçek kişi alıcıları belirtir.

Yine ihracat teslimine dair olan fatura benzeri evrakların yurt dışında olan müşteri ya da serbest bölgedeki alıcının namına tanzimi gereklidir.

b) Teslime konu olan mal, Türkiye’deki gümrük bölgesinden çıkarılarak yabancı bir ülkeye ya da bir serbest bölgeye getirilmeli veya yetkili bir gümrük antreposuna alınmalıdır.

3065 sayılı Kanunda geçmekte olan istisnada ihracat; özü itibarı ile, serbest dolaşımda olan bir malın gümrük ve dış ticaret mevzuatlarınca, ihracata ilişkin işlemlerinin yapılmasının ardından Türkiye’deki gümrük bölgesinin haricine alınmasıdır. Dış ticaret mevzuatına göre ihracat şeklinde görülen fakat 3065 sayılı Kanundaki on ikinci madde ve Tebliğdeki belirlenen şartlara haiz olmayan iş ve işlemlerin KDV muafiyeti kapsamına alınması olanaklı değildir.

26 Teslime konu olan malların ihraçtan evvel yurt dışında olan alıcı namına hareket eden yurt içindeki firmalar ya da bizatihi alıcı tarafınca işlenmesi veya bir biçimde değerlendirilmesi durumunda ihracatla ilgili istisnanın tatbiki noktasında malların Türkiye’deki gümrük bölgesinden çıkarılmış olması şartı vardır. Bu vaziyette, yurt dışındaki alıcının namına hareket eden yurt içindeki ilgililere yapılmış olan teslimlerse vergiye tabi olacaktır, bunların yaptıkları ihracatsa muafiyet kapsamında olacaktır.

3065 sayılı Kanunun on ikinci maddesine göre, bölgelerdeki bir alıcıya yapılan ve de serbest bölgeye ulaşmış olan teslimler de KDV muafiyeti kapsamına girer.

Uluslararası taşımacılığa dair şekilde hava ve deniz ulaşım vasıtalarına yapılmış olan yakıt, gıda, teknik ve öteki malzemeler biçimindeki teslimler aşağıda verilen açıklamalar bağlamında vergiden muaftır:

a) Türkiye içinde taşımacılık hakkı bulunmayan yabancı bayraklı gemi ve uçaklara yapılan yakıt, gıda, teknik ve öteki malzemeler biçimindeki teslimler de ihracat tesliminin kapsamında KDV’den muaftırlar.

b) Uluslararası taşımacılığa dair faaliyette olan yerli gemilerle uçaklar da "yurt içinde olan bir firmanın yurt dışında kendi namına bağımsız olarak faaliyette olan şubesi" vasfını taşımış olduğundan bu vasıtalara yapılan teslimler de yine ihracat istisnası kapsamındadır.

c) Yukarıdaki açıklanmış olan ve de istisna kapsamındaki teslimlere dair işlemlerle ödemelerin acentelerce yapılması istisnanın tatbikine mani değildir.

ç) İlgili teslimlerin ihracat istisnası şeklinde olması için gümrük çıkış beyannamesiyle belgelendirilmesi gereklidir.

Malın ihracına dair olan istisna, ihracatın yapıldığı tarihli olan gümrük beyannamesinin kapanma tarihini içeren vergilendirme dönemine dair KDV beyannamesiyle beyan edilir. İhracata ilişkin işlemler, iç gümrükler için yapılmış olan ihracatın tesliminde, gümrük beyannamesinin sınır gümrükleri tarafından kapatıldığı tarihse, ihracatın yapıldığı tarih şeklinde kabul edilir.

Serbest bölgelere yapılmış olan teslimlerde, gümrük beyannamesinin oluşturulmadığı durumlarda, ilgili malların serbest bölgeye giriş işlemleri tamamlanıp serbest bölgeye ulaştığı

27 tarih de ihracatın yapıldığı tarih şeklinde olur. Bu tarihse, malın serbest bölgeye girişini gösteren ve de serbest bölge işlem formunun idarece onaylanmış olduğu tarihtir.

İhracata ilişkin fatura malların ihracından evvel tanzim edilmiş olsa bile muafiyet ihracatın yapılmış olduğu dönem beyannamesiyle bildirilir.

Malın ihracına dair beyan, ilgili dönemdeki Katma Değer Vergisi beyannamesinin

“İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” sütununda “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosundaki 301 kodu kullanılmak suretiyle gerçekleştirilir.

Bu kısıma, “Teslim ve Hizmet Tutarı” sütununa teslimin bedeli yazılır. İhracatın bedeli, beyannamenin kapanma tarihindeki Resmi Gazetede yayınlanan (bu tarihte Resmi Gazetede kur ilan edilmemişse kapanma tarihinden evvelki ilk Resmi Gazetede olan) Merkez Bankası’nın döviz kuru üstünden Türk Lirasına çevrilir.

İstisna kapsamında olan teslime giren verginin mahsuben ya da nakdi iadesini talep etmeme durumunda “Yüklenilen KDV” bölümüne sıfır yazılır.” Şeklinde açıklanmıştır.

(Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği, 2015, s. 449-451)

Tablo 6: Yapılan Katma Değer Vergisi İadelerin GSYH İçindeki Payı (2006-2018)

(2006 - 2018)

Yıllar GSYH ( Bin TL )

Özel Gider İndirimi

/Asgari Geçim İndirimi (

Bin TL )

GSYH İçindeki Payı (%)

İhracat İstisnası Nedeniyle Dahilde

Alınan KDV'den Yapılan Vergi İadesi Miktarı (

Bin TL )

GSYH İçindeki Payı (%)

Diğer İadeler Miktarı ( Bin

TL )

GSYH İçindeki Payı (%)

Toplam ( Bin TL )

GSYH İçindeki

Payı (%)

-1 -2 (2/1) -3 (3/1) -4 (4/1) -5 (5/1)

2006 789.227.555 1.866.019 0,2 7.371.200 0,9 4.793.954 0,6 14.031.173 1,8

2007 880.460.879 2.668.678 0,3 9.556.386 1,1 6.321.551 0,7 18.546.615 2,1

2008 994.782.858 5.180.472 0,5 10.159.858 1 7.129.095 0,7 22.469.425 2,3

2009 999.191.848 6.349.765 0,6 9.643.418 1 8.326.698 0,8 24.319.881 2,4

2010 1.160.013.978 7.415.838 0,6 9.507.718 0,8 8.982.355 0,8 25.905.911 2,2

2011 1.394.477.166 8.792.065 0,6 12.914.568 0,9 9.703.187 0,7 31.409.820 2,3

2012 1.569.672.115 10.873.893 0,7 15.708.096 1 12.843.208 0,8 39.425.197 2,5

2013 1.809.713.087 12.811.281 0,7 16.806.821 0,9 12.693.449 0,7 42.311.551 2,3

2014 2.044.465.876 14.611.530 0,7 19.940.702 1 15.938.531 0,8 50.490.763 2,5

2015 2.338.647.494 17.256.441 0,7 22.486.743 1 18.623.632 0,8 58.366.816 2,5

2016 2.608.525.749 23.864.050 0,9 25.250.399 1 22.959.013 0,9 72.073.462 2,8

2017 3.106.536.751 27.919.796 0,9 32.778.319 1,1 29.664.141 1 90.362.256 2,9

2018 3.740.519.000 32.453.354 0,9 48.259.104 1,3 37.626.724 1 118.339.182 3,2

Kaynak: https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/VI/CVI3.htm

28 Kamu tarafından yapılan iadeler Asgari Geçim İndirimi / Özel Gider İndirimi, Diğer İadeler ve İhracat İstisnası Sebebiyle Dahilde alınan KDV’den yapılmış olan Vergi İadesi olarak üç grup altında gerçekleşmektedir. Bu iadelerin toplamı 2006 yılında 14.031.173 milyar TL iken yaklaşık %118 artış göstererek 2018 yılında 118.339.182 milyar TL’ye çıkmıştır. 2006 yılında 7,4 milyar TL ile yaklaşık %53 oranında bir paya sahip olan İhracat İstisnası Sebebiyle Dahilde alınmış olan KDV’den yapılan Vergi İadesi 2018 yılında 48.259.104 milyar TL’ye yükselmesine rağmen toplam iadeler içinde yaklaşık %40 düzeyine gerilediği dikkati çeken bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır.

2015 yılı itibariyle kamu tarafından yapılan 58,3 milyar TL’lik toplam iade tutarının dağılımına bakıldığında ise, %29.6’u Asgari Geçim İndirimi/Özel Gider İndirimi, %38.5’i ihracat istisnası sebebiyle dahilde alınmış olan KDV’den yapılan vergi iadesi ve %31.9’ini de diğer iadelerden oluştuğu ve yıllar itibariyle toplam iadeler içinde ihracat istisnası nedeniyle dahilde alınan KDV’den yapılan vergi iadesinin ilk sırada olduğu görülmektedir.

İhracat istisnası sebebiyle dahilde alınmış olan KDV’den yapılan vergi iadesinin yıllar itibariyle performans gelişimine bakıldığında ise, 2007 yılı hariç 2011 yılına kadar dalgalı bir yapı göstermiş olup, daha sonraki yıllarda performans düzeyini arttırdığı görülmektedir.

İncelenen dönem itibariyle ihracat istisnası sebebiyle dahilde alınmış olan KDV’den yapılan vergi iadesinin GSYH içerisindeki payı yıllar itibariyle % 0,9 ile %1,1 oranları içerisinde olup, yıllar itibariyle değişimleri de aynı yönde olduğu görülmektedir. Nitekim global kriz dönemi olan 2008-2010 yıllarında GSYH ile İade oranlarındaki değişimin en düşük seviyede olduğu görülmektedir.