İşletme İçin Fırsat ve Tehdit Oluşturacak Unsurların Tespiti

Küreselleşmenin getirdiği dinamizm ve değişim sonucunda, yeni pazarlara girme fırsatı her zaman bulunmaktadır. Bu fırsatlar iyi değerlendirildiği sürece gelişme kaydedilir. İşletmeler; pazarın iyice oturduğu, rekabetin yoğun olduğu pazarlarda faaliyet göstermenin yanı sıra yeni pazarlar bulması, bunun için pazarlamaya ve dağıtıma büyük önem vermesi gerekir. Buradan hareketle risklerini de dağıtabilmek amacı ile son 5 yıldır yönünü Ortadoğu, Afrika ve Türki Cumhuriyetler pazarına çevirerek buradaki müşterilere daha düşük navlun gibi düşük maliyetlerle hizmet sunmakta ve önümüzdeki yıllarda bu yeni pazarlarda ilerlemeyi planlamaktadır.

Eğitim düzeyi ve kullanılan teknolojilerdeki yenilikler işletmeleri rekabette bir adım öne geçiren faktörler arasındadır. İyi yetişmiş insan gücü, nitelikli personel ve mevzuatı yakından takip, gümrüklerde ve lojistiğin en önemli rekabet unsuru olan hızlı teslimatta firmaları bir adım öne geçirecektir. İnci Lojistik firması iyi yetişmiş nitelikli, mevzuat bilgisi yüksek ve teknolojik gelişimlere açık insan gücüne önem vermekte ve coğrafi olarak iyi bir konumda bulunan Türkiye pazarında ilk 3 lojistik firması içerisinde yer almayı hedeflemektedir.

MEVCUT DURUM    ‐Durumumuz nedir?  ‐Kime hizmet ediyoruz?  ‐Organizasyonun güçlü ve  zayıf yönleri nelerdir?  ‐Organizasyonun karşı  karşıya bulunduğu fırsat  ve tehditler nelerdir?  Üstün  Yönler        Zayıf  Yönler GELECEK DURUM    ‐Durumumuz ne olacak?  ‐Kime hizmet edeceğiz?  ‐Organizasyonu gelecekte  neler bekliyor?    Fırsatlar  ++++ ‐‐‐‐  Tehditler 

149 İletişim araçlarındaki gelişme ve internet hizmetleri, yeni pazarların ve müşterilerin varlığını ortaya koymaktadır. Günümüzde internet kullanıcıları her geçen gün yüksek ivmeyle artmaktadır. Ayrıca sanal ortamda tüm dünyaya neredeyse maliyetsiz ya da düşük maliyetli reklam kampanyaları ve benzeri tanıtım yolları ile hizmetleri daha iyi tanıtıp, daha geniş alıcı kitlelerine ulaşılabilir. Telekomünikasyon yapısına oldukça önem veren İnci Lojistik tanımını ve bilinirliğini arttırarak dünyanın önde gelen firmalarına hizmet sunmayı amaçlamaktadır. İletişim ağını daha yüksek seviyelere çıkararak firma dünya devleri ile rekabet edebilirliğini arttırabilir.

Hız rekabetin vazgeçilmez bir etkeni olup rekabet edebilirlikte firmaları bir adım öne geçiren en önemli kozdur. Lojistik açıdan hız ve esneklik rekabette avantaj sağlamadaki en önemli fırsatlardandır. Firma esnekliğini ve hızını arttırarak özellikle uluslar arası alandaki rakiplerine daha çabuk tepkiler vererek müşteri memnuniyetini en üst seviyelere çıkartabilir ve müşteriler tarafından tercih edilebilirliği artırabilir.

Her işletmenin gerek ulusal gerekse uluslararası pazarlarda karşı karşıya kaldığı birçok rakibi vardır. Bu rakipler, eğer işletme güçlüyse kendisi için bir fırsat, zayıfsa bir tehdit oluşturur. İnci Lojistik A.Ş. ulusal rakiplerinden; kiralama yoluyla konteynır taşımacılığına eğilerek maliyetlerini rakiplerine kıyasla minimize etmesi ve tek bir gruba veya sektöre kilitlenmeden sektörel analiz yapıp mevcutaki koşullara göre sektörü belirleyerek müşteri ağını geliştirerek müşteri çeşitlendirmesi yapmak bakımından daha iyi konumdadır. Bu durum İnci Lojistik A.Ş. için bir fırsat oluşturur. Ulusal pazarda sektörün yapısından kaynaklanan, sektöre sadece nakliye perspektifinden bakarak maliyetleri katlanılan maliyetlerin de altına çekerek piyasaya kısa süreli girişler yapan esas iştigal konusu lojistik olmayan firmaların giriş çıkışı firma açısından ulusal pazarda bir tehdit oluşturmaktadır.

Uluslararası pazarlarda globalleşmenin giderek artan etkisi müşteriler açısından daha çok seçeneğin ortaya çıkmasına neden olmuş bu durum müşterileri kaliteye ve güvenilirliğe daha çok yöneltmiştir. Müşteriler kalitenin ve etiketin daha ön planda olduğu markalara yönelmektedir. Bu durum lojistik sektöründe de etkisini hissettirmiş ve dünya devleri yaşanan rekabette bir adım öne geçmektedir. İnci

150 Lojistik A.Ş. açısından bu durum bir tehdit oluşturmaktadır. Ayrıca büyük lojistik firmalardaki monopolleşme eğilimleri dünyada etkin şekilde bu firmaların var olmasına neden olmuştur. İnci Lojistik A.Ş.’nin rekabet ettiği pazarlarda bu tip firmaların olması firma açısından tehdit unsuru oluşturmaktadır.

Uzak Doğu ülkelerinde özellikle Çin’de işgücü, enerji ve hammadde maliyetleri ve kalite düşüktür. Bu faktörlere bağlı olarak lojistik sektöründe de maliyetler ve dolayısıyla fiyat da çok düşüktür. Ayrıca bu ülkeler, gelişmiş ülkelerle yaptıkları serbest ticaret anlaşmaları sayesinde avantajlı konuma geçmekte ve ihracatlarını gelişmiş ülkelerin pazarlarına hızla aktarmaktadır. Bu noktada düşük navlun ve taşıma ücretleri ile bu paralarda daha kolay yer almaktadırlar. Bunun yanı sıra uluslar arası pazarlarda Uzakdoğu menşeli firmaların büyük satın almalar yaparak büyük lojistik firmalarını satın almaya başlaması son yıllarda İnci Lojistik A.Ş. açısından bir tehdit olarak algılanmaktadır. İnci Lojistik A.Ş.’nin ulusal ve uluslararası rakipleri arasındaki yeri Şekil 14’de gösterilmiştir.

Şekil- 21. İnci Lojistik A.Ş.’nin Ulusal ve Uluslararsı Rakipleri Arasındaki Yeri

Avrupa Ülkeleri 

İnci Lojistik A.Ş.

Uzak Doğu  Ülkeleri ve Çin 

151 Yeni pazarlara girme olanağı her zaman olmasına rağmen bu pazarların standartlarına uyamama olasılığı da bulunmaktadır. Bu yüzden işletmeler girdikleri pazarın çevre analizini çok iyi yapmaları gerekir. Girilen pazarlardaki mevzuat bilgisi sıklıkla tercih edilen ana lojistik faaliyetlerin iyi analizi çevre analizin en önemli unsurları arasındadır. Bu pazarda müşterilerin tercihleri seçilen ülkenin fiziksel ve coğrafik yapısı tercih edilecek taşıma şekillerinin belirlenmesi buna yönelik maliyetlemenin yapılması lojistik sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için oldukça önemli bir konudur. Uzak pazarlardaki iletişim eksiklikleri pazarın analizinde problemler yaratabilmektedir. Bu da işletme için bir tehdit oluşturmaktadır.

Devlet politikalarındaki değişimler ve istikrarsızlıklar işletmenin karşılaştığı olumsuz risklerdendir. Bu olumsuz etkiler, işletmenin geleceğini görmesini ve buna uygun stratejiler geliştirmesini imkansız kıldığı gibi maliyet kalemlerinde de dalgalanmalara neden olmaktadır. Bu durum da işletme için bir tehdit oluşturmaktadır.

Geçmişte yaşanan finansal krizler, sektörleri, işletmeleri ve global büyüme hızını olumsuz etkilemiş ve Türkiye’nin tam anlamıyla 1990’lı yıllarda geç bir giriş yaptığı lojistik sektöründe de sıkıntılar yaşanmasına neden olmuştur. Piyasalarda durgunluk, ekonomilerin küçülmesi, ticari mal hareketlerinin zayıflaması, lojistik sektörü olarak lojistik faaliyetlerin hacminin küçülmesini kaçınılmaz hale getirmektedir. Krizin ortaya çıkması daha az ithalat ve ihracat yapılmasına ve bu da reel sektöre hizmet veren lojistik şirketlerinin pazarlarının daralmasına neden olmaktadır. Lojistik sektöründeki faaliyetlerin küçülmesi sektörün bütününde tasıma operatörleri, lojistik terminaller, gemi isletmecileri, depo-antrepo isletmeciliği yapan kuruluşlar gibi lojistik hizmet üreten tüm tarafların yanında, sektörde dolaylı hizmet üretenleri de etkilemesi kaçınılmaz görünmektedir. Lojistik-taşımacılık sektöründe ithal taşımalarda % 40’a varan ciddi düşüşler yaşanırken, ihraç yüklerinde durgunluk devam etmektedir. Araç lojistiği hizmetlerinde ise % 70’i bulan daralmalar söz konusudur. Krizin lojistik sektörüne olan etkilerinden bahsederken, göze çarpan büyük bir sorun da yapılan ihracatların sonunda geri dönmek için, tırların dönüş yükü

152 bulamamaları sorunu olmaktadır. Bu nedenle tırlar Avrupa ülkelerinde kalmakta ve dolayısıyla ihracat yüklemelerinin fiyatları çok fazla yükselmektedir. Avrupa'da yaşanan ekonomik sorunlar, Türkiye'nin en büyük ihracat limanı olan İzmir Limanı'ndaki iş hacmini önemli oranda etkilemekte ve is hacminde geçen yıla göre yaklaşık % 50 oranında durgunluk söz konusu olmaktadır.151 2009’dan itibaren etkisini göstermeye başlayan ve giderek artan şekilde devam eden ekonomik durgunluk ve Avrupa ülkelerinin olası yaşayacağı finansal kriz firmaların Avrupa ülkelerinden yüzünü Ortadoğu ve Rusya pazarına çevirmesine neden olmuştur. Bu durum Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetler pazarında daha etkin yer almayı planlayan ve henüz faaliyete geçmemiş İran-Irak trafiğini canlandırmayı amaçlayan firma için bir tehdit oluşturabilir.

FIRSATLAR

• Özellikle Türk firmaları tarafından yönelinen Türki Cumhuriyetler ve Rusya pazarına firmanın daha önce girmiş olması

• Dünyadaki teknolojik gelişmelerin etkisiyle firma tarafından teknolojiye önem verilmesi

• Eğitimli elemana sahip olmanın yarattığı avantajlar nedeniyle nitelikli işgücünü sağlamak amacıyla firmanın çalışmalarda bulunması

• İnternet hizmetlerinin sunduğu iletişim ve reklam fırsatları

• Rekabet şartlarının oluşturduğu müşteri memnuniyeti kavramının önem kazanmasıyla firmanın bu kavram üzerinden faaliyetlerini sürdürmesi • Sadece bir sektör üzerinden değil, sektördeki tedarikçilerle de ilişkiler

kurarak bütün zincir tarafından tercih edilme • Maliyet düşürücü etkenlere yönelme

153

TEHDİTLER

• Sektöre hızlı giriş çıkışlar yapan esas faaliyet konusu lojistik olmayan firmalar

• Küreselleşmenin etkisi ile uluslararası pazarlarda markanın ön plan çıkması ve DHL, Küchne Nagel gibi küresel firmaların daha çok tercih edilir olması • Uluslararası pazarlarda yaşanan monopolleşme eğilimi

• Firmaların Uzakdoğu firmaları tarafından büyük alımlarla satın alınması • Uzak Doğu ülkeleri, özellikle Çin’deki maliyetlerin düşük olması ve bu

nedenle Uzakdoğu firmalarının tercih edilmesi • Yeni pazarların standartlarına uyamama olasılığı • Yaşanan global finansal krizler