ÚÀêí Seyyid Meómed Efendi, şÀrió-i MülteúÀ, Óalebli ÚÀêí Seyyid Meómed Efendiniñ oàlıdır. İstanbullı, evvelki maòlaãı Şeref idi. VefÀtı H.1149/M.1736. Sÿr òÀricinde Emìr BuòÀrì Tekyesi úurbünde medfÿndur.
MefÀ‘ilün Fe‘ilÀtün MefÀ‘ilün Fe‘ilün 1 RecÀ-yı mihr-i felek ‘ayn-ı ÀfitÀbdan Àb
HemÀn eylemedir cüst u cÿ serÀbdan Àb
2 HevÀ-yı ‘ışú ile ser germ ü dìde pür-nemdir CüdÀ olur mu óabÀb Àbdan óabÀb-ı Àb
RÀmiz, 10; Es‘ad, 11; Sicill-i ‘OåmÀnì, c. IV, ã. 230; SÀlim, 135; äafÀ’ì, 50; Mecelle, 110; ÚÀfile-i Şu‘arÀ, 44
tÀrìòinde doàdı. Cülÿsı 16 äafer 1171/M.1757, vefÀtı 8 Õi’1-úa‘de 1187/M.1773, LÀlelide türbesinde medfÿndur.
FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilün Şimdilik İúbÀliyÀ daldım ‘amìú-ı óayrete
Luùf idüp destimi al yÀ Rab düştüm kürbete
LüàÀt-ı TÀrìòiyye ve Coàrafya, c. VI, ã. 273; ‘OåmÀnlı Mü’ellifleri, c. II, ã. 419; ÚÀmÿsü’l-a‘lÀm, c. VI, ã. 4310.
180. İÚBÁLÌ VEYÁ MEFTßNÌ
SulùÀn MuãùafÀ-yı åÀnì SulùÀn Meómed-i rÀbi‘iñ oàlıdır. H.1074/M.1663 tÀrìòinde doàdı. Culÿsı 22 CemÀõiye’1-Àòir 1106/M.1694. VefÀtı Rebì‘ü’l-Àòir 1115/M.1703. Yeñi CÀmi‘i Türbesinde medfÿndur.
[50]FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilün
Başımızdan hìç hevÀ-yı zülf-i yÀr eksük degil Mürtefî‘ yerdir anıñ-çün rÿzgÀr eksik degil
Mef‘ÿlü MefÀ‘ìlü MefÀ‘ìlü Fe‘ÿlün YÀ Rab meded eyle úuluña iki cihÀnda
Çünki bu me’Àåimle işim cümle yamÀndr
SÀlim, 58; ÙayyÀr-zÀde ‘AùÀ TÀrìòi, c. IV, ã. 65; LüàÀt-ı TÀrìòiyye ve Coàrafya, c. VI, ã. 272; Mecelle, 110 ve 402; Sicill-i ‘OåmÀnì, c. I, ã. 79; ÚÀmÿsü’l-a‘lÀm, c. VI, ã. 4310; VefeyÀt-ı AyvansarÀyì, 37; ÚÀfile-i Şu‘arÀ, 18.
181. ÁGÁH
ÓÀfıø ÓÀcı Meómed Bulaú, Semerúandlı, Mevlevì H.1040/M.1630 tÀrìòinde Semerúandda doàdı. VefÀtı H.1141/M.1728. DiyÀr-ı Bekrde medfÿndur. DiyÀr-ı Bekrli VÀlìniñ:
2 Virdi bu mıãra‘-ı tÀrìò ile hÀtif òaberi Girdi dÀr-ı İreme ‘Àrif billÀh ÁgÀh
هﺎﮐآ ﷲﺎﺑ فرﺎﻋ ﮫﻣرا ر اد یدﺮﯿﮐ
úıt‘ası vefÀtına tÀrìòdir. VefÀtı tÀrìòini ÚÀfile ve äafÀ’ì 1127, Es‘ad ile RÀmiz1144, Mecelle 1143, Keşfü’ô-ôunÿnÿn Õeyli,1130 gösteriyorlarsa da ùoàru dcgildir.
MefÀ‘ilün Fe‘ilÀtün MefÀ‘ilün Fe‘ilün 1 Göñülde ol ruò-ı pür-Àb u tÀb ãaúlanmaz
Derÿn-ı Àyìnede ÀfitÀb ãaúlanmaz
2 Ruò-ı laùìfine olmaz niúÀb perde-i şerm Nühüfte gevher-i yektÀda Àb ãaúlanmaz
Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilün Úoyalım murg-ı dili lÀneye bülbül yerine
ŞÀyed ol àonce-dehen seyr-i gülistÀna gele
DìvÀnı, Emìr Efendi, Manôum eserler úısmında, Millet Kütüb-òÀnesinde, Nu.: 2, 3, 4; Es‘ad Efendi Kütüb-òÀnesi, SüleymÀniye Kütüb-òÀnesinde, Nu.: 2599; Reşìd Efendi Kütüb-òÀnesi, Millet Kütüb-òÀnesinde, Nu.: 741; Üniversite Kütüb-òÀnesi, Nu.: 2896, 2916, 3021, 3023; Teõkire-i Ámid, Yazma NüsòÀ, 8; Es‘ad, 11; RÀmiz, 11; SÀlim, 139; äafÀ’ì, 55; Mecelle, 112; Belìà, 4; VefeyÀt-ı AyvansarÀyì, 149; Keşfü’ô- ôunÿnÿn Õeyli, 1/483; ÚÀfile-i Şu‘arÀ, 55.
[51] 182. ÁGÁH
Rÿz-nÀmçeci-zÀde Meómed ÁgÀh Efendi, Yÿsuf Efendi nÀmında biriniñ oàlıdır. İstanbullı, pederi Yavuz SulùÀn Selìm-i evvel evúÀfı rÿz-nÀmçecisi, ÒaùùÀù, SüleymÀniye CÀmi‘i rÿz-nÀmçecisi. VefÀtı H.1158/M.1745. Sicilliñ 1159 göstermesi
183. ÁGÁH
ÁgÀh ‘OåmÀn Paşa, Òazìne-dÀr-zÀde ‘OåmÀn Paşanıñ ÚavÀã-başısı MuãùafÀ Aàanıñ oàlıdır. Ùrabzonlı H.1247/M.1831 tÀrìòinde Ùrabzonda doàdı. VefÀtı 20 Muóarrem 1324/M.1906. Anúarada ÓÀcı Bayram Velì civÀrında medfÿndur.
Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilün 1 Almaú isterseñ eger himmet-i ehlü’llÀhı
Bì-edeb olma gözet óürmet-i ehlü’llÀhı
2 NÀm-ı ‘Àlilerini yÀd eyle úıl istimdÀd Göresiñ tÀ ki nedir úuvvet-i ehlü’llÀhı
äoñ ‘Aãır Türk ŞÀ‘irleri, c. I, s. 48; ‘OåmÀnlı Mü’ellifleri, c. II, ã. 71. [Yazma Dîvân; Bülbül-nâme, TDEA., İstanbul 1977, c. I, s. 41].
184. ÁGÁHÌ
ŞÀkir ÁgÀhì Efendi, Rizeli, HÀcı Memiş Efendiniñ oàlıdır. Mu‘allim, H.1254/M.1838 tÀrìòinde Rizede doàdı. VefÀtı H.1320/M.1902.
Mef‘ÿlü FÀ‘ilÀtü Mefa‘ìlü FÀ‘ilün Çekmez hevÀ-yı gülşene hìç bir hevÀ beni
Bir tÀze gül hevÀsı çeker ol yaña beni
FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilün Şaòã-ı nÀmerde temellüú itme dökme Àb-ı rÿ
ÒvÀhiş-i feyø itme bir boş çeşmeye ùutma sebÿ
äoñ ‘Aãır Türk ŞÀ‘irleri, s. 50. [Bahariye Risalesi; Tarab-nâme, TDEA., İstanbul 1977, c. I, s. 42].
a‘øÀsından. Rebì‘ü’l-evvel 1263/M.1846 tÀrìòinde İstanbulda doàdı. VefÀtı 4 Rebì‘ü’l-evvel 1332/M.1913. Anaùolı ÓiãÀrında Küçükãu ÚabristÀnında medfÿndur. Neşìde-i óürriyyetden:
Mef‘ÿlü MefÀ‘ìlü MefÀ‘ìlü Fe‘ÿlün 1 Óıfô-ı vaùana himmet-i merdÀn günidir bu
Vaódetle fedÀkÀri-i iòvÀn günidir bu
2 Sancaàımızıñ şevú ile tÀbÀn günidir bu Ey ordusı ‘OåmÀnlılarıñ şÀn günidir bu
äoñ ‘Aãır Türk ŞÀ‘irleri, 274; ‘OåmÀnlı Mü’ellifleri, c. II, ã. 91; ÚÀfile-i Şu‘arÀ, 45.
186. EKREM
‘Alì Ekrem Beg ibn-i NÀmıú KemÀl Beg ibn-i Ser-müneccìm MuãùafÀ ‘Ásım Beg, mu‘allim, H. 1284/M.1867 tÀrìòinde İstanbulda doàdı. [52] Vaãiyyet manôÿmesinden:
MefÀ‘ilün Fe‘ilÀtün MefÀ‘ilün Fe‘ilün 1 Donuúça bir feneriñ nÿrı sÀye dÀrında
Çadırlarıñ arasında zamÀn-ı rÀóatda
2 Nevbet degiştirilen bir feraólı sÀ‘atde Aàaçlı bir tepeniñ úuytu bir kenÀrında äoñ ‘Aãır Türk ŞÀ‘irleri, 385.
187. ÁGEHÌ
ÚÀêí Manãÿr Ágehì Çelebì, Vardar Yeñiceli, VefÀtı H.985/M.1577.
mıãrÀ‘ı vefÀtına tÀrìòdir. Sicill-i ‘OåmÀnìniñ c. IV ã 516. ãÀóìfesindeki Manãÿr mÀddesinde mükerrer olaraú yazılmış olan Ágehìniñ Yeñişehir Feneri diye gösterilmesi õühÿl eåeridir.
Mef‘ÿlü FÀ‘ilÀtü Mefa‘ìlü FÀ‘ilün Ayırdı ben àubÀrı reh-i kÿy-ı yÀrdan
Çoúdur bizim şikÀyetimiz rÿzgÀrdan
Mef‘ÿlü FÀ‘ilÀtü Mefa‘ìlü FÀ‘ilün Baóå-i visÀlüñ oldı gice sebze zÀrda
Alınma sevdigüm çoà olur söz kenÀrda
Mef‘ÿlü FÀ‘ilÀtün Mef‘ÿlü FÀ‘ilÀtün Ref‘ eylemez yüzinden ol àonca-leb niúÀbı
Açılmaz ehl-i ‘ışúa def‘ eylemez óicÀbı
Sicill-i ‘OåmÀnì, c. I, ã. 394 ve c. IV, ã. 516; ‘OåmÀnlı Mü’ellifleri, c. III, ã. 4; ÚÀmÿsü’l-a‘lÀm, c. I, ã. 274; RiyÀøì, 23; ‘Ahdì, 89; ‘Áşıú Çelebì, 67; BeyÀnì, 12; ‘Álì TÀrìòi, 283; Óasan Çelebì, 61; ÚÀf-zÀde, 1; Mecelle, 112; ÚÀfile-i Şu‘arÀ, 30.
[A. Tietze. (1959). XVI. Asır Türk Şiirinde Gemici Dili, Âgehî Kasidesi ve
Tahmisleri, Türkiyat Mecmuası, c. IX, İstanbul, s. 113-37].
188. ÜLFETÌ
Ülfetì, DiyÀr-ı Bekrli, VefÀtı H.1000/M.1591. BaàdÀdda medfÿndur. Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilün
1 Şeróa vü na‘li ki var sìne-i ãad-çÀk üzre Áh şekli yazılıdır ten-i àamnÀk üzre
2 Gördiler Àhımı ot ãaldı bütün dünyÀya Úaçdı eùfÀl-i nücÿm çıúdılar eflÀk üzre
3 MÀh-ı nev ãanma felekde görinir òÀme-i Àh Çekdi bir med yine Àyìne-i eflÀk üzre
189 ÜLFETÌ
Meómed Ülfetì Efendi, İstanbullı vefÀtı H.1055/M.1645. ÚÀfilenin Edirnede doàdıàını yazması yañlışdır.
Mef‘ÿlü FÀ‘ilÀtü Mefa‘ìlü FÀ‘ilün Ol dem àubÀr-ı àamla felek gözmi açdırır
Seyr-i cemÀl-i yÀra eger ruòãat istesem
ŞaúÀyıú Õeyli Şeyòì, c.I, ã. 201; Sicill-i ‘OåmÀnì, c. I, ã. 395; Ásım, 2; äafÀ’ì, 31; Mecelle, 113; Belìà, 4; ÚÀfile-i Şu‘arÀ, 49. [53]
190. ÜLFETÌ
Óüseyn Ülfetì Efendi, BaàdÀdlı, Úısmet-i ‘Askeriyye Maókemesi kÀtibi, vefÀtı H.1122/M.1710. Mecellede isminin Óasan yazılışı müstensiò òaùÀsıdır.
Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilÀtün Fe‘ilün ‘Işú ile ãÀf görüp göñlümüñ Àyìnesini
Gün gibi açdı o meh-pÀre güzel sìnesini
ŞaúÀyıú Õeyli, Şeyòì, c.II, ã. 545; Sicill-i ‘OåmÀnì, c. I, ã. 395; Mecma‘-ı Şu‘arÀ, 146; SÀlim, 122; Mecelle, 113; VefeyÀt-ı AyvansarÀyì, 161.
191. İLHÁMÌ
Şeyò Meómed İlhÀmì Efendi, Serezli, TercemÀn CÀmi‘i imÀm ve òaùìbi ve TercemÀn Tekyesi şeyòi. VefÀtı H.980/M.1572. ŞaúÀyıú, Nev‘ì-zÀde, 208; Sicill-i ‘OåmÀnì, c. IV, ã. 120.
192. İLHÁMÌ
SulùÀn Selìm-i åÀliå, SulùÀn MustafÀ[-yı] åÀliåin oàlıdır. 27 CemÀõiye’l-evvel 1175/M.1761 tÀrìòinde doàdı. Cülÿsı 11 Receb 1203/M.1788. VefÀtı 4 CemÀõiye’1-
FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilÀtün FÀ‘ilün Dökdi Es‘ad úatre-i eşkin yazup tÀrìòini
Meskeni SulùÀn Selìm-i åÀliåin ola cinÀñ