İşletmelerin e-ticaret kullanım durumu satış geliştirme maliyetlerinde farklılık gösterip göstermediğini incelemek üzere t testi uygulanmış ve sonuçlar Tablo 9’da verilmiştir.
Tablo 9: İşletmelerin E-Ticaret Kullanım Durumu Satış Geliştirme Maliyetlerine Göre Karşılaştırılmasına İlişkin Yapılan t Testi Sonuçları
Boyutlar n ort. s.s. t p (sig)
Maliyetler Düştü 52 4,48 0,315 7,831 0,04* Maliyetler Değişmedi 52 4,08 0,40 *p<0,05
Tablo 9‘da işletmelerin e-ticaret kullanımlarının satış geliştirme maliyetlerine göre karşılaştırılmasına ilişkin yapılan t testi sonuçları yer almaktadır. Buna göre araştırmaya dahil edilen Ankara’daki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerin e-ticaret kullanımlarının satış geliştirme maliyetlerine ilişkin boyutları arasında 0,05 anlamlılık düzeyinde farklılık bulunmuştur. Buna göre, işletmelerin “Maliyetler Düştü” boyutuna ilişkin sonuçlarının (4,48) “Maliyetler Değişmedi” boyutuna göre (4,08) işletmelerin verimliliği açısından daha çok önem arz ettiği görülmektedir. Çünkü işletmeler elektronik ticaret araçlarını kullanarak, tanıtım, etkin pazarlama, iletişim, birimler arası iletişim, zaman, hizmet ve işlem başına düşen maliyetlerde ve pazara ulaşma maliyetlerinde düşüş sağlayarak işletmelerin mali durumlarına önemli katkılar sağlamaktadır.
83
E-ticaretin sağlamış olduğu bu imkanlar, konaklama işletmelerin komisyon, reklam ve benzeri giderlerin azalmasına olanak tanımakla beraber zaman ve mekan sınırlaması olmaksızın müşterilere doğrudan ulaşabilme ve onlarla daha ucuz iletişim kurma olanağı da sağlamaktadır.
İşletmelerin, e-ticaret kullanım durumunun istihdam pozisyondakilerin eğitim düzeyine
göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek üzere tek yönlü varyans analizi (ANOVA)
uygulanmış ve sonuçlar Tablo 10’da verilmiştir.
Tablo 10: İşletmelerin E-Ticaret Kullanım Durumu İstihdam Pozisyondakilerin Eğitim Düzeyine göre Anova Testi Sonuçları
Boyutlar n ort. s.s. f p (sig)
Lise 19 4,3947 0,20
2,26 0,114*
Lisans 23 4,5036 0,19
Lisans Sonrası
(Yüksek Lisan, Doktora)
10 4,4728 0,25
*p<0,05
Tablo 10’da işletmelerin e-ticaret kullanım durumunun istihdam pozisyondakilerin eğitim düzeyine göre karşılaştırılmasına ilişkin yapılan anova testi sonuçları yer almaktadır. Söz konusu tablo incelendiğinde görüleceği üzere işletmelerin e-ticaret kullanım durumunun istihdam pozisyondakilerin eğitim düzeyine ilişkin boyutlarında (p>0,05) herhangi bir anlamlılık farkının bulunmadığı görülmektedir.
İşletmelerin e-ticaret kullanım durumunun ödeme şekillerine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek üzere t testi uygulanmış ve sonuçlar Tablo 11’de verilmiştir.
Tablo 11: İşletmelerin E-Ticaret Kullanım Durumu Ödeme Şekillerine Göre Karşılaştırılmasına İlişkin Yapılan t Testi Sonuçları
Boyutlar n ort. s.s. t p (sig)
Kredi Kartı 36 4,51 0,315 2,15
0,04*
Diğer 16 4,38 0,40 2,22
84
Tablo 11’de İşletmelerin e-ticaret kullanım durumunun ödeme şekillerinde farklılık gösterip göstermediğine ilişkin yapılan t testi sonuçları yer almaktadır. Tablodan da anlaşılabileceği üzere araştırmaya katılan işletme çalışanlarının (işletme sahibi, müdür ve diğer) ödeme şekilleri (kredi kartı ve diğer ödeme seçenekleri) ile ilgili boyutlar arasında (p<0,05) anlamlılık düzeyinde farklılık bulunmaktadır. Ödeme seçeneklerine ilişkin hesaplanan aritmetik ortalamalardan da anlaşılacağı üzere, “kredi kartı” ile ödeme boyutundaki hassasiyet (4,51) “diğer” ödemeler boyutuna ilişkin hassasiyet’e (4,38) oranla daha çok ön plana çıkmaktadır.
Tablo 11’e göre işletmelerde gerçekleşen faaliyetler sonucu müşterilerin ödemelerinin büyük bir kısmının (%69) sadece kredi kartları aracılığıyla ödendiğini göstermektedir. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) kartlı ödeme sistemleri verilerine baktığımızda 2013 yılında kartlı ödeme tutarının 22 milyar lirası banka kartlarıyla ve 387 milyar lirası ise kredi kartlarıyla gerçekleştiği belirtilmektedir. Aynı şekilde banka kartı sayısındaki artışta 2013-2014 Mart ayları sonunda %9 olurken, kredi kartındaki artış yüzde %3 olarak gerçekleştiği belirtilmektedir. Bankalar arası kart merkezi verilerinde de görüldüğü gibi kartlı kullanıcı sayısı ve ödeme hacimlerinde artış olduğu sonucu çıkmaktadır ki bu veriler de tablo 10’daki verileri destekler niteliktedir (http://bkm.com.tr).
Tablo 12: Kart Sayıları (Milyon Adet)
Kart Sayıları (Milyon Adet) 2013 Mart 2014 Mart Değişim %
Banka Kartı 93,8 102,2 9%
Kredi Kartı 55,7 57,3 3%
Toplam 149,5 159,5 7%
Kaynak: (http://bkm.com.tr, 2014 Nisan).
İşletmelerin e-ticaret kullanım durumunun işletme web sayfasının güncellenme süresine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek üzere t testi uygulanmış ve sonuçlar Tablo 13’te verilmiştir.
85
Tablo 13: İşletmelerin E-Ticaret Kullanım Durumu İşletme Web Sayfasının Güncellenme Süresine Göre Yapılan t Testi Sonuçları
Boyutlar n ort. s.s. t p (sig)
Aylık 21 4,51 0,23 1,31
0,2*
Yılda Bir 31 4,44 0,19 1,26
*p<0,05
İşletmeler web sayfası aracılığıyla her türlü bilgiyi kullanıcıların erişimine sunmaktadır. Bu imkânlar doğrultusunda gezilecek turistik yerlerin pazarlanması özellikle konaklama işletmelerinin içinde yer aldığı turizm sektörü için bir reklam aracı olarak önemi artmaktadır.
Dinamik bir web sayfası tüm dünyaya erişmekte ve günün 24 saati dünyanın herhangi bir noktasından bu web sayfasına ulaşılabilmektedir. Bu sebeple web sayfalarının içeriği çok önemlidir ve diğer sektörlerde olduğu gibi turizm işletmeciliğinde de düzenli bir şekilde güncellenmelidir. Araştırmaya katılan işletme çalışanlarının (işletme sahibi, müdür ve diğer) işletme web sayfaları hakkında vermiş oldukları yanıtların dağılımı tablo 13’te verilmiştir.
Söz konusu tablo incelendiğinde görüleceği üzere işletmelerin web sayfalarını güncelleme düzeyine ilişkin boyutlarında (p>0,05) anlamlılık düzeyinde herhangi bir farklılık bulunmadığı yapılan t testi sonucu görülmektedir. Tablo 13’teki değerlere baktığımızda Ankara’daki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinin %59’u web sayfalarını yılda bir defa, %21’i ise aylık olarak güncelledikleri görülmektedir.
Konaklama işletmelerinin web sayfalarının genel özelliklerinin dağılımlarını gösteren tabloda (tablo 8) göze çarpan en büyük eksiklik web sayfalarında sanal gezinti imkanı, indirim haberleri ve güncellenme konularının yeterli düzeyde olmadığı anlaşılmaktadır.
İşletmelerin merkezi rezervasyon sistemlerini kullanması ile Dead Line uygulamasının farklılık gösterip göstermediğini incelemek üzere bağımsız t testi uygulanmış ve sonuçlar Tablo 14’te verilmiştir.
86
Tablo 14: İşletmelerin Merkezi Rezervasyon Sistemlerini Kullanması İle Dead Line Uygulamasına Göre t Testi Sonuçları
Boyutlar n ort. s.s t p (siq)
Merkezi Rezervasyon Sistemi 26 1,37 0,52 0,81 0,42* Dead Line 26 1,33 0,47 Toplam 52 2,7 0,99 *p<0,05
Yapılan istatistik analiz sonucuna göre 0,42 önem düzeyi ile H5 hipotezi ret edildiği tablo 14’te görülmektedir. Yani işletmelerin merkezi rezervasyon sistemlerini kullanması ile Dead Line uygulama sürelerinin aritmetik ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur (p>0,05). Bu durumda, işletmeler müşterinin opsiyon süresinin bitiş tarihi ile müşterinin işletmeye geliş günü arasındaki süre için merkezi rezervasyon sistemini kullansa da kullanmasa da işletmelerin söz konusu uygulamayı kendi stratejisine göre belirledikleri ortaya çıkmaktadır.
87
SONUÇ VE ÖNERİLER
Çağımız teknoloji çağıdır ve bu bağlamda teknoloji, çağımızda üretimin, rekabetin ve yönetmenin en önemli faktörü haline gelmiştir. Dünyada teknoloji çağının uygulamalarına bakıldığında yaşamın her alanında bu uygulamalara bir ihtiyaç olduğu görülmektedir. İşletmeler de bu çeşitliliğe ayak uydurmak ve teknolojik sistemlerini bu yeni duruma göre yönlendirmek zorundadırlar. Bu yönlendirme konaklama işletmeleri için teknoloji çağının asıl sermayesi kabul edilen müşteriler açısından çok önemlidir. Çünkü rakiplerinin hızını ve piyasadaki etkisini geçmek için işletmeler teknolojik sistemlerini tüm boyutlarıyla değiştirmek zorundadırlar. Dolayısıyla konaklama işletmelerinin hedefi; bütün işletmeler gibi yurt içi ve yurt dışı rakipleriyle rekabet etmek, rekabeti sürdürmek, maksimum kar etmek ve büyümek olmalıdır.
Konaklama hizmetleri, seyahat acenteleri ve tur operatörleri, müşterileri cezp eden etkinlikler, farklı uygulama sistemleri ve iletişim teknolojilerini kullanarak, tanıtım, hizmet pazarlama ve yönetim gibi faaliyetleri yürüten bu işletmeler e-ticaret uygulamasını tam anlamıyla gerçekleştirmektedirler.
Konaklama işletmelerinin birçoğu gelişen teknolojiyi faaliyetlerinde kullanarak müşterilerine daha iyi ve kolay hizmet sunmak için web siteler oluşturmuş ve sistem üzerinden hizmet sunarak internetin sağlamış olduğu kolaylıkları kullanmaktadırlar. Turizm sektöründe kullanılan bilgi teknolojileri ve e-ticaret kapsamındaki faaliyetler, zaman ve maliyetten tasarruf, interaktif etkileşim, kişisellik ve sonuçların ölçülebilme kolaylığı, rezervasyon ve geri besleme gibi birçok konuda işletmelere büyük kolaylık sağlamaktadırlar.
Bu çalışma Ankara’da faaliyetlerini yürüten 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinin e-
ticaretten yararlanma düzeylerini, e-ticaret uygulamalarının işletme maliyeti üzerindeki kâr- zarar ilişkisini ve web sayfalarının işletmeye katkısını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçları şu şekilde özetlemek mümkündür:
88
Araştırmaya dahil edilen işletmelerin %30,7si 5 yıldızlı (16), %69,3’ü ise 4 yıldızlı (36) işletmedir. Araştırmaya katılanların cinsiyetleri incelendiğinde %73,1’i erkek, %26,9’nun ise bayan olduğu ve katılımcıların büyük çoğunluğunun (%48,1) 31-40 yaş arasında olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılanların eğitim düzeylerine bakıldığında ise %76,9’nun lisans eğitimine sahip olduğu görülmektedir.
Araştırmaya katılan işletme çalışanlarının e-ticaret hakkındaki görüşleri sorulduğunda e-
ticaretin en beğenilen özellikleri (X=4,81) ortalama ile “E-Ticaret İşletmenin İmajını
Güçlendirir” ve (X=4,67) ortalama ile “E-ticaret 7 gün 24 saat çalışabilme özelliğinden dolayı müşterilerle sürekli iletişim kurabilme imkânı sunar” dir. En düşük ortalamaya sahip özellik ise (X=4,08) “E-ticaret alternatif ödeme kanalları ülkemizde yetersizdir” şeklinde ön plana çıkmıştır.
Araştırma kapsamında toplam 52 konaklama işletmesinin web sayfaları incelenmiş ve web sayfalarının performanslarına ait kalite göstergelerinde öne çıkan özellikler sırasıyla (∑:17,06) ortalama ile “İşletmenin genel tanıtımı”, ve (∑:170,02) ortalama ile “İletişim bilgileri” olmuştur. Söz konusu web sayfalarında göze çarpan en düşük özellikler ise sırasıyla (∑:22) ortalama ile “Sanal gezinti” (∑:79) ortalama ile “İndirimler” ve (∑:80) ortalama ile “Web sayfalarının güncellenme süresi” olarak karşımıza çıkmıştır.
Araştırma kapsamında tasarlanan, Anova ve t-testi analizleri ile test edilen araştırma hipotezleri ile ilgili sonuçlar değerlendirildiğinde;
Araştırmaya dahil edilen Ankara’daki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerin e-ticaret kullanımlarının maliyetlere ilişkin boyutları arasında (0,05) anlamlılık düzeyinde farklılık bulunmuştur. Bu sonuçlara göre işletmelerin (4,48) “Maliyetler düştü” boyutu (4,08) “Maliyetler değişmedi” boyutuna göre daha çok önem arz ettiği görülmektedir.
Araştırmaya dahil edilen işletmelerin e-ticaret araçlarını kullanmasıyla müşterilerin ödeme şekillerinde farklılık oluşturduğu görülmektedir. Yapılan t-testi sonucu müşterilerin kredi kartı kullanımının diğer ödeme seçeneklerine göre daha çok ön plana çıktığı görülmektedir. Araştırma kapsamında web sayfası incelenen işletmelerin %59’u web sayfalarını yılda bir defa, %21’nin ise aylık olarak güncelledikleri sonucu ortaya çıkmıştır.
89
Ayrıca işletmelerin merkezi rezervasyon sistemlerini kullanması ile Dead Line uygulama
sürelerinin aritmetik ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın bulunmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Bu durumda, işletmeler müşterinin opsiyon süresinin bitiş tarihi ile müşterinin işletmeye geliş günü arasındaki süre için merkezi rezervasyon sistemini kullansa da kullanmasa da işletmelerin söz konusu uygulamayı kendi stratejisine göre belirledikleri sonucu ortaya çıkmıştır.
Anket çalışması sonucu elde edilen veriler ile yapılan analizler göstermiştir ki, Ankara’daki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinde e-ticaret uygulamaları henüz tam olarak yerleşmemiştir.
Ankara’daki konaklama işletmelerinin yurt içi ve yurt dışından gelecek olan müşteriler için ve hatta ileriki zamanda Türkiye’nin ev sahipliğine aday olacağı Dünya kupası, Avrupa kupası ve benzeri büyük organizasyonlara hazırlıklı olmaları için işletmelerinin tanıtımını web sayfası üzerinden yapmaları gerekmektedir. İşletmeler, web sayfalarını ya kendi bünyesindeki uzman kişilere yada özel firmalara yaptırıp takip edilmelidir. Web sayfalarında işletme ile ilgili tüm bilgiler (iletişim, kroki, güvenlik, belgeler vb.) yer almalıdır.
İnternet araçlarının ve kullanıcı sayısının giderek arttığı günümüzde, işletmelerin emek yoğun hizmetlerini internet pazarında tanıtmaya uygun hizmetlere ihtiyaç olduğu göz önüne alındığında Ankara’daki işletmelerin yeni e-ticaret araçlarının kullanımını sağlayacak düzenlemeler yapması önerilmektedir.
İşletmelerin, gelişen internet ağı, internete giriş araçlarının artması ve kullanıcı sayısını da dikkate alarak işletmelerinde merkezi rezervasyon sistemlerini kullanmaları önerilmektedir.
İşletmelerin daha dinamik ve profesyonel bir web sayfasına sahip olmaları ve web sayfalarında işletme ile ilgili üçboyutlu (3D) gibi görüntülerinin yer alması önerilmektedir.
90
KAYNAKÇA
Acar Gürel, D. (2012). Otel işletmelerinde konaklama hizmetleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Akar, E. & Kayahan, C. (2007). Elektronik ticaret ve elektronik iş: Uygulamalar-modeller
ve stratejiler. Ankara: Nobel.
Akat, Ö. (2008). Pazarlama ağırlıklı turizm işletmeciliği. Bursa: Ekin.
Akbulut, A. (2007). Bilişim Ekonomisi ve E-Ticaret. İstanbul: Yapım.
Aktaş, A. (2002). Turizm işletmeciliği ve yönetimi. Antalya: Azim.
Akgöz, S.S. (2009). E-dış ticaret işlemleri. İstanbul: Beta.
Altaş, A. (2010). Elektronik ticaret. İstanbul: Media.
Anbar, A. (2001). E-ticarette karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Akdeniz Üniversitesi
İ.İ.B.F. Dergisi, 1(2), 18-32.
Ahsen, E. N. (2009). Turizm işletmelerinde elektronik pazarlama: Antalya ili “A Grubu seyahat acentaları” örneği”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 4(2), 117-134. Arıcı, E. (2008). Elektronik ticaret. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi,
1(1), 1307-1318.
Arslandere, M.(2010). Elektronik Ticaret ve Karaman’daki KOBİ’ler Üzerine Bir
Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Karaman.
Avcıkurt, C. & Köroğlu, A. (2013 Şubat). Konaklama işletmelerinin pazarlanmasında
internetin kullanımına yönelik bir model önerisi. 9. Mehmet Kemal DEDEMAN
91
Avrupa Birliği Eğitim Ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı Leonardo Da Vinci Haraketlilik Projesi. (2008). Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ve
Yaygınlaştırılmasına Yönelik Uygulamalar (Proje no. 2008-1-tr-leo02-01636).
http://www.adameurope.eu/prj/4126/prj/document%20about%20project%20pr cess %20ınformatıon%20tecnologıes%20ın%20tourısm.doc sayfasından erişilmiştir.
Bal, H.Ç. (2010). Bilgisayar ve internet kullanımı laboratuar uygulamaları. Trabzon: Murathan.
Balay, M. (2008). Bilgisayar kullanımı ve internet. Bursa: Ekin.
Bayekeyeva, G. (2009). Kazakistan turizm sektöründe e-ticaret: seyahat acenteleri ve
otellerde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Binatlı, Ö.C. (2002). Elektronik ticaretin vergisel boyutu. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1),192-218.
Bozkurt, V. (2000). Elektronik ticaret. İstanbul: Alfa.
Bozkurt, V. (2005). Endüstriyel & post-endüstriyel yükümlülük. Ankara: Aktüel.
Baş, T. (2001). Anket. Ankara: Seçkin.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
Canpolat, Ö. (2001). E-ticaret ve Türkiye’deki gelişmeler. Ankara: Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü.
Çak, M. (2002). Dünyada ve Türkiye’de elektronik ticaret ve vergilendirilmesi. İstanbul: İTO.
Çavuşoğlu M.(2010). Konaklama İşletmelerinde Elektronik Ticaret Kullanımı: Gökçeada ve Bozcaada'da Bir Araştırma, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5 (2),111 - 141
92
Çetinkaya, K. (2010). E-ticaret güvenlik rehberi. İstanbul: İTO.
Çevik, S. (2009). Turizm pazarlamasında bilgi iletişim teknolojileri: seyahat acenteleri
internet siteleri üzerine uygulamalı bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Çoban, vd. (2011). Spor sektöründe e-ticaret. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1107-1118.
Çubukçu, M.İ. (2010). Konaklama İşletmeleri Web Site İçeriklerinin Değerlendirilmesi.
Bayburt Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Pazarlama ve Dış Ticaret Bölümü.
02.04.2014 tarihinde
http://www.journalagent.com/z4/download_fulltext.asp?pdir=iuyd...tur...%E2%8 %8E sayfasından erişilmiştir.
Demirci, F. & Yavuz, M.C. (2003). Rekreasyon el turizmde müşteri potansiyelinin belirlenmesine yönelik bir pilot çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 11(11), 64-65.
Dolanbay, C. (2000). E-ticaret strateji ve yönetimler. Ankara: Meteksan.
Durmaz, Y. (2011). Tüketici davranışları. Ankara: Detay.
Egger, R., & Buhalis, D. (2008). Etourism case studies. Usa: Elsevier.
Elibol, H., & Kesici, B. (2004). Çağdaş işletmecilik açısından elektronik ticaret. Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 303-331.
Ekici, M., &Yıldırım A. (2010). E-ticaret. Ankara: Savaş.
Ekmekçi, E. (1994). Kurumlar vergisinde dar yükümlülük. İstanbul: Kazancı.
Ene, S. (2002). Elektronik ticarette tüketicinin korunması ve bir uygulama. İstanbul: Pusula.
93
Ergül, N., & Arat, T. (2006). Temel bilgisayar teknolojileri kullanımı ve bilgisayar
bilimleri. Ankara: Nobel.
Erdağ, N., & Batuman, E. (2006). Elektronik ticaret el kitabı. İstanbul: Ankara.
Erdem, O.A., & Efiloğlu, Ö. (2002, Aralık). Bilgi çağında elektronik ticaret. I-net 8. internet konferansı’nda sunulmuş bildiri, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Erdoğan, O. (1995). Turizm Sektörü. İstanbul: Beta.
Ersoy, Z. (1999). Elektronik ticaret ve ticaret noktaları. Ankara: İgeme.
Gökdeniz, A., & Dinç, Y. (2003). Konaklama işletmelerinde önbüro operasyonları ve
yönetimi. Ankara: Detay.
Güneş, İ. (2002). Elektronik ticaretin vergilendirilmesinin uluslararası boyutu, 8.internet konferansı’nda sunulmuş bildiri, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Gürdal, M. (1995). Turizm ulaştırması. İzmir: Yaylı.
Gürpınar, B. (2007, Nisan). Elektronik ticaretin hukuksal boyutu üzerine. Akademik Bilişim Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Hacıoğlu, N. (2008). Turizm pazarlaması. Ankara: Nobel.
Hepaktan, E.,& Çınar S. (2010). Turizm sektörünün Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri.
Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Dergisi, 8(2),135-155.
İslamoğlu, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta.
İnci, V., & Öz, M. (2006). Elektronik ticarete etiksel açıdan bakış. Ekonomik ve Sosyal
Araştırmalar Dergisi, 2(2), 69-84.
Jakson, P. (2003). E-business fundomentals.UK:Routledge.
Elektronik ticaretin vergilendirme sorunu. (2009). İstanbul yeminli mali müşavirler odası
raporu (Rapor No:54). 11 Şubat 2014 tarihinde
94
Elektronik ticaret ve pazarlama-ihracatta internet zamanı. (2009). TC. Başbakanlık DTM
İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi raporu (Rapor No:1). 23 Ocak 2014 tarihinde
http://www.ekonomi.gov.tr/upload/46D1EEAF-D8D3-8566 4520C3D0A2D71545/eticaretyen.pdf sayfasından erişilmiştir.
İçöz, O. (2011). Seyahat acenteleri ve tur operatörlüğü yönetimi. Ankara: Turhan.
İnternet Girişimciliği ve E-Ticaret Ekseni Mevcut Durum. (2013). Kalkınma Bakanlığı
Devlet Planlama Teşkilatı Raporu (Rapor No: 9 ). 11 Ocak 2014 tarihinde
http://esk.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/3146/oik571.pdf sayfasından erişilmiştir.
Jones, C. (2005). International journal of contemporary hospitality management,
facilities management in medium-sized. UK: Hotels.
Kabakçı, Ş., & Taşkın, G. (2003). Elektronik ticaret. İstanbul: Yeni çizgi.
Kahraman, N., & Türkay O. (2004). Turizm ve çevre. Ankara: Detay.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Kantarcı, K. (2004). Konaklama işletmelerinde önbüro operasyonları ve yönetimi. Ankara: Detay.
Karaküçük, S. (1997). Rekreasyon (Boş zamanları değerlendirme) kavram, kapsam ve
bir araştırma. Ankara: Seren.
Karataş, M., & Babür, S. (2013). Gelişen Dünya’da Turizm Sektörünün Yeri. Akdeniz
Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve ekonomik araştırmalar dergisi, 15 (25), 15-24.
Kaşlı, M. (2006). Konaklama işletmelerinde bilgi teknolojilerinin pazarlama aracı olarak
kullanımı: Balıkesir’de bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
95
Kozak, A. (2011). Kat hizmetleri yönetimi. Ankara: Detay.
Kozak, N. vd. (2011). Genel turizm ilkeler-kavramlar. Ankara: Detay. Kuşçu, H.(2009). Elektronik Ticaret. Edirne: Mühendislik Fakültesi.
Küçükyılmazlar, A. (2006). Elektronik ticaret rehberi. İstanbul: İTO.
Küzeci, E. (2010). Kişisel verilerin korunması. Ankara: Urhan.
Menekşe, N.Z. (2001). İnternetle gelişimde Türkiye. İstanbul: Türkiye İşbankası kültür yayınları.
Mısırlı, İ. (2001). Konaklama işletmelerinde ön büro operasyonları ve yönetimi. Ankara: Detay.
Newman Robert, C. (2003). Enterprise security. UK: Upper Soddle River Prentice Hall.
Okan, N. (2011). İnternette Haksız Rekabet. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (1), 117-118.
Özmen, Ş. (2006). Ağ ekonomisinde yeni ticaret yolu. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Öztaş, K. (2002). Turizm ekonomisi genel turizm bilgileri. Ankara: Nobel.
Öz, M., & Kurtuluş, M. (2008). Uluslararası turizm dağıtım ve kanal değer zincirine internetin katkısı: Fırsatlar ve tehditlere dayalı bir değerlendirme. Dumlupınar
Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi, 21(6), 278-279.
Özkan, Ç., & Gümüş, M. (2013). Ege bölgesindeki 4-5 yıldızlı otel işletmelerinde örgüt kültürünün iş dönüşümüne etkileri. Karamanoğulları Mehmetbey Üniversitesi
Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(25), 3-4.
Öğüt, M.K. (2006). Turizm sektöründe elektronik ticaretin boyutları ve antalya ili
konaklama işletmelerinde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi
96
Özbay, S. (2004). Elektronik ticaret: E-ticaret. Ankara: Detay.
Özkoç, G., Kandir, H., & Tuncel, M. (2011, Ekim). Konaklama işletmeleri için bilgisayar
tabanlı hizmet içi eğitim modülü projesi. Mehmet Kemal Dedeman araştırma ve
geliştirme proje yarışmasında sunulmuş, Nevşehir Üniversitesi, Nevşehir.
Pala, Z. (2004). 24 ders’te bilgisayar ve internet kullanımı. İstanbul: Türkmen.
Pırnar, İ. (2005). Turizm endüstrisinde e-ticaret. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 28-55.
Roos, D. (2003). Livin Networks leadin your campany, customer and partners in the
hyper-connected economy. UK: Saadle River.
Sevinç, T. (2012). 10 adımda e-ticaret sitesi. İstanbul: Kodlab.
Seyidoğlu, H. (2009). Araştırma ve yazma el kitabı. İstanbul: Pegasus.
Sezgin, E. (2012). Bilişim teknolojileri ve finansal yapılanma sürecinde turizm
endüstrisi ve Türkiye turizmi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Smith, P., & Chaffey, D. (2008). E-marketing excellence. UK: Elsevier-Butterworth Heinemann.
Sönmez, R. (2006). Vergi hukuku. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Şen Demir, Ş. (2011). Turizm işletmelerinde halkla ilişkiler ve iletişim. Ankara: Detay. Şimşek, M.Ş. (2007). Bilişim teknolojilerinin konaklama işletmeleri performansına
etkileri: beş yıldızlı otellere yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Tekeli, H. (2001). Turizm pazarlaması ve planlaması. Ankara: Detay.
Tarlan, D., & Tütüncü, Ö. (2001). Konaklama İşletmelerinde Başarım Değerlemesi ve İş Doyumu Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2),147.
97
Trakya Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi. Elektronik ticaret ders notları. (2009). 18 Şubat 2014 tarihinde
http://hilmi.trakya.edu.tr/ders_notlari/e_ticaret/ETICARET.pdf sayfasından erişilmiştir.
Turdaliev, C. (2009). Otel İşletmelerinde Elektronik Pazarlama: İzmir İli Dört ve Beş
Yıldızlı Otellerinde Uygulamalı Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tutar, F., & Kılıç, N. (2007). Turizm Sektöründe E-Ticaret Uygulamaları. Selçuk
Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 12(7), 196-206.
Tutar, F., & Tutar E. (2004). Turizm ekonomisi ve Türkiye. Ankara: Seçkin.
Türksoy, A. (1998). Ağırlama endüstrisinde bilgisayar sistemleri. Ankara: Turhan. Usta, Ö. (2009). Turizm genel ve yapısal yaklaşım. Ankara: Detay.
Uzunoğlu, H. (2002), Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesinin İncelenmesi ve
Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Ankara.
Uzunoğlu, H. (1991). E-ticaret ve vergilendirme. İstanbul: E-kitap.
Yaltı, B. (2003). Elektronik ticarette vergilendirme. İstanbul: Der.
Yıldırım, E. (2010). Turizm işletmeleri. İstanbul: Değişim.
Yağcı, Ö. (2003). Turizm Ekonomisi. Ankara: Detay.
World Trade Organizatiın,E- Commerce In Developing Countries. (2013). Opportunities