Hipotezlerin Test Edilmesi

Çizelge 5.15’te araştırmanın hipotezlerini test etmek amacıyla uygulanan korelasyon analizine ilişkin sonuçlar yer almaktadır. Tüm ölçeklerin birbiriyle ilişkisinin gücünü ve yönünü gösteren korelasyon katsayıları ölçeklerden elde edilen ortalama puanlar kullanılarak hesaplanmıştır. Önermeler soruluş şekline göre yeniden kodlanarak anlam birliği sağlanmış olup, her ölçekte ortalama puanın yüksek olması ölçülen boyutun da o derece yeterli olduğu anlamına gelmektedir.

161

Çizelge 5.15 Ölçekler Arasındaki Korelasyon Katsayıları

Muhasebe Sürecindeki Hile ve Yolsuzluklar

Genel Hile ve Yolsuzluklar

Mal ve Hizmet Alımlarında İç Kontrol

Korelasyon 0.486 0.530

P 0.000 0.000

Mal ve Hizmet Satımında İç Kontrol

Korelasyon 0.558 0.423

P 0.000 0.000

Nakit Sisteminde İç kontrol

Korelasyon 0.318 0.141

P 0.000 0.057

İşletme İçi İşlemlerde İç Kontrol

Korelasyon 0.532 0.580

P 0.000 0.000

Stok ve Üretimde İç Kontrol

Korelasyon 0.535 0.439

P 0.000 0.000

Çizelge 5.15 incelendiğinde mal ve hizmet alımında iç kontrol ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 48.6 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H1:Mal ve hizmet

alımı alt boyutu ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Mal ve hizmet alımında iç kontrol arttıkça muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzlukları önlemenin yeterliliği de artmaktadır.

162

Mal ve hizmet satımında iç kontrol ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ve alımlara göre daha güçlü ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 55.8 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H2:Mal ve hizmet satımı alt

boyutu ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Mal ve hizmet satımında iç kontrol arttıkça muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzlukları önlemenin yeterliliği de artmaktadır. Nakit sisteminde iç kontrol ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ancak biraz zayıf bir ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 31.8 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H3:Nakit sisteminde iç kontrol ile muhasebe

sürecindeki hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Nakit sisteminde iç kontrol arttıkça muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzlukları önlemenin yeterliliği de artmaktadır. Ancak burada hile ve yolsuzluklardaki değişimin nakit sistemindeki iç kontrol faaliyetleriyle çok fazla açıklanmadığı düşünülmektedir.

İşletme içi işlemlerde iç kontrol ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 53.2 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H4:İşletme içi işlemlerde iç kontrol ile muhasebe

sürecindeki hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. İşletme içi işlemlerin etkinliği muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzlukları önlemenin yeterliliğini de artırmaktadır.

Stoklar ve üretimle ilgili iç kontrol ile muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 53.5 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H5:Stoklar ve üretimde iç kontrol ile muhasebe

sürecindeki hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Stoklar ve üretime ait iç kontrol arttıkça muhasebe sürecindeki hile ve yolsuzluklar azalmaktadır.

Mal ve hizmet alımında iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 53 olup buna karşılık gelen p<0.05

163

olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H6:Mal ve hizmet alımı alt boyutu ile genel hile ve yolsuzluklar alt boyutu

arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Mal ve hizmet alımında iç kontrol arttıkça genel hile ve yolsuzlukları önlemenin yeterliliği de artmaktadır. Mal ve hizmet satımında iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ve alımlara göre daha güçlü ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 42.3 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H7:Mal ve hizmet satımı alt boyutu ile genel

hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Mal ve hizmet satımında iç kontrol arttıkça genel hile ve yolsuzlukları önlemenin yeterliliği de artmaktadır.

Nakit sisteminde iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olmadığı görülmektedir. Korelasyon katsayısı 14.1 olup buna karşılık gelen p>0.05 olduğundan iki değişken arasında ilişki yoktur. “H8:Nakit sisteminde iç kontrol ile

genel hile ve yolsuzluklar alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi reddedilir.

İşletme içi işlemlerde iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 58 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H9:İşletme içi işlemlerde iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar alt boyutu

arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Hile ve yolsuzluklardaki değişkenliği açıklamada birçok faktörün etkili olduğu düşünülürse bulunan korelasyon katsayısının oldukça yüksek ve işletme içi işlemlere ait iç kontrolün de genel hile ve yolsuzlukları önlemede önemli bir araç olduğu gözardı edilmemelidir. Stoklar ve üretimle ilgili iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon katsayısı 43.9 olup buna karşılık gelen p<0.05 olduğundan iki değişken arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. “H10:Stoklar ve üretimde iç kontrol ile genel hile ve yolsuzluklar alt

boyutu arasında anlamlı ilişki vardır.” hipotezi kabul edilir. Stoklar ve üretime ait iç kontrol arttıkça genel hile ve yolsuzluklar azalmaktadır.

165