HERŞEYİN ÇİFT YARATILMASI

Geniş bir perspektifle baktığımızda varlık aleminde olan her şeyin çift olarak yaratıldığını görürüz. Vahdet ve birlik ancak Allah’a mahsustur. İşte bu husus Kur’an’ın değişik ayetlerinde çeşitli şekillerde vurgulanmıştır.

...

“Yerin bitirdiklerinden, insanoğlunun kendi varlığından ve henüz mahiyetini bilmedikleri şeylerden bütün çiftleri yaratan Allah’ı tesbih ve takdis ederim.” (Yasin, 36/36)

Dünya’da yaratılan her şey arızidir. Yani, bütün özelliklerini bir başka yerden almıştır. Mahlukatın zatında böyle bir özellik yoktur. Bu nedenle arızi olan mahluk, mutlak ve zati bir güce sahip olmadığı için zıtlarla iç içe bulunur. Bu zıtlar hem bir bütün oluşturur, hem de çiftleri meydana getirir. Yasin suresindeki 36.ayet buna işareten farkına vardığımız ve farkına varamadığımız çiftlerden bahsetmektedir.

“O, yeri döşeyen, onda oturaklı dağlar ve ırmaklar yaratan ve orada bütün meyvelerden iki çift yaratandır. Geceyi de gündüzün üzerine O örtüyor. Şüphesiz bütün bunlarda düşünen bir toplum için ibretler vardır.” (Ra’d, 13/3)

Bu itibarla dünyadaki şeylerin hepsi, bir zıddı veya benzeri yahut herhangi bir bileşiği ve karşıtı bulunması yönüyle çifttirler. Mesela; cisim ve ruh, madde ve kuvvet, cevher ve araz, iç ve dış, yer ve gök, karanlık ve aydınlık, dünya ve ahiret gibi yakınlaştırmalar ve tamamlayıcılar mevcuttur. O halde “çiftleri yarattı” demek, “bütün çeşit ve sınıflarıyla alemi yarattı” demeye eşittir. Ancak burada asıl amaç, bütün alemin yaratılışını anlatmak değil, bir ortak ve benzeri bulunan bütün eşlerin, bütün çiftlerin

yaratılmış olduğunu ve dolayısıyla yaratılmışın yaratıcıya eş olamayacağını anlatarak, yaratıcının böyle şeylerden tenzih edilmiş olduğunu ve birliğini ispat etmektedir⁹³.

Ayette geçen “çiftler”den bir başka nükte daha elde etmek mümkündür. İnsan hayatı için başka nimetlerden daha fazla önem taşıyan evlenme nimetinin yaratılmasına işaretle şükre yöneltmeyi ifade eder.⁹⁴

Allah; karada, denizde, gökte ve yerde bulunan mahlukat türlerini var etti. Bu türler, meleklerin bilip insanların bilmediği yaratıklarda olabileceği gibi hiçbir varlığın bilemediği yaratıklar da olabilir. Denizde ve karada insanların bilmediği çok çiftler de bulunabilir.⁹⁵

“Her şeyden de çift çift yarattık ki, düşünüp öğüt alasınız.” (Zariyat, 51/49).

Allah’ın her şeyi çift olarak yaratması zariyat suresinin 49.ayetinde de karşımıza çıkmaktadır. Daha önce de işaret ettiğimiz gibi, her şeyden farklı iki tür ve sınıf, erkek-dişi, tatlı-ekşi ve benzerlerinin yaratılması, Allah’ın büyüklüğünün düşünülüp inanılması ve bu çiftleri yaratanın bir tek olduğunun bilinmesi⁹⁶ manasındadır.

Razi, buradaki çiftlerden maksadın, tamamlayıcılık esası üzerine bir gerçekleme olduğu kanısındadır. Ayette geçen “ ” den muradın “cins” olduğu ve cinsin de muhtevasında en az iki tür bulunduğu ve dolayısıyla her cinsten iki tür yaratıldığı beyan edilmektedir⁹⁷.

93 Elmalılı, VI, 415

94 A.g.e., VI, 415; Kutub, IIX, 471; Bursevi, IV, 201; Havva, Said, el-Esas fi’t-Tefsir, VII, 151, Matbaatu Mustafa el-Bani, Mısır, 1935

95 Bursevi, IV, 202.

96 Taberi, XIII, 12; Sabuni, Muhammed, Safvetu’t-Tefasir, III, 258, Ensar Yayınları, İstanbul, 1987

Allah yapılan her şeyi; semayı bina halinde yapıp, yeryüzünü döşek gibi yaymayı, çiftleri yaratmaya kadar hepsini insanların öğüt alması ve böylelikle yaratanını tanıması için yapılmış bir iş olarak belirtmektedir⁹⁸.

İbn Kesir bu ayette geçen çift kelimesinin içine diğer müfessirlerde de gördüğümüz tamamlayıcılık esasını yerleştirmiştir. Gök ve yer, gece ve gündüz, güneş ve ay, kara ve deniz, aydınlık ve karanlık, iman ve küfür, ölüm ve hayat, mutsuzluk ve mutluluk, cennet ve cehennem olmak üzere her şeyin çift olarak yaratıldığını bahseder. Hemen hemen bütün konularda İbn Kesir ile aynı görüşü paylaşan ve çoğu yerde kelimesini dahi değiştirmeden kendi kitabına alıntı yapan Bursevi’de böyle düşünmektedir⁹⁹.

Çağdaş müfessirlerden Kutub, bu çift yaratılma olayının çok büyük bir mucize olduğunu ve maddi ilmin ilerlemesiyle hakikate yaklaştığını, bu modern bilimsel araştırmaların Kur’an-ı teyid ettiğini dile getirmektedir¹⁰⁰. Halbuki yakın zamana kadar sadece insanların ve hayvanların çift yaratıldığı biliniyordu. Bitkilerin de erkeği ve dişisi bulunduğu yeni keşfedildi¹⁰¹.

Burada insanın aklına neden çiftlerin yaratıldığı sorusu gelmektedir. Müfessirler böyle bir soruya değişik şekillerde cevap vermişlerdir.

1) Çiftin en azı ikidir. İki de ancak, iki tane bir bulunduğunda meydana gelir. O halde bu çift’in, tek’e muhtaçlığı manasındadır. Tek ise birlik ve bire delalet eder. O ise Allah’a bakar.

98 A.g.e, XIX, 500.

99 İbn Kesir, VI, 424; Bursevi, IV, 109

100 Kutub, IX, 382.

2) Çift bölünebilir, tek bölünemez. Bölünebilmek bir etkilenmedir, bir teessürdür. Halbuki, bölünmeyi kabul etmemek bir kuvvet ve karşı koymadır¹⁰².

3) Hayatın temelinde canlıların çifter çifter yaratılmış olması vardır. Çünkü bütün canlılar çifttir. Hatta ilk önce yaratılan tek hücre hem erkeklik hem de dişilik özelliklerine sahipti. Negatif elektron ile pozitif protondan meydana gelen atomu evrenin temeli kabul edecek olursak, sadece canlıların değil, tüm evrenin temelinin çift unsurdan olduğunu söyleyebiliriz.

“İkisinde de her türlü meyvadan çift çift vardır.” (Rahman, 55/52).

Rahman suresinin elli ikinci ayeti bu manayı taşımakla beraber yüklendiği bir başka mana daha vardır. Bu ayetin siyak ve sibakına bakacak olursak cennetten haber verdiğini görürüz. Cennet meyvelerinin bir grubunun bilinen, diğer grubun ise hiç kimsenin duyup görmediği enteresan meyvelerden oluştuğu¹⁰³ zikredilmektedir. Yahut da çiftten maksat biri yaş diğeri kuru veya birisi tatlı diğeri mayhoş olandır. Bunların iki renk olduğu da ileri sürülmüş, bu yüzden çiftten maksadın tat değil görünüş olduğu da söylene gelmiştir¹⁰⁴.

Biz ancak kendi zamanımızdaki gelişmelere ve ilerlemeler bakarak bazı şeyler söyleyebiliriz. Yoksa ayetin hak olan manası budur, diyemeyiz. Yasin suresinin otuz altıncı ayetinde geniş zaman kipiyle “daha bilmedikleri şeylerden” denilmesi pek çok çift şeylerin farkına varsak bile, yine de bilmediğimiz çift şeyler bulunacağını ifade etmektedir. Nasıl ki daha önce zikrettiğimiz gibi atomdaki artı-eksi yüklü yapıdan, elektriğin artı-eksi yüklü yapısına, maddenin mukabili olarak belirtilen anti-maddeye varıncaya kadar ayetin şümulü olmakla beraber, daha ilerisine de işaret vardır. Çünkü kainattaki “herşeydeki çift oluşunu” henüz bir bütün olarak görebilmiş değiliz. Demek,

102 Razi, XIX, 502.

103 İbn Kesir, VI, 498; :unbevi IV, 207.

ileride de yeni yeni çift oluşların farkına varılacak ama yine de insanların bilmediği başka çiftler kalmaya devam edecektir.