HAYATBOYU ÖĞRENME PROGRAMI

2006/1720/AT sayılı Karar ile kurulmuştur. Program amaçları hayatboyu öğrenme kalitesinin artırılması, Avrupa hayatboyu öğrenme alanının oluşturulmasının desteklenmesi, dil eğitimi ve çeşitliliğinin desteklenmesi, hayatboyu öğrenme kapsamında bilgi toplumu temelli içerik ve uygulamaların desteklenmesidir. Program 01.01.2007–31.12.2013 dönemini kapsamaktadır.

Yeni programlardan Yaşam Boyu Öğrenim Programı, hayatın çocukluktan yaşlılığa uzanan her anında öğrenim fırsatlarını desteklemektedir.

Yaşamboyu Öğrenim Programı okul eğitimi (Comenius), yüksek öğrenim (Erasmus), mesleki eğitim (Leonardo da Vinci) ve yetişkin eğitimi (Grundtvig) olarak dört sektörel programdan oluşmakta ve politika alanında işbirliği, dil, enformasyon ve iletişim teknolojileri

ile sonuçların yaygınlaştırılması ve kullanılması üzerine odaklanan bir çapraz programla tamamlanmaktadır.

Sektörel dört programla ilgili olarak, programın etkilerinin tespiti ve ölçülebilmesi için sayısal hedefler tespit edilmiştir. Bu hedefler şunlardır:

Comenius Programı: Programın amacı, program süresince ortak eğitim faaliyetlerine en az üç milyon çocuğun katılımını temin etmektir. En geniş anlamıyla Comenius Programı, Lizbon hedeflerine ulaşabilmek için öğrenciler ve eğitim personeli arasında Avrupa kültür ve dil çeşitliliği ile değerleri hakkında bilgi ve anlayış oluşturmayı ve öğrencilerin kişisel gelişimleri için gerekli olan temel becerileri edinmelerini amaçlar. Bu doğrultuda Avrupa ülkelerinde eğitimle ilgili kurumlar arası işbirliğini sağlamaya çalışır. Programdan 27 üye ülke, 3 EFTA ülkesi ile Türkiye yararlanmaktadır. Bazı Balkan ülkeleri ve Doğu Avrupa ülkelerinin de programdan faydalanabilmesi için çalışmalar sürmektedir.

Comenius Programı, okul eğitimindeki kaliteyi artırmak ve Avrupa boyutunu güçlendirmek amacıyla;

• Okullar ve öğretmen yetiştiren kurumlar arasında uluslararası işbirliği ve değişimi teşvik eder,

• Pedagojik metodlar ve materyaller geliştirmeyi teşvik eder,

• Okulların idaresine yönelik güzel çalışmaların ve yeniliklerin uluslararası boyutta yaygınlaştırılmasını destekler,

• Eğitimde dışlanma ve okulda başarısızlıkla mücadelede, özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin entegrasyonu ve eğitimin bütün sektörlerinde fırsat eşitliğini teşvik eden yöntemler geliştirir ve bunları yaygınlaştırır,

• Okul eğitiminde ve okul eğitiminde görev yapan personelin eğitiminde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BIT) kullanımını teşvik eder.

Ayrıca Comenius Programı;

• Yabancı dil olarak Avrupa dillerinin öğretiminde kaliteyi artırmak,

• Dil öğretmenlerinin pedagojik yeteneklerini geliştirmek,

• Az kullanılan ve öğretilen dillerin öğretmenlerinin dil yeteneklerini geliştirmek,

• Öğretilen yabancı dil çeşitliliğini artırmak,

• Bütün öğretmen ve öğrencilerin konuşabildikleri yabancı dil sayısını artırmak ve konuşma düzeylerini yükseltmek, için tasarlanmış uluslararası önlemler yardımıyla Avrupa'da okul eğitiminde dil öğreniminin teşvikine katkıda bulunur.

Bunların yanısıra Comenius Programı;

• Değişik kültürlere yönelik farkındalığın geliştirilmesini teşvik etmek,

• Okul eğitimi sektöründe kültürler arası eğitim girişimlerini geliştirmek,

• Kültürler arası eğitim alanında öğretmenlerin yeteneklerini geliştirmek,

• Irkçılık ve yabancı korkusuyla/düşmanlığıyla mücadeleyi desteklemek;

için tasarlanmış uluslararası faaliyetler yardımıyla Avrupa'daki okul eğitiminde kültürler arası farkındalığın teşvikine katkıda bulunur.

Erasmus Programı: Programın amacı, mevcut program ve öncekileri kapsamında, 2012 yılına kadar 3 milyon bireyin öğrenci değişiminden faydalanması hedefinin gerçekleştirilmesine katkı sağlamaktır.

Programın amacı, Avrupa'da yüksek öğretimin kalitesini artırmak ve Avrupa boyutunu güçlendirmektir. Bu hedef, Avrupa'nın değişik ülkelerindeki iyi uygulamaları Avrupa'nın bütününün istifadesine sunmak olarak özetlenebilir. Erasmus programı, belirtilen amaçları;

üniversiteler arasında ülkelerarası işbirliğini teşvik ederek, öğrencilerin ve eğitimcilerin Avrupa'da karşılıklı değişimini sağlayarak ve programa katılan ülkelerdeki çalışmaların ve alınan derecelerin akademik olarak tanınması ve şeffaflığın gelişmesine katkıda bulunarak gerçekleştirmeye çalışmaktadır.

Erasmus Programı bünyesinde yer alan Socrates Programı’na dahil ülkeler olan Avrupa Birliği üyesi 27 ülke, Avrupa Birliği’ne üye olmayıp Avrupa Ekonomik Alanı üyesi İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve Avrupa Birliği’ne üye olmaya aday Türkiye yüksek öğretim kurumlarının istifadesine açıktır.

Ülkelerin ilgili resmi kurumlarınca yüksek öğretim kurumu olarak kabul edilen üniversite, enstitü, akademi ve benzeri kurumlar, Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü’ne başvurarak Erasmus Üniversite Beyannamesi - EÜB (Erasmus University Charter - EUC) almaya hak kazandıkları takdirde, bu kurumların öğrenci ve akademik personeli Erasmus programından faydalanabilir.

Bir kez alınan EÜB, içinde bulunulan Socrates dönemi sonuna kadar geçerlidir. Kurumlar, her yılın 01 Kasım günü son başvuru tarihi olmak üzere, Komisyon’un başvuruları açtığı tarihten itibaren başvuruda bulunabilirler.

Erasmus Öğrenci ve Öğretim Elemanı Değişimi: Erasmus öğrenci değişimi programı ile öğrenciler 1 akademik yıl içinde 1 veya 2 dönemliğine başka bir Avrupa ülkesi EÜB sahibi yüksek öğretim kurumunda öğrenci olabilirken, öğretim elemanları aynı koşullar altında 1 hafta - 6 ay aralığında ders vermek üzere yurt dışına gidebilmektedirler. Avrupa Komisyonu değişimden faydalanan bireylerin yurt dışında olmalarından kaynaklanacak ek masraflara katkı sağlamak amacıyla karşılıksız hibe vererek değişime mali olarak da destek vermektedir. Birlik’e aday ülke olarak Türkiye'nin öğrenci ve öğretim elemanı değişimi yalnızca üye ülkelerle mümkün olabilmektedir.

Öğrenci ve öğretim elemanlarının ortak üniversitelerle değişimi yüksek öğretim kurumu bünyesinde organize edilmekte, kurumların Erasmus Koordinatörlükleri (Uluslararası İlişkiler Ofisleri / AB Ofisleri / Dış İlişkiler Ofisleri) eliyle yürütülmektedir.

Kurumların bu değişimi organize edebilmeleri için Avrupa Komisyonu, Erasmus ofislerine kırtasiye, donanım vb. masraflarını karşılamaya yönelik de maddi destek vermektedir.

Erasmus Projeleri: Erasmus projeleri kapsamında, tüm Avrupa’da EÜB sahibi olan bütün üniversiteler ortak "Müfredat Geliştirme", "Yoğun Program" ve "Konulu Ağ" projeleri geliştirip bu projeleri hayata geçirmek üzere Avrupa Komisyonu’ndan mali destek sağlayabilirler. Sağlanan destek toplam proje maliyetinin en çok %75'i kadardır ve kurumların da kendi bütçelerinden katkı sağlamaları beklenir.

Projeler Avrupa Komisyonu merkezli olup geliştirilen projeler, ortaklar tarafından belirlenen "Koordinatör Yüksek Öğretim Kurumu" tarafından Komisyon’un ilgili organına sunulur. Kabul edilen projelere verilen mali destek Koordinatör kurum kanalıyla ortak kurumlara dağıtılır.

Leonardo da Vinci Programı: Programın amacı, program sonuna dek teşebbüslere yerleştirilen kişi sayısını yıllık 80,000’e yükseltmektir.

LEONARDO DA VINCI (Mesleki Eğitim Programı) Hareketlilik Projeleri: Temel düzeyde mesleki eğitim almakta olan öğrenciler (IVT) ile, işsizler de dahil olmak üzere işgücü dünyasındaki kişiler (PLM) ve mesleki eğitimden sorumlu kişilerin (VETPRO) katıldığı ülkelerarası staj ve çalışma ziyareti olarak adlandırılabilecek hareketlilik faaliyetleridir. Burada esas nokta, temel mesleki eğitim ve sürekli mesleki eğitimin Avrupa boyutunun güçlendirilmesi, kişilerin teori ve uygulama içeren faaliyetlerden, özellikle iş bağlantılı eğitimle deneyim kazanmaya teşvik edilmesi, dil becerilerinin, ülkelerarası bağlantıların, eğitmenler ve insan kaynakları yöneticileri için başarılı uygulamaların değişimlerinin geliştirilmesidir. Bu tür bir faaliyet alanı mesleki eğitim alanındaki tüm sosyal ortakların bir araya gelmesini sağlayarak hem ülkelerarası işbirliğinin hem de iş dünyası ile eğitim kurumları arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi için yararlıdır.

LEONARDO DA VINCI (Mesleki Eğitim Programı) Yenilik Transferi Projeleri: Yenilik Transferi Projeleri, mesleki eğitim ve öğretimi geliştirmek amacıyla önceden yapılmış Leonardo da Vinci veya başka yenilikçi proje sonuçlarının ya da ürünlerinin yeni ülkeler ya da sektörlere transfer edilmesi amacıyla hazırlanan çok ortaklı projelerdir. Bu projeler programlara katılan ülkelerden en az üçünden kurum/kuruluşun ortaklığıyla gerçekleştirilmektedir.

Projelerin amacı hedef kitle ya da sektör için eğitim araçları geliştirmektir. Bir başka ifade ile Hayatboyu Öğrenme kapsamında, bireyin günümüz mesleki eğitim sistem ve uygulamalarının hızla değişen koşullarına uyum sağlaması ve sektörlerin rekabet güçlerinin artırılması amacıyla yenilikçi araçların geliştirilmesini

teşvik eden ve bu çalışmalara finansal destek sağlayan bir programdır.

Grundtvig Programı: Programın amacı, 2013 yılı itibariyle bir yılda yetişkin eğitiminden faydalanan 7.000 bireyin değişim programlarından faydalanmasını desteklemektir.

En geniş anlamıyla programın amacı, yetişkin eğitimi veren kurum ve kuruluşlarda çalışan kişilerin veya bu kişilerin eğitimiyle ilgili kişilerin, hayatboyu eğitim kalitesinin artırılmasını desteklemek amacıyla, çalıştıkları ülke dışındaki bir ülkede 6 haftaya kadar eğitim almalarını sağlamaktır. Bu sayede katılımcıların, pratik öğretmenlik, çalıştırıcılık ve danışmanlık gibi eğitsel yeteneklerinin geliştirilmesi ve Avrupa'daki hayatboyu öğrenme hakkında daha geniş bilgi edinmelerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.

Programda üç tür eğitime destek sağlanmaktadır:

• Yetişkin eğitimi ile ilgili düzenli bir kursa en az bir hafta (5 tam gün) süreyle katılmak,

• Yetişkin eğitimi ile ilgili resmi ya da sivil bir yetişkin eğitim kurumunda veya bir sivil toplum kuruluşunda gözlem (observation) veya yerleştirme (placement) gibi daha informal bir eğitime katılmak,

• Programın yukarıda açıklanan amaçlarına ulaşmak için yararlı olacağı düşünülen ve başka bir Avrupa ülkesinde bir Grundtvig ağı, Grundtvig projesi, ulusal ajans veya yetişkin eğitiminde aktif bir Avrupa kuruluşu tarafından düzenlenen bir konferans veya seminer gibi bir faaliyete katılmak

Grundtvig bireysel eğitim faaliyetlerine katılmak için mali destek almak, başvuru sahibinin yaygın eğitimdeki yetişkin eğitimi faaliyetine bağlıdır. Bu çalışmalar:

- Yetişkin eğitiminin içeriği ve sunulması,

- Yetişkinler için öğrenim olanaklarının ulaşılabilirliği, - Yetişkin eğitiminin yönetilmesi,

- Yetişkin eğitimi ile ilgili sistem/politika geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar olabilir.

Grundtvig mali desteği başvuru sahibinin, profesyonel yaşamı ile yurtdışı eğitimden elde etmeyi hedeflediği amaçların uyuşması ve gerekli kalite kriterlerinin uygunluk arz etmesi durumunda verilir (örneğin, genel Grundtvig amaçlarına uygunluk gibi veya başvuru sahibinin kendi ülkesinde katılacağı eğitime oranla katma değerinin daha fazla olması gibi).

Programın kurslar için faaliyet süresi 1-6 hafta arasında değişmektedir. Bu kurslar bir haftadan az olamaz. 5 tam gün bir hafta olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte konferans, seminer, gözlem ve yerleştirme gibi faaliyetler için minimum süre yoktur fakat en çok 6 hafta olabilir.

Sözkonusu Hayatboyu Öğrenme Programından öğrenciler (yetişkinler dahil), eğiticiler, iş piyasası kapsamındaki kişiler, eğitim veren kurum ve kuruluşlar, politika oluşturucular, işletmeler, sosyal taraflar, rehberlik hizmeti verenler, dernekler, araştırma kurumları, kar amacı gütmeyen kurumlar, STK’lar faydalanabilmektedir. Program aday ülkelerin katılımına açık olup bütçesi 6.970.000.000 Avro’dur.

Ayrıntılı bilgi için:

Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü (http://ec.europa.eu/education/index_en.html)