gözetiminde Halkevinde konferans, müsamere ve konserlere katılabilirler ayrıca kendileri de halkevinde bu tip faaliyetler düzenleyebilirlerdi. Halkevi kütüphanesinden, jimnastik ve spor salonlarından da yararlanabilirlerdi. Fakat halkevinde düzenlenen balo, çaylı dans gibi eğlencelere katılamazlardı.
Halkevlerinde düzenlenen gece toplantılarına 12 yaş ve üstü, gündüz düzenlenen sinema ve temsillere ise 6 yaş üstü çocuklar katılabilirdi.95
Halkevleri İl Parti Yönetim Kurulu’nun tespit ve temin ettiği bütçeyle idare ediliyordu. Bu bütçe ise özel idare, belediye ya da partiden sağlanıyordu. Halkevleri sosyal yardım yararına düzenlenen balo, müsamere ve gezilerden elde edilen gelir, halkevlerince çıkarılan dergilerin geliri ve halkevine yapılan maddi yardımlar haricinde başka yollardan maddi gelir sağlayamazlardı.96
ve böylece öz Türkçenin gelişimine katkıda bulunmaktır. Edebiyat çalışmalarında ise, edebiyat alanında yetenekli kişileri teşvik etmek ve korumak, sanat ve edebiyat konuları üzerinde toplantılar düzenlemek, Türk tarihinde değerli görülen bilim adamı, şair ve yazarlar için özel anma günleri düzenlemekle görevlidir. Ayrıca yayın faaliyetlerinde bulunmak şubenin görevlerindendir. Halkevlerinin matbaa kurma yetkisi olmadığından bu şube yayınlayacağı dergi, broşür yada kitapları piyasada mevcut olan matbaalara bastırarak gerçekleştirecekti.100
1.6.2. Güzel Sanatlar Şubesi
Güzel sanatlar kolu halkın güzel sanatlara ilgisini arttırmak için müzik, resim, heykel, mimari, tezyini sanatları gibi alanlarda çalışmıştır. Sanatsal etkinliklerde amatör veya profesyonel seviyede çalışanları bir arada toplamak ve yetenekli kişileri koruyarak bunların yetişmesini sağmak şubenin görevidir. Ayrıca halkın müzik zevkini geliştirmek için şube aylık müsamereler ve müzik akşamları düzenlemekle görevlidir. Müzik çalışmalarında batı müziği teknikleri uygulanacak, bunun için kullanılacak vasıtalar koro, bando, orkestra, radyo ve gramafondu. Böylece halk çok sesli müziğe alıştırılacaktı. Batı müziğinin yanında halkın milli marş ve şarkıları öğrenmesine, halk arasında söylenen halk türkülerini derleyip toplanmasına çalışarak ulusal müziğin gelişmesine yardımcı olmaktı. Şubenin diğer bir çalışma alanı ise resim sergileri açmak ve fotoğrafçılığı teşvik etmek için fotoğraf sergileri açmaktır.101
1.6.3. Temsil Şubesi
Çalışmamızın ana konusu olan İnkılâp Temsilleri’nin icra edildiği yer olan bu şubeden ileriki bölümlerde detaylı olarak anlatılacağından burada kısaca söz etmenin yerinde olacağı kanısındayım. Şubenin başlıca görevi; tiyatroya hevesli kadın ve erkek üyelerden oluşan temsil grubu kurarak, CHP tarafından oynanmasına izin verilen oyunları oynamaktır.102
100 Halkevleri Çalışma Talimatnamesi, Zerbamat Basımevi, Ankara, 1940, s.6-9.
101 A.g.e., s.10-13.
102 CHF Halkevleri Talimatnamesi.., s.7.
1.6.4. Spor Şubesi
Yetişecek olan nesillerin beden, kafa ve ruh gelişimlerinin bir arada yürütülebilmesi için halkevlerinde spora önem verilmiştir.103 Halkın uğraşması istenilen spor dalları arasında jimnastik, güreş, eskrim, yüzme, bisiklet, avcılık, dağcılık, kayak ve yelken sporları bulunuyordu.104 Bu kolun görevleri arasında ulusal spor bayramları düzenlemek, çeşitli yörelerin tanınması ve gezilmesi için geziler organize etmekti.105
1.6.5. Sosyal Yardım Şubesi
Halkevlerinin bulunduğu çevrede yardıma muhtaç olan kimsesiz kadınların, çocukların, yaşlıların, yoksulların ihtiyaçlarını karşılamak ve bu gibi kişilere karşı halkın şefkât ve yardım duygularının canlandırılmasını sağlamak şubenin ana göreviydi. Kimsesizler yurdu, çocuk doğum ve bakım evleri, kreş, öğrenci yurtları gibi sosyal yardım kuruluşların kurulmalarını teşvik etmek, kimsesiz çocukların yeme, içme ve barınmalarını sağlamak, işsizlerin iş bulmalarına yardım etmek için de bu şube çalışacaktı.106 Şubenin önemli görevlerinden biri de fakir hastaların, her halkevinin kendisine ait açacağı muayenehanede parasız olarak tedavi etmektir.107
1.6.6. Halk Dershaneleri ve Kurslar Şubesi
Halkın seviyesini yükseltecek her türlü okutma, yazdırma ve yetiştirme hareketlerinin ilerleyip genişlemesini sağlamak amacıyla kurulan bu şube okutup yazdırmak, yabancı dil öğretmek, fen dersleri vermek, sanat öğretmek, gibi konularda vatandaşları bilgilendirmeyi amaç edinmiştir.108 Şubenin diğer bir görevide gündelik hayat alanına giren dikiş, nakış, ütü, şapkacılık, çiçekçilik, muhasebe, bağcılık, arıcılık, elektrikçilik gibi mesleki konularda kurslar açmaktır.109 Açılan kurslarda halkın kültürel gelişimi ve mesleki alanlarda gelişimini sağlayacak gerekli bilgileri vermek hedeflenmiştir.
103 Çeçen, a.g.e., s.157.
104 CHF Halkevleri Talimatnamesi…, s.8.
105 CHP Halkevleri İdare ve Teşkilat…, s. 19.
106 A.g.e., s. 19-20.
107 Toksoy, a.g.e., s.54.
108 Gümüşoğlu, a.g.e., s.136.
109 Halkevleri Çalışma Talimatnamesi…, s.23.
1.6.7. Kütüphane ve Yayın Şubesi
Halkın bilgisinin artırılması için halkevinin bulunduğu yerde bir kütüphane ve okuma odasının bulunması halkevinin açılma şartlarından biri olmuştur.
Kütüphane kurmaya uygun binaya sahip olmayan halkevleri ise kitap odası ve rafları oluşturacaktı. Bu kol kütüphanelerini zenginleştirmek için kitap gazete, dergi teminine çalışacaktı. Şube partinin halkı bilgilendirmek istediği konularda telgraf, telefon, telsiz, radyo gibi konuşma ve aydınlatma araçlarından faydalanarak partinin yayın işlerine de yardımcı olacaktı.110 Ayrıca şubeden beklenen önemli bir görev de bağlı olduğu halkevinin bulunduğu yerdeki bölgenin kültürüne, tarihine, sağlık sorunlarına, tarım ve hayvancılık çalışmalarına ilişkin kitap, broşür, dergi yayınlamasıdır.111 Halka okuma zevkinin aşılanmasının yanında ulusal kültür öğelerinin ortaya çıkarılarak halkta milli şuur bilincinin yükseltilmesi, özellikle köylünün tarım, hayvancılık, sağlık sorunlarına çözüm üretebilmek bu alanlarda bilinçlenmesini sağlamak çıkarılan yayın faaliyetlerinin amaçlarından olmuştur.
1.6.8. Köycülük Şubesi
Köycülük şubesinin başlıca amacı köylüleri desteklemek, kalkındırmak, eğitmek ve aydınlarla kaynaştırmaktı.112 Köylüyü sosyal, sağlık ve kültürel konularda bilgilendirmek, köylü-şehirli arasında uyum ve birlik sağlamak için çalışacaktı. Şube bu amacına ulaşmak için köylere çeşitli geziler düzenleyecekti. Bu gezilere aydınların katılımı sağlayacak ve aydınların köylünün sorun ve ihtiyaçlarını tespit ederek onlara yardımcı olacaktı. Şube Dershane ve Kurslar şubesiyle beraber köylünün okuma yazması için çalışacak, Sosyal Yardım şubesiyle de sağlık sorunları buluna köylülere yardım edecekti.113
1.6.9. Müze ve Sergi Şubesi
Müze ve sergi kolu olarak iki grup halinde çalışan bu şubenin müze kolunun görevi, her halkevi bulunduğu bölgenin, tarihi eserlerini korumak, fotoğraflarını çekmek, eserlerin alçıdan modellerini yaparak çizimlerini hazırlamak, ayrıca olanaklar dahilinde tarihi değeri olan belgeleri, ciltleri, tezhip, divan, minyatür, çini
110 A.g.e., s.16-18.
111 Gümüşoğlu, a.g.e., s.138.
112 Şimşek, a.g.e., s.85.
113 Halkevleri Çalışma Talimatnamesi…, s.28.
sanatlarına ait malzemeleri satın alarak bölge müzesine kazandırmaktır. Sergi kolu ise, güzel sanatlar şubesiyle beraber çalışarak sanatsal değeri olan eserlerin sergilenmesini sağlayacaktır.114