Ebû Gudde hakkında yapılmış çok sayıda kitap, makale vb. çalışmalar bulunmaktadır. Hakkında kaleme alınmış müstakil kitaplar yanında birçok kitapta da kendisi ile ilgili bilgi ve değerlendirmelere yer verilmiştir.
Tespit ettiğimiz 6 adet müstakil kitap çalışmasından ilk üçü Ebû Gudde’yi tanıtan, biri görüşlerini derleyen diğer ikisi de ona reddiye olarak kaleme alınmış olup şunlardır:
1018 Kutlay, a.g.m.; Katırcî, a.g.m., II, 22.
1019 Hâşimî, a.g.e., s. 157-159, 162; İsneyniyye, XI, 628. Zâhid, a.g.i.a. 1020 İbn Hacer, a.g.e. (nâşirin girişi), I, 62.
1021 Reşîd, a.g.e. (Mustafa ez-Zerkâ’nın yazısı), s. 20. 1022 Katırcî, a.g.m., II, 17.
1023
139 1. Muhammed Âlu Reşîd, İmdâdu’l-fettâh bi esânîdi ve merviyyâti’ş-şeyh
Abdulfettah, Riyâd 1419/1999.
2. Muhammed Ali el-Hâşimî, eş-Şeyh Abdulfettâh Ebû Gudde kemâ araftuhu, Beyrut, 1425/2004.
3. Mahmûd Saîd Memdûh, eş-Şeza’l-fevvâh fî ahbâri seyyidî eş-şeyh
Abdulfettah Ebu Gudde, y.y. 1998/1419.
4. Mâcid ed-Derviş, el-Fevâidü’l-müstemedde min tahkîkâti’l-allâme e’ş-şeyh
Abdülfettâh Ebû Gudde rahimehullâh fi ulûmi mustalahi’l-hadîs. Trablus 1426/20051024.
5. Rabî’ b. Hâdî Ümeyr el-Medhalî, Taksîmü’l-hadîs ilâ sahîh ve hasen ve zaîf
beyne vâkii’l-muhaddisîn ve muğâletâti’l-müteassıbîn – raddün alâ Ebî Gudde ve Muhammed Avvâme-, Kahire 1423/20031025.
6. Ebû Muhammed Bedîuddîn er-Râşidî es-Sindî, Nakzu Kavâid fî ulûmi’l-
hadîs li’ş-şeyh Zafer Ahmed et-Tânevî bi tahkîki’ş-şeyh Abdülfettâh Ebû
Gudde, takdim ve ta’lik: Selâhuddîn Makbûl Ahmed, Kuveyt
1424/20031026.
Ebû Gudde ile ilgili bilgi ve değerlendirmelere yer verdiğini tespit ettiğimiz eserler de şunlardır:
1. Ahmed İbrahim Bek, el-Muâmelâtü’ş-şer’iyyetü’l-mâliyye, nşr. Es’ad Seyyid Ahmed, Karaçi t.y., (nşr.’nin girişi) s. 17-21.
1024 176 sayfalık hacme sahip olan bu eserde müellif, sünnetin dindeki yeri, hadis ilimleri ve tarihi hakkındaki bazı görüşlerini Ebû Gudde’nin eserlerinden hareketle derlemeyi amaçlamıştır. Ebû Gudde’nin sözü geçen konulardaki görüşlerinden pek azına üstelik kaynak belirtmeden ve yüzeysel olarak yer verirken, onun eserlerinde değinmediği kimi konularda başka ilim adamlarının görüşlerine yer ayırdığı görülmektedir. (Mesela bkz. s. 59 vd.). Eserin ilmî olmaktan çok, okumalar esnasında tutulan bazı notlardan oluştuğu söylenebilir.
1025 Eser, Ebû Gudde’ye ve eserinde bir incelemesine yer verdiği öğrencisi Muhammed Avvâme’ye reddiye olarak kaleme alınmıştır. İbn Teymiye ve İbnü’l-Kayyim’in “Ahmed b. Hanbel’in ‘zayıf hadis’ değerlendirmesinin ‘hasen hadis’ anlamına geldiği” ile İbn Teymiye’nin “hasen teriminin ilk defa Tirmizî tarafından kullanıldığı” yönündeki görüşlerine itiraz eden (bkz. Tânevî, a.g.e., s. 100-108 dn.) Ebû Gudde ve Avvâme’yi isabetli bulmayarak sert bir dille eleştirmektedir. Eser, 182 sayfadır.
1026 Müellif Sindî bu eseri Suudi Arabistan’daki bir dostunun isteği üzerine (bkz. Sindî, Nakzu Kavâid, s. 64) Tânevî’nin İnhâu’s-seken isimli çalışmasına reddiye olarak yayınlamıştır. Esasen Ebû Gudde ile doğrudan ilgisi olmayan bu çalışma, daha sonra notlar düşerek yeniden neşreden Selâhuddîn Makbûl Ahmed tarafından biraz da zorlanarak, bu eseri tahkik edip Kavâid fî ulûmi’l-hadîs ismiyle yayınlayan Ebû Gudde ile irtibatlandırılmıştır. Müellif, konu konu Tânevî’ye itirazlarını kısa ve sade bir şekilde dile getirirken; nâşir, kaleme aldığı uzun girişinde Tânevî yanında Ebû Gudde ve Kevserî’yi, genel olarak ehl-i hadise özel olarak da Buhârî’ye haksız tenkitler yönelttiklerini belirterek, hayli sert, itham edici ve müstehzî bir dille tenkitlerde bulunmuştur.
140 2. Ebû Gudde, İlim Uğrunda, trc. Faruk Beşer, İstanbul 1985, (tercüme edenin
yazısı) s. 11-14.
3. I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri
Kongresi, editör Mehmet Bayyiğit, Konya 1997, s. 1099-1100.
4. Muhammed Hayr Ramazan Yûsuf, Tetimmetü’l-A’lâm li’z-Ziriklî : vefeyât
1397-1415 h. 1977-1995 m, Beyrut, 1998/1418, I-II.
5. Nizâr Abaza ve Muhammed Riyâd Mâlih, İtmâmu’l-vefâ: Zeyl li-kitâbi’l-
A’lâm li Hayriddîn ez-Ziriklî, Beyrut 1999, s. 161-162.
6. a.mlf., Mu’cemu’l-müellifîn el-muâsırîn, Riyad 1425/2004, I, 366-367. 7. Muhammed Receb el-Beyyûmî, en-Nahdatü’l-İslâmiyye fî siyeri
a’lâmiha’l-muâsırîn, Dımaşk 1420/1999.
8. Abdülfettâh Ebû Gudde ve Ahmed İzzüddîn el-Beyânûnî, Kabesât min
nûri’r-nübüvve, tkd. Muhammed Ebü’l-Feth el-Beyânûnî, nşr. Abdülmecîd
el-Beyânûnî, Beyrut 1420/1999, (takdim yazısı) s. 31-43.
9. Abdullah el-Ukayl, A’lâmü’l-hareke ve’d-da’veti’l-İslâmiyye el-muâsıra, Kuveyt 1422/2001.
10. İbn Hacer el-Askalânî, Lisânü’l-Mîzân, thk. Abdülfettâh Ebû Gudde, nşr. Selmân Ebû Gudde, Beyrut 1423/2002, (nşr.’in girişi) I, 7-73.
11. Abdülfettâh Ebû Gudde, Safahât min sabri’l-ulemâ alâ şedâidi’l-ilm ve’t-
tahsîl, nşr. Selmân Ebû Gudde, Beyrut 1424/2003, (nşr’in girişi) s. 7-36. 12. Seyit Bahçıvan, “Abdülfettâh Ebû Gudde (ö. 17 Şubat 1997)’den İlim
Yolcularına…”, SÜİFD, Konya 2005, sy. 20, s. 251, dn.
13. Yusuf Mar’aşlî, Nesrü'l-cevâhir ve'd-dürer fi ulemai'l-karni'r-rabi' aşer, Beyrut 2006/1427, I, 1945-1952. Birlikte: Ikdü'l-cevher fi ulemai'r-rub'i'l-
evvel mine'l-karni'l-hamis aşer, Yusuf Mar'aşlî.
Değişik dergi, gazete ve internet sitelerinde yayınlanan makale ve yazılardan tespit ettiklerimizden bazıları ise şöyledir:
1. Mecelletü’l-İ’tisâm, Kahire 1410/1990, s. 12.
2. Zekeriya Güler, “Büyük Hadis Âlimi Abdülfettâh Ebû Gudde ile…”,
141 3. Hasan Katırcî, “el-Allâmetü’ş-Şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde kalle nazîruhû fî ilmihî ve edebihî I-II”, Minberu’d-dâiyât, Beyrut 1417, sy. 21-22, s. 17- 23; sy. 23, s. 17-22.
4. Abdülvehhâb Ebû Süleyman, “Fakîdü’l-ilm el-allâme el-muhaddis el-fakîh eş-şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde”, Ukâz, Cidde 1417/1997, s. 11501027.
5. “eş-Şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde”, Müctema’, Kuveyt 1417, sy. 1239, s. 34-37.
6. “Dem’a sâfiye alâ fazîleti’ş-Şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde rahimehullah”,
Minberu’d-dâiyât, Beyrut 1417, sy. 23, s. 23.
7. “Sadâ vefâti’l-allâme el-Murabbî, ed-dâiye semâhatü’ş-seyh Abdülfettâh Ebû Gudde fî Lübnân”, Minberu’d-dâiyât, Beyrut 1417, sy. 23, s. 24. 8. “Risâletü uhtin kârie fî Kanada ani’ş-şeyh Abdülfettâh”, Minberu’d-dâiyât,
Beyrut 1417, sy. 23, s. 25.
9. Ahmed Hamdi Yıldırım, “Abdülfettah Ebû Gudde”, İLAD, İstanbul 1997, c. II, sy. 1, s. 199-202.
10. Mecelletü’l-Ezher, Kahire 1418/1497, s. 1.
11. Halil İbrahim Kutlay, “Vefatının 2. Yıldönümünde Üstat Abdülfettâh Ebû Gudde ve Örnek İlmi Şahsiyeti”, Yeni Şafak, 17 Şubat 1999.
12. Muhammet Beyler, “Abdülfettâh Ebû Gudde (9 Şevval 1917/17 Şubat 1997)”, HTD, İstanbul 2003, sy. 1, s. 217-221.
13. “el-Vefâ li ricâli’l-vefâ”, t.y., www.basaernews.i8.com, (07 Mayıs 2005) 14. “Abdülfettâh Ebû Gudde… alâ tarîki’s-selefi’s-sâlih”, 19/04/2003,
http://www.ikhwanonline.com/Article.asp?ArtID=434&SecID=371#1#1
(11 Ağustos 2007)
15. Ali Pekcan, “Abdülfettâh Ebû Gudde (1917-1997)”, İHAD, Konya 2005, sy. 6, s. 575-584.
16. “Abdülfettâh Ebû Gudde”, www.ikhwanonlinet.com, t.y., (07 Mayıs 2005)
1027 Bu makale daha sonra Muhammed Âlu Reşîd’in İmdâdü’l-fettâh isimli eserinde de yayınlanmıştır. Bkz.
142 17. Muhammed Zâhid Ebû Gudde, “Abdülfettâh Ebû Gudde”, t.y.,
http://www.aboghodda.com/Biography-AR.htm (12 Kasım 2005).
18. Boyacılar, Nureddin, “Hocam Abdulfettâh Ebû Gudde ile”, t.y.,
http://www.davetci.com (17 Aralık 2005)
19. Mecd Mekkî, “Nemâzic min resâili’l-ulemâ ve edebihim el-ilmî”, 20.01.2007, www.İslâmsyria.net (21 Mayıs 2007).
20. Mes’ûd Ahmed el-A’zamî, “Beyne’l-muhaddisi’l-A’zamî ve’l-muhaddisi’l- Halebî”, 12.03.2007, www.İslâmsyria.net (21 Mayıs 2007).
21. Züheyr Sâlim, “eş-Şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde”, 27 Ramazan 1424,
http://www.asharqalarabi.org.uk/center/rijal-a-a.htm (11 Ağustos 2007) 22. “el-Allâmütü’ş-Şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde rahimehullâhu teâlâ”, t.y.,
www.itihad.org (07 Ocak 2006).
23. Muhammed Takiy el-Osmânî, “el-Allâmetü’ş-şeyh Abdülfettâh Ebû Gudde rahimehullahu Teâlâ”. Belâğ, Pakistan Zilhicce 14171028.
Yaşayan ilim adamlarına yönelik olarak Abdülmaksûd Hoca tarafından Suudi Arabistan’da gerçekleştirilen “İsneyniyye” (Pazartesi) toplantılarından Ebû Gudde adına
düzenlenen ve kendisini yakından tanıyan birçok ilim adamının katılıp konuşma yaptığı oturumun tutanakları da aynı adlı (İsneyniyye) süreli yayının XI. cildinde (s. 595-676) yayınlanmıştır.
Kitap ve makalelerden başka Ebû Gudde ile gerçekleştirilmiş 2 röportaj da yayınlanmıştır:
1. Müctema’, Kuveyt 1417/1997, sy. 1240.
2. İslâmî Araştırmalar Dergisi, Ankara 1997, sy. 1-2-3, s. 138-144.
Ayrıca İslâmî Araştırmalar Dergisi yukarıda sözü geçen tarihli Hadis-Sünnet özel sayısını M. Tayyip Okiç ile birlikte Abdülfettâh Ebû Gudde’ye armağan olarak yayınlamıştır.
1028 Urduca olarak kaleme alınan bu makale daha sonra Muhammed Ekrem en-Nedvî tarafından Arapçaya tercüme edilerek Muhammed Âlu Reşîd’in İmdâdü'l-fettâh isimli eserinde neşredilmiştir. Bkz. a.g.e., s. 63- 69.
143 Abdülfettâh Ebû Gudde adına oğulları Muhammed Zâhid ve Eymen Ebû Gudde tarafından1029 www.aboghodda.com adresinde kurulmuş bir internet sitesi de
bulunmaktadır.
Ebû Gudde hakkında yayınlanan çalışmalardan başka şu çalışmaların da yayınlanacağı duyurulmuş fakat takip edibildiğimiz kadarıyla henüz yayınlanmamıştır:
1. Muhammed Âlü Reşîd, Kitâbü’l-allâme el-muhaddis eş-şeyh Abdülfettâh
Ebû Gudde bi aklâmi nuhbetin min ulemâi’l-asr1030
2. Muhammed Ekrem en-Nedvî, el-Keşfü ve’l-îzâh limâ isteşkele ba’zu’n-nâs
min tahkîkâti’ş-şeyh Ebû Gudde1031.
3. Selmân Ebû Gudde, Abdülfettâh Ebû Gudde’nin hayatı1032.
4. Selmân Ebû Gudde, Abdülfettâh Ebû Gudde’nin makaleleri1033.
5. Selmân Ebû Gudde, Abdülfettâh Ebû Gudde’nin takdim ve takrizleri1034.
Abdülfettâh Ebû Gudde hakkında İslam dünyasında bazı tez çalışmalarına başlandığı yolunda bilgilere ulaştık. Fakat henüz tamamlanmış bir tez çalışmasından haberdar değiliz.