ŞEKİL – 1
Öğretmenlerin % 68’i eğitici dramanın yöntem, % 22’si teknik, % 10’u da tiyatro olduğunu söylemiştir.
64
ŞEKİL – 2
Türk Edebiyatı – 9 dersinin öğretiminde yöntem veya teknik olarak öğretmenlerin % 40’ı soru – cevap, % 32’si anlatma yöntemini, % 21’i tümevarım – tümdengelim tekniğini, , %7’si ise drama yöntemini kullandıklarını söylemişlerdir.
65
ŞEKİL - 3
Öğretmenlerin % 75’i Türk Edebiyatı – 9 dersinde dramayı ara sıra uyguladığını, % 17’si hiç uygulamadığını, % 8’i ise dramayı sık sık uyguladığını söylemiştir.
66
ŞEKİL – 4
Öğretmenlerin % 67’si drama yönteminin Türk Edebiyatı – 9 dersinde kullanılmasının yararlı olduğunu, % 31’i bu yöntemin çok yararlı olduğunu, %2’si ise yararlı olmadığını söylemiştir.
67
ŞEKİL - 5
Öğretmenlerin % 75’i Türk Edebiyatı – 9 ders kitabının drama etkinliklerine uygun olmadığını, % 25’i de ders kitaplarının uygun olduğunu söylemiştir.
Öğretmenlerimizin %78 drama eğitimi almadığı hâlde bu sorumuzda kitapların dramaya uygunluğu konusunda bir karar verebilmektedirler. Bu durum öğretmenlerimizin cevapları arasında bir çelişki yaratmaktadır.
68
ŞEKİL – 6
Öğretmenlerin % 66’sı dramayı Türk Edebiyatı – 9 ders kitabının Göstermeye Bağlı Edebi Metinler bölümünde, % 26’sı Anlatmaya Bağlı Edebi Metinler – Nesir bölümünde, % 7’si Duygu ve Çoşku Dile Getiren Metinler – Şiir bölümünde, % 1’i de Öğretici Metinler bölümünde uyguladıklarını belirtmiştir.
69
ŞEKİL – 7
Öğretmenlerin % 81’i drama uygulamalarına sınıflarının yeterli olmadığını, % 19’u ise drama uygulamaları için sınıflarının yeterli olduğunu, söylemiştir.
70
ŞEKİL – 8
Öğretmenlerin %78’i drama ile ilgili herhangi bir eğitim almadıklarını, %22’si de drama ile ilgili eğitim aldıklarını, söylemişlerdir.
71
ŞEKİL – 9
Öğretmenlerin % 88’i drama eğitimi almak istediklerini % 12’si de drama eğitimi almak istemediklerini, söylemişlerdir.
72
ŞEKİL – 10
Öğretmenlerin % 85’i eğitici dramayı kullanmaya anaokulu seviyesinden başlanması gerektiğini, % 14’ü ortaöğretim seviyesinden, % 1’i ise ilköğretim seviyesinden başlanması gerektiğini söylemiş, üniversitede drama eğitimine başlanması gerektiği cevabını veren öğretmen olmamıştır.
73
ŞEKİL – 11
Öğretmenlerin % 68’i drama uygulamalarında grup liderinin öğrencilere gerektiği yerde müdahâle etmesini, % 32’si ise grup liderinin öğrencilere hiç müdahâle etmemesi gerektiğini söylemiştir.
74
12. “ Türk Edebiyatı – 9 dersinde uyguladığınız bir drama etkinliğini kısaca anlatır mısınız? ” sorusuna öğretmenlerin verdikleri cevaplar onların yazdıkları şekliyle verilmiştir. Bu soruya anketi uyguladığımız öğretmenlerin tamamı cevap vermemiştir. Bu yüzden aşağıda sadece soruyu cevaplayanların
görüşleri yazılmıştır.
Akyurt Çok Programlı Lisesi
“Bakış açılarını anlatırken bir olayı drama ettikten sonra anlatıyorum.” “Güzel sanatlar içinde edebiyatın yeri konusunda farklı sanat dallarına mensup kişiler seçtik ve ‘Belirlenen bu konuyu bu sanatçılar nasıl anlatırdı?’ sorusu doğrultusunda uygulama yaptık.”
Akyurt Sağlık Meslek Lisesi
“Ramazan’da Karagöz oyunu rol paylaşılarak yapılmıştır.”
Alparslan Lisesi
“Cahit Sıtkı Tarancı’nın öğrenciler tarafından canlandırılması (röportaj yapılması). Tiyatro metinlerinde drama etkinliğinden yararlandım.”
“Yazar ve şairlerin hayatları ve edebi kişilikleri öğrenciler tarafından anlatılıyor.” (Yazar ve şairlerin rolüne bürünerek.)
Anıttepe Lisesi
“Konu yazarların tanıtımıydı. Belirli öğrenciler seçilerek tanıtacakları, canlandıracakları yazarları oyunlaştırdılar. Sınav sorularında bu yazarları bütün öğrenciler tarafından doğru bilindiğini gözlemledim. Ders saati elverdiği sürece yapmaya çalışıyorum drama çalışmalarını.”
“Göstermeye bağlı metinlerde veya duygu ve coşku dile getiren metinlerde uyguladım.”
“Çağdaş tiyatro metinleri ile gelenekli tiyatro metinlerindeki kişileri öğrenciler arasında paylaştırıp tonlama, vurgu, zaman zaman kişileri canlandırarak okutma çalışması yapıyorum. Bazı öğrenciler yaşadıklarını gördüklerini sınıfta canlandırıyorlar.”
75
“Okudukları bir hikâyeyi sessizce hareketlerle gösterdiler.”
Atatürk Anadolu Lisesi
“Konuyu söylemeden kendim öğrenciye direkt diyaloga girerek olayı oluşturup sonuca götürüyorum. Sonuç gerçekleşince ana fikri veriyorum.”
Aydınlık Evler Anadolu Lisesi
“Göstermeye bağlı edebi metinlerde ara sıra kullanıyordum.”
“Dil ve anlatımda cümlenin ögeleri konusunda yaptırmayı düşünüyorum.”
Batıkent Şevket Evliyagil TML - ATML – AİML
“Özellikle tiyatro metinlerinde öğrencilerin o oyunu canlandırmasını istiyorum. Tahtaya kalkarak yapılıyor. Şiir metinleri okurken şair gibi düşünüp o şiiri kendilerinin yazdığını hayal ettirip okumalarını istiyorum. Bazı sorularımız dramaya yönelik oluyor. Ama sınıfta çok kargaşa çıktığı için 10 dk. işlenecek konu 2 ders saati alabiliyor. Çünkü öğrenciler bu sisteme alışık gelmiyor. Anlatma yönteminde dersler işlendiği için bu sisteme alışıklar, sıkıntı buradan kaynaklanıyor.”
“Önceden yapılan bir ön çalışmayla göstermeye bağlı edebî metinler konusunda Karagöz – Hacivat oyununu sınıfta öğrencilerim oynadı. Şinasi’nin Şair Evlenmesi’ndeki tip ve karakterleri inceleyerek kostümlerimizle birlikte sınıfta küçük bir gösteri yaptık.”
Cumhuriyet Anadolu Lisesi
“Şair ve yazar tanıtılacaksa öğrencilerden biri şair ya da yazar rolüne girer. Arkadaşlarının sorularını cevaplandırır.”
Çağrı Bey Anadolu Lisesi
“Vatan Yahut Silistre’nin drama edilmesi.”
“Göstermeye bağlı metinlerde, canlandırma veya doğaçlama; bir metni dramatize etme.”
76
Çankaya Anadolu Lisesi
“Henüz uygulamadım ama uygulamayı düşündüğüm alan tiyatro; ancak bu konuya henüz geçmedim.”
Demetevler Lisesi
“Vatan yahut Silistre metninde öğrencilerle derste canlandırma yapıldı.”
Dikmen Anadolu Lisesi
“Anlatmaya bağlı türlerde özellikle verilen roman parçasının karakterler bazında canlandırılması yapılır. Metne kendi yazdıkları olayları adapte ediyoruz.”
Esenevler Anadolu Lisesi
“Divan edebiyatı konusu işlenirken bazı öğrenciler divan şairi bazı öğrenciler halk şairi bazı öğrenciler modern şair kimlikleriyle kendilerini birbirlerine tanıtıp farklarını ortaya koyarlar.”
Kalaba Lisesi
“Şiir okumalarında öğrencilere farklı yorumlar sergiliyorum. Öğrencilerden de kabiliyetleri ölçüsünde farklı yorumlar yapmalarını bekliyorum. Tiyatro metinlerini piyesleştiriyoruz. Kitaptaki şu şair olun ve onu oynayın, size arkadaşlarınız (o şairi düşünerek) soru sorsun denilen etkinliklerde hiç başarılı olamıyoruz. Öğrenciler oyunlaştırmayı çok ciddiye almıyorlar.”
“Göstermeye bağlı edebi metinlerin dramatize edilmesi olay çevresinde gelişen edebî metinlerdeki diyalogların draması.”
“Şair yazar tanıtımında özellikle kullanıyorum. Bir öğrenci yazar oluyor, tahtaya kalkıyor, en az dört öğrenci de önceden yazarın, şairin hayatını araştırıyor ve tahtadaki öğrenciye soru soruyor, sınıf da dinleyici olarak katılıyor. Bunu uyguladım. Bir de tiyatro eserlerini mutlaka sınıfta dramatize ediyoruz.”
77
Kalaba Anadolu Lisesi
“Bir sorunla karşılaşan öğrencinin bu sorununu anne- baba, öğretmen ve resmi görevlilere (polis vs.) aktarırken nasıl bir dil kullanılabileceğini gösteren bir etkinlik drama hâlinde gösterildi.”
Gazi Çiftliği
“Türk Edebiyatı’nda şair ve yazarların yaşamları anlatıldığından güncel olaylarla ilgili konularda duyguya yönelik konularda, soyut düşüncelerin somutlaştırılmasında drama etkinlikleri sınıf mevcutları uygun olduğunda uygulayabilirim.”
“Sanatçının (Cahit Sıtkı vb. şairlerin) hayatı, sanatı araştırıldı. Öğrenci canlandırdı. Diğerleri sorular sorup sanatçıları tanımaya çalıştılar.”
Hurin Yavuzalp Lisesi
“Anlama göre şiir okuma, diyalog, monolog, metinlerinde metinleri türlerine göre okuma, canlandırma çalışmalarında.”
“Kitapta bu konuyla ilgili yönlendirici hiçbir şey yok. Kitapları zaten yetiştiremiyoruz. Konular çok ağır ele alınmış.”
Mimar Kemal Lisesi
“Serbest kürsü uygulaması doğaçlama olarak bir öğrencinin jest, mimik, vs’yi kullanarak herhangi bir konuda dinleyenleri bilgilendirme ya da etkileme örnekleri zaman zaman yaparım derslerimde. Önce ben gösteririm birkaç örnek.”
“Öğrencilere kendi yaşantılarıyla ilgili senaryolar yazdırıp, onları dramatize etmelerini sağlıyorum.”
“İletişim konusunda sözlü ve sözsüz iletişimde anlaşmayı sağlamak için uygulamalar yaptık. Şiirleri dramatize ettik. Şair ve yazar rolünü üstlenen öğrenciler o sanatçıyı tanıttı.”
Pursaklar Anadolu Lisesi
“Göstermeye bağlı edebi metinlerde rol dağılımı yaparak oyunu ders esnasında kısaca gerçekleştirmeye çalışırım ya da Tanzimat ve Edebiyat - ı Cedide’yi
78
anlatırken herkese birer şair hayatını veriyorum. Münazara olarak bu tartışmayı (I. ve II. Tanzimatçılar ve Servet –i Funüncular) yapmaya çalışıyorum.”
“Hazırladığı bir konuda şairi (yazarı) konuşturma.”
Yavuz Selim Anadolu Lisesi
“Olay etrafında gelişen bir metin, rollerin dağıtılması…”
“Olay çevresinde oluşan bir metot canlandırıldı. Rol paylaşımı yapılarak sınıf ortamında drama gerçekleştirilir. ”
“Bir yazarın hayatından kesit veya tiyatro eserlerinin canlandırılması gibi.”
“Öğrencilerden birisi yazar olup olayı seçmesi, kahramanları hakkında diğer öğrencilerin sorularını cevaplar.”
Yeşilöz Lisesi
“Gölge oyunlarında özellikle sınıf katılımı fazla oluyor. Eğlenceli ve katılımlı olduğunu düşünüyorum.”
“Özellikle göstermeye bağlı metinlerde kullandım.”
“Göstermeye bağlı metinlerde öğrencilere rol verilerek canlandırma yaptım. Gazellerde de sevgilinin özellikleri dramayla gösterilebilir.”
Yıldırım Anadolu Lisesi
“Şair ve yazarların kimliğine bürünerek hayatları ve eserleri doğrultusunda dönem olaylarını yorumlatmak.”
Yıldırım Beyazıt Lisesi
“Edebi metin konusu ile ilgili okuma parçaları sınıfta dramatize edilir.” “Göstermeye bağlı edebi metinlerde dramatize çalışması yaptırılıyor.”
Yunus Büyükkuşoğlu Lisesi “Tiyatro bölümünde uyguladık.”
79
Yaptığımız anketlere verilen cevaplarda;
Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerimizin % 68’i dramayı yöntem olarak görmektedir. Dramanın tiyatro olduğunu söyleyenler ise % 10 seviyesindedir.
Türk Edebiyatı – 9 dersine giren Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin % 40’ı dersin işlenişinde soru – cevap yöntemini ağırlıklı olarak kullanırken dramayı derslerinde kullananların sayısı % 7 olarak görülmektedir. Bizim çalışmamızın varsayımında da sunduğumuz gibi Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri drama yöntemini derslerinde yeterli seviyede kullanmamaktadırlar.
Türk Edebiyatı – 9 dersinde dramayı ne kadar sıklıkta kullandıklarını sorduğumuz öğretmenlerimizin % 75’i ara sıra kullanırken % 17’si hiç, % 8’ i ise sık sık kullandığını belirtmiştir.
Ayrıca öğretmenlere dramanın yararını sorduğumuzda dramanın öğrenciler üzerinde yararlı olduğunu düşünenlerin oranı % 67 olmuştur. Burada da dramanın yararlı olduğu düşünülmekte yalnız kullanımında sorun yaşandığı görülmektedir.
Öğretmenlerin dramayı yararlı görüp de uygulayamamasında önemli bir etken olarak ders kitapları gösterilmektedir. Öğretmenlerimize ders kitaplarının dramaya ne kadar uygun olduğunu sorduğumuzda öğretmenlerimizin % 75’i ders kitaplarının dramaya uygun olmadığını söylemiştir.
Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin dramayı sadece tiyatro alanında kullanılabilir bir yöntem olarak düşündüklerini savunduğumuz çalışmamızda öğretmenlerin % 66’sı drama yöntemini ders kitaplarındaki “Göstermeye Bağlı Edebi Metinler” bölümünde daha çok kullandıklarını belirterek bizim varsayımımızı doğrulamaktadırlar.
80
Öğretmenlerimizin % 81’i drama uygulamaları için sınıflarının yeterli olmadığını belirtmişlerdir. Bizim çalışmamızda da belirttiğimiz üzere drama yönteminin kullanımını engelleyen en büyük sorun öğrenci sayısının fazlalığıdır.
Drama yöntemini kullanan veya kullanmayı düşünen öğretmenlerimizin % 78’i drama ile ilgili hiçbir eğitim almadıklarını alanların da bizim görüştüğümüz kadarıyla okullarında aldıkları tiyatro derslerini drama eğitimi saydıklarını görmekteyiz.
Drama eğitimi almayan öğretmenlerimizin % 88’i drama eğitimi almayı istemektedir.
Anketimize katılan öğretmenlerimizin % 85’ine göre drama eğitimine anaokullarından itibaren başlamak gerekmektedir. Bu görüş drama araştırmacıları tarafından da desteklenmektedir.
Öğretmenlerimizin % 68 drama liderinin gerekli gördüğü yerde drama etkinliğine katılması gerektiğini savunmuş ve kendilerinin de derslerde bu şekilde dramayı uyguladıklarını belirtmişlerdir.
Anketimizin sonunda öğretmenlerimizin uyguladığı farklı drama çalışmalarının olup olmadığını öğrenmek amacıyla sorduğumuz sorumuzda öğretmenlerimizin çoğunun ders kitabındaki kısa drama etkinliklerini kullandıkları görülmüştür. Yalnız bu etkinlikler dışında kendilerinin ürettikleri farklı etkinliklerin olduğunu da gördük. Çalışmamız ile drama üzerine farklı görüşlerin paylaşımıyla çok değişik drama etkinliklerinin kullanılabileceği görülmüştür.
81
4.2. Öğrencilere Uygulanan Başarı Testlerinin Şekilleri
Türk Edebiyatı – 9 dersi üzerinde drama yönteminin başarıya katkısını belirlemek için birbirine denk iki öğrenci grubu oluşturulmuştur. Bu öğrenciler Türk Edebiyatı dersiyle ilk defa bu yıl karşılamaktadırlar. Bu bakımdan grupların eşitliğini belirlemek için bir ön test uygulaması yapılamamıştır. Deney ve kontrol grupları oluşturulurken iki grubun da eşitliğinin sağlaması amacıyla bu grup öğrencilerinin ortaöğretim diploma notları esas alınarak aynı sayıdaki öğrenciyle eşit ortalama bulunmaya çalışılmıştır.
Bu duruma göre deney grubu olan 9 – F sınıfında drama yöntemiyle etkinlikler sınıf mevcudunun tamamına uygulanmış yalnız başarı ölçütü sadece notları ortalamaya denk düşen 15 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Deney grubu olan 9 – F sınıfının diploma notu ortalaması “1023.4 / 15 = 68.2” olarak belirlenmiştir.
Kontrol grubu olan 9 – G sınıfında diğer yöntemlerle aynı öğretmen tarafından ders işlenmiş, deney grubuyla işlenen konular 9 – G sınıfının da tamamına anlatılmıştır. Başarı ölçütü soruları için bu sınıftan da ortalamaya denk gelebilecek 15 öğrenci belirlenmiştir. Bu öğrencilerin diploma notu ortalaması da “1024.4 / 15 = 68.3” olarak belirlenmiştir.
Bu şekilde deney grubu ile kontrol grubu arasındaki ilginin kurulması ve drama yöntemi sonrası elde edilecek sonuçların değerlendirilmesinin daha objektif olacağı düşünülmüştür.
Kontrol ve deney gruplarına hazırlanan sorular Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzunda belirlenen soru hazırlama esaslarına göre hazırlanmıştır. Başarı belirleme ölçütünde işlenen etkinlikler ile ilgili toplam 21 farklı soru sorulmuştur. Öğrencilere uygulana sorular ekler kısmına konulmuştur. (Ek – 3)
82
Karşılaştırma yapılacak iki grup öğrencilerinin listesi ve diploma notları okul müdürlüğünden onaylı hâliyle çalışmamamızın ekler kısmında sunulmuştur. (Ek – 4)
Aşağıdaki şekillerde Türk Edebiyatı – 9 dersinde diğer yöntem ve tekniklerle birlikte kullanılan drama yönteminin öğrencilerin ders başarısına katkısının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu açıklamalar ışığında kontrol ve deney gruplarından alınan sonuçlar şu şekilde olmuştur:
2. ETKİNLİK
ŞEKİL – 12
Bu etkinlikte tema olarak “Güzel Sanatlar İçinde Edebiyatın Yeri” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde toplam beş farklı soru sorulmuştur.
83
Testteki 1. – 2. – 13. – 17. ve 18. sorular bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Soruların iki grup arasındaki başarı farkları da şu şekildedir: 1. soruya 9 – F % 53, 9 - G % 40
2. soruya 9 – F % 60, 9 – G % 53 13. soruya 9 – F % 60, 9 – G % 60 17. soruya 9 – F % 33, 9 – G % 33
18. soruya 9 – F % 67, 9 – G % 40 oranlarında cevap vererek sınıf başarılarını belirlemişlerdir.
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 12) bu sorulara verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 55, 9 – G sınıfında ise % 45 olmuştur.
9 – F sınıfının 17. soruda % 50’nin altına düşerek bu soruda başarısız olduğu görülmektedir.
84
3. ETKİNLİK
ŞEKİL – 13
Bu etkinlikte tema olarak “Dilin İnsan ve Toplum Hayatındaki Yeri ve Önemi” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde toplam iki farklı soru sorulmuştur.
Testteki 3. ve 19. sorular bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Soruların iki grup arasındaki başarı farkları da şu şekildedir: 3. soruya 9 – F % 80, 9 - G % 67
19. soruya 9 – F % 73, 9 – G % 60
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 13) bu sorulara verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 77, 9 – G sınıfında ise % 63 olmuştur.
85
4. ETKİNLİK
ŞEKİL – 14
Bu etkinlikte tema olarak “Metin” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde bir soru sorulmuştur.
Testteki 4. soru bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Yukarıdaki şekilde (Şekil –14) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da bu soruya verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 60, 9 – G sınıfında ise % 47 olmuştur.
86
5. ETKİNLİK
ŞEKİL – 15
Bu etkinlikte tema olarak “Şiir ve Zihniyet” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde bir soru sorulmuştur.
Testteki 5. soru bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 15) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da bu soruya verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 60, 9 – G sınıfında ise % 47 olmuştur.
87
6. ETKİNLİK
ŞEKİL – 16
Bu etkinlikte tema olarak “Şiirde Tema” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde toplam üç farklı soru sorulmuştur.
Testteki 7. – 8. ve 20. sorular bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Soruların iki grup arasındaki başarı farkları da şu şekildedir: 7. soruya 9 – F % 7, 9 - G % 7
8. soruya 9 – F % 53, 9 – G % 47 20. soruya 9 – F % 93, 9 – G % 67
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 16) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru
88
cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 51, 9 – G sınıfında ise % 40 olmuştur.
9 – F sınıfının 7. soruda % 50’nin altına düşerek bu soruda başarısız olduğu görülmektedir.
7. ETKİNLİK
ŞEKİL – 17
Bu etkinlikte tema olarak “Dil ve Anlatım” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde toplam dört farklı soru sorulmuştur.
Testteki 9. – 12. – 14. ve 15. sorular bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
89
Soruların iki grup arasındaki başarı farkları da şu şekildedir: 9. soruya 9 – F % 60, 9 – G % 40
12. soruya 9 – F % 47, 9 – G % 27 14. soruya 9 – F % 53, 9 – G % 40 15. soruya 9 – F % 60, 9 – G % 33
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 17) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 55, 9 – G sınıfında ise % 35 olmuştur.
9 – F sınıfının 12. soruda % 50’nin altına düşerek bu soruda başarısız olduğu görülmektedir.
90
8. ETKİNLİK
ŞEKİL – 18
Bu etkinlikte tema olarak “Metin ve Şair” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde toplam iki farklı soru sorulmuştur.
Testteki 10. ve 21. sorular bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Soruların iki grup arasındaki başarı farkları da şu şekildedir: 10. soruya 9 – F % 67, 9 – G % 53
21. soruya 9 – F % 73, 9 – G % 53
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 18) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 70, 9 – G sınıfında ise % 53 olmuştur.
91
9. ETKİNLİK
ŞEKİL – 19
Bu etkinlikte tema olarak “Göstermeye Bağlı Edebi Metinleri Tanıma” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde bir soru sorulmuştur.
Testteki 11. soru bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 19) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 93, 9 – G sınıfında ise % 80 olmuştur.
92
10. ETKİNLİK
ŞEKİL – 20
Bu etkinlikte tema olarak “Şiir Türleri” konusu işlenmiştir. Konular işlenirken 9 – F sınıfında drama yöntemi, 9 – G sınıfında ise anlatma yöntemi kullanılmıştır. Bu etkinliğe bağlı başarı değerlendirme testinde iki farklı soru sorulmuştur.
Testteki 6. ve 16. sorular bu etkinliğe bağlı olarak oluşturulmuştur.
Soruların iki grup arasındaki başarı farkları da şu şekildedir: 6. soruya 9 – F % 73, 9 – G % 60
16. soruya 9 – F % 27, 9 – G % 13
Yukarıdaki şekilde (Şekil – 20) bu soruya verilen cevapların toplamları yüzdelik olarak gösterilmektedir. Her iki grubun da sorulara verdikleri doğru cevaplara göre genel başarı oranları 9 – F sınıfında % 50, 9 – G sınıfında ise % 37 olmuştur.
93
9 – F sınıfının 16. soruda % 50’nin altına düşerek bu soruda başarısız olduğu görülmektedir.
94
Yapılan karşılaştırmanın sonucunda diğer yöntem ve teknikler yanında drama yönteminin kullanılmasının öğrencilerin ders başarılarını arttırdığı görülmüştür. Özellikle kontrol grubu olan 9 – G sınıfında edebiyat alanında çok başarılı öğrenciler olurken onların duygularını ifadede sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Diğer yöntem ve teknikler yanında drama yönteminin kullanılarak dersin işlendiği ve drama etkinlikleri ile dersin desteklendiği 9 – F sınıfındaki başarı 9 – G sınıfına göre daha yüksek düzeyde çıkmıştır. Bu sonuçlar drama yönteminin Türk Edebiyatı – 9 dersinin öğretiminde ne kadar etkili olduğunu göstermektedir.
Her iki gruba da yöneltilen bazı yorum ağırlıklı sorularda sınıf başarılarının düşük olduğu belirlenmiştir. (Şekil – 12, Şekil – 16, Şekil – 17, Şekil – 20) Bu duruma en büyük etkiyi öğrencilerin ders dışı okuma alışkanlıklarının çok az olması ve ilköğretimden yorum yapan, eleştiren, yaratıcı düzeyde değil de daha çok öğretmene bağlı öğrenen, ezber ağırlıklı olarak gelmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum öğrencilerin ilköğretimde de drama yöntemiyle çok fazla ders işlememiş olmalarının bir göstergesi de olabilir.
95
5. BÖLÜM
SONUÇ ve ÖNERİLER
5.1. Sonuç
Son dönem eğitim sistemimizde öğrenci merkezli eğitime önem verilmektedir. Öğrenci merkezli bir eğitimin olabilmesi için de öğrencilerin yaparak, yaşayarak, yaratıcı fikirler üreterek öğrenmelerinin desteklenmesi gerekmektedir.
Drama öğrenci merkezli eğitimde çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu yöntem sayesinde öğrenciler ezber yaparak öğrenmekten kurtulacaktır. Öğrenci ders içinde aktif olduğu sürece öğrenmenin kalıcılığı mümkün olabilir.
Dramanın, Türk Edebiyatı – 9 dersinde öğrencilerin ders başarısına