Günümüzde tasarımın biçimi değişmekte ve yeni boyutlar eklenmektedir. Hareket, ses ve etkileşim gibi. Tasarımcının özgün görsel yaklaşımına en fazla olanak veren disiplin olan grafik tasarımda bilgisayar ayrılmaz bir parça olmuştur. Bilgisayar üzerinden haberleşme ve iletişim sistemi yirmi birinci yüzyıl bulusu sayılmakta, bundan dolayı da, yaşadığımız zaman dilimine bilgi çağı denilmektedir.
Çağımızda bilgisayar her alanına girdiği gibi, grafik tasarım alanında da mükemmel sonuçlar vermektedir. Teknik ve ustalık aşamasını bilgisayar hallettiği için, tasarımcı iyi bir program kullanıcısı ve yaratıcılık bilgisine sahip olduğu zaman, hayal
edilen her şeyi tasarlayabilmektedir. Dijital görüntüleme, tasarım ve doküman açısından en üstün grafik tasarım programları ile grafik tasarımlar bilgisayar üzerinde oluşturulabiliyor ardından dijital baskı yöntemleri ile çoğaltılabilmektedir.
Günümüzde dijital ortamda sayısız renk seçenekleri ve tasarım çeşitleriyle yaratıcıların tüm ihtiyaçlarını karşılayan donanımlarla profesyonel tasarımlar ortaya çıkmaktadır. Hızla gelişen internet (uluslararası bilgi ağı) teknolojisi, grafik tasarımcılar için yeni bir is alanı daha yaratmıştır.
Web, Arayüz, İnteraktif Tasarım: Bu alana İngilizce' de Web denilmektedir. Web' in Türkçe tanımı ise; dünyayı saran bilgi ağı anlamındadır. Daha önce sayılan tasarım yöntem ve tekniklerinin geçerli olduğu web tasarımı, bir yönüyle diğerlerinden ayrılmaktadır. Bu da bilgisayar dili ve tekniğini iyi bilmek gerekir. Yapılan tasarımın matbaa tekniklerine uygunluğu gibi, web sayfaları da internet teknolojisine uygun tasarlanmalıdır.
Şirket, firma, işyeri gibi kurumların ya da bireysel kişilerin kendi tanıtımlarını yapmak ve kişisel çalışmalarını dünyaya duyurmak için yapılan grafikler ve internet yazılımlarının oluşturduğu bir sistemler bütünüdür.
Günümüzde web programlama dilleri ile daha etkileyici, yaratıcı, kullanımı kolay web siteleri tasarlanmaktadır.
Arayüz dediğimiz kavram programları kontrol etmek için kullanılan bir terimdir. Mesela Word programını ilk açtığımızda gördüğümüz butonlar grafik arayüzdür. Değişik sesli veya görsel efektlerle arayüzdeki duruşları zenginleştirilebilir.
Web tasarımı ile çok iç içe olan bir kavramdır. Daha açık bir ifade ile anlatmak gerekir ise; Facebookta istediğimiz bir konuyu paylaşıp karşılıklı iki kişi iletişime geçebiliyoruz. İşte bu işlem gibi birebir etkileşime geçebileceğimiz alanlar interaktif tasarımın içine girmektedir.
İllüstrasyon: Çizim, boyama ya da bilgisayar ortamında alanında uzman programlarla resimleme gibi tekniklerle oluşturulan, biçimden çok konuyu vurgulayan görseller illüstrasyon olarak adlandırılmaktadır. Green’ e göre illüstrasyonun amacı bir
hikaye, şiir ya da metni süslemek ya da daha kolay anlaşılmasını sağlamaktır (Green,2002:34).
Collins Cobuild’in Essential İngilizce Sözlüğünde illüstrasyon, bir konuyu açıklamak ve göstermek olarak tanımlanmıştır (Collins Cobuild,1994:389).
Işıngör, Eti ve Aslıer, illüstrasyonu bir konunun resimle anlatımı olarak tanımlamaktadır (Işıngör, Eti ve Aslıer,1986:191).
İllüstrasyonlar, bir hikayedeki karakterleri oluşturma, akademik bir metindeki ögeleri örneklerle açıklamak, teknik bir kullanım kılavuzundaki talimatları adım adım göstermek, bir öyküyü resimlemek, gözle görülmeyecek kadar küçük olan şeyleri göstermek, objeleri olduğundan farklı göstermek için kullanılmaktadır.
Becer de İletişim ve Grafik Tasarım adlı çalışmasında diğer iki tanıma es bir illüstrasyon tanımı vermektedir: Baslık, slogan ya da metin gibi sözel unsurları görsel olarak betimleyen ya da yorumlayan bütün unsurlara genel olarak illüstrasyon adı verilir. (Becer,1997:210)
Genel olarak yazı ile anlam ilişkisine sahip olan ve bir grafik tasarım ürününde birlikte kullanılan illüstrasyon türleri çizim, boyama resim ve şekillerdir.
İlk illüstrasyonlar mağara duvarlarındaki tarih öncesi dönemlere ait resimlerdir. Baskı makinelerinin icadından önce el yazması kitaplarda elle yapılan illüstrasyonlar bulunmaktadır. 15.yy boyunca kitaplarda ağaç baskı illüstrasyonlar kullanılmıştır. 16. Ve 17.yy’daki illüstrasyon teknikleri ise kazıma ve oyma olmuştur. 18.yy’ın sonunda ise lithografi tekniği illüstrasyonların kalitesini yükseltmiştir.
İllüstrasyonun altın çağı 1880’lerden I.Dünya Savasının sonuna kadar sürmüştür. Bu dönemde gazete, dergi ve resimli kitaplar en yaygın kitle iletişim araçları olmuştur. Baskı teknolojisindeki gelişmeler illüstrasyonların da gelişmesine sebep olmuştur.
1990’larla birlikte geleneksel illüstrasyon, Adobe Illustrator, Photoshop ve Corel Draw gibi bilgisayar programları ile rekabet etmek zorunda kalmıştır. 2000’li yıllara gelindiğinde bilgisayar programları illüstrasyonun vazgeçilmezleri haline gelmiştir.
Tipografi: Yazıyı bir forma sokma sanatıdır. Font tipi, büyüklüğü, satır uzunluğu, satır arası boşluk ve benzeri unsurların kombinasyonları ile yapılır.
Tipografide çok sayıda kural ve onları uygulamak için çeşitli yollar vardır. Hataları görmek için eğitimli ve çok pratik yapmış bir göze her zaman ihtiyaç vardır, çünkü bilgisayar bir tanrı değildir. O bize yardım eder fakat mükemmel değildir. Altın kural “Doğru olması gerekeni değil, doğru görüneni yap.”tır. Bunu ancak tipografi ile ilgiliyseniz görebilirsiniz. İşte bu noktada yazının gerçek uzmanı bir amatörden ayrılabilir.
Şekil 1 “The Illusionist” Film Afişi. KAYNAK: Crew Creative Advertising Tipografinin uygulandığı bir film afişi görmekteyiz. Ve bu afişte asıl anlatılmak istenilen konu daha koyu renk ve büyük puntolar kullanılarak verilirken arka planda kalan konular ise daha yumuşak renklerle ve daha küçük puntolu yazı karakterleriyle verilmiştir (Şekil 1).
Şekil 2 “Wash your hand” Tipografik afiş.
KAYNAK: João Marques - www. bk1ll3r.deviantart.com
İkinci görselde ise günümüzle alakalı yani sosyal içerikli tipografik bir afiştir. El yıkamanın çok zor bir iş olmadığı anlatılmaya çalışılmıştır. Önce görselle dikkatler afiş üzerine çekilerek, afişin altındaki yazı ile son nokta konulmuştur (Şekil 2).
Şekil 3 “Brighton Language School” Reklam afişi. KAYNAK: www. bestphotoshoptutorials.net
Üçüncü tipografik tasarımda bir dil okulunun reklam afişini görmekteyiz. Ağaç fikrinden yola çıkarak bir kısmı kurumuş, diğer kısmı yetermiş bir şekilde tasarlanmıştır. Unutulan İspanyolca dilinin dil okulu tarafından yeniden hatırlatılmak istendiği mesajı verilmektedir. (Şekil 3)
Tipografi ile ilgili hayatımızda yer alan ama beklide fark etmediğimiz Ezel filmi jeneriği filmin başlangıcında her ismin kendinden bir sonra gelecek olan ismin içindeki herhangi bir harften çıkışı ile tipografi açısından bu zamana kadar yapılmış bir çok jenerikten farklılaşmaktadır.
Kurumsal Kimlik Tasarımı: Kurumsal kimlik, pazarlamada, bir kurumun görünen yüzüne verilen isimdir. Kurumun kendini ifade etme şeklidir. Bu ifade, belli sınırları çizilmiş ve genellikle değişmez bir ifadedir (http://tr.wikipedia.org/wiki/Kurumsal_kimlik)
Bir organizasyonun ya da kuruluşun tüm iletişim ögelerinin bir bütün halinde bir araya toplanarak bir kurumsal görüntü oluşturma çabaları 1950’lerden sonra
yaygınlaşmıştır. Böylece grafikler bağımsız ögeler olarak değil bir bütün halinde tasarlanmaya başlanmıştır.
Markanın nasıl algılanacağı ve farklılaşacağı, renk seçimi ile belirlenir. Örneğin maviye boyanmış bir itfaiye aracı artık bir itfaiye aracı değildir. Bazı renkler kurumsal kimliğin ana renkleri olurken bazı renklerse kurum mimarisi için kullanılır. Geleneksel olarak birincil renk sembol, ikincil renk logotype ve sloganda kullanılır (Wheeler, 2003: 84).
Tipografi, etkili bir kurumsal kimlik çalışmasının yapı tasıdır. Apple, Mercedes- Benz zekice düşünülmüş tipografik tasarımlarıyla farklılaşmışlardır.
Kurumsal kimlik tasarımının uygulama aşamasında kullanılacak elemanlar, araçlar ve boyutlar çok önemlidir. Tüm görsel elemanlar için bütünleşik bir dil oluşturulmalıdır.
Kurumsal kimlik, pazarlamada, bir kurumun görünen yüzüne verilen isimdir. Kurumun kendini ifade etme seklidir. Bu ifade, belli sınırları çizilmiş ve genellikle değişmez bir ifadedir.
Bir firmanın İsmini, yerini ve daha pek çok şeyi unutabilirsiniz. Ama o kurumsal kimliğini simgeleyen herhangi bir şey gördüğünüz anda hemen hatırlarsınız. Tıpkı isimlerini unuttuğunuz ama yüzlerini hatırladığınız kişiler gibi. Yüzünüz sizin için neyse, kurumsal kimliğiniz de firmanız için o’dur. Kurumsal kimliğin pek çok çeşitlilik gösteren uygulama alanları bulunmaktadır. Logolar, Kartvizitler, antetli kağıtlar, afisler, broşürler, el ilanları, ambalajlar, billboardlar, gazeteler, dergiler vb.
Logo, Amblem, Logotype: Amblem, bir kurum, kuruluş veya firmayı temsil eden semboldür. Logolar logotype ve amblemlerden oluşur. Amblem herhangi bir logo yazısı (logotype) içermeksizin kurumu temsil edebilir. Youtube, BMW, Apple amblemlerinin gördüğümüz anda hangi firmayı veya organizasyonu temsil ettiğini anlayabiliriz.
Şekil 4 – Logo, Amblem ve Logotype örnekleri
Amblem (Fransızca: emblème) (imlek, belirtke), bir fikri veya bir kurumu temsil eden görsel simgedir. Simge ile neredeyse eşanlamlı olarak kullanılsa da, daha kesin kurallarla belirlenmiş ve neyi temsil ettiği kesin olarak bilinir. 20. yy'ın sonlarından itibaren Türkçe'de görülen İngilizceleşme eğilimiyle, "logo" sözcüğü de amblem yerine sıklıkla kullanılır oldu. Logotype ile karıştırılmamalıdır.
Amblem, çizgi ve resimle yapılan işaretlerdir ya da daha geniş tanımıyla "Ürün ya da hizmet üreten kuruluşlara kimlik kazandıran, sözcük özelliği göstermeyen; soyut ya da nesnel görüntülerle ya da harflerle oluşturulan simgelerdir".
Logotype, yazı karakterlerinden oluşan ve en fazla font üzerinde yapılmış olan değişiklikler ile oluşan logolardır.
Logo ise amblem ve logotype ile ortak yaratılmış olan firmayı tanıtmak amaçlı tasarlanmış kimliktir.
Birkaç örnekle daha iyi pekiştirelim:
Şekil 6 – Logotype örneği
Şekil 7 – Logo örneği
Şekil 5’de görmüş olduğunuz d ve c harfinden oluşan bir amblemdir. Şekil 6’da ise bir logotype görmekteyiz. Ancak firmanın gerçek kimliğini şekil 7’de ki logo oluşturmaktadır.
Şekil 8’de bir kahve fincanından çıkan dumanı simgeler şekilde The Plaza Cafe logotype’ını görmekteyiz.
Şekil 9 – “Killed Production” Logotype örneği
Şekil 9’da ise Killed Production adı altında ismini çok iyi bir şekilde simgeleyen logotype görmekteyiz.
Afiş: Afişin çeşitli tanımları vardır, bunlardan bugüne kadar afiş konusunda yapılan tanımlar genellikle:
Tanıtma ya da reklam amacıyla hazırlanmış yazılı ve resimli grafik sanatı ürünüdür (Sözer ve Tanyeli,1986: 13).
Herkesin görebileceği bir yere asılan, ilan ya da reklam işlevi gören basılı kâğıttır. Yine aynı kaynak da afiş terimi geniş anlamda bir yenilik ya da bir sanat ürünü olarak üretilen ve bir yere asılması amaçlanan her türlü baskı içinde kullanılır demektir (Ana Britanica, 1986: 122).
Afiş, tasarım ve sanat kaygısının eşit ağırlıkta olduğu, konusunu toplumsal yapı içinde yer alan gereksinimlere uygun sosyal olarak, politik, ticari, kültürel ve
benzerlerden alan bir şeyi duyurmak ve tanıtmak için hazırlanan çoğu resimli duvar ilanlarıdır (Sarıkavak, 1993).
Bilgilendirme, bilinçlendirme, duyurma, satış artırma vb. amaçlarla hazırlanıp, daha çok kitlesel iletişim aracı olarak değerlendirilen afişler, sanatsal kaygıların en yoğun olduğu grafik ürünlerdir.