Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular

Alt Problem 1: Öğrencilerin grafik tasarım ile ilgili görüşleri nelerdir?

Bu alt probleme cevap bulabilmek için yöneltilen maddelere öğrenci katılımları yüzde (%) ve frekans (f) olarak Tablo-1’de gösterilmiştir.

Tablo 2- Grafik Tasarım İle İlgili Öğrenci Görüşleri

Hiç Kat ılm ıyorum Kat ılm ıyorum

Fikrim Yok Kat

ıl ıyoru m Tamamen Kat ıl ıyoru m Toplam MADDE f % f % f % f % f % f % 1 0 0 0 0 2 2 46 46 52 52 100 100 2 0 0 2 2 0 0 44 44 54 54 100 100 3 0 0 12 12 4 4 68 68 16 16 100 100 4 0 0 0 0 18 18 60 60 22 22 100 100 5 2 2 60 60 6 6 22 22 10 10 100 100 6 0 0 26 26 6 6 54 54 14 14 100 100 7 20 20 70 70 10 10 0 0 0 0 100 100 8 0 0 0 0 0 0 46 46 54 54 100 100 9 0 0 16 16 12 12 58 58 14 14 100 100

Madde 1 - Tasarım tüm sanat ve insan etkinliklerinin içinde yer alan bir olgudur.

Tasarımın insanoğlunun var olduğundan beri gündemde olduğu ve yaşamın bir parçası haline geldiğini belirten Tepecik, bilim ve teknolojideki gelişmelere paralel

olarak sanat dışında her disiplindeki eğilime aynı derecede hitap eder duruma geldiğini söylemektedir (2002:27-28). Emre Becer de Yale Üniversitesi Tasarım Bölümü’nden Profesör Robert Gilliam Scott’un “Ne zaman tanımlanmış bir amaç için bir şey yapıyorsak, o zaman tasarlıyoruz” sözünü aktararak tasarımın salt sanat alanlarıyla ilgili olmadığına göndermede bulunmaktadır (1997:32). Tasarımın sadece bir yetenek ya da sanat ile ilişkili alanlarla sınırlı olmadığı görülmektedir.

Öğrencilerin genel olarak maddeye katılım gösterdikleri ve tasarımın tüm sanat ve insan etkinlikleri içinde yer alan bir olgu olduğu görüşünde oldukları görülmektedir. Öğrencilerin %52’si tereddütsüz olarak “tamamen katılıyorum” maddesini işaretlerken, %46’sı da “katılıyorum” maddesini işaretlemiştir. Sadece %2 oranında bir öğrenci grubu bu konuda “fikrim yok” diyerek işaretleme yapmışlardır. Öğrencilerin geneline bakıldığında tasarımın tüm sanat ve insan etkinliklerinin içinde yer alan bir olgu olduğunu düşündükleri ve bu temel bilgiye sahip oldukları anlaşılmaktadır.

Madde 2 - Grafik tasarımın görsel beğeni yönü ağır basmalıdır.

Grafik tasarımın öncelikli amaçlarından biri izleyiciyi etkilemek ve en kısa sürede ilgiyi üzerine çekerek iletmek istediği mesajı vermektir. Bu mesajı vermekteki en etkileyici yol ise görsel beğeninin yüksek olmasıdır. Grafik tasarımının görsel beğeni yönünün ağır basması iletilmek istenen mesajın daha kaliteli ve daha etkili olmasını sağlamaktadır.

Öğrencilerin toplamda %98’i maddeye katılım sağlamaktadır. Bu oranlar %44 katılıyorum ve %54 tamamen katılıyorum şeklindedir. Verilen yanıtların tamamına yakını maddenin doğruluğu yönünde olması nedeniyle öğrencilerin de grafik tasarımın görsel beğeni yönünün ağır basması gerektiğini bildiklerini göstermektedir.

Madde 3 - Grafik tasarımın temel işlevi bilgi vermektir. Madde 4 - Kimlik tanımlamak grafik tasarımın bir işlevidir.

Grafik tasarımın temel işlevleri; bilgi vermek, kimlik tanımlamak ve ikna etmektir. Grafik tasarım elemanları çoğunlukla bu üç işlevi icra ederler. Bunların yanı

sıra; ürünü korumak, insanları eğlendirmek, mekânları, sayfaları ve ekranları süslemek, hikâye anlatmak, birilerini eğitmek gibi, etkinliğe ve mecraya bağlı işlevleri de vardır. Bilgi vermek grafik tasarımın yaptığı en önemli işlerden biridir (Karamustafa,.

3.ve 4. maddelere verilen yanıtlarda büyük çoğunluk katılıyorum yanıtını vermiş olsa da fikri olmayan ve maddelerin yanlış olduğunu düşünerek katılmayan öğrenciler de vardır 3.maddeye öğrencilerden %68’i katılıyorum,%16’sı kesinlikle katılıyorum yanıtını verirken, %12 si katılmıyorum ve %4’ü fikrim yok şeklinde cevap vermiştir. Grafik tasarımın temel işlevinin bilgi vermek olmadığını düşünen öğrencilerin grafik tasarımı hakkında yetersiz bilgiye sahip oldukları gözlenmektedir.

4.maddeye geldiğimizde ise, kimlik tanımlamanın grafik tasarımın bir işlevi olduğunu söyleyen bu maddeye %60 katılıyorum ve %22 kesinlikle katılıyorum yanıtı verilmiştir. Bunun yanı sıra %18 oranındaki bir öğrenci grubu fikrinin olmadığımı belirtmiştir. Bu öğrencilerin 4.madde hakkında fikri olmamasının nedeninin kimlik tanımlama hakkında bilgi sahibi olmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Madde 5 - Başarılı bir grafik tasarım için tasarım ilkelerini uygulamak yeterlidir.

Madde 6 - Bir tasarım, işveren benimsemese de tasarım ilkeleriyle örtüşüyorsa başarılıdır.

Becer, tasarım süreçlerinde uygulama aşamasını aktarırken; müşteri tarafından onaylanmadıkça, en iyi çözümün dahi değer taşımamasını tasarım mesleğinin bir cilvesi olduğundan bahsetmektedir (1997:56). Tepecik de hazırlanan çalışmaların görsel ve teknik olarak ne kadar yeterli olursa olsun, müşteri onayı olmadan sadece tasarım olarak kalacağına değinmektedir (2002:99).

Öğrencilerin %22’si katılıyorum ve %10’u kesinlikle katılıyorum diyerek Madde 5’de geçtiği gibi başarılı bir grafik tasarım için tasarım ilkelerinin uygulamanın yeterli olduğunu düşünmektedir. Ancak bu yanlış bir bilgidir. Verilen bu cevaplar bize öğrencilerin bir grafik tasarım ürününün başarılı olması için nelerin gözetileceğini bilmedikleri göstermektedir. Becer ve Tepecik’in belirttiği gibi sadece tasarım ilkelerini

uygulamak bir tasarımın başarılı olması için yeterli değildir. Bu maddeye yine öğrencilerin %60’ı katılmıyorum diyerek maddeyi doğru olarak cevaplamıştır. Azınlıkta bir grup olan %6’lık kısım ise bu konuda bir fikri olmadığını belirtmiştir.

Madde 6’da da bir önceki madde ile benzer şekilde yanlış bir düşünce üzerinden fikir yürüterek öğrencilerin % 54’ü katılıyorum ve %14’ü kesinlikle katılıyorum cevabını vermiştir. Öğrenciler bir tasarımın başarısının sadece tasarım ilkeleri ile örtüşmesiyle oranlı olduğu düşüncesinin ağır bastığı görülmektedir. Öğrencilerden %26’sı ise katılmıyorum cevabını vererek bu görüşe katılmadığı ve basarının salt tasarım ilkelerine indirgenemeyeceğini kavramış olduğu görülmektedir. Bu maddede %6 oranında öğrenci ise fikrim yok cevabını vermektedir.

Birbirini tekrar eden maddelere öğrencilerin katılımı farklılık göstermektedir. Verilen cevaplara göre öğrencilerin grafik tasarım ile ilgili bu temel bilgiye sahip olmadıkları anlaşılmaktadır.

Madde 7 - Bilgi toplamanın grafik tasarımla ilgisi yoktur.

Problemin tanımı, bilgi toplama, yaratıcılık ve buluş süresi, çözüm bulma, uygulama aşamaları tasarım sürecini meydana getirmektedir (Becer, 1997:39). Tepecik de tasarımla ilgili ön hazırlıklardan bahsederken problemin tanımlanması, amaca yönelik araştırma, çözüme karar verme süreçlerine değinmektedir (2002:94). Tasarım da amaca yönelik her girişim gibi bir plana ihtiyaç duyar. Bir problemin çözümüne yönelik çalışmalarda da problemin kapsamlı tetkiki, imkân ile olanakların tespiti ve buna yönelik bilgilerin derlenmesi salt tasarıma yönelik bir tutum da değildir.

Öğrencilerin vermiş oldukları cevapların geneline bakıldığında grafik tasarımın temelinde bilgi toplama olduğunu bildikleri görülmektedir. Bu şekilde düşünmemizin sebebi Madde-7’ye verilen cevaplardan %70’inin katılmıyorum demesinden kaynaklanmaktadır. Bu öğrencilerden %20’si ise kesinlikle katılmıyorum cevabı vererek bize bilgi toplamanın grafik tasarımın gelişme sürecinde önemli bir yere sahip olduğunu aktarmaktadır. Bu oranların yanı sıra azınlıkta bir grup olan %10 oranında öğrenci ise fikrim yok cevabını vermiştir.

Madde 8 - Grafik tasarım iletişime yönelik olduğu için önemlidir.

Grafik tasarımın en önemli unsurlarından biri iletişim yönüdür. “Bir grafik tasarım problemi daima iletişimle ilgilidir. Tasarımcı; uygulama yöntemlerinin yanı sıra görsel algılamanın doğasını, görsel yanılsamanın rolünü ve sözel ile görsel iletişim arasındaki ilişkileri de bilmek ve göz önüne almak zorundadır” (Becer, 1997: 34). Kentenci ve Bilgili’nin de belirttiği üzere (2006:279) “Grafik tasarımı bu denli ilginç, önemli, dinamik ve çağdaş kılan da, iletişime yönelik en etkin öğelerden biri olmasından kaynaklanmaktadır. Tasarımcının güncel bir bilgiyi, yenilenmiş, çağdaş, güncel araç ve malzemelerle sunmak zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle grafik tasarımcıdan, yeni eğilimleri, teknolojik buluş ve yenilikleri ve yaşadığı dönemde tartışılan sanatsal, felsefi, politik, sosyolojik vb. gibi sorunları ve örnekleme çözümlerini izlemesi beklenmektedir”.

Verilen yanıtların tamamı maddeye katılım sağlamaktadır. Bu oranlar %46 katılıyorum ve %54 kesinlikle katılıyorum cevabı ile ortaya çıkmaktadır. Öğrenciler grafik tasarımın iletişimle birebir alakalı olduğunu bilmektedirler. Maddeye katılım sağlamayan ya da fikri olmayan öğrenci bulunmaması bize öğrencilerin grafik tasarımı tereddütsüz iletişime yönelik olduğunu bildiklerinin açık ispatıdır.

Madde 9 – Grafik tasarımcının piyasa rolü birilerini ikna etmektir.

Makal’a göre; tasarımcı, kişisel beğenilerini en alt düzeye indirerek içerik kısmına, verilen enformasyonu nasıl daha açık, rahat ve anlaşılır biçimde göstereceğine karar verir. Genel anlamda grafik tasarımcının piyasa rolü "birilerini ikna etmek ve satış" üzerine kuruludur. Estetik ama yalnızca görsel olarak "baştan çıkarmayı" öngören işler yapar (Makal,2009:84).

Öğrenci cevaplarının yarısından çoğu katılıyorum cevabı vermesine rağmen kalan yarısının fikir farklılığı yüzdelik oranlarda karşımıza çıkmaktadır. %58 oranında “katılıyorum” cevabı verilen maddeye %14 oranında kesin katılım vardır. Grafik tasarımın genel kurallarını bilen öğrenciler Makal’ın da belirttiği gibi grafik

tasarımcının piyasa rolünün birilerini ikna etmek ve satış üzerine kurulu olduğunu düşünerek belirtilen maddeye katılım sağlamışlardır.

Kalan oranların %12’si fikrim yok maddesini gösterirken, %16’sı ise katılmıyorum cevabı vermiştir. Düşük oranda da olsa verilen bu cevaplar bize grafik tasarım dersi alan öğrencilerin bir kısmının da hala eksik bilgiye sahip olduğunu göstermektedir.