GiriĢimcilikte BaĢarılı Olma Faktörleri ve BaĢarısızlık Nedenleri

Ülkemizde ve dünya genelinde sürekli yeni bir firma kurulurken, bir baĢka firma da piyasadan çekilmek durumunda kalmaktadır. Bütün giriĢimciler piyasaya girerken kazanç sağlama fikriyle bazı riskleri göze almaktadır. Etkili giriĢimcilerin sahip olduğu bazı nitelikleri ve baĢarısızlığın sebeplerinden bahsedilmesinde yararlar bulunmaktadır.

1.1.6.1. GiriĢimcilikte BaĢarı Faktörleri

Bir firmanın oluĢturulmasında giriĢimcinin payı ne kadar fazlaysa, o firmanın etkin bir Ģekilde faaliyetlerinin devam etmesinde de giriĢimcinin payı büyük olmaktadır. Bilhassa küçük firmalarda, personel ve yönetici niteliklerini aynı anda sergilemek durumunda kaldığından özel bir öneme sahiptir. (Küçük, 2003: 43-44).

Firmaların etkin faaliyette bulunmasında öncelikli görev giriĢimciye düĢmekle beraber, firmanın baĢarı elde edebilmesi ve hedeflerini gerçekleĢtirebilmesi için

giriĢimcilerin bazı nitelikleri taĢıması gerekmektedir. Bu niteliklerden bazıları aĢağıda sıralanmaktadır (Özalp, 1971: 111):

 Yüksek çalıĢma temposuna uyum sağlayabilme,

 Zor durumlara karĢı dirençli olma,

 Karar ve tutumlarında azimli davranma,

 Parasal açıdan düĢük kâr oranlarıyla yetinme,

 Teknik ve sosyal kabiliyetler taĢıma.

GiriĢimcinin baĢarılı olabilmesi için, bir iĢe girerken önemsemesi gereken bazı unsurlardan bahsedilmektedir (Özalp, 1971: 112).

 ĠĢ Olanağının Bulunması: Gerek duyulan bir sahada herhangi bir yatırımın var

olmaması ve güncel yatırımların müĢterilerin talep ve gereksinimlerine denk düĢmemesi nedeniyle giriĢimin bu sahalarda ortaya çıkması firmanın baĢarı elde etmesinde kritik önem taĢımaktadır.

GiriĢimci piyasa araĢtırması ile alıcıların talep ve gereksinimleri ortaya çıkarmak ve bu talebi baz alarak üretim yapmak durumundadır. Pazardaki muhtemel rakiplerini netleĢtirerek gireceği pazara karar vermelidir (Küçük, 2003: 44).

 ĠĢe Ne Zaman BaĢlanacağının Tespit Edilmesi: Firmanın baĢarısındaki en

önemli unsur iĢe baĢlamak için optimum zamanlamanın tespit edilmesidir.

 Firmayı oluĢturmak için optimum zamanlama ekonomik göstergelerin sağlıklı olduğu bir zaman diliminde de kriz dönemlerinde de bulunabilir (Küçük, 2003: 41). Fırsat ortaya çıktığında alıcıların talep ve gereksinimlerini rakip firmalardan önce öğrenerek, bu durumlara uygun ürünler üretip piyasaya sürmek yüksek kârlılık getirebilmektedir.

 Deneyim ve Yönetim Becerisi: Tecrübe, bir zaman diliminde muhatap olunan

pozitif ve negatif olgulardan yapılan çıkarımlar olup, dıĢarıdan elde edilemeyecek bir bilgidir. Etkili bir giriĢimci, yönetme kabiliyeti ve tecrübesini

bir potada eriterek problemleri aĢabilecek ve muhtemel senaryolara göre firmasını hazır hâle getirebilecektir. (Küçük, 2003: 45).

 Öz Sermaye ve Kredi Kullanabilme Ġmkanları: Bir iĢe girmek için ihtiyaç

duyulan yatırım sermayesi iĢe girilmeden önce kararlaĢtırılmalı, gerekli sermaye için mevcut kaynakların yetmemesi halinde, kredi çekme ya da borçlanma seçenekleri ile gereken sermaye temin edilmektedir. Önemli olan nokta, öz kaynakların ve temin edilen borçların uyumlu bir durumda olmasıdır. Sermaye için gereken miktarın %60 kadarının öz kaynaklar yoluyla temin edilmesi ve çalıĢma sermayesinin minimum yarım senelik çalıĢmaları karĢılayacak biçimde hesaplanması uygun görülmektedir (Küçük, 2003: 46).

 Riske KarĢı Sigorta: Kriz ve doğal afet benzeri istenmeyen koĢullar için önlem

alma ve değiĢikliklere adaptasyon sağlama durumlarını ifade etmektedir. Bu tür istenmeyen koĢullara karĢı firma kaynaklarının (yangın, deprem, sel vb.) sigorta yoluyla güvenceye alınması firmanın yaĢayacağı olumsuzlukları asgari düzeye indirmektedir (Küçük, 2003: 46).

1.1.6.2. GiriĢimcilikte BaĢarısızlık Nedenleri

GiriĢimciler, iĢ yaĢamlarının önemli bir kısımda ciddi problemler ve handikaplarla karĢı karĢıya gelmekte, bu problem ve handikaplar baĢarısızlığa yol açmaktadır (Tekin, 2004: 20). BaĢarısızlığın en büyük sebeplerinden bir tanesi ekonomik problemlerdir. Ortaya konan çalıĢmalar küçük firmaların %57’sinin kurulduktan sonraki 5 senelik zaman diliminde baĢarısızlığa uğradıklarını ortaya koymaktadır (Küçük, 2003: 47). Birtakım kaynaklar baĢarısızlığa yol açan unsurları firma sahibi ve kredi verenler yönünden değerlendirmektedir. Bu durum aĢağıdaki tabloda gösterilmektedir (Özalp, 1971: 116).

Tablo 3. GiriĢimcilerin BaĢarısızlık Nedenleri

ĠĢletmeci Açısından Kredi Verenler Açısından

1. Ġktisadi açıdan bunalım 1. Yönetimin yeterli olmaması 2. Sermayenin yeterli olmaması 2. Hileli davranıĢların olması 3. Rekabet Ortamı 3. Sermayenin kıt olması

4. KiĢisel imkanların elveriĢsizliği 4. KiĢisel imkanların zayıf olması 5. Varlıkların değer düĢüklüğü 5. Alacakların alınamaması 6. Yönetimin aciz kalması 6. Rekabet ortamı

Kaynak: (Özalp, 1971: 87)

Yukarıdaki tabloda ortaya konan bilgilerden yola çıkarak, giriĢimcilerin baĢarısızlığa uğrama sebepleri aĢağıdaki maddelerle incelenebilir.

 KuruluĢ Yerinin Ġyi SeçilememiĢ Olması: Firmanın kurulduğu yer, firma

çalıĢmalarının etkin bir biçimde gerçekleĢtirilebilmesi için kritik öneme sahiptir. Bundan dolayı giriĢimcinin, firma kurulurken yerin önemini göz önünde bulundurarak, yapılması gereken piyasa araĢtırması sonrasında, titiz bir tetkik ardından yerin konumuna karar vermesi gerekmektedir. Hedeflenen piyasaya ve tedarikçilere yakın olunması maliyet artıĢını engelleyecektir.

 Rekabet Faktörlerinin Dikkate Alınmaması: Piyasaya yeni dahil olan bir

giriĢimci, öz kaynaklarını, piyasada faaliyette bulunan diğer firmaları ve piyasanın yapısını göz önünde bulundurarak dahil olacağı pazara karar vermelidir. Firmalar pazarda öncü, izleyici, meydan okuyan ve niĢ gibi farklı yöntemler benimseyebilmektedir.

GiriĢimci üretim yapacağı piyasayı kararlaĢtırmadan evvel gerçekleĢtireceği piyasa araĢtırması ile rakiplerini analiz etmeli, sonradan SWOT analizi ile güçlü ve zayıf olduğu noktaları kararlaĢtırarak, üst düzey rekabet sergileyebileceği bir piyasada üretim yapmalıdır (Küçük, 2003: 48).

 Sermaye Yetersizliği: GiriĢimcinin faaliyetlerini baĢlatmak için gereken parasal kaynağı “yatırım sermayesi” ve firma oluĢturulduktan sonra kâr sağlayacağı döneme dek yapılması gereken ödemeleri karĢılayacağı parasal kaynağı “iĢletme sermayesi” olarak adlandırılmaktadır. Fizibilite etütlerinin gereken miktarda

önemsenmemesi halinde sermaye yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

 Ticaret Bilgisinin Yetersizliği: GiriĢimcilerin hem eğitim yoluyla hem de

ailelerinin tecrübelerinden faydalanarak ticari bilgi elde etmeleri mümkün olmaktadır (Küçük, 2003: 49).

Eğitim görmeden veya tecrübe edinilmeden giriĢimcilik yapmak mümkün olmaktadır; ancak üst düzey rekabetin sürdüğü bir piyasada tutunmak için belli bir düzeyde ticaret bilgisine sahip olmak büyük önem taĢımaktadır. Sahip olunan bilgi, eğitim görme ve tecrübelerden faydalanma yollarıyla daha iĢlevsel hâle getirilmelidir.

 Hazırlıklı Olmadan ĠĢe BaĢlamak: GiriĢimci, gerekli deneyimi taĢımadan ve

yeterli araĢtırmaları gerçekleĢtirmeden, atılgan bir Ģekilde faaliyette bulunursa, sahip olduğu avantajlar büyük riskler doğurabilmektedir (Alpugan, 1998: 17).

 Yetersiz Zaman: Alıcıların istek ve taleplerine göre gereken reaksiyon seri Ģekilde sergilenmelidir. Böyle koĢullar ortaya çıktığı zaman giriĢimcinin karar vermek için kısıtlı zamanı olmasına rağmen seri bir Ģekilde karar alabilmesi gerekmektedir. Bu tür seri bir biçimde verilen kararlarda, ortaya baĢarısızlık durumunun çıkması olasıdır (Marangoz, 2013: 16).