EK 3 – Bitirme Ödevi Yazım Kılavuzu
2. GENEL YAZIM KURALLARI
Bitirme Ödevleri bilgisayar ortamında hazırlanır ve çıktıları lazer ya da mürekkep püskürtmeli yazıcılardan alınır. Bitirme Ödevi’nin hiç bir bölümünde elle ya da daktilo ile yapılan düzeltmeler, silintiler, kazıntılar kabul edilmez. Ödevde geçen çizelgeler, şekiller ve formüller bilgisayar ortamında oluşturulur. Bilgisayar ortamında oluşturulması mümkün olmayan şekiller teknik resim ilkelerine göre çizilir, yazı ve semboller şablonla yazılır. Bu tür şekillerde elle düzeltme yapılmaz.
Bitirme Ödevi’nde yer alan tüm çizelge ve şekillere metin içerisinde atıf yapılır.
2.1 Yazı Karakteri
12 yazı boyutunda (punto), Times New Roman veya Arial yazı karakteri kullanılmalıdır. Punto; tablolarda, şekillerde ve sol kenardan blok yazılan uzun alıntılarda 8’e kadar küçültülebilir. Metin dik ve normal harflerle yazılır, koyu (bold) harfler başlıklarda kullanılır.
Virgülden ve noktadan sonra bir karakter boşluk bırakılır.
16
Bölüm başlıkları birinci derece başlıklar olarak yazılır. Birinci derece başlıklar yeni bir bölüme geçişi gösterdiğinden her zaman sayfa başlarında yer alır.
Başlık özellikleri aşağıda belirtilmektedir:
• 1. derece başlıklar; büyük harf, 14 punto ve koyu harflerle
• 2. derece başlıklar; büyük harf, 14 punto ve koyu harflerle
• 3. derece başlıklar; kelime baş harfleri büyük harf, 12 punto ve koyu harflerle
• 4. derece başlıklar; kelime baş harfleri büyük harf, 12 punto; italik harflerle Dördüncü dereceden ileri başlıklar kullanılmaması önerilir.
2.2 Sayfa Düzeni
Kapak dışında, diğer tüm sayfaların cilt tarafında 4.0 cm, diğer kenarlarından 2.5 cm.
boşluk bırakılmalıdır (bkz. Şekil 1). Dipnotlar, bu sınırlar içinde kalmalıdır.
Hizalama sağ ve sol sınırlara göre blok biçimde düzenlenir. Paragraf başı içeriden başlatılmamalıdır.
Şekil 1: Sol ve sağ iç sayfalar kenar boşlukları.
Önlü-arkalı formata, Ana Metin'den başlayarak geçiniz (Ana Metin’e Giriş bölümü dahildir). Ana Metin’e kadar olan her başlık (Kapak, Onay Sayfası, Önsöz / Sunuş, İçindekiler, Kısaltmalar, Şekil Listesi, Tablo Listesi ve Türkçe ve İngilizce
17
Özet ile Anahtar Kelimeler) sağ sayfadan başlamalı, eğer bu başlıklar kendi içlerinde birden fazla sayfa tutuyorsa ancak o zaman önlü-arkalı olmalıdır.
2.3 Satır Aralıkları ve Düzeni
Metin, 1,5 satır aralıklarla yazılır. Kısaltmaların, çizelgelerin, şekil ve sembol listelerinin, önsözün, özetlerin, kaynakların, eklerin, özgeçmişin, metin içindeki çizelge ve şekillerin isim ve açıklamaları ile dipnotların yazımında tek satır aralığı kullanılmalıdır.
Paragraflardan önce ve sonra 6 (nk) aralık boşluk bırakılır. Paragraflar arasında boş satır bırakılmaz.
Birinci derece başlıklardan önce 72 (nk) aralık, sonra 18 (nk) aralık boşluk bırakılır;
ikinci dereceden başlıklardan önce 18 (nk) aralık, sonra 12 (nk) aralık; üçüncü ve dördüncü derece başlıklardan önce ise 12 (nk) aralık, sonra 6 (nk) aralık boşluk bırakılır.
Başlıklar sayfanın son satırı olarak yazılamaz, en az iki satır daha sığdırılamıyorsa başlık da bir sonraki sayfada yer almalıdır.
2.4 Sayfa Numaralandırma
Kapak dışında tüm sayfalar numaralandırılır. Başlangıç kısmında yer alan bölümler (Önsöz, İçindekiler, Listeler, Özetler), küçük Romen rakamları ile numaralandırılabilir. Ana bölümlerden başlayarak ise rakamlar ile numaralandırılır.
Rakamlar, sayfanın alt orta kısmına gelecek şekilde düzenlenir.
2.5 Tablolar ve Şekiller
Tablolar ve şekiller, metinde ilk söz edildikleri yere mümkün olduğu kadar yakına yerleştirilirler. Birden fazla tablo veya şekil aynı sayfaya yerleştirilebilir. Ancak iki sayfadan daha fazla sürekli tablo veya şekil verilmez. Çok sayıdaki tablo veya şekiller, gerektiğinde eklerde verilebilir. Tablo ve şekiller, ilk rakam bölüm numarası (eklerde harf), ikinci rakamın ise tablo veya şeklin bölüm içindeki sırasını belirteceği biçimde numaralandırılır.
18
Örnek: Ana bölümlerde “Tablo 1.1”, “Şekil 1.1”, eklerde “Tablo A.1”, “Şekil B.1”
biçiminde sıra ile numara verilir.
Her şeklin numarası ve açıklaması şeklin altına, her tablonun numarası ve açıklaması çizelgenin üstüne yazılır.
Şekillerin numarası ve başlığı şeklin altına, tabloların numarası ve başlığı tablonun üstüne yazılır. Tabloların başlığından önce 12 (nk) aralık, sonra 6 (nk) aralık boşluk bırakılır. Şekillerin ise başlığından önce 6 (nk) aralık, sonra 12 (nk) aralık boşluk bırakılır.
2.6 Alıntılar
Akademik çalışmalarda, başka kaynaklardan yapılacak atıf ve alıntılamalarda, ilgili kaynağa referans verilmelidir. Referans verilmeksizin bir kişinin çalışmasında, başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kendisine aitmiş gibi kullanması intihale girer. İntihal; çalışmaya, kitap, dergi, tez, bunları aktaran internet sitelerinden veya herhangi başka bir kaynaktan olduğu gibi aktarmak, başka çalışmaları aynıyla yeniden üretmek veya internette bulunan her türlü görsel ve anlatısal malzemeyi birebir kopyalamak veya indirmek ve tüm bunları çalışmaya yansıtırken alıntılama yapmamak anlamına gelir. İntihal veya buna benzer akademik dürüstlük dışı eylemlerin yaptırımı, dersten alınacak F notundan, disiplin ve uzaklaştırma cezasına kadar değişebilir.
Bitirme Ödevi’nde alıntılamalar, aşağıda ve 3.4 Kaynaklar başlığında detaylandırılan formatta yapılır.
Bitirme Ödevi içinde bir başka kaynaktan alınmış bir bölüm aynen aktarılmak istenirse;
• Kırk kelimeden daha az uzunluktaki kısa alıntılar çift tırnak içerisinde verilir.
Alıntının sonunda ilgili kaynağa atıf yapılır.
Örnek:
1985 yılı sonrasında yapılan kent düzenlemeleri ile, Kadıköy-Pendik sahil yolu açılırken, Bostancı Koyu ve iskele çevresi doldurulmuş; “iskele meydanının önemli bölümü açık otopark halini almış, semtin sahil kesimlerinin karakteristiği bütünüyle
19 değişmiştir” (Eyice, 1994, s. 304).
• Kırk kelimeden fazla olan uzun alıntılar da çift tırnak içerisinde ancak soldan 1 sekme içerden ve 2 yazı boyutu daha küçük karakter (10 punto) ve 1 satır aralığı ile verilir. Çok sık ve çok uzun alıntılardan kaçınılması tavsiye edilir. Alıntıdan sonra yeniden ana metne geçerken, yine alıntı öncesi yazı formatına geri dönülür.
Örnek:
Boratav, dönüm noktası olması niteliğini ve bu yeni iktisadi atılımları şu şekilde aktarmaktadır (Boratav, 2009, s. 57):
“1946 yılına salt iktisadi bakımdan da bir dönüm noktası niteliği kazandıran özellik, on altı yıldır kesintisiz olarak izlenen kapalı, korumacı, dış dengeye dayalı ve içe dönük iktisat politikalarının adım adını gevşetildiği; ithalatın serbestleştirilerek büyük ölçüde artırıldığı;
dış açıkların kronikleşmeye başladığı; dolayısıyla dış yardım, kredi ve yabancı sermaye yatırımlarıyla ayakta duran bir ekonomik yapının yerleşmesi olmuştur.”
Alınan önlemlerin enflasyonun başlamasına neden olması hiçbir çevre için şaşırtıcı olmadı. Bu durumdan cesaretlenen iş çevreleri olsa da halk, bu gelişmeden memnun kalmadı, çünkü neler olup bittiğinin tam da farkına varamamıştı.
2.7 Dipnotlar
Çalışmalarda, içeriği genişletici, güçlendirici veya ilave nitelikteki bilgiler dipnot olarak kullanılabilir. Dipnotlar, kaynak gösterim için kullanılmamalıdır.
Metin içerisindeki dipnot numarası, kelimenin veya cümlenin sonunda, satır hizasının üzerinde1 görünmelidir. Dipnot olarak verilecek bilgi, dipnot numarasının yer aldığı sayfanın altına, 2 yazı boyutu daha küçük karakter (10 punto) ve 1 satır aralığı ile yazılmalıdır.
Dipnot çizgisi ile dipnot numarası arasında bir aralık, dipnot numarası ile dipnotun ilk satırı arasında ise 1 boşluk bırakılmalıdır. Dipnotlar metinden ince yatay bir çizgi ile ayrılmalıdır (bu çizgi kullandığınız yazım programında otomatik olarak veriliyor olabilir).
20