gemisi batırılıp geri kalanların hemen hemen tümü Venedik

lilerin eline geçti. Bu olay üzerine, Venedik ile barışın pek uzun süren görüşmeler sonrasında ertesi yıl kurulmasına dek, bir tek Osmanlı ge­

misi bile Ege Denizi'ne çıkamaz oluverdi.

Böylece, İskender Bey'in de tıpkı adaşı Büyük İskender gibi ordu­

sunu hep yürütmesi zorunlu oldu. 1416 yılı Haziranının ikinci Per­

şembe gününde İzmir'e varan birlikler, kentin batı yanıbaşına, Balçık Havli'ye geçip orada konaklamışlardı. Bunlar, cuma gününü dinle­

nerek geçirme sonrasında, cumartesi sabahı, biraz oyalanıp İskender Bey'i beklediler. İskender Bey ve kaleden aldığı azaplar, namaz vak­

tinin hemen sonrasında batı yönünde yola koyuldular, bir saat geç­

meden Balçık Havli'ye geldiler ve oradakilerin de katılmasıyla kıyı boyunca, Kilizman kavşağına doğru yürüyüş başladı. Sancak Beyi, kethüdası, timarlı sipahiler, bunların getirdiği cebeliler, at üstündey­

diler; 250 kadar azap eri yaya gitmekteydi.

İskender Bey, at sırtında gidilirken y�pacak başka şey olmadığın­

dan, düşündü durdu; kanatlanan düşüncesi, geçmiş zaman içinde bir oraya bir buraya kondu, derken Bedreddin ile Plithon'un hayaline ta­

kıldı kaldı.

Her ikisini, Edirne' de çok yakından tanımıştı.

Kendisi, Bulgar Kralı İvan Şişman oğlu Prens Aleksandr iken, 17 Temmuz 1393 gününde, kuşatma altındaki başkent Tırnovo düştü­

ğünde, babasıyla birlikte tutsak olmuş, Edirne'ye götürülmüştü. Her ikisine saygı gösterilmişti ama ne de olsa, yaşadıkları, bir tutsak yaşa­

mı idi. Babası İvan çok geçmeden ölmüş ya da öldürülmüştü; o işin gerçeğini kendisi bile öğrenememişti. Osmanlı'nın egemen bulundu­

ğu yerlerde, halktan insanların, hele hele mal mülk sahibi kişilerin, yeni egemen kitle arasına karışmak için din değiştirmeleri pek yay­

gın idi ve elbette ki bu din değiştirmeler, Kur'an'ı anlayarak okuma sonrasında onun belirttiği islamlık inancını hristiyan inancıyla ciddi bir karşılaştırmaya tabi tuttuktan sonra islamlığın üstün olduğuna hükmetmekle yapılıyor değildi. Türklerin dört beş yüzyıl önce İran kuzeyinde yayılır iken Arap fetihleri üzerine islama geçmesi hangi ölçüde bilinçli karşılaştırma, yeğleme sonucu olmuş idiyse, Osman­

lı egemenliğine geçen ülkelerdeki yerli halkın islama geçmesi de an­

cak bir o kadar bilinçli karşılaştırma, yeğleme sonucu olabilirdi. İşte kendisi de öylesine islam olmuştu, adını İskender olarak değiştirmişti ve tutsak edilmesinden beş yıl geçmişken, 1398'de Yıldırım Bayazid Han Samsun'u zaptettiğinde oraya Sancak Beyi olarak atanmış; Ti­

mur depremi sonrasında, 1402'de Anadolu Beylikleri diriltilip Sam­

sun yeniden Candaroğulları'nın egemenliğine dönünce, ona dahi, Edirne'ye dönmek düşmüştü. Gerek Süleyman Çelebi'nin, ardından Musa Çelebi'nin tahtta bulunduğu dönemlerde, gerek 1413'te Çelebi Mehmet Musa'ya üstün gelerek tahta çıktığı sırada, orada idi. Çok geç­

meden, yine 1413'te, Çelebi Mehmet İzmiroğlu Cüneyt Bey üzerine sefere çıkıp Aydın İli'ni onun elinden aldığında, bu il Osmanlı'nın Ay­

dın Sancağı'na dönüştürülmüş ve Sancak Beyliği 1414'te ona verilmiş­

ti. Dolayısiyle, 1398 ile 1402 arasında Samsun Sancak Beyi görevinde bulunduğu dört yıllık dönem dışında, 1393'ten 1414'e kadar, yani 21 yıllık bir sürenin 17 yılında, hep Edirne' de bulunmuştu. Şeyh Bedred­

din de o 17 yılın çoğu zamanında aynı kentteydi; 1405'te Kahire'den, orada evlendiği eşi, Sultan Berkuk'un armağanı cariye Gazila ile ve bu hanımdan olma oğlu İsmail ile, ilk gençlik yıllarının geçtiği, öğ­

reniminin ilk aşamalarını tamamladığı Edirne'ye dönmüştü. 1413'te Musa'nın öldürülmesi, Çelebi Mehmet'in başa geçmesi üzerine İznik' e sürgün gitmek zorunda kalıncaya dek, hep orada yaşamıştı.

İskender Bey, Y ıldınm Bayazid Han ile oğullarının tümünü çok yakından tanıdığı gibi, Bedreddin'i de yakından tanıyordu. Üstelik, onun en erkli, görüşlerini özgürce açıkla_yıp yayar olduğu, iki buçuk yıl süren kazaskerliği döneminde de, hep yakınında, saray çevresinde bulunmuştu. Keza, Bedreddin'in Edime' de iki buçuk yıl süren kazas­

kerlik döneminde kethüdası olan Börklüce Mustafa'_yı iyi tanırdı.

Bazan, bir kimseyi anımsa_yınca mutlaka bir başka kimse onun yanı sıra akla geliverir. Diyelim, Hacivat'ı anımsa_yıp Karagöz'ü anım­

samamak olamaz; Brutus'u anımsa_yınca Sezar gözde canlanır; Iu­

das Iskariyot, ihanet ettiği İsa'_yı; Hasan Sabbah, öldürttüğü Nizam ül Mülk'ü; Köroğlu, Ayvaz'ı; Yezid, Huseyn'i çağrıştırır. İskender de, ne zaman Bedreddin'i anımsıyor olsa, hemen ardından, Gemis­

tos oğlu Georgios Plithon'u (rewpyıoç I'tµtO"TOÇ IlJı.119c,w) ak­

lına düşmüş buluverirdi. Bu kişi de Edirne' de öğrenim görmüş çok bilgin biriydi, Bedreddin'in yaşıtıydı ve anlaşıldığına göre medrese­

de islam hukuku öğrenimi de görmüştü, hatta herhalde Edirne med­

resesinden Bedreddin'in öğrencilik arkadaşı idi¹. Sonradan, Rum İmparatorluğu'nun hala elinde kalabilmiş, ama o sıralarda yarı bağım­

lı bir Prens durumuyla, İmparator Manouel Palaiologos'un oğlu il.

Theodoros'un Despot sıfatiyle yönettiği, Mora' daki, Mistra merkezli bir beylik ülkesine geçmişti. 1393 yılında, İskender'in İvan Şişmanoğlu Aleksandr olarak Edirne'ye getirilmesi sırasında, gerek Bedreddin ge­

rek Plithon, 34 yaşında idiler. Plithon, artık daha çok Mistra' da yaşıyor olmakla birlikte, hem oradaki yarı bağımlı Bey il. Theodoros'un, hem de onun babası İmparator Manouel'in baş danışmanı durumunda bulunduğundan, Mistra ile İstanbul arasında sık sık gidip geliyordu.

Her yolculuğunda, Mora Yarımadası'nın deniz kı_yısında bir yerden yelkenli gemiye binip, denizden ve her yöndeki ufuklara dağılmış bir sürü adadan başka hiçbir şey görmeyerek İstanbul'a yel üfürmesiyle su götürmesiyle gitmenin rahatlığını değil, bir hayli yorulmak bahasına,

l Neokles Sarres, Osmanike Pragmatikoteta, c. I, Atina 1990, Sayfa 14: "Hiç inkar edi­

lemez ki kendisinin [Bedreddin'in] siyasal felsefesi, görünüşe bakılırsa Edirne med­

resesinde öğrencilik arkad_aşı olduğu Gemistos oğlu Georgios Plethon'unkinden, genellikle, çok daha köktenci kapsamda kışkırtıcı oldu.n

kentten kente uğrayıp her yerde saygı görerek, el üstünde tutularak karadan yolculuk etmenin keyfini yeğliyordu. Bu yolculuklarda, genç­

liğinin nice yılını geçirdiği Edirne'ye mutlaka uğrar, hazan orada bir­

kaç hafta kaldığı bile olurdu. Gelişlerinde, eski dostu İskender Bey'le de görüşürdü.

Artık yeni Platoncu bir düşünür olarak büyük ün kazanmış Plithon'un öğretisi ile Bedreddin'in öğretisi arasında, devrimci-top­

lumcu içerik yönünden, malın mülkün kullanımında ortaklık ve bö­

lüşme ilkesini temel edinmek bakımından çok büyük benzerlik vardı.

Ama, bu içeriğin belirlenmesinde, Edirne' de yıllar yılı yakın arkadaş­

lık sürdürmüş iki büyük düşünürün hangisi ötekini etkilemişti, İsken­

der Bey orasını bilmiyordu.

Plithon, bütün toprakların kamu mülkiyetinde olması gerektiği görüşündeydi. Herhangi bir kimse, beğendiği boş arazi parçasını di­

lediği gibi ekip biçebilmeli; üzerine yapı yahut ağaç dikebilmeli idi.

Özellikle, yaban ve hiç işlenmemiş toprağın ekilip biçilmesi devletçe özendirilmeliydi. Ancak kişi, toprakta mülkiyet hakkı içeriğinde bir hakkının bulunmadığını aklından çıkarmamalıydı. Ayrıca, toplum, askerler ve üretip devlete ürünlerinden, vergi işleviyle, üçte bir oranın -da pay verenler olarak ikiye ayrılacağın-dan, toprağı işleyen üretici, bu vergiyi vermekle yetinecek, onun askerlik yükümlülüğü olmayacaktı.

Bu ilke temelinde, toprakta tarım yapma ve hayvan besleme işletme­

ciliğinin tüm ülke kapsamında yeniden yapılandınlması, bir üretim artışı ve buna bağlı olarak devletin vergi gelirinde patlama yaratacak, Romalıların devleti (Rumlar, İstanbul Türkler tarafından alınasıya dek, devletlerini bu adla anmışlardır) yeniden büyük güç kazanacaktı.

İskender Bey, işte tam böyle bir düzenin şimdi Börklüce çevresinde toplanmış dervişler, rençberler, bağcılar, balıkçılar tarafından, dene­

me uygulaması niteliğiyle değil, "Artık bundan sonra toplum düzeni her yerde böyle olacak, biz bu değişimin öncüsüyüz, Dede Sultan'a öyle varidat geldi" inancıyla yürürlüğe konduğunu duymuştu; şu fark­

la ki, alevi Türkmenlerin "Dede ne derse o olur" geleneği çerçevesinde, Dede Sultan, uygulamaya bir miktar "merkezi planlama" da eklemişti.

Örneğin, balıkçı reisleri, kendi aralarında konuşmayla, hangi tekneye

kimlerin ne zaman binip nerede ne avlayacağını kararl_aştırıyor ve tu­

tulan balığın dörtte üçü tutanlara dağıtılıyor, ama pay alanlar kendi balık paylarının tümünü evde tüketmeyip diledikleri kadarını değiş tokuş yoluyla bağcıdan üzüm, keçi yetiştirenden keçi sütü ya da pey­

niri vb. almak için kullanıyordu. Toplum yöneticilerine teslim edilen dörtte bir balık ise, kayıklarla Sisam' a gönderilip satılıyor ve sağlanan para, Yaycı Bedir Türkmen cemaatinden yay alımı gibi işler için har­

canıyordu. Hangi ailelerin hangi bağı, hangi meyve bahçesini işleyece­

ği, hangi keçilerden kaç tanesini besleyip süt alacağı, peynir ve yoğurt üreteceği, kıl kırkacağı, Plithon öğretisi doğrultusunda bireysel istek ve girişime bırakılmayıp, dervişlerin denetiminde, karara bağlanacak işten iyi anlayan yaşlıların belirlediği düzenlemeyle yürütülüyordu.

Karaburun Yarımadası'nın neredeyse tümü dağlık taşlık olduğundan, burada tahıl tanını pek yapılamıyordu; halk öteden beri koyun ve keçi yetiştirmekle, kayalık zeminin şurasında burasında yama gibi duran, funda toprağı örtülü, tarıma elverişli küçücük arazilerde meyvecilikle, zeytincilikle, sebzecilikle, kıyılarda balıkçılıkla geçinirdi. Bu ekonomi, şimdi, bir kolektif çiftlik ekonomisi modelinde yürütülmekteydi.

İskender Bey'in küçük ordusu, yalnız İzmir Kadifekalesi'ni koru­

makla görevli kale azapları ile, şimdi göreve Çağınlan timarlı sipahi­

lerden ve onların getirdiği cebelilerden ol_uşuyordu. · Asker arasında yaya yahut müsellem yoktu. Aslında Osmanlı, kendi ülkesinde yaya ve müsellem örgütünü daha Orhan Bey zamanında kurmuştu; çağınldık­

ları zaman, kendilerine gösterilen kamu işinde çalışmak yahut savaşa katılmak üzere gelmek yükümlülüğü karşılığında kendilerine tarımsal işletmecilik için kullanacakları arazi, çiftlik verilen kişilerdi yayalar ile müsellemler; çağırıldıklan zaman, yayalar, adlarının belirttiği gibi yaya olarak, müsellemler ise atlı olarak gelirdi; ama doğrusu, Osmanlı'nın özenle tuttuğu istatistikler, bunların içinde, göreve çağınldıkça çağ­

rıya uyup gelenlerinin, gelmesi gerekenlerin tümüne göre yalnızca % 20-40 arasında olduğunu göstermekt_eydi. Timar sahibi ise, yaya yahut müsellemin tersine, bir tarım işletmecisi değildi; o belli yükümlülükler karşılığında, belli bir arazinin gelirlerini (vergi yahut kira bedeli alır gibi) almak yetkisi kendisine bırakılan yüksek rütbeli bir eski asker

yahut kamu görevlisi kimliğindeydi. Çelebi Mehmet, Aydın İli'ni an­

cak birkaç yıl önce, 1413'te Cüneyt'in elinden almış bulunduğu için, bu ilde yaya ve müsellem örgütü henüz kurulmamıştı. Devlet elindeki, sonradan timar statüsüne sokulup bir timar sahibine bırakılmış ara­

zinin bu yolda dağıtılması dahi, 1416'da, henüz pek geniş ölçüde ger­

çekleşmemişti. Örneğin, Karaburun Y arırnadası kuzey ucu yakınında, Ahırlı/Karaburun köyünün güneydoğu yanıbaşında ve yol üzerindeki Saip köyünün dibinde, güneydoğusunda, keza yol üzerinde bulunan (adının Mordoana/Mordoğan adıyla aynı kökenden, aynı eski kültü­

rün dilinden geldiği besbelli) Emirdoğan köyü ve yakınları (burada çeltik ve pamuk üretimi yapılıyordu), Çelebi Mehmet sonrasında, il.

Murat'ın adamlarından Yusuf ile Paşa Bali adlı kişilere timar olarak verilmiş bulunduğu halde, orada daha önce hiç kimsenin timarı yoktu.

İskender'in küçük ordusu, Balçık Havli'den sonra hep deniz kı­

yısı yakınından, hatta çoğu zaman denizin hemen yanıbaşından üç saat yürümeyle, Kilizman köyü bitişiğindeki kavşağa geldi; daha önce Sivrihisar' dan bu kavşağa uzanan yolu izleyerek gelmiş, orada yayılıp beklemeye geçmiş timarlı sipahilerle, bunların getirdiği cebelilerle bu­

luştu, konakla_yıp öğle yemeği molasına geçti. Osmanlı' da, yalnız Padi­

şah kulu yeniçerilere barınak, giyim, savaş donanımı, harçlık, yiyecek sağlanmasını devlet üstlenmekteydi; öteki sınıflardan olan askerlerin her biri bu konularda kendi başının çaresine bakmak zorundaydı, yalnız cebeli için bu gereksinimleri, onun bağlı olduğu timarlı sipahi karşılardı ve zaten cebeli, çoğu kez, timarlı sipahinin satın almakla ya da savaşta tutsak etmekle kölesi olmuş kişi idi. Asker, elbette ki, yolda yiyeceği ekmeği, peksimeti, zeytini, başka yiyecekleri, içeceği suyun testisini torbaya, çıkına koyup elinde, sırtında taşımazdı; bu torbalar, çıkınlar, ordunun, ovada gidiliyor ve yol geniş ise yanı sıra, yol dar ise ardı sıra ilerleyen, başka çeşit malzemenin de yüklenmiş bulunduğu arabalarda taşınırdı. Şimdi İskender Bey ordusunun ardı sıra, hayli çok sa_yıda böyle arabalardan gelmekteydi.

Ordu yeniden yürüyüşe koyulduğunda, İzmir Körfezi kıyılarının bu parçasını o güne dek hiç görmemiş olan İskender Bey, hep başı sağa dönük, deniz kı_yısının yosun kaplı taşlarına dalgaların okşarca değip

dönmesini, kı_yı yakınında uçuşan martıları, ara sıra durgun denizin yüzeyini yaran hatta kendi aralarında oynaşarak, yarışarak tam yüzey üzerinde sırtlarıyla daire çizercesine bir görünen bir dalan yunus ba­

lıklarını, karşı kıyıları, o kıyıların gerisindeki çam ormanlarıyla kaplı yamaçları ilgiyle, beğeniyle seyretti.

Bir gözlem, hayli şaşırtmıştı onu. 78 haneli olan ve tam deniz kı­

yısında değil, kı_yıdan yarım saat yürüyüş uzaklığında alçak bir tepe­

nin üstüyle yamaç yukarı bölümünde bulunan Kilizman dışında, bu cennet güzelliğindeki yerlerde, köy yoktu. Zaten ılıca çevresindeki üç beş evden ibaret bir köycük olan Balçık Havli sonrasında da, Kilizman köyüne kadar üç saat süren yürüyüş boyunca, Rumların Puladi, Türk­

lerin Buladan dediği 15 haneli küçücük köy dışında hiçbir yerleşim görmemişlerdi.

Aslında o dönemde, Batı Anadolu'nun tümü pek nüfus yoksulu idi. İzmir' de surlar içinde yaşayan özgür ve yetişkin erkek sa_yısı asla IOOO'i geçmiyordu ve bunların da 170 kadarı Rum, geri kalanı müslü­

man idi. Diğer yandan, Ayasluğ yöresinin tersine, İzmir'de, ticaretin, dışalım-dışsatım limanı olmanın getirdiği carılılık ve göreceli gönenç de yoktu. Çünkü Aydınoğulları döneminden beri gerek Ayasluğ İs­

kelesi üzerinden gerek bunun güney yakınındaki Balat İskelesi'nden, deniz yoluyla, dışalım ve dışsatım yapılıyordu ama, İzmir' de böyle bir etkirılik yürümüyordu. Roma egemerıliği çağının bile çok öncelerin­

den başlayarak, Efesos kenti ve bunun ardılı Ayasluğ, Anadolu'nun dışalım-dışsatım kapısı olagelmişti. Anadolu içlerinden mal getirme­

yi, oralara mal götürmeyi en kolaylıkla sağlayan anayolun batı ucu bu yöredeydi, İzmir' de değil. Beri yandan, korsan baskını korkusu, he­

men deniz kıyısında yerleşme kurmak şöyle dursun, yüzlerce, binlerce yıllık yerleşirrılerin bile varlığını sürdürmesini pek zorlaştırıyordu ve böylelerinin nicesi artık terk edilmiş, hatta bunların ilkçağda özerıle işlenen yapı taşları gemilerle alınıp başka yapılarda kullanılmak üzere götürüle götürüle tükenmişti; örneğin, ilkçağda V urla İskelesi alanına ve karşı adaya yayılan Klazomenai kentinin, onun kuzeydoğu karşı­

sındaki Leukai'nin, Foça kuzeydoğu ilerisinde Nemrut Koyu kı_yısında bulunan Kyme'nin, Çandarlı Körfezi güney kı_yısındaki Myrina'nın,

Gryneion'un; aynı körfezin kuzey yanında, Bakırçay ağzındaki Elaia'nın, Dikili güneybatı yakınında Killik Kumsalı bitişiğindeki Kanai'nin yerinde artık yeller esiyordu. Karaburun Yarımadası batı yanındaki, şanlı İonia kenti Erythrai, Rumların Lithri, Türklerin Ildırı diye andığı bir köyceğize dönmüştü. Bir zamanlar tüm Anadolu'nun en güçlü, en varsıl kenti olan Miletos bile artık Balat adlı viran bir köyden başka şey değildi. Ayasluğ kuzeybatı ilerisindeki, ilkçağda pek namlı olan kıyı kentleri, yani Notion, Lebedos, Teos artık, işlemeli taş­

larının çoğu talan edilmiş, boynu bükük birer yıkıntı yığını idiler.

Yine de, Vurla'da, belki çok eski zamanlardan kalma bir yerleşim, denizden yaya gidişle bir saatlik uzaklıkta, varlığını sürdürebilmekte idi. Aydınoğulları'nın buralara egemen olduğu sırada İzmir batısında, bütün yarımadada, pazar yeri işlevi de olan, tek önemlice köy bu idi ve o nedenle Aydınoğullan buraya birkaç hayrat yapısı dikmişlerdi. Ör­

neğin, İzmir yöresindeki köylerin belki hiçbirinde henüz tek cami yok iken (şimdi bile sadece birkaç köyde cami vardı; çünkü müslüman hal­

kın ezici çoğunluğu alevi Türkmendi ve onlar da camiye gitmek diye bir adet edinmeye gerek görmemişlerdi), İzmiroğlu Cüneyt'in baba­

sı, dola_yısiyle beyliği kuran Mehmet Bey'in oğullarından, Gazi Umur Bey'in kardeşlerinden İbrahim Bey, belki Yıldırım'ın onu İzmir süba­

şısı görevine atamasından sonra, belki daha önce, burada İbrahim Bey Camii'ni yaptırmıştı. Ayrıca, Vurla güneyinde, yani kıyıdan -Vurla'ya göre- daha da içeride, sanki bir yay üzerine dizilmiş olarak, bazı Türk­

men köyleri kurulmuştu: Sungurlu, Dündarlu, Kamanlu, Kuzgunlar.

Vurla İskelesi batı yanıbaşında İzmir Körfezi'ne uzanan küçük bir ya­

rımada çıkıntısı üzerinde bulunan Özbek, Yıvacalu, Otacalu; ayrıca o küçük yarımada ile Karaburun Yarımadası arasında kalan körfezin iç ucunda olan, kendilerinin yolu üzerindeki Malkaca/Malkoç köyü dahi, yakın zamanda kurulmuş Türkmen köylerindendi.

V urla'_ya varmak, ikindi ezanı vaktini buldu ve "Dönme, sofudan beterdir" kuralı gereğince pek "mutaassıp" dindar olan, ya da belki kendini öyle görünmek rorunda sayan, beş vakit namazı hiç kaçırma­

yan, bugün de yola çıkma öncesinde sabah namazını Kadifekale için­

deki, İzmir'de Aydınoğullan egemenliğinin başında, 1308'de yapılmış

Kadı İlyas Carnü'nde, öğle namazını Kilizman kavşağındaki buluşma sırasında orada, sararmış çimenlerin üstünde kılmış olan İskender Bey, ikindi namazını Vurla'nın kare planlı, mermer sütunlarında -herhalde Klazomenai ya da Teos kalıntılarından getirilmiş- geç Bizans döne­

mi yapımı sütun başlıklarının kullanıldığı İbrahim Bey Carnii'nde kıl­

dı. Vurla'daki özgür yetişkin erkek sayısı 500 kadar Türk ve 30 kadar Rum'dan (adalardan Anadolu'ya yoğun Rum göçü henüz b_aşlamamış­

tı) ibaret de olsa, bu nüfus o zamanki· İzmir nüfusunun yarısına ulaşı­

yordu ve nüfus ölçüsüyle, Vurla, bir büyük pazar kasabasıydı.

İskender Bey ve ordusundakiler, doğal bir merakla, Vurla hal­

kından, pek yakınlarındaki Karaburun Yarımadası'ndaki durum ve özellikle Börklüce'nin gücü hakkında bilgi edinmek istediler. Ne var ki, Osmanlı askerini ilk kez gören bu insanlar, açıktan düşmanca bir tutum sergiliyor olmamakla birlikte, çekingen ve suskun idiler. Gö­

nüllerinde Osmanlı'ya hiçbir yakınlık duymuyorlardı. Henüz ondan hiçbir zulüm görmüş değillerdi ama, niçin yakınlık duysunlardı ki?

Yörenin, artık nüfus içinde pek düşük oranda kalmış Rum halkı, Türkmen halkla olsun, beyliğin yöneticisi Aydınoğulları ile olsun, pek kaynaşmış idi. öyle ki, Aydınoğulları'nın oluşturduğu donanmanın gemi yapımcıları da, denizcileri de Rumlardan idi; çünkü Türkmen kılıç çalmayı bilir ama gemi yapmaktan, yelken kullanmaktan, hatta kürek çekmekten anlamazdı. Ege Denizi'nde anakara ve ada kıyılarına Türk ile Rum birlikte sefer ediyor, talan yüküyle dönüyordu. Türk­

men halk ise, elbette ki, kendilerine dayanan Aydınoğulları'nı, artık çok geniş ölçüde devşirme kadrolarına, sünni mollalara dayanmaya başlamış Osmanoğullan'na kıyasla, çok daha kendine yakın bulu­

yordu. Egemenlik değişiminden henüz zarar görmemişti ama o deği­

şimden hoşnutluk duymasının en küçük nedeni yoktu. Beri yandan, gönlü hiç kuşkusuz, hemen yanıbaşındaki komşu, garip, yoksul Ka­

raburun Yarımadası halkında idi ve şimdi Osmanlı'nın ordusu işte o halkı ezmeye, kılıçtan geçirmeye gidiyordu. İskender Bey ile yanında­

kiler, Vurla'da hemen hemen hiçbir önemsenecek bilgi edinemediler.

Oradan ayrıldılar, batıya doğru uzanan yoldan, kendilerini Karaburun yönüne götürecek ikincil yolun ayrıldığı kavşağın yaya yürüyüşle bir saatlik öncesindeki Malkaca İçmeleri yanıbaşında, deniz kı_yısında