Adım 5: Hazırda Bekletme ve Uyku durumlarını yeniden etkinleştirme
10 Güvenlik
Bilgisayarı koruma
Windows işletim sistemiyle ve Windows ürünü olmayan Setup Utility ile sağlanan standart güvenlik özellikleri kişisel ayarlarınızı ve verilerinizi çeşitli risklere karşı koruyabilir.
Bu özellikleri kullanmak için bu kılavuzdaki yordamları izleyin:
● Parolalar
● Virüsten koruma yazılımı
● Güvenlik duvarı yazılımı
● Kritik güvenlik güncelleştirmeleri
● İsteğe bağlı güvenlik kablosu
● Parmak izi okuyucu
NOT: Güvenlik çözümleri caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak, bilgisayarın kötüye kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir ya da yazılımlara izinsiz girme denemelerini caydırmada başarısız olabilir.
NOT: Bilgisayarınızı servise göndermeden önce tüm parolaları ve parmak izi ayarlarını kaldırın.
Bilgisayar riski Güvenlik özelliği
Bilgisayarın yetkisiz kullanımı Açılış parolası
Bilgisayar virüsleri Norton Internet Security yazılımı
Verilere yetkisiz erişim ● Güvenlik duvarı yazılımı
● Windows güncelleştirmeleri Setup Utility, BIOS ayarları ve diğer sistem kimlik bilgilerine
yetkisiz erişim
Yönetici parolası
Bilgisayar için geçerli ve gelecek tehditler Microsoft'tan kritik güvenlik güncelleştirmeleri Windows kullanıcı hesabına yetkisiz erişim Kullanıcı parolası
Bilgisayarın yetkisiz kaldırılması Güvenlik kablosu yuvası (isteğe bağlı bir güvenlik kablosuyla kullanılır)
Parolaları kullanma
Parola, bilgisayar bilgilerinizi güvenli hale getirmek için seçtiğiniz bir grup karakterdir. Bilgi erişiminizi nasıl denetlemek istediğinize bağlı olarak çeşitli parola tipleri ayarlanabilir. Parolalar Windows'da veya bilgisayarda önceden yüklenmiş Windows dışı Setup Utility'de ayarlanabilir.
DİKKAT: Bilgisayara erişiminizin kilitlenmesini önlemek için ayarladığınız bütün parolaları kaydedin.
Çoğu parola ayarlanma, değiştirilme veya silinme nedeniyle görüntülenmediğinden, her parolayı anında kaydetmek ve güvenli bir yerde saklamak gerekir.
Bilgisayarı koruma 83
Aynı parolayı bir Setup Utility özelliği ve bir Windows güvenlik özelliği için kullanabilirsiniz. Aynı parolayı birden fazla Setup Utility özelliği için de kullanabilirsiniz.
Setup Utility'de bir parola ayarlarken aşağıdaki yönergeleri kullanabilirsiniz:
● Parola 8 adet harf ve sayıya kadar herhangi bir bileşim olabilir ve büyük küçük harf duyarlıdır.
● Setup Utility'de ayarlanan bir parolanın Setup Utility istemine girilmesi gerekir. Windows'da ayarlanan bir parolanın Windows istemine girilmesi gerekir.
Parola oluşturmak ve kaydetmek için aşağıdaki ipuçlarını kullanın:
● Parola oluştururken, program tarafından belirlenen gereksinimleri takip edin.
● Parolalarınızı yazın ve bilgisayardan uzakta güvenli bir yerde saklayın.
● Parolaları bilgisayarda bir dosyada saklamayın.
● Adınızı veya yabancı biri tarafından kolaylıkla keşfedilebilecek diğer kişisel bilgilerinizi kullanmayın.
Aşağıdaki bölümlerde Windows ve Setup Utility'deki parolalar ve işlevleri listelenmektedir. Ekran koruyucu parolaları gibi Windows parolaları hakkında ek bilgi için Başlat > Yardım ve Destek öğesini seçin.
Windows'da parola ayarlama
Parola İşlev
Yönetici parolası Bilgisayar içeriğine yönetici düzeyinde erişimi korur.
NOT: Bu parola Setup Utility içeriğine erişmek için kullanılamaz.
Kullanıcı parolası Windows kullanıcı hesabına erişimi korur. Bilgisayar içeriğine erişimi de korur ve Uyku veya Hazırda Bekletme modundan çıkarken girilmesi gerekir.
QuickLock Bilgisayara erişmeden önce Windows Oturum Açma iletişim
kutusuna bir parola girilmesini gerektirerek bilgisayarı korur.
Bir kullanıcı veya yönetici parolası ayarladıktan sonra şu adımları izleyin:
● Windows logosu tuşu+L tuşlarına basarak QuickLock'ı başlatın.
● Windows kullanıcı veya yönetici parolanızı girerek QuickLock'tan çıkın.
Setup Utility'de parolaları ayarlama
Parola İşlev
Yönetici parolası* ● Setup Utility'ye erişimi korur.
● Bu parola ayarlandıktan sonra, Setup Utility'ye her erişiminizde girilmelidir.
DİKKAT: Yönetici parolanızı unutursanız, Setup Utility'ye erişemezsiniz.
84 Bölüm 10 Güvenlik
Parola İşlev
Power-on password* (Açılış parolası) ● Bilgisayarın içindekilere erişimi korur.
● Parola ayarlandıktan sonra bilgisayarı her açmanızdan veya yeniden başlatmanızdan sonra ya da Hazırda Bekletme'den çıktığınızda girilmesi gerekir.
DİKKAT: Açılış parolanızı unutursanız bilgisayarı açamaz veya yeniden başlatamaz ya da Hazırda Bekletme'den çıkamazsınız.
NOT: Yönetici parolası açılış parolası yerine kullanılabilir.
*Bu parolaların her biriyle ilgili ayrıntılı bilgi için aşağıdaki konulara bakın.
Yönetici parolası
Yönetici parolanız yapılandırma ayarlarınızı ve Setup Utility'deki sistem kimlik bilgilerini korur. Bu parola ayarlandıktan sonra, Setup Utility'ye her erişiminizde girmelisiniz.
Yönetici parolanız Windows'da ayarladığınız yönetici parolası yerine kullanılamaz ve ayarlandığında, değiştirildiğinde veya silindiğinde gösterilmez. Parolanızı kaydettiğinizden ve güvenli bir yerde sakladığınızdan emin olun.
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı
görüntülenmeden önce ilk parola denetimine yönetici parolasını girerseniz, Setup Utility'ye erişmek için parolayı tekrar girmeniz gerekmez.
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı
görüntülenmeden önce ilk parola denetimine açılış parolasını girerseniz, Setup Utility'ye erişmek için yönetici parolasını girmeniz gerekir.
Parolaları kullanma 85
Yönetici parolasını yönetme
Bu parolayı oluşturmak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarınızı açarak veya yeniden başlatarak Setup Utility'yi açın. Ekranın sol alt köşesinde
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde f10 tuşuna basın.
–veya–
Bilgisayarınızı açarak veya yeniden başlatarak Setup Utility'yi açın. Ekranın sol alt köşesinde
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. Başlangıç Menüsü görüntülendiğinde, f10 tuşuna basın.
2. Security (Güvenlik) > Setup Password (Kurulum Parolası) öğesini seçmek için ok tuşlarını kullanın ve sonra enter tuşuna basın.
● Yönetici parolası oluşturmak için parolanızı Enter New password (Yeni Parolayı Girin) ve Confirm New password (Yeni Parolayı Onaylayın) alanlarına girip enter tuşuna basın.
● Yönetici parolasını değiştirmek için geçerli parolanızı Enter Current Password (Geçerli Parolayı Girin) alanına yazın, Enter New Password (Yeni Parolayı Girin) ve Confirm New Password (Yeni Parolayı Onaylayın) alanlarına yeni parolayı girip enter tuşuna basın.
● Yönetici parolasını silmek için geçerli parolanızı Enter Password (Parolayı Girin) alanına girip 4 kez enter tuşuna basın.
3. Değişikliklerinizi kaydedip Setup Utility'den çıkmak için, ok tuşlarını kullanarak Exit (Çıkış) > Exit Saving Changes (Değişiklikleri Kaydedip Çık) seçeneklerini belirleyin.
Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir.
Yönetici parolası girme
Enter Password (Parolayı Girin) komut isteminde yönetici parolanızı yazıp enter tuşuna basın.
Yönetici parolasını girmek için başarısız 3 denemeden sonra bilgisayarı yeniden başlatıp tekrar denemelisiniz.
Açılış parolası
Açılış parolanız bilgisayarın izinsiz kullanılmasını önler. Parola ayarlandıktan sonra bilgisayarı her açmanızdan veya yeniden başlatmanızdan sonra ya da Hazırda Bekletme'den çıktığınızda girilmesi gerekir. Açılış parolası ayarlanırken, girildiğinde, değiştirildiğinde veya silindiğinde görüntülenmez.
86 Bölüm 10 Güvenlik
Açılış parolasını yönetme
Bu parolayı oluşturmak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin:
1. Bilgisayarınızı açarak veya yeniden başlatarak Setup Utility'yi açın. Ekranın sol alt köşesinde
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde f10 tuşuna basın.
–veya–
Bilgisayarınızı açarak veya yeniden başlatarak Setup Utility'yi açın. Ekranın sol alt köşesinde
“Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. Başlangıç Menüsü görüntülendiğinde, f10 tuşuna basın.
2. Security (Güvenlik) > Set Power-On Password (Açılış Parolasını Ayarla) öğesini seçmek için ok tuşlarını kullanın ve sonra enter tuşuna basın.
● Açılış parolası oluşturmak için parolanızı Enter New password (Yeni Parolayı Girin) ve Confirm New password (Yeni Parolayı Onaylayın) alanlarına girip enter tuşuna basın.
● Açılış parolasını değiştirmek için geçerli parolanızı Enter Current Password (Geçerli Parolayı Girin) alanına yazın, Enter New Password (Yeni Parolayı Girin) ve Confirm New Password (Yeni Parolayı Onaylayın) alanlarına yeni parolayı girip enter tuşuna basın.
● Açılış parolasını silmek için geçerli parolanızı Enter Current Password (Geçerli Parolayı Girin) alanına girip 4 kez enter tuşuna basın.
3. Değişikliklerinizi kaydedip Setup Utility'den çıkmak için, ok tuşlarını kullanarak Exit (Çıkış) > Exit Saving Changes (Değişiklikleri Kaydedip Çık) seçeneklerini belirleyin.
Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir.
Açılış parolası girme
Enter Password (Parolayı Girin) komut isteminde parolanızı yazıp enter tuşuna basın. Parolayı girmek için başarısız 3 denemeden sonra bilgisayarı yeniden başlatıp tekrar denemelisiniz.
Virüsten koruma yazılımı kullanma
Bilgisayarınızı e-postalara, ağa veya Internet'e erişmek için kullandığınızda virüslere maruz bırakırsınız. Bilgisayar virüsleri işletim sistemini, programları veya yardımcı programları devre dışı bırakabilir veya anormal biçimde çalışmalarına neden olabilir.
Virüsten koruma yazılımı çoğu virüsü bulabilir, onları yok eder ve çoğu durumda neden oldukları hasarları onarabilirler. Yeni keşfedilen virüslere karşı sürekli koruma sağlamak için virüsten koruma yazılımının güncel tutulması gerekir.
Virüsten koruma programı olan Norton Internet Security önceden bilgisayara yüklenmiştir. Yazılıma 60 günlük ücretsiz güncelleştirmeler dahildir. 60 gün sonunda uzatılmış güncelleştirme hizmetini satın alarak bilgisayarınızı yeni virüslere karşı korumanız önemle önerilir. Norton Internet Security
yazılımını kullanma ve güncelleştirme ile uzatılmış güncelleştirme hizmeti hakkındaki yönergeler programın içinde bulunur. Norton Internet Security programını görüntülemek ve erişmek için Başlat >
Tüm Programlar > Norton Internet Security öğesini seçin.
Virüsler hakkında daha fazla bilgi için Yardım ve Destek'te Ara kutusuna virüsler yazın.
Virüsten koruma yazılımı kullanma 87
Güvenlik duvarı yazılımı kullanma
Bilgisayarı e-postalara, ağa veya Internet'e erişme amaçlarıyla kullandığınızda bazı kişiler izinsiz olarak bilgisayarınıza, kişisel dosyalarınıza ve sizinle ilgili bilgilere ulaşabilir. Gizliliğinizi korumak için bilgisayarınıza önceden yüklenmiş olan güvenlik duvarı yazılımını kullanın.
Ağda oturum açma ve ağdaki işlemleri bildirme ve gelen ve giden tüm trafiğin otomatik olarak izlenmesi güvenlik duvarı özelliklerine dahildir. Daha fazla bilgi için güvenlik duvarı kullanıcı kılavuzuna bakın veya güvenlik duvarı üreticisine başvurun.
NOT: Bazı durumlarda güvenlik duvarı Internet oyunlarına erişimi, ağda yazıcıyı ve dosya
paylaşımını veya normal e-posta eklerini engelleyebilir. Bu sorunu geçici olarak çözmek için güvenlik duvarını devre dışı bırakın, istediğiniz işlemi gerçekleştirin ve sonra güvenlik duvarını yeniden etkinleştirin. Sorunu kalıcı olarak çözmek için güvenlik duvarını yeniden yapılandırın.
Kritik güvenlik güncelleştirmeleri yükleme
DİKKAT: Microsoft önemli güncellemelere ilişkin uyarılar gönderir. Bilgisayarınızı güvenlik ihlallerinden ve bilgisayar virüslerinden korumak için Microsoft'tan uyarı gelir gelmez tüm önemli güncelleştirmelerini yükleyin.
İşletim sistemi ve diğer yazılım güncelleştirmeleri bilgisayarınız size verildikten sonra hazırlanmış olabilir. Hazır olan güncelleştirmelerin tümünün bilgisayara yüklenmesi için aşağıdaki kılavuzu izleyin:
● Bilgisayarınızı kurar kurmaz Windows Update uygulamasını çalıştırın. Başlat > Tüm Programlar > Windows Update öğesindeki güncelleştirme bağlantısını kullanın.
● Bundan sonra Windows Update uygulamasını her ay çalıştırın.
● Windows ve diğer Microsoft programlarının güncelleştirmelerini çıkar çıkmaz Microsoft Web sitesinden ve Yardım ve Destek bölümündeki güncelleştirme bağlantılarından edinin.
İsteğe bağlı güvenlik kablosu takma
NOT: Güvenlik kablosu caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak bilgisayarın kötüye kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir.
1. Güvenlik kablosunu sağlam bir cisimin çevresinden dolaştırın.
2. Anahtarı (1) kablo kilidine (2) takın.
3. Kablo kilidini bilgisayardaki güvenlik kablosu yuvasına takın (3) ve kablo kilidini anahtarla kilitleyin.
88 Bölüm 10 Güvenlik
Parmak izi okuyucusunu kullanma
Parmak izi okuyucusunu bulma
Parmak izi okuyucu, bilgisayarınızın şu alanlarından birinde bulunan küçük bir metalik algılayıcıdır.
● Dokunmatik Yüzey'in altına yakın bir yerde
● Klavyenin sağında
● Ekranın sağ üst tarafında
● Ekranın solunda
Bilgisayarınızın modeline bağlı olarak parmak izi okuyucusu yatay veya dikey olabilir. Her iki yön konumunda da parmağınızı metalik algılayacıdan dikey olarak geçirmeniz gerekir.
Parmak izi okuyucusunu kullanma 89
Parmak izlerini kaydettirme
Parmak izi okuyucusu, DigitalPersona Personal yazılımını kullanarak Windows parolası yerine kaydettirdiğiniz parmak izini kullanıp Windows'da oturum açmanızı sağlar.
Bir veya daha fazla parmak izini kaydettirmek için şu adımları izleyin:
1. Windows'da bildirim alanında, görev çubuğunun en sağındaki DigitalPersona Personal simgesini tıklatın.
2. Hoş geldiniz metnini okuduktan sonra Next (İleri) seçeneğini tıklatın.
“Verify Your Identity” (Kimliğinizi Doğrulayın) sayfası açılır.
3. Oluşturduysanız Windows parolanızı yazın ve sonra Next (İleri) seçeneğini tıklatın.
NOT: Windows parolanız yoksa “Protect Your Windows Account” (Windows Hesabınızı Koruyun) sayfası açılır. Windows parolasını bu sırada oluşturabilir veya Next (İleri) seçeneğini tıklatarak bu adımı atlayabilirsiniz. Ancak, Windows parolası oluşturmanız bilgisayarınızın güvenliğini en iyileştirir.
“Fingerprint Registration Training” (Parmak İzi Kaydettirme Eğitimi) sayfası açılır.
4. Gösterimi izleyin sonra Next (İleri) seçeneğini tıklatın.
“Register a Fingerprint” (Parmak İzini Kaydet) sayfası açılır.
5. Kaydettirmek istediğiniz parmağın karşılığı parmağı ekranda tıklatın.
Söz konusu parmağı yeşil çerçeveyle gösteren sonraki sayfa açılır.
6. Parmağınızı yavaşça parmak izi algılayıcısının üzerinden geçirin.
NOT: Doğru yapılmazsa bir mesaj, geçişin neden başarısız olduğunu bildirir.
NOT: En iyi sonucu elde etmek için parmak izi okuyucusunu her kullanmanızda aynı parmağınızı hep aynı yönde geçirin.
7. 4 başarılı geçişi tamamlayana kadar parmağınızı parmak izi algılayıcısının üzerinden geçirmeye devam edin.
Parmak izi başarıyla kadedildikten sonra başka parmak izlerini de kaydettirmenizi sağlayan
“Register a Fingerprint” (Parmak İzini Kaydet) sayfası yeniden açılır. Diğer parmak izlerini kaydettirmek için 5 - 7 arası adımları yineleyin.
8. Parmak izlerini kaydettirmeyi bitirince Next (İleri) seçeneğini tıklatın.
Yalnızca bir parmak izi kaydettirirseniz bir mesaj, başka parmak izlerini de kaydettirmenizi önerir.
Başka parmak izlerini kaydettirmek için Yes (Evet) seçeneğini tıklatın ve sonra kaydettirilen her parmak izi için 1 - 8 arası adımları yineleyin.
–veya–
Başka parmak izi kaydettirmek istemiyorsanız No (Hayır) seçeneğini tıklatın. “Registration Complete” (Kayıt Tamamlandı) sayfası açılır.
9. Finish (Son) seçeneğini tıklatın.
NOT: Bilgisayar erişmek isteyen her kullanıcının 1 - 9 arası adımları yinelemesi gerekir.
90 Bölüm 10 Güvenlik
Windows oturumu açmak için kayıtlı parmak izinizi kullanma
Parmak izinizi kullanarak Windows'da oturum açmak için şu adımları izleyin:
1. Parmak izlerinizi kaydettikten hemen sonra Windows'u yeniden başlatın.
2. Windows oturumu açmak için kaydedilen parmaklarınızdan birini kullanın.
Parmak izi okuyucusunu kullanma 91