Dr. Mustafa YÜKSEL
Değerli meslektaşlarım tıpta uzmanlık alanınızı seçerken dikkat etmeniz gereken kendinizi tanımanız, yeteneklerinizi belirlemeniz ve ilgi alanlarınızı seçeceğiniz branş ile ne kadar örtüştüğünü saptamanız gerekmektedir.
Elbetteki seçtiğiniz branşın tümüyle beklentilerinizi karşılaması olanaksız. Hele TUS sınavı ile kontenjanlar iyice sınırlanmışken sizin önceliğiniz mevcut kadroların içinde ne kadar yer alır bilinmez. Tüm bunlara rağmen eğer uzmanlık dalı olarak göğüs cerrahisini seçecek olursanız sizi bekleyen zorluklar nelerdir?
Öncelikle Göğüs Cerrahisi Uzmanlık alanını isteyerek seçmiş olan ben neler bekliyordum! ne buldum. Tıp fakültesini seçimimde, ailemin isteği benim için belirleyici rol oynadı. İkinci sınıfta ne yaptığımın farkına vardım.Ancak benim için iş işten geçmişti.Kararlar verilmiş epeyce de yol alınmıştı. Ayrıca ailem tıp fakültesinde okumamdan gurur duyuyordu. Oysa uzmanlık seçimi, artık işin içinde olan birisi olarak kendimin karar vermesi gereken bir konu idi. Bunun için ne gerekiyorsa yapmalıydım. Önce beğendiğim ve sevdiğim staj olan
kardiyolojiye tatil günleri devam etmeye karar verdim. Bu benim hem yeteneklerimi tanımamı sağlayacak, hem de hocaların beni daha iyi tanımasını sağlayarak branş seçimimde kararımın doğruluğunun sağlaması olacaktı. Gerçekten de karar aşamasında kardiyoloji hocamla görüşmeye gittim. Kendisi bana bu branşın iyi bir seçim olduğunu ancak kendisinin yeniden seçme sansı olsa cerrahi bir branş seçeceğini belirtti. Bana herhangi bir cerrahi branş seçimini salık verdi.Aynı hafta bende Göğüs-Kalp ve Damar cerrahisi kliniğinde sınav öncesi gönüllü çalışmaya başladım.Arzu ettiğim branş gerçekten buydu.Bir insan üzerinde tüm yaşamsal cerrahi işlemleri uyguluyorsunuz, tabir yerindeyse o insanı bozup yeniden yapıyordunuz. İnsana mesleği tanrısal bir haz veriyordu.Tıp fakültesini seçtiğimden beri ilk defa el becerilerimi başarı ile kullanıyordum.Uzmanlığım ilk yıllarından itibaren tüm göğüs cerrahisi ameliyatlarını en iyi şekilde yapacak beceriyi kazanmıştım.Ancak tüm yaşamım hastane ve ev arasında geçiyordu.İlk 2 yıl gün aşırı nöbetler, daha sonraki yıllar uzun süren ameliyatların sorumluluk ve yorgunluğu ihtisas döneminde özel hayatınızı yaşamanıza olanak vermiyordu. Göğüs cerrahisi ameliyatları hem zor, hem de çok uzun idi. Hafta içi akşam haberlerini seyrederken koltukta uyuyakalır, hafta sonu hastane vizitinde muhakkak revizyon için ameliyata girerdik. Ailemizle dışarıya yemeğe çıktığımız özel günler yılbaşı, yaşgünü veya bayramlarla sınırlıydı.
Bu branşı seçerken sonradan farkettiğim olumsuzluklardan bir diğeri serbest hekim olarak çalışma şansınızın çok az olması, olsa bile para kazanma olasılığının azlığıydı. Türkiye’de mevcut göğüs cerrahlarının sayısı, yıllık akciğer ameliyatı sayısına göre oldukça fazlaydı.
Kariyer yapmak ise akademik kadrolarla sınırlıydı. Göğüs Kalp ve Damar cerrahisi uzmanlığında, 1983 yılından sonra Göğüs Cerrahisi ayrı bir uzmanlık dalı olarak ayrıldı. Dolayısıyla Göğüs Cerrahları daha sınırlı bir alanda çalışmak zorunda kaldılar.Bu ayırım göğüs cerrahisinde yapılan ameliyat sayılarını da azalttı. Son 10 yıldır göğüs cerrahları
akciğer, mediasten(kalp hariç), özofagus, trakea, diyafram ameliyatlarını yapmaktadırlar.
Bu branşı seçecek arkadaşlar fiziken dayanıklı olmalı, ekip çalışmasına yatkın olmalı, el becerisi iyi olmalı, enerji düzeyi yüksek olmalı, sorumluluk alabilmeli, Hasta için çok önem taşıyan kararları gerek ameliyat öncesinde, gerekse operasyon esnasında hızla almak için soğukkanlı ve strese dayanıklı olmalı, sabırlı ve yaratıcı olmalı, rahatına düşkün olmamalıdır.
Asistanlık süresi 2003 yılında 5 yıl olarak saptandı. Bu sürede 1 ay anestezi, 3 ay göğüs hastalıkları, 6 ay genel cerrahi, 6 ay kalp-damar cerrahisi rotasyonu bulunmaktadır. Uzmanlığını bitiren hekim muayenehane açtığı zaman eğitimini gördüğü sistemlerin hastalıklarına bakmakta ve bu hastaları özel hastanelere yatırarak tedavi etmektedir. Muayenehane açmak için uzmanlık belgesi ve tıp diploması, eğer cerrahi müdahale yapılmayacaksa, bir oda, bir salondan ibaret hasta muayene masasının bulunduğu bir doktor odası yeterlidir. Ancak tanısı konan hastaların tedavisi için yoğun bakım ve tam teşekküllü bir ameliyathanesi bulunan hastane gereklidir. Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Erişkin Göğüs Hastalıkları, Pediatrik Göğüs Hastalıkları, Radyoloji, Radyoterapi, Onkoloji, Patoloji, Anestezi ve Yoğun Bakım ile yakın ilişki halindedir. Bu bilim dalları ile haftalık düzenli toplantılar yapılır. Ameliyat edilecek hastalar hakkında kararlar tartışılarak alınır. Şu anda Türkiye’de yaklaşık 300 civarında Göğüs Cerrahı bulunmaktadır. Uzmanlık sertifikasını alan bir göğüs cerrahı Türkiye’de kariyer yapmak için 30 tıp fakültesinde bulunan Göğüs Cerrahisi Anabilim Dallarına girmek zorundadır. Eğer Üniversiteye giremiyorsa Sağlık Bakanlığı veya Sigortaya bağlı eğitim hastanelerinden birisine başasistan olarak girebilir. Bu şansı olmayan uzmanlar, ya serbest çalışacak ya da devlet veya sigorta hastanelerine konsültan uzman uzman, olarak tayinini yaptıracaklardır.
Genel hasta profili iki gruba ayrılabilir.Birinci grupta sosyoekonomik düzeyi düşük hasta grubu, genellikle fakir ve eğitim
düzeyi düşük hastalardır. Bunlar enfeksiyoz akciğer hastalıkları yakınmaları ile müracaat ederler. Bu hastalıklar tüberküloz, kist hidatik ve bronşektazidir. Diğer grup ise sosyoekonomik düzeyi daha yüksek olan ve akciğer kanseri yakınmaları ile müracaat eden hasta grubudur. Hasta ve yakınları ile iyi iletişim kurmak, operasyon kararını alırken veya operasyonun istendiği gibi gitmediği durumlarda önem kazanabilir,Hasta ve operasyonu ile ilgili tüm sorumluluklar birlikte paylaşılmalıdır. Tedavide sonuç alma göğüs hastalıklarına göre daha tatminkar ama çok daha zahmetlidir. Akciğer kanserinin erken evresinde küratif tedavi cerrahi rezeksiyon ile mümkündür. Ancak tanısı konan akciğer kanseri olgularının ancak ¼’ ü ameliyat edilebilir.
Göğüs Cerrahisi Anabilim dalını uzmanlık alanı olarak seçecek arkadaşlara mesleki yaşamlarında başarılar dilerim.