Göçmen kaçakçılığı suçu

Bir ülkedeki huzuru ve refahı, maddi-manevi dengeyi bozan, o ülkenin toplumunu olumsuz etkileyen sebeplerin varlığında göç kaçınılmaz olmaktadır. Göçmen kabul eden ülkelere sınır kapılarından yani yasal yollarla girmek mümkünken göçmen kabul etmeyen ülkeler, sınır kapılarını kapatarak tavrını

koruyabilir. Bu tavrın yasal dayanağı olarak da Türk Hukuku‟nun devletin kamu sağlığı ve kamu düzenini olumsuz etkileyecek herhangi bir sebebiyete mahal vermemek üzere Ceza Mevzuatında “göçmen kaçakçılığı” suçuna yer vermiĢtir.79‟uncu madde;

 Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

 Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan,

 Türk vatandaĢı veya yabancının yurt dıĢına çıkmasına imkan sağlayan kiĢi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Suç, teĢebbüs aĢamasında kalmıĢ olsa dahi, tamamlanmıĢ gibi cezaya hükmolunur.

 Suçun, mağdurların;

 Hayatı bakımından bir tehlike oluĢturması,

 Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak iĢlenmesi halinde verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar arttırılır.

 Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde iĢlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında arttırılır.

 Bu suçun bir tüzel kiĢinin faaliyeti çerçevesinde iĢlenmesi halinde, tüzel kiĢi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur Ģeklinde düzenlenmiĢtir.

5.1.19 Korunan hukuksal yarar

Ġnsanlığa karĢı suçların genel niteliği suçla korunan hukuksal yararın birden fazla olmasıdır. Mevzuatımıza getirilen bu suçla uluslararası toplumun, insanlığın var olduğu ve koruması gereken tüm menfaatleri güvence altına alınmak istenmiĢtir. Ancak, korunan sadece toplumun, bireylerin menfaatleri değil devletlerin sınır güvenliği, kamu düzeni ve ekonomik sosyal düzenidir. Sonuç olarak bir ayrım yapmak gerekirse kiĢiye ait menfaatler ve ulusal ve uluslararası topluma ait menfaatler olarak ayırırız. KiĢiye ait menfaatler arasında göçmenlerin maddi haklarından mülkiyet hakkı, kiĢi hürriyetleri, vücut

bütünlükleri, ulusal ve uluslararası topluma ait menfaatler arasında baĢlıca toplum düzeni, ulusal kamu düzeni ve maddi-manevi sağlığı gelir.

5.1.20 Suçun faili ve mağduru

Suç, herkes tarafından iĢlenebilir. Genel bir suçtur. Ancak, suçu iĢleyen kiĢi failin belirlenmesinde etmen olmasa da nitelikli halin düzenlenmesinde etkili olmuĢtur. TCK m. 266‟ya göre failin kamu görevlisi olması ve kamu görevine ait araç ve gereçleri iĢlediği suçta kullanması halinde verilecek ceza arttırılır. Göçmen kaçakçılığı suçunun mağduru için bir sınırlandırılma yapılmamıĢtır. Bu suçun mağduru herkes olabilir denmiĢtir. 6008 sayılı kanun ile göçmenler suçun mağduru kabul edilmiĢtir.

5.1.21 Maddi unsur

Göçmen kaçakçılığının objektif unsurlarından oluĢan hareketler ilgili kanun hükmünde belirlenmiĢ ve bunlardan birinin icrası ile de suç gerçekleĢmiĢ kabul edilir. Sayılan fiillerden birinin gerçekleĢmesi suçun oluĢması için yeterli iken birden fazla hareketin gerçekleĢmesi ile de tek bir suç oluĢur. Bu durum göçmen kaçakçılığı suçunun seçimlik hareketli suç olduğunun bir göstergesidir. Netice incelendiğinde her fiil bakımından ayrı değerlendirme yapılması gerekir. Bir yabancıyı yasal olmayan yollarla ülkeye sokmak, niteliği gereği adi suçlardandır hareketin yapılması ile netice meydana gelir ve suç vücut bulmaktadır. Türk vatandaĢı veya yabancının yurt dıĢına çıkmasına imkan sağlama bakımından, suçun mağdurunun imkan sağlanan ülkeye çıkmasına gerek bulunmamakta, imkanı sağlayan eylemlerin gerçekleĢmesi suçun tamamlanması için yeterli kabul edilir. Yabancının yasal olmayan yollarla ülkede kalmasına imkan sağlama bakımından da yine eylemin kendisi neticeye bitiĢik olmaktadır. Bu da mütemadi suç niteliğine bürünür demektir.

5.1.22 Manevi unsur

Suç özel bir maksat ile iĢlenebileceğinden genel kasttan bahsedilemez. Bu suçta özel kasıt ancak maddi menfaat elde etmek amacı olabilir ve bu menfaatin ele

geçilmesi suçun oluĢması için beklenmeyebilir. Maddi menfaati elde etmeyen fakat maksadı elde etmek olan kiĢi de bu suçun faili olur 227

.

5.1.23 Hukuka uygunluk nedenleri

Göçmen kaçakçılığı suçunu incelediğimizde suçun koruduğu hukuki menfaatlerin bireylerin maddi ve manevi vücut bütünlüğü olduğunu görürüz.

5.1.24 Suçun özel görünüĢ biçimleri 5.1.24.1 TeĢebbüs

Göçmen kaçakçılığı suçunun cezalandırılabilmesi için suçun tamamlanmıĢ olması gerekmez. TeĢebbüs aĢamasında kalması cezalandırma için yeterli kabul edilecektir. Örneğin yabancıyı ülke sınırlarına sokmak için yabancının kendisi ile veya aracı ile pazarlığa giriĢen failin yakalanması suçun teĢebbüste kalması ve cezalandırılması için yeterlidir.

5.1.24.2 Ġçtima

Suçun içtimaı için farklı Yargıtay Ceza Daireleri‟nden yararlanıp farklı tartıĢma konularına ulaĢabiliriz. Fail göçmen kaçakçılığı suçunu değiĢik zamanlarda birden çok kez iĢlemiĢ olursa TCK madde 43 f.1 hükümleri uyarınca “zincirleme suç” kapsamına dahil olur. Ayrıca fail tek bir fiil ile suçun konusunu oluĢturan birden fazla göçmeni ülkeye sokarsa da zincirleme suç hükümlerinin uygulanabileceğinin kabul edilmesi gerekir. Fail göçmen kaçakçılığı suçunu iĢlerken aynı anda baĢka bir suçu da iĢlerse fikri içtima hükümleri uygulanacaktır. Örneğin fail göçmen kaçakçılığı suçunu iĢlerken onları gören ve ihbar etmeye yeltenen mağduru öldürürse ayrıca hakkında kasten adam öldürme hükümleri de uygulanacaktır.

5.1.24.3 ĠĢtirak

Göçmen kaçakçılığı suçunda iĢtirak mümkündür ve herhangi bir özellik bulunmaz. Suça iĢtirak eden ile birlikte fail olarak sorumlu tutulurlar228

.

227 _{Suçun olası kast ile iĢlenmesi mümkün gözükmemektedir. Özbek, Doğan, Bacaksız, Meraklı, Tepe,}

BaĢbüyük, Açıklamalı ve ġematik Pratik ÇalıĢma Kitabı III Ceza Hukuku Özel Hükümler,s.26.

228 _{Artuk, Gökcen, Yenidünya, Ceza Hukuku Özel Hükümler,s.22 dip.46 “ Yasa dıĢı yollardan}

yurtdıĢına çıkmak isteyen sanık Emrah ĠltaĢ‟a sahte pasaport yaptıran ve sanık Emrah‟ı yurt dıĢına götürmesi için yurtdıĢına gidecek olan otobüse götüren sanık Ali Çelik‟in atılı suçları TCK.‟nın

5.1.25 Muhakeme

Göçmen kaçakçılığı suçunun soruĢturma ve kovuĢturması re‟sen yapılır, Ģikayet aranmaz. Bu suçun tüzel kiĢinin faaliyeti alanında iĢlenmesi durumunda, tüzel kiĢi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirine de hükmolunur.

5.1.25.1 Ġnsan ticareti suçu